|
2000
|
|
|
ERRAN dizut osaba eta biok elkargo sekeretu bat fundatu genuela, edo eliza bat —Zientziaren Eliza—, baina ez zenuke pentsatu behar ezen gurea, stricto sensu, eliza bat izan zela, bere arauak eta bere egunorozko errituak zituena, edo gure xedea eta helburua atergabeko
|
lana
eta azpilana egitea zela, urbiaindarren artean gure sinesteen eta gure ideien hedatzeko eta propagatzeko... zeren eta osaba ez baitzen hain inozenta, ikusirik zein zen, erlijioneaz denaz bezainbatean, Urbiaingo eta Nafarroa osoko giroa, eta zeren baitzekien ezen egitekorik eta trabailurik aski izanen genuela, bertzenaz ere, geure untzi tipiaren nabigazioneari eta geure egiari eusten eta hartan ir... gure elizak eta gure untzi tipiak, halatan, gehiago zuten, alde horretarik, izenetik izanetik baino...
|
|
|
Zeren eta, poesia zalea izanik eta euskararen aldekoa, baitzekien Bernat Etxepareren berri; eta ezagun zuen, halaber, Oihenart, zeinarekin bizpahiru aldiz mintzatu izan baitzen, jaun Marcelek berak aitortu zigunez; eta haien poema batzuk ere jakinarazi zizkigun... Eta Gaztelako autoreen
|
lanak
eta liburuak gaztelaniaz irakasten bazizkigun ere, eta frantsesenak frantsesez, bertzela, gure egunorozko bizitzan euskaraz aritzen zitzaigun... Baina, zer erran diezazuket nik jaun Marcelez zuk ez dakizunik, jaun André, zeren eta, lengoaien erabilpenaz denaz bezainbatean, zu bezalakoa baitzen, ongi dakizun bezala?
|
|
|
Izan ere, ez al zen arrazoin naturala emazteki haiekin izan zezakeen haur bat edo bertze beretzat hartzea eta etxeko primu eta heredero izendatzea...? Baina, ororen buruan, handik lau bat hilabeterat jakinen nuen kontu ilun haien kausa, zeren eta, don Fidel gizon fidagaitza zen arren, enekin zabaltzen hasi baitzen apur bana, harik eta goiz eguzkitsu batean ezin arraiago agertu zitzaidan arte, goresten zituela ene
|
lana
eta ene dohainak... Erdi hordi zegoen, zeren eta aldian be hin edanari emaiten baitzion, eta nik mementu hura profitatu nahi izan nuen, Gorukiren alde zerbaiten erraiteko, baina, ohi bezala, ez nuen jaso igurikitzen nuèn ordaina; eta, etxean zituen zazpi emazteki haietaz mintzatzen hasten zitzaidala, erran zidan:
|
|
|
Eta ez uste ezen trabailariak errege erreginak bezala tratatzen zituenik, zeren,
|
lanaz
eta lanaren errendimenduaz denaz bezainbatean, bertze bezain zorrotza baitzen, baina plantazione hartako beltz eta indiar haiek bazituzten bertze plantazione batzuetan ez zituzten abantailak, halako tailuz, non, hasteko, mailen eta graduen alderakotzat, etxeko txakurren gainetik baitzeuden, bai jan edanari zegozkion kontuetan eta bai bertze guztian ere; hark, bertzalde, mediku bat zuen bere erran...
|
|
|
Beraz, Villagrandeko dukeak bere bisitarekin ohoratu behar gintuen, eta, handik harat, jakina, gure etxeak egun hura izan zuen ardatz. Eta guztiok ere egun hari beha jarri, eta ama izan genuen, ohi bezala, prestatze
|
lanen
eta gainerako trabailuen ardura bere gain hartu zuena. Eta nola hura baitzen, ordenazale itsuaz gain, zuhurra, ernea eta begi zolia, eta nola, ondorez, haren eskuko izaiten baitzen, jauregiko martxaz denaz bezainbatean, bat bederaren egunorozko lanen eta sailen banatzea eta esleitzea, hala izan zituen egun haietan ere xehetasunik xeheenak kontuan... baita eguraldiarekin lotuak egon zitezkeenak ere, manatzen zuelarik, hartarakotz, ezen piz zitzatela santa Barbararen ermitan hiru kandela, eta eduki zitzatela pizturik bisitarien egonaldian gau eta egun, Nikomediako birjina martiriak Urbiaingo inguru hura tormentatik, ihortzirietarik eta eguraldi gaixtotik libra zezan amoreakatik.
|
|
|
Eta guztiok ere egun hari beha jarri, eta ama izan genuen, ohi bezala, prestatze lanen eta gainerako trabailuen ardura bere gain hartu zuena. Eta nola hura baitzen, ordenazale itsuaz gain, zuhurra, ernea eta begi zolia, eta nola, ondorez, haren eskuko izaiten baitzen, jauregiko martxaz denaz bezainbatean, bat bederaren egunorozko
|
lanen
eta sailen banatzea eta esleitzea, hala izan zituen egun haietan ere xehetasunik xeheenak kontuan... baita eguraldiarekin lotuak egon zitezkeenak ere, manatzen zuelarik, hartarakotz, ezen piz zitzatela santa Barbararen ermitan hiru kandela, eta eduki zitzatela pizturik bisitarien egonaldian gau eta egun, Nikomediako birjina martiriak Urbiaingo inguru hura tormentatik, ihortzirietarik eta eguraldi...
