|
2010
|
|
|
Organo jurisdikzionalak enpresaburuari jakinaraziko dio egikaritza hori ekiditen badu edo oztoporik jartzen badio egitateen berri
|
lan
agintaritzari emango zaiola, hark egoki deritzona erabakitzeko. Neurri horiei erreparatuz erraz asko ulertzen da jurisprudentziak betearazpen mota honi «derrigorrezko berronarpena» deitzea, eta kasu horretan, epai bidezko babes eraginkorrerako eskubidea asetzeko berronarpena derrigorrezkoa da.
|
|
|
LEren 75 artikuluarekin bat,
|
lan
agintaritza administratiboaren menpeko bulego publiko bati dagokio hauteskunde emaitzen akten erregistroa. Bulego horrek aipatutako erregistroa ukatzeko arrazoi tasatuak ditu eta erregistroa ukatzen duen ebazpena lan ordena jurisdikzionalean errekurritu daiteke, LPLren 133 artikulutik 136 artikulura bitartean arautzen den prozesu azpialdaerari jarraitzeko.
|
|
|
Nahiz eta LPL «ofiziozko prozeduraz» mintzatu, prozesu aldaera hori ez du epaileak bere kabuz hasten.
|
Lan
agintaritza administratiboaren ekimenez ematen zaio hasiera, duela urte askotako interbentzionismo administratiboaren isla310 Zehazki, LPLren 146 artikuluarekin bat, bi eratara has daiteke prozesu aldaera hau: lan agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez311 edo lan agintaritzaren komunikazio bidez312 Hasteko, era bakoitzak bere berezitasun prozesalak ditu.
|
|
|
Lan agintaritza administratiboaren ekimenez ematen zaio hasiera, duela urte askotako interbentzionismo administratiboaren isla310 Zehazki, LPLren 146 artikuluarekin bat, bi eratara has daiteke prozesu aldaera hau:
|
lan
agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez311 edo lan agintaritzaren komunikazio bidez312 Hasteko, era bakoitzak bere berezitasun prozesalak ditu. Horrela, lan agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez hasitako ofiziozko prozeduraren berezitasun prozesalak honako hauek dira:
|
|
|
Lan agintaritza administratiboaren ekimenez ematen zaio hasiera, duela urte askotako interbentzionismo administratiboaren isla310 Zehazki, LPLren 146 artikuluarekin bat, bi eratara has daiteke prozesu aldaera hau: lan agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez311 edo
|
lan
agintaritzaren komunikazio bidez312 Hasteko, era bakoitzak bere berezitasun prozesalak ditu. Horrela, lan agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez hasitako ofiziozko prozeduraren berezitasun prozesalak honako hauek dira:
|
|
|
lan agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez311 edo lan agintaritzaren komunikazio bidez312 Hasteko, era bakoitzak bere berezitasun prozesalak ditu. Horrela,
|
lan
agintaritzaren ziurtapen edo erabakiaren bidez hasitako ofiziozko prozeduraren berezitasun prozesalak honako hauek dira:
|
|
|
Lan eta Gizarte Segurantzako Ikuskaritzaren arau hauste aktei jarraikiz
|
lan
agintaritzak emandako ebazpen irmoen ziurtapenez mintzo gara, betiere eraginpeko langileentzako kalte ekonomikoa hauteman bada aktetan eta lan agintaritza eskudunaren erabakiez, hark dolo, koakzio edo estubide abusua atzeman badu LEren 47 eta 51.5 artikuluek aipaturiko geldiera edo azkentze erabakietan.
|
|
|
Lan eta Gizarte Segurantzako Ikuskaritzaren arau hauste aktei jarraikiz lan agintaritzak emandako ebazpen irmoen ziurtapenez mintzo gara, betiere eraginpeko langileentzako kalte ekonomikoa hauteman bada aktetan eta
|
lan
agintaritza eskudunaren erabakiez, hark dolo, koakzio edo estubide abusua atzeman badu LEren 47 eta 51.5 artikuluek aipaturiko geldiera edo azkentze erabakietan.
|
|
|
1
|
Lan
agintaritzak bidalitako dokumentua demanda gisa: lan agintaritzak bidalitako dokumentuak prozesu arrunteko demandak bete behar dituen betekizunak bete behar ditu (LPLren 147.1 art.). Demanda onartu aurretik, eta akatsen edo hutsunen bat egonez gero, epaileak horrela adierazi dio Administrazioari, 10 eguneko epean zuzen ditzan (LPLren 148.1 art.).
