|
2018
|
|
|
Eskerrik asko Joxeba Lizeaga Arostegi ingeniari eta
|
lagunari
, ezegonkortasun sozial kronikoan taldekatzerakoan subjektuak birritan elkarrekin ez egokitzeko diseinatutako konbinazioengatik.
|
|
|
Kasu batzuetan, izen
|
lagunaren bidez
adierazi da adjektibo erreferentziala:
|
|
|
Erdarazko adjektibo erreferentzial baten kasuan, gertatu da oso ohikoa dela forma bera erabiltzea adjektibo gisa nahiz izen gisa. Adjektibo erreferentzial hori maileguan hartuz gero, beste horrenbeste gertatzen da euskaraz ere, baina, euskarazko erabidera jo nahi bada, hitz elkarketa da izen gisa erabiltzekoa, eta izen
|
lagunaren bidezko
erabidea, berriz, adjektibo gisa erabiltzekoa. Hori adierazteko, sarrera bana egin zaie hiztegian:
|
|
|
Umeetan pisua eta altuera sexuarentzat eta adinarentzat espezifikoak diren erreferentziazko populazioen datuekin konparatu behar dira. Lan honetan Carrascosa eta
|
lagunen
taulak erabili dira (8), Espainiako populazioan oinarritutako hazkunde taula estandarizatuak. Haurdinaldi adinerako handiak kontsideratzen dira jaiotzako pisua > p90 denean.
|
|
2019
|
|
|
Lan hau, aipatu helburua duen lehen azterketa epidemiologikoa da, Euskal Herrian, oraingoz, bakarra. INMA proiektuari esker, ehunka
|
laguneko
lagina dugu (n= 467) eta haiei buruzko informazio andana; horiek lagungarri dira aldagaien arteko benetako erlazioa aztertzeko.
|
|
|
Familiako gainerako kideek ere (aitona amonek, osaba izebek,
|
lagunek
–) garrantzi handia dute, erantzukizunak partekatu eta babes emozionala eskaintzeko orduan (4).
|
|
2020
|
|
|
adin txikiko baten aurka sexu jazarpena bideratzeko asmoz (irudi erotikoak lortu, sexu harremanak izan.), pertsona heldu batek erabiltzen dituen estrategiak: adinaz eta sexuari buruz gezurra esatea, lotura emozionalak finkatzea, datu pertsonalak lortzea, etab. Horrela, adin txikikoak
|
lagun
birtualaren sexu helburuak onartzen ditu, lagunen arteko mesede boluntario gisa (UNICEF, 2017).
|
|
|
adin txikiko baten aurka sexu jazarpena bideratzeko asmoz (irudi erotikoak lortu, sexu harremanak izan.), pertsona heldu batek erabiltzen dituen estrategiak: adinaz eta sexuari buruz gezurra esatea, lotura emozionalak finkatzea, datu pertsonalak lortzea, etab. Horrela, adin txikikoak lagun birtualaren sexu helburuak onartzen ditu,
|
lagunen arteko
mesede boluntario gisa (UNICEF, 2017).
|
|
2021
|
|
|
Inkesta epidemiologikoaren ondoren, beste 14
|
lagun
eta senidek hegaluze kontserba horiek kontsumitu eta antzeko sintomak zituztela ikusi zen. Egoera Elikagaien Osasun Unitateari jakinarazi zitzaion.
|
|
|
Epe luzeko eraginak aztertzeko helburuarekin 1968 urteko maiatzean ikerketa bat hasi zen. Horrek 14.000 mediku batu zituen eta AHen erabiltzaile ziren 23.000 emakume eta erabiltzaile ez ziren beste 23.000 emakume aztertu zituzten.Kohorte lan horretako datuak erabiliz, 2010 urtean Hannafor eta
|
lagunek
analisi estatistiko bat argitaratu zuten eta bertan AHen erabilera ez zen epe luzeko heriotzaarriskuarekin erlazionatu (40,3). AHen 70 urteurrenetik gertu gauden honetan, esan daiteke, momentuz, aipaturiko minbizien agerpena alde batera utzita, ez dela epe luzeko eraginik deskribatu.
|
|
2022
|
|
|
• Bakarrik bizi diren eta laguntza sozio familiarrik ez dutenen pertsonen kasuan, haien baimenarekin," Nafarroa, Orotan
|
Lagun
" webarekin kontaktuan jartzea hauen beharrak zabaltzeko.
|
|
|
Baina baita askoz ere xinpleagoak ematen duten gauzak: paseo txiki bat ematea, egunero zeure
|
lagun
bati hots egitea edota Osasun Mental Zentroan dituzun hitzorduetara joatea. Motibazioa, aukerak, tresnak, trebeziak, laguntza... gauza hauek behar dira pixkanaka ibilbidea egiteko.