|
|
|
Eta literaturaren ikuspuntutik, zer erranen dizut, bada? ...baina zure lanaren errazteko eta arintzeko... nahiz eta aditzerat eman behar dizudan, bertzalde, ezen orriotan edirenen duzun luma ez dela urrezkoa, eta ez dela, halatan, Petrarcarena, Danterena edo Cervantesena, ezta Rabelaisena edo Périgordeko jeinuarena ere, jakina, eta, beraz, ene hitza ez dela, haien kasuan bezala, Jainkoak edo goiargiak ukitua eta, finean, beldur naizela arindu nahi nizùn
|
lana
eta zama astunago egin ez ote dizudan, eta bihurtuko ez ote zaizun liburua, halatan, rudis indigestaque moles1 bat, Ovidiok zioen bezala.
|
|
|
Gero, noiz eta urkabea zegoen plazarat joan bainintzen, oholezko tribuna bat begiztatu nuen, Inkisizionearen hainbat estandartek presiditua eta apaindua, lauki beltzen erdian beren gurutze horiak erakusten zituztela; tribunaren eskuinetarat, berriz, urkabea zegoen, eta ezkerretarat, urkabearen aitzinean, egur meta bat, gurutze batez koroatua... eta, haiek ikustean, guztiz aztoratu nintzen. Hainbertze
|
lan
eta hainbertze aparailu, heresea bakarra baizik ez zenean...!
|
|
|
Semea eta bakoitzaren amaginarrebak. Egunkariko
|
lana
eta arropa dendakoa. " Taldeak" eta alkohola.
|
|
|
Eskerrak abuztuko igande arratsaldeetan abokatu matrimonialistak ez ohi diren etxeetan izaten, bezeroen deien esperoan. Nire burua zaintzen aski
|
lan
eta, zertarako deabru nahi nuen Unairen zaintza?
|
|
|
Eta ez nauk Ramirezez bakarrik ari, Urtxipia kasuaz ere bai. Hik bide bihurri samarrak erabili dituk heure
|
lanean
eta, onar dezagun, nire gizonek ere sutsuegi jokatu ditek legea betearazteko beren eginbeharretan. Kito gaudek.
|
|
2001
|
|
|
Urteak zeramatzan biluzik, zapata denda itxi eta haren tokian Eros Galeriak izeneko supermerkatua ireki zutenetik. Orain arrandegian egiten zuen
|
lan
eta, dutxa azpian ordu osoa pasa arren, ezinezkoa egiten zitzaion ustel usaina gainetik kentzea. Biluzik eta ustela sentitzen zen, ilusiorik gabe.
|
|
|
Ikasketak amaitu eta hiru egun eta erdi eman zituen enpresa batean hasi baino lehen. Harrezkero iluntzeko zazpi eta erdietan ateratzen zen
|
lanetik
eta oso zoriontsua zen zortziak laurden gutxiagotatik bederatziak arte.
|
|
|
Oinez bost egunez ibili ondoren, iritsi zen mugara. Kalkutan hasi zen
|
lanean
eta gero Delhira etorri zen. Urrutiko auzoetaraino joaten da, paper eta trapu biltzen.
|
|
|
Goi mailako ikasketak egiten dituztenetarik %3 bakarrik dira musulman. Nazioan %12 izanagatik, gobernuko
|
lanetan
eta administrazioan musulmanak %3 baino gutxiago dira. Emakumeen egoera batez ere oso txarra da.
|
|
|
‘Munduan asko lez, ’ hasi da orduan irribarrez, ‘familia kiowa bat bakarrik geratu zen gauez lautadan eta han zeuden
|
lanean
eta umetxo bat lotan bisonte larruzko dendaren barruan. Gizona, su txikiaren argitan, gezigintzan ari zen.
|
|
|
Eta kai alderantz abiatuko zara,
|
lan
eta bortxa mugimendu guztiak amatatu eta itsasbazterra tristeen geratu den orduan. Ontzi batzuetako bonbillak izetuta daude oraindik, baina badia ilun, eta han malekoi parean topatuko duzu mahaiak eta aulkiak itsasaldera dituen taberna.
|
|
|
Enteratu naiz Andoni Ekuador aldean bizi dela, Andeen magaleko ibar galduren batean, antropologia
|
lanean
eta neska kitxua batekin ezkonduta, baina paper faltsuekin, gu bezala.
|
|
2002
|
|
|
Izan ere, baziren han Alpujarretan, beraiek bezala kanpotik etorritako jendeak ere, antzeko zereginetan murgildurik zebiltzanak. Batzuek, gainera, Sergiok eta Sarak ez bezala, taldea edo lagunartea zuten ardatz, bai
|
lanari
eta bai eguneroko bizimoduari zegozkion kontuetan. Eta talde haietako bat edo besterekin ere izan zuten harremanik.
|
|
|
Giro hartan, Sararen gogoak jauzi eta jauzi egiten zuen, bere iraganeko oroitzapenetatik inguruan ikusten zituen pazienteengana edo haiek zituzten elkarrizketetara: ...nen bronkitis kroniko ustezkora –ustezkoa baino gehiago ere bai, biriketako hauspotik ateratzen zitzaizkion hots eta ziztu disonanteen arabera, hats edo hitz egiten zuen bakoitzean–, agurearen bronkitis kronikotik mojen ikastetxera edo Alpujarretara, handik berriro itzultzeko andaluza zirudien atso batek zuèn arazo existentzial larrira, zeren esaten baitzuen lana besterik ez zuela egin,
|
lana
eta lana bizitza osoan, eta gizon pairatu, hori okerrena...
