|
2001
|
|
|
Honekin, batetik, feudalismoaren sorreraren aurrekaria ikusten da zenbaitegileren ustez15, eta bestetik, lehengo arazoak azaleratzen ziren. la zergarik biltzenez zenez, lurrak esku pribatuetara pasatzen ziren, eta ez zegoen ia konkistarik.Gainera, danegeld ak ordaindu behar zituzten (Karlos Burusoilaren garaitik ez erasotzearen truke normandoei egiten zitzaien sobornoa zen hori, diozesika banatua, eta merkatariei, eta abarri eskatua); ondorioz, aberastasuna, eta horrekinbatera boterea? gutxituz
|
zihoan
erregeen eskuetan.
|
|
2005
|
|
|
Galartzatarrek aginduta eraiki zuten Ibarraundi baserria. Gaztelatik Kantauri itsasora eta Frantziara
|
zihoan
errege bidearen alboan eraiki zuten, Arlabango mendatearen azpian, Aitzorrotz eta Kurtzebarri mendien magalean. Gaztainadiak, jauregiak, Santa Ana komentua, burdinola, errota, zubia, dolarea eta karobia ere garai hartakoak dira.
|
|
|
Orduantxe ulertu zuen zergatik zen ditxosozko kotxe hura hain garestia. Barruan
|
zihoana
errege erregina bilakatzeko ahalmena zuen.
|
|
|
Gaztelako eta Aragoiko Fernando Katolikoak zuen Nafarroako erresuma desegin 1512 urtean, jauntto zenbaitekin tratuak eginik. Ondorioz, Katalina I.a Nafarroako erreginak eta Labriteko
|
Joan
erregeak ihes egin zuten Pauera. Azkenean, 1530ean, Nafarroako erregeak nafar lurraldeetatik Nafarroa Beherea baizik ez zuen bere esku.
|
|
|
Gaztelako eta Aragoiko Fernando Katolikoak zuen Nafarroako erresuma desegin 1512 urtean, jauntto zenbaitekin tratuak eginik. Ondorioz, Katalina I.a Nafarroako erreginak eta Labriteko
|
Joan
erregeak ihes egin zuten Pauera. Azkenean, 1530ean, Nafarroako erregeak nafar lurraldeetatik Nafarroa Beherea baizik ez zuen bere esku.
|
|
2006
|
|
|
Zortzigarrenean dio,
|
Joan
erregeak sinatutako ordenantza zaharretan zetorren moduan, inongo biztanlek ezin zuela baleztarik atera edo borroka edo istilurik, ezarritako zigorren pean; bandoen arazoengatik ez zen betetzen, eta, ondorioz, heriotza, haserre eta zauri asko izan ziren. Ondorioz, berritu zen ordenantza, eta gehitu zitzaion inongo istilu edo borrokatan hiribilduaren barruan edo errebaletan balezta, espingarda edo beste suzko armarik aterako balu norbaitek eta beste pertsona bati tiro egingo balio, eskuineko eskua publikoan moztu zitzaiola; inor zaurituko balu, heriotza zigorra jasoko zuen, zauritua hiltzen ez bazen, eta zauritua hiltzen bazen, alevosoaren heriotza izango zuen (traidorearena, zigorrik txarrena izaten zen eta lotsagarriena).
|
|
|
1357an nekazariek Karlos II.aren erresumaren gobernaria zen Luis infanteari eraso zioten krisiarengatik; errepresioa gogorra izan zen (dena kendu zioten), askoz geroago barkatuak izan ziren, baina miserian utziak.
|
Joan
erregeak 1457an Mosen Pierres Peraltakoari eman zion Falces hiribildua eta Azagra, Brionesen truke, zerbitzuengatik205 Jaurerriak izaten jarraitu zuten, nahiz eta hurrengo zenbait errege erreginek kontrakoa adierazi.
|
|
2007
|
|
|
–
|
Hoa
erregeari zakila miazkatzera, cocotxo hori! –aurre egin zion atsoak?.
|
|
2009
|
|
|
|
Joan
erregeagana, eta poz adurretan agertu eutsan bere Patxi hazurretarako urten urtena, espeziala, zala.
