|
2000
|
|
|
Ez soilik ideiengatik, baita haren lanen irakurraldietan izandakoatseginagatik ere. Horren froga nabaria da, duela hogeita piku urte Euskal Idazleakgaur libururako
|
Joan
Mari Torrealdaik egindako inkestan parte hartu genuenok orduanemandako iritzia, ez baikenuen alferrik Txillardegi bera aukeratu gure idazle onenenarteko onentzat, izen handiko beste askoren aurretik.
|
|
2002
|
|
|
Asko dira, beraz, Euskal Unibertsitatearen historia lantzekoorduan jorra daitezkeen arloak. Adibidez, beharrezkoa da Unibertsitateak euskararizer eman dion aztertzea, eta
|
Joan
Mari Torrealdaik emandako erantzuna, ezergutxi? (Torrealdai, 1999:
|
|
2003
|
|
|
Santamaria izan zen, ia bi urteko negoziazio luze eta korapilotsuaren ostean, eskola publikoetan elebitasuna ezarri zuen dekretua bideratu zuena, 1979ko martxoan ministro kontseiluak onartu arte.
|
Joan
Mari Torrealdaik onartzen zuenez, «uste dut(?) eraman duen bideak irakaskuntzaren normalizapenean fruiturik emango duela»32.
|
|
|
Jakin aldizkariak bere lehen alea (1977) Euskal Unibertsitateari eskaini zion eta bertan argitaratutako lanen artean bik izan zuten UEU hizpide:
|
Joan
Mari Torrealdaik Europako kultura gutxiengoen unibertsitateak azaltzen zituen artikuluak eta Jesus Mari Larrazabalek idatzitakoak, honen gaia UEU bera zelarik. Interesgarria da biak erkatzea.
|
|
|
izan zuen gaia, eta, eguna amaitzeko, mahai ingurua antolatu zen. Gaia marxismoa Europan izan zen, hizlariak Joxe Azurmendi eta Emilio Lopez Adan izan ziren eta moderatzailea
|
Joan
Mari Torrealdai; arrakasta handia izan zuen. Asteartean, Piarres Narbaitzek histo ria landu zuen; Beñat Laxaguek eta Iñaki Larrañagak Baigorriko, Goierriko eta Arrasateko ezaugarri sozioekonomikoak erakutsi zituzten, eta horien atzetik euskal aldizkarien ordezkariek parte hartu zuten beste mahai inguru bat egin zen.
|
|
|
Asteazkenean, komunikazioa izan zen ardatza. 40 lagunen aurrean, Jean Hi riart Urruty kazetariari buruz mintzatu zen Pierre Laffitte eta Ricardo Arregiri buruz
|
Joan
Mari Torrealdai. Horien ondotik Ibon Sarasola. Egungo euskal literaturaz?
|
|
2009
|
|
|
Aurretik ere euskalgintzan ibilbide oparoa egindako hamar pertsona: Martxelo Otamendi, Iñaki Uria,
|
Joan
Mari Torrealdai, Txema Auzmendi, Pello Zubiria, Xabier Oleaga, Fermin Lazkano, Inma Gomila, Luis Goia (2006an hil zen) eta Xabier Alegria. Martin Ugalde, berriz, osasun txosten baten mende geratu zen auzipetua izateko (handik urtebete pasatxora hil zen Ugalde, 2004ko urriaren 4an).
|
|
|
|
Joan
Mari Torrealdai Egunkaria SAko Administrazio Kontseiluko lehendakaria Zigor eskaera: 14 urteko espetxealdia eta 15 urteko inhabilitazioa.
|
|
|
–
|
Joan
Mari Torrealdai Egunkaria SAko Administrazio Kontseiluko lehendakaria Zigor eskaera: 26 urte eta 4 hilabeteko espetxealdia eta 32.891.200 euroko isuna.
|
|
|
Bost urte geroago, 1961ean, lehen debekua pairatu zuen, baina berriro abiatu zen 1964an. Une horretan bertan hasi zen
|
Joan
Mari Torrealdai idazle, kazetari eta soziologoa Jakinen lanean, eta aldizkariaren zuzendari modura dihardu 1967az geroztik.
|
|
|
1968ko jauzi kualitatiboak zuzendaritza politikaren aldaketa ere ekarri zuen: testuinguru hartan, Karlos Santamaria, Rikardo Arregi eta
|
Joan
Mari Torrealdaik hartu zuten aldizkariaren zuzendaritza. Une horretatik aurrera zuzendaritza finkoa izango zuen Jakinek.
|
|
|
«(...) Euskal kazetaritza ahultzeko eta zapuzteko bide bilakatzen den erdal aldizkaririk euskaldunena ere ez bait daiteke onar».
|
Joan
Mari Torrealdaik (Joan Altzibar gisara sinatzen zuen), berriz, honako hau idatzi zuen Anaitasunaren 323 zenbaki bikoitzean urte horretan bertan (197609, 25 orrialdea):
|
|
|
|
Joan
Mari Torrealdaik dioenez (1985: 13), «liberaturik, dedikazio osoz honetara emandakorik ez zen inor tartean, eta, beraz, tarteka marteka egin behar zuten lana».