|
|
2003
|
|
|
–Ahantzia nian hi krimenaren esteta bat hintzena –atera zitzaidan. Bi urte luze generamatzan elkarrekin batzordean
|
lanean
eta banuen komisarioa ezagutzeko motiborik. Polizia nobelan aditua zen.
|
|
|
Zure laguntza behar du. Horrela, bere
|
lana
eta bizitzeko beharrezko dituen ideal guztiak izango ditu.
|
|
|
Anagatik ez balitz, otso isolatua izango nintzen. Etxetik
|
lanera
eta lanetik etxera. Inolako bizitza sozialik gabe.
|
|
2004
|
|
|
–Neu joango naiz amonaren bila. Nire lagun batek Nazioarteko Gurutze Gorrian egiten du
|
lan
eta hari eskatuko diot, erakunde horrek Ekialde Hurbilean daukan atalera joan nadin burubideak egiteko. Errazagoa izango da horrela, hango egoera kontuan harturik.
|
|
|
Beraz, Nasser ospitalean geratu nintzen lanean. Lehenengo garbiketa
|
lanetan
eta sukaldean laguntzen nuen. Suha ere bertan geratu zen eta ekipoa osatu genuen biok.
|
|
|
Gero, bere kontura, inprimategi bat jarri zuen martxan, baina Kaliforniara joateko aukera izan zuenean Mexiko utzi eta hara abiatu zen, lehenago bera eta gero bere emaztea. San Frantziskon jarri zuten beren bizilekua eta, Mexikon bezalaxe, hasieran inoren kontura egin zuen
|
lan
eta geroago bere inprimategi propioa eraiki zuen.
|
|
|
Dena dela, hasieratik bertatik esan beharra dago, globalizazio mundializazioen arriskua askoz handiagoa dela hizkuntza murriztuentzat, hedadura eta baliabide handikoentzat baino. Horregatik hizkuntza murriztuen aldeko
|
lanak
eta politikak oso kontuan izan beharra daukate gaurko globalizazioaren fenomenoa?. 137
|
|
|
Sarbide horretan barrena abiaturik, arakatze lana egiteko, Kike Amonarriz jarriko dugu kazetari
|
lanetan
eta Richard Y. Bourhis aditu gisa.
|
|
|
Horiek horrela, gatozen orain hizkuntza ereduen eraginkortasun maila begiz jotzera. Gai honen inguruan behaketa
|
lan
eta hausnarketa teoriko sakonak egindakoa dugu Felix Etxeberria. Eredu bakoitzaren emaitzak xeheki arakatuak dituenez, jakin dezagun ereduen arbolari zer nolako fruituak atera zaizkion.
|
|
|
Artikuluak eta komentarioak, zer esanik ez, mordoka. Baita
|
lan
eta ikasgai liburu lodi potolo dezente osatu ere. Baina euskalduntzeko erabakia hartzen denetik helburua lortu bitarteko neke, sufrimendu, frustrazio eta etsipenen historia egin gabe daukagu oraindik.
|
|
|
Wuorinen’ek esaten duenez, atzerritar soegille batek hau zion 1857an: " Suomi biziko bada, ahalegin,
|
lan
eta burruka guztiz bortitzak egin behar dira intelektual maillan" (A History of Finland, 174gn. horr.).
|
|
|
Liviak ez daki hainbeste. Berak dakiena da Ginok ezin duela Tourrik ez Girorik irabazi, bere familiaren berri ez duela izan azken urteotan, eskalatzaile izandako faxista boteretsu batentzat ari dela
|
lanean
eta abizena aldatuta duela, Livia Scola, eta ezin du burutik kendu bera Livia Bucova dela, eta ez du burutik kendu nahi ere, ohore apur hori delako haurtzarotik geratzen zaion gauza bakarra. Hori, eta begi marroi eder bi.
|
|
|
Del Vallek luzatu zion kaieratxoa hartuta, kabuak Frankonia eskualdeko helbide bat idatzi zuen. Del Vallek irribarre egin zuen bere baitarako, mutilaren idazteko
|
lanak
eta izerdiak ikusita. Bere bihozkadek sekula ez zuten hutsik egiten.
|
|
|
Baina baita, oraingo mundukoak ez diren bere bizi guztiko Arantzazuko bide zaharrak ere mendietan, errekaldeetan, artzain eta nekazari paraje aparteetan. " Oinez baino belarriz" ibili izan dituen arbaso antzinakoen, esaldi luzeak diren bide zeharkariak, ipuinez eta legendaz beteak airean –" ezagutzen dudan/ erromantzetegi/ ederrena" –,
|
lanez
eta historiaz kargatuak zoru lakarrean; isiltasun luzeen bideak gaur egun," gero eta isilago/ gizonon oroitzapenean". Gandiaga bezalako banaka batzuk kenduta, geroz eta jende gutxiago dabil bideotan.
|
|
2005
|
|
|
Teresak goizeko eta arratsaldeko lehen orduan eramaten zuen Ines eskolara, bere opel corsan: batetik, alabaren eskola lantegirako bidean geratzen zitzaiolako, eroso baino erosoago, eta bestetik, ordu bertsuan sartzen zirelako, bata
|
lanera
eta bestea eskolara: irteteko orduetan, aldiz, nola ez baitzuten elkarrengana egokitzeko moduko ordutegirik, bakoitza bere kasa itzultzen zen:
|
|
|
Eta, hala, hurrengo goizean, Anbrosio
|
lanera
eta Ines eskolara joan ondoren, Begoñaren etxera hurbildu zen Kontxi.