|
|
2010
|
|
|
Alde batetik nobleziaren eta kleroren sukaldaritza, non banketeak egiten ziren kristautasunak ezarritako (itxurazko) laztasunarekin (ikusi 1.12 irudia). Adibide moduan, aipatzekoa da idazkien arabera 1206 urtean Ingalaterrako
|
Joan
erregeak Winchester gazteluan egindako banketea, non 1.500 oilasko, 5.000 arrautza, 20 idi, 100 txerri eta 100 ardi jan ziren. Bestetik, herriko sukaldaritza zegoen, zeharo xumea izaten jarraitzen zuena.
|
|
2011
|
|
|
Musika eta Dantza Eskolakoen karroza bat
|
zihoan
errege bakoitzaren aurretik. Garaiko arropekin jantzirik, erritmoa eta bizitasuna eman zieten kabalgatari euren doinuek.
|
|
2012
|
|
|
Zaldi gainean dabil Martin, eta Nafarroako Errege Etxearen adierazgarria den zeta gorri urdinean bildurik darama bere zama baliotsua. Lauhazka gurutzatu du alderik alde Aragoiko erresuma, ia geldialdirik egin gabe, On
|
Joan
erregearen zelaten beldur baita. Nahiago ditu ibili errege bide nagusietatik aparteko xendak, bide ematen baitiote edozein azpikeriatatik libre ailegatzeko bere lurrera, eta bere lurraren atea, ekialdetik, Peñako gaztelua da, Zangoza ondo ondoan.
|
|
|
Baina orduan On
|
Joan
erregea atera da tribunara, eta printzea eta bere lagunak dauden aldetik —honezkero zutik—, ikaragarrizko txistualdia eta oihualdia egin diote.
|
|
|
—Agerian da esker txarra erregeen ezaugarria dela, ez erreginena. Ahantzi duzu niri esker daramazula oraindik koroa buruaren gainean, eta burua sorbalden gainean, belauniko eskatu behar izan bainion nire ugaseme On
|
Joan
erregeari bizia barka ziezazula zure azkeneko derrotaren ondoan.
|
|
2014
|
|
|
Estalpea kortxoz egina zen eta bertan gainerako irudiak baino handiago eta dotoreago ziren pertsonaiak. Adibidez, handiagoa zen amabirjina zaldi gainean
|
zihoazen
erregeak baino, haurtxoa bera zaldia baino handiagoa zen.
|
|
2015
|
|
|
|
bihoa
Erregeekin
|
|
|
|
bihoa
Erregeekin
|
|
|
|
bihoa
Erregeekin
|
|
|
|
bihoa
Erregeekin
|
|
2019
|
|
|
Zorionez, azalpen hau berehala eman ziguten, gure harrokeria nazionalak apaltzeko, irudika ez genezan, inozoki, errege portugaldar batek garai haietako europarrak, gaurkoak bezala, neurrigabe higiarazten eta hunkitzen zituela, are eta gutxiago hura bezalako errege egin berri batek, hor dator bere zaldiaren gainean, bera bezalako gailegoen troparekin, batzuk aitoren semeak, beste batzuk elizgizonak, denak eskola gutxikoak. Beraz, jakitun gara orduan erregetzak bazuela, artean, jendea kalerarazteko nahikoa ospe, elkarri esango zioten,
|
Goazen
erregea ikustera, goazen erregea ikustera, eta erregea izerdi usaina darion bizardun hauxe da, arma zikinak ditu, zaldiak ez dira zamari iletsuak baizik, arrazarik gabeak, borroka hiltzeko kontua baita, goi eskolako itzulipurdi kontua baino areago, baina, dena hain xume izanik ere, ez da aukera galdu behar, sekula ez da jakiten ahal joan etorrian dabilen erregea inoiz itzuliko ote den....