|
|
|
1 Lan agintaritzak bidalitako dokumentua demanda gisa:
|
lan
agintaritzak bidalitako dokumentuak prozesu arrunteko demandak bete behar dituen betekizunak bete behar ditu (LPLren 147.1 art.). Demanda onartu aurretik, eta akatsen edo hutsunen bat egonez gero, epaileak horrela adierazi dio Administrazioari, 10 eguneko epean zuzen ditzan (LPLren 148.1 art.).
|
|
|
Adiskidetze baldintzatua: epaileak bakarrik baimenduko du adiskidetzea, arau hausteak sorturiko kalte guztiak ordaindu badira [LPLren 148.2 b) art.]. Era berean, arau hauste aktaren ondoren langileen eta ugazabaren artean egindako itunek bakarrik izango dute eraginkortasuna, akta egin zuen lan ikuskariaren aurrean edo
|
lan
agintaritzaren aurrean egiten badira [LPLren 148.2 c) art.].
|
|
|
Bigarrenik,
|
lan
agintaritzaren komunikazio bidez hasitako ofiziozko prozeduraren berezitasunak hauek dira:
|
|
|
Demandari
|
lan
agintaritzak administrazio espedientearen kopia erantsiko dio.
|
|
|
Sententzia: epaileak uste badu subjektu erantzulearen alegazioen helburua administrazio jarduera luzatzea dela, LPLren 97.3 artikuluak jasotzen duen ausarkeriagatiko isun handiena ezarriko du (LPLren 150.4 art.). Sententzia irmoa
|
lan
agintaritzari komunikatuko zaio (LPLren 150.5 art.).
|
|
|
Aipatutako ordezkaritza kolektiboen eskariz (sindikatu eta enpresaburu elkarteak)
|
lan
agintaritzak eginiko komunikazio demanda baten bitartez has daiteke prozesua (17/ 1977, lan harremanei buruzko lege dekretuaren 19 eta 25 art. eta LPLren 155.1 eta 156 art.), eta lan agintaritza ez da prozesuaren parte bihurtzen315.
|
|
|
Aipatutako ordezkaritza kolektiboen eskariz (sindikatu eta enpresaburu elkarteak) lan agintaritzak eginiko komunikazio demanda baten bitartez has daiteke prozesua (17/ 1977, lan harremanei buruzko lege dekretuaren 19 eta 25 art. eta LPLren 155.1 eta 156 art.), eta
|
lan
agintaritza ez da prozesuaren parte bihurtzen315.
|
|
|
Bizkortasun printzipioaren isla, demanda edo
|
lan
agintaritzaren komunikazioa jaso ondoren, magistratuak alderdiak zitatuko ditu epaiketaren egintzarako, deialdi bakarrean, demandaren aurkezpena onartu denetik hurrengo 5 eguneko epean; sententzia hurrengo 3 egunen barruan emango da, eta lan agintaritzari jakinaraziko zaio (LPLren 158.1 eta 2 art.) eta gainera, prozesu honen izapidetzean emandako probidentzia eta autoen kontra ezin daiteke helegi...
|
|
|
Bizkortasun printzipioaren isla, demanda edo lan agintaritzaren komunikazioa jaso ondoren, magistratuak alderdiak zitatuko ditu epaiketaren egintzarako, deialdi bakarrean, demandaren aurkezpena onartu denetik hurrengo 5 eguneko epean; sententzia hurrengo 3 egunen barruan emango da, eta
|
lan
agintaritzari jakinaraziko zaio (LPLren 158.1 eta 2 art.) eta gainera, prozesu honen izapidetzean emandako probidentzia eta autoen kontra ezin daiteke helegiterik jar, hasieran epaiorganoaren eskuduntza gabezia aitortzen duena salbu (LPLren 159 art.).
|
|
|
Matizazio oso garrantzitsu bat egin behar da. Prozesua lanagintaritzaren komunikazio bidez hasten denean, normalean ez da beharrezkoa izango aurreko adiskidetzea, jada aipatutako agintaritzaren aurrean arrakasta gabe eman delako (lan harremanak arautzen dituen 17/ 1977 Legearen 21 art.), eta porrot horrek bultzatu du
|
lan
agintaritza epaiorganoari komunikazioa igortzera.
|
|
|
Sententzia: derrigorrez idatzita eman da (LPLren 50.2 art.) eta
|
lan
agintaritzari ere jakinarazi zaio haren komunikazioa dela-eta prozesua hasi denean. Normalean sententzia hau adierazpenezkoa da, baita arauemaile deitua?, eta lege batean edo hitzarmen kolektibo batean jasotako arauren bat edo batzuk interpretatzen ditu, eta haren ondoreak interpretatutako arauaren eraginpeko langile guztietara hedatzen dira.