|
|
|
Ametsek begiak itxi eta gero nagi begiratu dio lagunari, berbarik barik bestea lasaitu nahi duen itxurarekin. Kirin garagardoa dastatu eta garrantzirik gabeko galderak egin dizkio Mutsumiri,
|
lanaz
eta. Mutsumik ulertu du:
|
|
|
babarrunak, dilistak... edozer, baina lapikokoa. Aratzek kartan zegoena baino ezin zuela eskatu eta bezeroak lapikokoa behar zuela, berak gogor egiten zuela
|
lan
eta ondo jan ezean zuela oraindik gelditzen zitzaion lana burutu.
|
|
|
Astebete baino ez zeraman
|
lanean
eta neukan langilerik hoberena zen dudarik gabe, bera zegoenetik makina bat eta erabaki hartze kendu zizkidan, burua beste nonbaiten izan nezakeen eta jatetxeak bere martxan jarraitzen zuen.
|
|
|
Bost hitz hauekin, ispilu aurrean ohi duen baino denbora gehiago egingo duela promes egiten dio bere buruari; ez dela leku batetik bestera korrika ibiliko; bere zortzi orduko
|
lanaz
eta etxearen garbiketaz gain aisialdirako denbora hartuko duela; ilusio bat izan behar duela (gehienetan mutil bat aurkitzea izaten da egiten duen ametsa); eta gorputzeko atalen bat hobetzen saiatu behar duela.
|
|
2006
|
|
|
menturazale, sakats, gerraria, natiboekin urtu dena. Castro-ren hiru konfesioak ez, baina hiru kontinentetako arraza gorbizien mestizajearen emaitza izan da gizamota espainola, tenperamentu inpromptutsua, kartsu sinestean, ez
|
lan
eta estudiozale ekuru, egonarriko, baizik matxin bihurri, grinatsu, liskarti (eta berriro, kulturarekin barik, gerra eta suaz kidetzen da izpiritu espainola). Espainiako haurrek ederrik sortu dutena kultura erromatarrean edo musulmanean, ez zaio izpiritu erromatar edo musulmanari zor, ezpada izpiritu espainol berekiari, hori lehenagokoa baita, eta gainazal erromatar edo musulmanaren azpitik beti nagusitzen dena.
|
|
|
Nereak pentsatu du beraien arteko harremanari plateraren sobrak baino ez dizkiotela uzten.
|
Lan
eta eginbehar guztiak bukatzean indar pixka bat geratzen bazaie, bikoteari eskaintzen diote, baina beti da soberako denbora, beti da soberako energia, beti dira soberako irribarreak. Platereko sobrak dira.
|
|
|
Ane ohituta zegoen etxeko
|
lanak
eta konponketa txikiak egitera. ohitu:
|
|
|
Bere buruarekin eta besteekin. Bizitza osoa
|
lan
eta lan emandakoa, agintzen ohitutakoa, eta ezer egin gabe egoten ez zekiena. Hari ere zahartzaroa iritsi zitzaion ordea, eta gauzak zeharo aldatu zitzaizkion.
|
|
|
Ez zituen, agidanean, gauzak gaizki egin, eta, gainera, gustatu egin zitzaion bizibide hura. Horrela, Andaluziatik etorri ondoren, gogor jarraitu zion hasitako
|
lanari
eta azkar baino lehen merkatari abilaren eta bidaiari nekaezinaren ospea lortu zuen, eta ospe hori zuela berme, Itsasoz Haraindiko merkatariek –" les Marchands d’Outre Mer" – agindu eman zioten joan zedin munduko bazter guztietara eta ikus zezan nolakoak ziren hainbat parajetako salerosketa kontuak.
|
|
|
Hogeita hemezortzi urterekin, sasoi betean zegoen, baikorra zen izaeraz, eta eskarmentu handiko gizona iparralde hotzean: esploratzaile ona, eta edozein
|
lan
eta esfortzu egiteko kemen izugarrikoa. Qaannaqeko eta uharteko mendebaldeko hizkuntza oso ondo ezagutzen zuen, eta, ama inuita zuenez, beretartzat hartzen zuten inuitek.
|
|
|
Frantzisko Irigoi egunerokotasunaren heroia izan zen. Piratek eta kortsarioek jan eta edan egin behar izaten zuten, eta mozkortu eta festa egin, atseden hartu eta borroketako
|
lan
eta estutasun zakarretatik lasaitu, eta babesleku bat behar zuten horretarako. Frantzisko Irigoik horrelako babeslekua antolatzeko eta zuzentzeko buru jantzia zuen, eta pirata eta kortsarioen liskarrak eta ezinegonak baretzeko espiritu orekatua, besteen gehiegikeriak apaltzeko erraztasuna.
|
|
|
Edozein
|
lanetan
eta edonon, ordea, arimaren erdian hauspeatzen zitzaion ardo mikatz baten meia. Ikusten zuenak ez zuen asetzen; gizon eta emakume onek –balizko pertsona onaren izaera Bibliaren azalean edo mezatarako liburuan zegoela uste zutenek– predikatzen zutenak ez zuen liluratzen; munduko bizitzan –eta, batez ere, ondorengoan– zoriona eskaintzen zioten doktrinek ez zuten asebetetzen...
|
|
|
Herriaren indarrak eraginda, errege Charlesek parlamentua berriz konbokatu behar izan zuen eta bere funtzioetan ipini. Oliver Cromwelek ere parlamentura joanez jarraitu zuen, bere
|
lanarekin
eta bere hitzarekin –batez ere bere kristautasunaren lekukotza ematea zen Oliverren lana eta hitza parlamentuan.