|
|
|
Zorionez, azalpen hau berehala eman ziguten, gure harrokeria nazionalak apaltzeko, irudika ez genezan, inozoki, errege portugaldar batek garai haietako europarrak, gaurkoak bezala, neurrigabe higiarazten eta hunkitzen zituela, are eta gutxiago hura bezalako errege egin berri batek, hor dator bere zaldiaren gainean, bera bezalako gailegoen troparekin, batzuk aitoren semeak, beste batzuk elizgizonak, denak eskola gutxikoak. Beraz, jakitun gara orduan erregetzak bazuela, artean, jendea kalerarazteko nahikoa ospe, elkarri esango zioten, Goazen erregea ikustera,
|
goazen
erregea ikustera, eta erregea izerdi usaina darion bizardun hauxe da, arma zikinak ditu, zaldiak ez dira zamari iletsuak baizik, arrazarik gabeak, borroka hiltzeko kontua baita, goi eskolako itzulipurdi kontua baino areago, baina, dena hain xume izanik ere, ez da aukera galdu behar, sekula ez da jakiten ahal joan etorrian dabilen erregea inoiz itzuliko ote den.
|
|
2021
|
|
|
Urteak pasatu ahala usadio hauetarik batzuk beheitituz doaz, edo moldatuz... Mexikoko Euskal Etxean Eguberria hurbiltzen
|
joatetik
Errege Egunaren arte prozesu osoa bizitzen zuten, apalduz joan dena; ikur izaSYDNEY, AUSTRALIA. Olentzerok astia ukan zuen Australiako Sydneyraino heldu eta hiriko euskal etxeko haur multxo bat bisitatu eta opariak banatzeko.
|
|
|
Etxepare); Zer munta du gero, nik badezaket haiek ez dezaketena? Zatoz orduan, da berehala;
|
banoa
erregeren bila (Barbier).
|
|
|
Zeintzuk bere aztiak. Idaztera
|
doanak
erregeak izan behar ditu, erreinuan sartu nahi badu, eta irakurtzera doanak ez du erregeak gurtzeko inolako lotsarik zertan eduki. Jainkoaren aurrean umiltzen irakasten dute erlijio guztiek, eta umiltze horretan ez dagoela umiliatzeko arrazoirik irakasten digu etimologiak, latinez humus hitzak" lurra" esan nahi duelako, eta lurra hartzen dugu, humanoak (humanus) garela gogoratuz, Jainkoaren aurrean umiltzen garenean (humiliare) edo inoren aurrean apaltasuna (humilis) erakusten dugunean.
|
|
2022
|
|
|
Iparraldera itzulirik, desmasiak egin zituen Armendaritzeko jaunaren etxean, Aiherrako Beltzuntzenean, Do namar tiriko gazteluan. Azkenean, Donibane Garazi har tu zuen setio luze baten buruan,
|
Joan
erregea errematatzera jinik. Baina beaumontarrek, –zuzenean lüküztarrek–, hiria berriz bildu zuten, baita Baxenabarreko parte handiena ere.
|
|
|
Oraikoan nafar eta biarnesen armada, nahiko urria, bi norabidetara mugatzen da: batetik erdiz erdiko bidetik,
|
Joan
erregearekin, 3 000 biarnes; bestetik 1 200 nafar Pedro de Navarra mariskalarekin, Erronkariko ibarretik, hor beste 120 gizon bilduz. Joanek gudukan parte hartuko du bihoztoiki, baina denbora gehiegi galduko du Donibane Garazi ezin hartuz.
|
|
2023
|
|
|
Estatu independente librea menpeko bihurtu zen. Bitartean, indarberritzeko asmoz, laguntzaileak bilatzeko, Nafarroako
|
Joan
erregea babestera joan zen, kontraeraso bat prestatu nahian. Historialari batzuek ihesaldi hau traizio moduan aurkeztu izan dute, baina Katalinak eta Joanek alde egin bazuten itzultzea prestatzeko izan zen.
|
|
|
Aita santuak Frantziarekiko gatazka irekia zuelarik, Fernandorekin, Ger maniako Erromatar Inperioarekin eta Ingalaterrarekin fronte bat antolatu zuen, Liga. Buldak Nafarroako Erresuma Katalina eta
|
Joan
errege erreginari kendu zizkien, haiei eta haien ondorengoei ere bai. Europa mailan, erabaki horrek zer balio zuen ez da argi, denbora zen horren argitzeko, gaur egun oraindik ere.
|