|
|
|
Betekizun berak bete behar ditu lanagintaritzak epai organo eskudunari bidaltzen dion komunikazioak. Magistratuak
|
lan
agintaritzari komunikazioak izan ditzakeen akats, huts edo zehaztugabetasunak jakinaraziko dizkio, 10 eguneko epean zuzen ditzan (LPLren 156 art.).
|
|
|
LPLk hitzarmen kolektiboak aurkaratzeko prozesu aldaera bakar bat barik, bi aurreikusten ditu:
|
lan
agintaritzaren komunikazio bidez hasten dena eta zenbait erakunde kolektibok has dezaketena. Bien arau bereziak desberdinduta eta banatzen dituztenak komunean azalduko dira.
|
|
|
|
Lan
agintaritzaren komunikazio bidez hasten den hitzarmen kolektiboak aurkaratzeko prozesua bakarrik LEren III. Tituluko hitzarmenak, hau da, estatutarioak, aurkaratzeko erabil daiteke, bai indarrean dagoen legalitatea urratzeagatik326, bai hirugarrenen interesak larriki kaltetzeagatik.
|
|
|
aurkaratzeko erabil daiteke, bai indarrean dagoen legalitatea urratzeagatik326, bai hirugarrenen interesak larriki kaltetzeagatik. Gainera, prozesu horri bakarrik
|
lan
agintaritzak eman diezaioke hasiera, nahiz eta beste pertsona baten eskariz aritu. Eskari horiek ez dute lan agintaritza lotzen eta hura ez da inoiz prozesuko alderdi bihurtzen.
|
|
|
Gainera, prozesu horri bakarrik lan agintaritzak eman diezaioke hasiera, nahiz eta beste pertsona baten eskariz aritu. Eskari horiek ez dute
|
lan
agintaritza lotzen eta hura ez da inoiz prozesuko alderdi bihurtzen.
|
|
|
Komunikazio demandak hainbat betekizun galdatzen ditu aurkaratze kariaren arabera. ...o dira hitzarmenak urratutzat jotzen dituen legeen eta lege atalen zehaztapena, legezkontrakotasunaren oinarri juridikoen aipamen laburra eta aurkaraturiko hitzarmena negoziatu zuen batzordeko ordezkaritzen zerrenda (LPLren 162.1 art.). Kasu honetan, beti izango dira prozesuko alderdi aurkaratutako hitzarmen kolektiboa negoziatu zuen batzortzeko ordezkariak eta Fiskaltza, eta alderdi izan daitezke
|
lan
agintaritzaren aurrean hitzarmenaren ilegalitatea salatu zutenak, edo halakorik ezean, estatuaren abokatua (LPLren 162.4, 5 eta 6 art.).
|
|
|
Bi kasuetan, komunikazioarekin batera, aurkaraturiko hitzarmena aurkeztu da, eta hitzarmenaren kopia bana prozesuan alderdi diren guztientzat (LPLren 162.7 art.). Era berean, bi kasuetan komunikazioan akatsik, hutsik edo zehaztugabetasunik izanez gero, horrela jakinaraziko dio organo jurisdikzionalak
|
lan
agintaritzari, eta 10 eguneko epea aintzatetsiko du haiek konpontzeko (LPLren 162.3 art.).
|
|
|
Demandak LPLren 80 artikuluko betekizun orokorrez gain, aipatutako LPLren 162 artikuluak galdatzen dituenak ere bete behar ditu, eta demandarekin batera hitzarmena eta demandatu adina kopia aurkeztu behar dira betiere (LPLren 163.3 art.). Bestelakoan, hitzarmen kolektiboaren aurkaratze zuzen hau gatazka kolektiboen prozesu aldaerarekin bat (LPLren 151.1, 161.3 eta 163.1 art.) egingo da, LPLren 164 artikuluak jasotzen dituen berezitasunekin. Berezitasun horiek beti aplikatzen dira, bai hitzarmen kolektiboaren aurkaratzea
|
lan
agintaritzaren komunikazio baten fruitu izan, bai aurkaratze hori erakunde kolektiboek zuzenean eskatu. Zein dira berezitasun horiek?
|
|
|
Sententzia hiru eguneko epean emango da eta hitzarmen estatutario baten eraginpekoa bada,
|
lan
agintaritzari jakinaraziko zaio. Gainera, aurkaraturiko hitzarmen kolektiboa deusez jotzen badu sententziak, bai osorik, bai zati batean, eta hitzarmena argitaratuta badago, hura argitaratu den aldizkari ofizial berean ere argitaratuko da sententzia (LPLren 164.2 eta 3 art.).
|