|
|
|
Herriaren indarrak eraginda, errege Charlesek parlamentua berriz konbokatu behar izan zuen eta bere funtzioetan ipini. Oliver Cromwelek ere parlamentura joanez jarraitu zuen, bere lanarekin eta bere hitzarekin –batez ere bere kristautasunaren lekukotza ematea zen Oliverren
|
lana
eta hitza parlamentuan.
|
|
|
Alde horretatik, Marie Émilieren
|
lanaz
eta haren bizitzaz askoz gehiago jakiteko gogoz gelditzen gara, etsenpluen liburu honetan zirriborro antzean geratzen baita ezagutzen dugun apurra.
|
|
|
Ospetsu bihurtu zen bere
|
lanean
eta Mogol Handiak gorteko bitxigile izendatu zuen. Mogol Handia mendebaldekook erabiltzen dugun deitura da India iparraldeko eta Asia erdialdeko lurralde zabaletako agintaria izendatzeko.
|
|
|
1946 urtean erretiratu zenerako hirurehun bat bezero izan zituen, eta semearen eskuetan utzi zituen eginbeharrak, Harry" zaharraren" ofizioa hautatu zuen Albert saiatuaren eskuetan. Thomasek, ordurako, ezin hobeto erakutsia zion ofizioa semeari, eta honek garbi utzi zuen langile fina zela, beti prest
|
lanerako
eta Erresuma Batuko erreginaren zerbitzari fin eta leiala izateko. Izan ere, aita erretiratu aurretik izan zuen Albert gazteak ofizioan aritzeko aukera:
|
|
|
Diru arazorik gabe –Edithek bulego batean egiten zuen
|
lan
eta Percy ontzi enpresa bateko langilea zen–, hogeigarren urte ero haietako zorion orokorrean lekutxo bat besterik ez zuten nahi. Wight uhartean oporretan egin ohi diren erokeriatxo inozoetan aritu ziren:
|
|
|
ikertzaile finaren aldamenean iruzurti maltzurra, zientzialari baten pare gezurretik eta hurkoaren ezjakintasunetik bizi zena; denak bizi ziren han enperadorearen bizkarretik. Lehia gorria zen, bakoitzak erakutsi behar izaten baitzituen egindako
|
lanak
eta aurrerapenak. Kondairak dio kalexka hartan beruna urre bilakatu zela, harri filosofala asmatu zutela, bizitzaren elixirra dastatu zela eta norbaitek ilartargi izpiak pozoitzea ere lortu zuela.
|
|
|
Budapesteko hiria inoiz baino ederrago zegoen garai hartan, inoiz baino aberatsagoak ziren hiriburu hartako aberatsak, eta László, hogei urteko gazte loratua, familia onenen etxe eta jauregietan ibili ohi zen, etxe oneko etxekoandre
|
lanik gabeko
eta aspertuak bisitatzen. Hipnosi saioak egiten zizkien señora haiei, eta, haiei ez bazen, etxe on haietako seme melankolikoei edota etxeko alaba txolin eta apetatsuei.
|
|
|
Gizon dotorearen galderei erantzunez, luma bitxi haren funtzionatzeko era agertu zion Lászlók: ordura arte egin zuena, asmakuntza zertzeko egin zituen
|
lanak
eta hartu zituen bideak; asmakizun berriak oraindik zituen akatsak... dena. Eta aipatu zizkion, nola ez, akats horiek zuzentzeko egin beharreko ikerketak eta hobekuntzak, eta horretarako behar zuen dirua...
|
|
|
Nafarroako Estatuen egoitza, bertzalde, Donibanerekin eta Bastidarekin partekatzen zuen. Eguneroko
|
lanak
eta aldian behingoak egiten ziren, beraz, Donapaleun erresumarendako. Batzuk nahiz bertzeak erregeren nahiaren eta legearen arabera iraganen zirela bermatu beharrez zeuden, hurbil hurbil, Migel Mailu eta bere konpainia.
|
|
|
Neurri makila zen hura: ordura arte hiru hazbete ziren
|
lanerako
eta zazpi jolaserako; denbora batean, ordea, atzekoz aurrera neurtzen ikasi genuen: zazpi hazbete ziren lanerako neurtu behar genituenak eta hiru jolaserako geratzen zitzaizkigunak.
|
|
|
Zipriano falta zen. Patroiak berehala jarri zigun denoi
|
lana
eta, zalapartaren artean, ez zen inor gehiago konturatu. Abiatzera gindoazen eta ez zen ageri.
|
|
2007
|
|
|
Nire kasua, berriz, berezi samarra izan zen. Etxeko Jose Inazio xarma gutxikoaren ordez hasita nengoen, eskolako
|
lanetan
eta, Iñaki txukunxeagoa erabiltzen, baina lagunentzat. Etxe, izaten segitzen nuen, Etxezarretaren laburdura, eta Etxe izaten segituko nuen gerora ere.
|
|
|
Eta Jainkoa bera delako, egiazko bakarra, hiritar guztientzat sakratuak dira oinarrizko Estatu erakundeak: Konstituzioa, Parlamentua. Pantheoia?, etab.; Estatuaren kultuko sinbolo, jaiegun, obligazio seinalatuak daude; katixima, liturgia,
|
lan
eta jai egutegi, etc. obligatu bakarrak Estatuarenak dira eta Estatuaren santuenak. Gizarte modernoan Aita Santua ez da infaliblea (hori arrazoimenaren kontra dago!), baina polizia eta Justizia bai; edozein gotzain kritikatzea badago, baina juez bakar bat ez, edozer gauza egin duela ere.