|
|
|
Kasu hauetan ez zen tratamendua aldatu eta aurretik antolatuta zuten moduan jarraitu genituen protokoloak, bai eguneko ospitalean edo ospitalizazioko geletan. Baina bagenuen alde txarra, haur hauek ez zituzten senideen eta
|
lagunen
bisitarik izan, arratsaldero doazen borondatezko langileak ezin ziren hurbildu, ezta normalki banatzen ditugun liburu, ipuin eta jostailuak erabili. Normalki guraso batekin egoten ziren, hauek txandaka aldatzen ziren, beraz aita amentzat ere garai astuna bilakatu zen.
|
|
|
Normalki guraso batekin egoten ziren, hauek txandaka aldatzen ziren, beraz aita amentzat ere garai astuna bilakatu zen. Oso lagungarria izan zen senideak eta
|
lagunak
bideodeien bidez elkar ikustea.
|
|
|
Hau izan zen Albaren kasua. Bere
|
lagunen
eta hurbileko pertsonen aholkuei muzin egiten zien, horiek lana uzteko esaten zietenean: " Utz ezazu, estres horrek ez du merezi" entzuten zuen Albak behin eta berriz eta berak hunkituta azaltzen digu:
|
|
|
Hau izan zen Albaren kasua. Bere
|
lagunen
eta hurbileko pertsonen aholkuei muzin egiten zien, horiek lana uzteko esaten zietenean: " Utz ezazu, estres horrek ez du merezi" entzuten zuen Albak behin eta berriz eta berak hunkituta azaltzen digu:
|
|
|
• Bakarrik bizi diren eta laguntza sozio familiarrik ez dutenen pertsonen kasuan, haien baimenarekin," Nafarroa, Orotan
|
Lagun
" webarekin kontaktuan jartzea hauen beharrak zabaltzeko.
|
|
|
Baina baita askoz ere xinpleagoak ematen duten gauzak: paseo txiki bat ematea, egunero zeure
|
lagun
bati hots egitea edota Osasun Mental Zentroan dituzun hitzorduetara joatea. Motibazioa, aukerak, tresnak, trebeziak, laguntza... gauza hauek behar dira pixkanaka ibilbidea egiteko.
|
|
|
Kasu hauetan ez zen tratamendua aldatu eta aurretik antolatuta zuten moduan jarraitu genituen protokoloak, bai eguneko ospitalean edo ospitalizazioko geletan. Baina bagenuen alde txarra, haur hauek ez zituzten senideen eta
|
lagunen
bisitarik izan, arratsaldero doazen borondatezko langileak ezin ziren hurbildu, ezta normalki banatzen ditugun liburu, ipuin eta jostailuak erabili. Normalki guraso batekin egoten ziren, hauek txandaka aldatzen ziren, beraz aita amentzat ere garai astuna bilakatu zen.
|
|
|
Normalki guraso batekin egoten ziren, hauek txandaka aldatzen ziren, beraz aita amentzat ere garai astuna bilakatu zen. Oso lagungarria izan zen senideak eta
|
lagunak
bideodeien bidez elkar ikustea.
|
|
2023
|
|
|
• Bakarka:
|
lagun
eginez, eta aholkuak, babesa edo orientazioa emanez.
|
|
|
bakardade ez hautatua, beste pertsona batzuen konpainia ez hautematea, edo, pertsonak behar duenean, konfiantzako edonorengana jotzeko aukerarik ez izatearen pertzepzioa izan daiteke. Halaber, isolamendu soziala,
|
lagun
eta adiskide komunitario, zein familia sarearen inguruko informazio kuantitatibo eta objetiboarekin harremantzen da (Goikoetxea, 2020, 1 or).
|
|
|
Harreman sozial egokirik ez izatearekin eta bizitza komunitarioan partehartze txikiarekin lotzen da. Pertsonak, sare sozial erakargarririk ez duela uste du, eta kide izateko, laguntasuna bultzatzeko eta komunitate bateko kide izateko zentzua eman dezaketen
|
lagunen
eta ezagunen zirkulu zabalagorik ez duela sentitzen du. Bakardade mota hau asperdurari, depresioari eta asmo faltari lotuta egongo litzateke (Cattan, White et al., 2005).
|
|
|
Horregatik, funtzionaltasun fisikoa edo mentala galtzeaz gain, beste faktore esanguratsu batzuk ere hartzen dira kontuan, harekin elkarreragiten dutenak eta adinekoaren pronostikoan eta bizi kalitatean eragiten dutenak, hala nola: Baliabide sozialak (laguntza formaleko edo ez formaleko sarea, auzokoekiko, senideekiko eta
|
lagunekiko
harreman integrazioa...); norbanakoa bizi den testuinguruko baliabideak (etxebizitzaren egoera, auzoko baliabideak, ingurunearen adiskidetasuna...); eta baliabide pertsonalak (ekonomikoak, harremanetakoak, prestakuntzakoak, parte hartzeko edo laguntza eskatzeko prestasuna.) (Sala Mozos, 2020).
|