|
|
|
nazio hebrearraren historia poesia hebrearraren historia da. Herder-en nazioa
|
lan
eta kanta, dantza eta negar egiten duen, sentitzen duen, poesian bere burua erakusten duen herria da. Herder-i interesatzen zaion Moises, olerkaria da; David salmista lirikoa interesatzen zaio, konkistari eta erregea ez400 Nazio hebrearraren espezifikoa haren poesia bada401, poesia hebrearraren espezifikotasuna nola haren geografia eta bizieratik, herriaren aiurri erlijiosotik, hizkuntzaren ezaugarrietatik ernea eta moldatua den arakatzen du.
|
|
|
landare eta abereen organoen jatorria (horiek landare eta abereen, produkzio tresnak? dira) esplikatu duen era natural berberean egin behar da750 Goseak eta
|
lan
eta bizi baldintza kapitalista jasangaitzek populazio industrialaren endekapen arraziala, errekruten gorpuzkera mirrina eragiten dute751 Alabaina, Marx eta Engels-en ustean, giza arrazen gurutzaketaz arraza hobetu daiteke (zaldiak edo landareak bezalaxe); hala, giza jende iparramerikarra arraza ezberdinen gurutzaketaz hobeturiko arraza energiatsua da(. Energie schon durch Rassenkreuzung?) 752 Arr... F. Engels-ek pixka bat bestela ikusten zuen:
|
|
2008
|
|
|
–Bai, bai. Guk dakigula behintzat aspaldi honetan ez zara ibili aizkolari
|
lanetan
eta oso ondo dago hori. Oso ondo.
|
|
|
margolanari esker. Galeria famatu baterako hautatu zuten bere
|
lana
eta tipo aberats batek erosi egin nahi izan zuen. Negozioetarako hainbesteko bista zuen gizon hark, ordea, ez zuen jakin koadroa zergatik erosi nahi zuen artistari azaltzen.
|
|
|
garbiketak ez ezik, beste lan asko ere ikasten eta egiten baitzituen ordurako: ...o errenferientziengatik ere, ez baitzen erraza jakitea non eta nola jarri behar ziren platerak eta erretiluak, aiztoak, koilarak eta sardexkak, basoak eta kopak, bakoitza bere tokian; jantziak lisatzen zituen, nagusien soineko konplikatu haiek beraiekin baitzekartzaten beste era bateko konplikazioak, baita lisatzeko orduan ere; edo, denborari denbora ostuz, brodatu ezin finagoak egiten zituen; eta
|
lan
eta lan egiten zuen bitartean, ezin ahaztu handikiekiko moldeak eta manerak findu behar zituela, buruan hori beti present.
|
|
|
santuen irudi haiek gertatu izan zitzaizkiola Ernestinari arazo iturri, batean san Mamerto, hurrengoan san Bruno eta santa Zezilia, eta hurrengoan guztiak? santu haien irudiak eta irudien artean irudikatzen zituèn elkarrizketa zentzugabeak oztopo gertatuko balitzaizkio bezala, bere Jainkoaganako bidean; egia zen Ernestinak arazo hura gainditutzat edo ia gainditutzat zuela, halakoa izan baitzen hilabete luzeetako
|
lanaren
eta diziplinaren fruitua, frai Millanen aholkuak, teknika psikologikotik asko zutenak, jakintza adar hartarako zaletasun berezia zuen?, hitzez hitz bete izanaren ondorioz, baina egia zen, halaber, bigarren planoan ezkutatzea lortu zuèn errealitateak berriro egin zuela lehen planora, amets lizun bat bitarteko, gainera!?, inoiz baino indar handiagoarekin. Frai Millanek arazoaren sustraietara jo nahi bazuen, baina, hantxe zuen sustraia, hantxe zuen muina, muinera eta sustraietara joz gero aurki baitzezakeen bermeko irtenbidea; halako zerbait bururatu ote zitzaion frai Millani??, bestela ez baitago azaltzerik nola honek zaku bat eskuratu, kaperarantz abiatu, mojak erretiratuak zeuden, bezperak kantatuta gero?, atea ireki, san Mamertoren irudia zakuan sartu, zurezko irudi mugikor bat zen, metro batekoa, frai Millani erori egin zitzaiona, urduri zegoelako, apika, hura maniobratzerakoan?, eta bertatik alde egin zuen isil gordean, lapur bat balitz bezala.
|
|
|
Burdinaren lehia ez zen samurra, beraz, eta Nazariok bide eta metodo bakarra aurkitu zuen aurrera egiteko: diziplina eta lana,
|
lana
eta diziplina, latza, ia militarra.
|
|
|
Lana,
|
lana
eta lana.
|
|
|
–Tira, tira, esan zuen azkenean?, aurrena
|
lana
eta gero solasa, zuk zeuk esango zenukeen bezala, Silver. Begirada bat emango diegu zure gaixo horiei.
|
|
|
guk pentsatu bezala. Doktoreak Londresera joan beharra izan zuen bere gaixoez arduratuko zen beste sendagile baten bila; Squirea Bristolen egon zen
|
lan
eta lan; eta nik Jauretxean jarraitu nuen Redruth basozain zaharraren ardurapean, ia preso hartuta bezala, baina itsas ametsez beterik eta uharte ezezagunen eta abenturen irudikatze zoragarriak eginez. Orduak ematen nituen maparen gainean hausnarketan, eta ondo gogoratzen nituen bere xehetasun guztiak.
|
|
|
Ziur nengoen, ordea, zerbaitetan baneukala fidatzerik, gure interesak bat zetozen eta puntu batean, hain zuzen ere goleta salbatzeko borondatean. Biok behar bezala hondartuta utzi nahi genuen, toki babes batean, hartara, garaia etorritakoan, ahalik eta
|
lanik
eta arriskurik txikienaz jarri ahal izateko ur gainean; eta hori lortu artean, ez nuela nire biziaz kezkatu beharrik pentsatu nuen.
|
|
|
Guri zer axola nork bota duen intsektizida! Horrez gain, pentsa ezazu zer
|
lan
eta buruhauste emango zigun epaiketetan hasteak.
|
|
|
Onena, umeekin traturik ez izatea; zaila ordea kale guztietan dozenaka ume dabiltzan txokootan. Baina diruak umeak eskolatik atera eta
|
lanera
eta diru errazera bideratu ditzake. Alternatiba karameluak izan ohi dira, beste bonba bat ia haginlaririk gabeko inguruotan.
|
|
|
Mutilak dira ikasle gehienak, etxe askotan dago errezeloa alabak zer onura aterako duen eskolatik. Ortu
|
lanean
eta janaria prestatzen laguntzearekin aski dute nonbait. Bedikera, hizkuntza baino, bassariaren aldaera da, peuleraren eta bassariaren arteko pidgin moduko bat.
|
|
|
esaldi ezagunean dago zabalik testua. Literatur
|
lanak
eta politikoak ageri dira, munduan barna egindako bidaien argazkiak ere bai, ez da alferrik. Senegalgo independentziaren aita?. Badago serere kulturako hainbat lanabes eta tresna ere.
|
|
|
–Ez pentsa, egun Frantziak baino askoz izen hobea dauka Espainiak. Frantzian ez dago ia
|
lanik
eta espainiarrek ez badute nekazaritzan jardun gura, ez da hemengorik faltako. Nekazaritzan ondo trebatutako jende asko dago, eta lurrik ere ez da falta, baina azpiegitura bai, ureztaketa sistema egokia behar dugu.
|
|
|
Nadia nirekin bizitzen jarri eta hilabete batzuetara egin nuen topo gau batez Garibaldirekin. Ohi baino beranduago atera nintzen
|
lanetik
eta etxera iristen ari nintzela haren autoa aparkaturik ikusi nuen ondoko kale batean. Susmagarria iruditu zitzaidan.
|
|
|
Hau guztia ez du estalgarri moduan egiten, energia kosmikoan sinisten duelako baizik. Alderdiko
|
lana
eta jarduerak emakumeak liluratzeko erabiltzen ditu. Eder haizeak ditu, neska koadrila batean errege sentitzen da eta zenbaitek, inbidiagatik edo, marineska samarra ote den diote ahopeka.
|
|
|
1890eko apirilaren 16an kontratu berria sinatu zuten Blaschkatarrek eta Goodalek. Hamar urtetan bukatu zuten
|
lana
eta zuten beste lanik egin. Urtean bi bider bidali behar ziren landareak Amerikara, Harvarden kontura gastu guztiak.
|
|
|
ekintza bat, beharbada –frai Millanen beraren ekintza ausart bat–, zalantza guztiak baztertuko zizkiona. ...k gertatu izan zitzaizkiola Ernestinari arazo iturri, batean san Mamerto, hurrengoan san Bruno eta santa Zezilia, eta hurrengoan guztiak... santu haien irudiak eta irudien artean irudikatzen zituèn elkarrizketa zentzugabeak oztopo gertatuko balitzaizkio bezala, bere Jainkoaganako bidean; egia zen Ernestinak arazo hura gainditutzat edo ia gainditutzat zuela, halakoa izan baitzen hilabete luzeetako
|
lanaren
eta diziplinaren fruitua, frai Millanen aholkuak, teknika psikologikotik asko zutenak –jakintza adar hartarako zaletasun berezia zuen–, hitzez hitz bete izanaren ondorioz, baina egia zen, halaber, bigarren planoan ezkutatzea lortu zuèn errealitateak berriro egin zuela lehen planora –amets lizun bat bitarteko, gainera! –, inoiz baino indar handiagoarekin. Frai Millanek arazoaren sustraietara jo nahi bazuen, baina, hantxe zuen sustraia, hantxe zuen muina, muinera eta sustraietara joz gero aurki baitzezakeen bermeko irtenbidea; halako zerbait bururatu ote zitzaion frai Millani...?, bestela ez baitago azaltzerik nola honek zaku bat eskuratu, kaperarantz abiatu –mojak erretiratuak zeuden, bezperak kantatuta gero–, atea ireki, san Mamertoren irudia zakuan sartu –zurezko irudi mugikor bat zen, metro batekoa, frai Millani erori egin zitzaiona, urduri zegoelako, apika, hura maniobratzerakoan–, eta bertatik alde egin zuen isil gordean, lapur bat balitz bezala.
|
|
|
Burdinaren lehia ez zen samurra, beraz, eta Nazariok bide eta metodo bakarra aurkitu zuen aurrera egiteko: diziplina eta lana,
|
lana
eta diziplina, latza, ia militarra.
|
|
|
Hala, bada, konfiantzazko giro berri hartan, sendotuz joan ziren Reginaren ahalmenak, ez mintzamenari lotutako kontuetan bakarrik, zerbitzuari lotutakoetan ere bai... garbiketak ez ezik, beste lan asko ere ikasten eta egiten baitzituen ordurako: ...o errenferientziengatik ere, ez baitzen erraza jakitea non eta nola jarri behar ziren platerak eta erretiluak, aiztoak, koilarak eta sardexkak, basoak eta kopak, bakoitza bere tokian; jantziak lisatzen zituen, nagusien soineko konplikatu haiek beraiekin baitzekartzaten beste era bateko konplikazioak, baita lisatzeko orduan ere; edo, denborari denbora ostuz, brodatu ezin finagoak egiten zituen; eta
|
lan
eta lan egiten zuen bitartean, ezin ahaztu handikiekiko moldeak eta manerak findu behar zituela, buruan hori beti present.
|
|
|
Lana,
|
lana
eta lana.
|
|
2009
|
|
|
Anaiak hamazortzi urterekin utzi zuen etxea okupa egiteko eta ordurako bazeramatzan pare bat urte Irlandan bizitzen. Eta ni, hogeita hiru urterekin,
|
lanik
eta dirurik gabe, gurasoen etxean bizitzera kondenaturik.
|
|
|
Arianek gomendatutako bat. Nerabea nintzenetik nobela amerikarrak baino ez nituen irakurtzen, eta hauek ere
|
lanik
eta bikoterik gabe nengoenetan baino ez. Gerrari buruz hitz egiten zuten liburu haiek, berriz, bazuten zerbait, bazuten xarma berezia.
|
|
|
Searle, Actos de habla, 1980, 178 eta hurr. Ik., halaber, H. Putnam, El desplome de la dicotomía hecho valor y otros ensayos, 2004). Alabaina, filosofo bereizketaria bere ganberan utzi eta, fenomenologia pittin bat eginez, gizon emakumearen existentzian zinez gertatzen dena da, beronek ez espazioa (mendiak, arbolak, iturriak, kobazuloak; eguzkia, ilargia, izarrak), ez denbora (egunsentia, eguna, gaua; jaiotza, heriotza), eta ez elkarteko bizitza (familia, gerra,
|
lana
eta lanaren fruitua), ezta etxeko abereak eta lan tresnak berak ere, ez dituela inoiz bizi izan gertarizko datu gorri neutral gisa bere inguruan, baizik ere beti esanahiz, zentzuz edo zentzugabez jantziak aldi berean. Bikoiztasun eta oposizio hura eskolakoa da, analistaren laborategikoa.
|
|
|
Gutxi gorabehera Gandiagaren ama baserrian imajina genezakeen bezalatsu, eskuak bete
|
lan
eta umeek inguratua, irribarrez eta harrizko. Ama bat, Gandiagaren esperientzian, horrelako zerbait zen, Arantzazura joan denean.
|
|
|
Elorria, harria, dira Gandiagaren sinboloak. Era berean, Arantzazu Euskal Herriko edozein paraje gisako paisaia bilakatzen da, bere egun eta urtaro naturalekin, andre gizonaren eguneroko
|
lan
eta bizileku, eguneroko poz eta pena leku, Jainkoa hor manifestatzen da.
|
|
|
– Bestalde, ukatu zaigun eta ukatu dugun geure historiaren berreskuratzeko
|
lana
eta beharra ezin gutxiets daiteke). Espirituak historiari estekatze honen aurka eta zientismo positibistaren ere aurka, mendearen buru aldera Europa osoan, bizi filosofien?
|
|
|
Edozein zentzu emate ez dugu derrigor jainkozkoa epaituko. Bere haurrentzat dirua egiteko xedeaz egun guztia
|
lan
eta lan diharduenak nahikoa zentzu ematen dio bere biziari. Edo helburu politiko batzuei entregatzen zaienak, etab. Kasu batean zein bestean, zentzu hori, itxuraz bietan bera, erlijiosoa izan daiteke edo ez, kasuko pertsonaren arabera.
|
|
|
Bizpahiru ordu egongo ginen solasean. Gandiaga pozik ikusten zen, hainbat
|
lan
eta asmo zuen esku artean, erraz barre egiten zuen. Gauza asko aipatu genuen, elkar ezagutu genuen garai inguruko oroitzapenak gehienbat, 1960 aldera.
|
|
|
Hementxe bizi zen. Hemen egiten zuen
|
lan
eta borroka bizitzeko. Erreka ondoan zeukan etxea.
|
|
|
Hemen pasatzen ziren gizon emakumeak beren ardiekin eta abereekin, Arabara, Oñatira edo Zegama eta Nafarroa aldera. Hemen ziharduten beren
|
lanetan
eta zereginetan. Aizkorriko mendi sisteman, Arantzazu, orduko mundu zibilizatuaren erdigunea da.
|
|
|
Iritziko nuke, hortaz, gehiena teologiako estudiantetan egina zuela(). Gero, apaiz gaztearen
|
lan
eta irakaslearen zereginen artean beta handirik ez du izango poesiarako. Horrek, eta liburuaren, porrotak?
|
|
|
–Naturalak?. Beti
|
lan
eta lan dihardute, geldigabe, eraikitzen dutenari ordea iraupenik emateko kulturarik gabe, beti eginean. –De cabo a cabo del Pirineo, de la Cataluña mediterránea a la Galicia atlántica, asemeja que corre una médula en la cavidad del hueso montañoso, una moral de acción que tiende a dotar a la vida del máximo de movilidad.
|
|
|
Euskara gehiago da: nire bizitzako
|
lan
eta itxaropen eta sufrimenduetako elementu inportantea da alegia; hots, ni neu naizenaren parte inportantea da, ni neu zer izatea hein batean euskararen zer izateak egiten du. Beste batzuek Athleticengatik sufritzen dute.
|
|
|
–Eta
|
lana
eta etxea behar.
|
|
|
Hasieran, ohiko joan etorriak besterik ez zituen ikusi: etxetik
|
lanera
eta handik hiperrera. Otsail hasierako egun batean, ordea, zerbait aldatu zen.
|