|
|
|
Bi bilera horien oinordeko, 1990eko urtarrilean, Egunkaria abian jarriko zuen Egunkaria Sortzen talde eragilea sortu zen, eta bertan aukeratu ziren Talde Eragileko partaideak eta hiru batzordetako kideak. Batzorde Bateragilea (edo diplomatikoa) Karlos Santamaria, Martin Ugalde,
|
Joan
Mari Torrealdai, Txema Auzmendi, Sagrario Aleman, Luzien Etxezaharreta, Karmele Aierbe eta Joxemi Zumalabek osatua; Ekonomia Batzordea Urtsa Errasti, Joseba Laka, Luis Goia, Fernando Unsain, Fermin Lazkano eta Joxemi Zumalabek osatua; Kazetaritza Batzordea Nerea Azurmendi, Iñaki Zabaleta, Jexuxmari Zalakain, Josu Landa, Martin Ugalde, Joan Mari Torrealdai, Koldo Izagirre eta Hasier Etxeberriak o...
|
|
|
Bi bilera horien oinordeko, 1990eko urtarrilean, Egunkaria abian jarriko zuen Egunkaria Sortzen talde eragilea sortu zen, eta bertan aukeratu ziren Talde Eragileko partaideak eta hiru batzordetako kideak. ...ilea (edo diplomatikoa) Karlos Santamaria, Martin Ugalde, Joan Mari Torrealdai, Txema Auzmendi, Sagrario Aleman, Luzien Etxezaharreta, Karmele Aierbe eta Joxemi Zumalabek osatua; Ekonomia Batzordea Urtsa Errasti, Joseba Laka, Luis Goia, Fernando Unsain, Fermin Lazkano eta Joxemi Zumalabek osatua; Kazetaritza Batzordea Nerea Azurmendi, Iñaki Zabaleta, Jexuxmari Zalakain, Josu Landa, Martin Ugalde,
|
Joan
Mari Torrealdai, Koldo Izagirre eta Hasier Etxeberriak osatua.
|
|
|
|
Joan
Mari Torrealdaik diokunez (1997: 69)«(?) lehen euskal liburua atera zenerako Euskal Herrian bazen inprimategirik.
|
|
2010
|
|
|
Antzekobidaia egitea egokitu zitzaien Martin eta amari, baina kasu honetan Kataluniaraurratsa eman barik. Hain zuzen Martin Ugalde Nievreko Chateau Chinon geldituzen, «partikular batzuren etxean» aitak EAJko Bartzelonako ordezkaritzara eginzuen karta batean esaten zuen bezala24
|
Joan
Mari Torrealdaik dio partikularrokfamilia komunista bat osatzen zutela (Torrealdai, 2003). Baina Nievreko egonaldiaez zen nahi beste luzatu eta Pedro Ugaldek EAJko Bartzelonako zuzendaritzarazuzenduriko eskutitzean zera eskatzen zuen:
|
|
2011
|
|
|
50). Orobat,
|
Joan
Mari Torrealdaik Euskal Telebista eta euskaraidatzian, euskara hutsezko hedabideen sorrerak «euskara gaurkotu, moderno, kultueta erabilgarri bat garatzeko» duen garrantzia berresten du (Torrealdai, 1985: 190).
|
|
|
Taula prestatzeko (17 taula)
|
Joan
Mari Torrealdairen lana oinarri gisa hartu dugu. Torrealdairen euskal liburugintzaren gaineko azterketa eta kontaketa, aurreko kapituluan aipatu dugunez, 1976 urtean abiatu zen, eta horregatik 1976 urtea hartu dugu gure taularen abiapuntu gisa639 Torrealdaik urte bakoitzean argitaratutako titulu kopurua zenbatzeko, aintzat hartu zituen edozein arlo eta mailatan (unibertsitatekoak barne) jatorriz euskaraz prestatutako lehen edizioak, berrargitalpenak eta itzulpenak.
|
|
|
UEUren hasiera urteetako liburuak, esate baterako, Banco de Vizcayak inprimatzen zituen, beste argitaletxe batzuek harpidetza hobesten zuten, eta harpidedunek eusten zieten argitalpen proiektuei. Liburugintzaren egoera zaurgarria
|
Joan
Mari Torrealdaik agerian utzi zuen lehen diru-laguntzen urtean RIEV aldizkarian argitaratutako artikuluan:
|
|
|
Hori gertatu zitzaien zenbait aldizkari erlijiosori
|
Joan
Mari Torrealdaik jasotzen duenez (Torrealdai, 1998: 163).
|
|
|
Aldizkariari buruz argitaratu diren lanak Jakineko kideek (zuzendaritza edo erredakzio taldeko kide izandakoek) prestatu dituzte: Joseba Intxaustik, Joxe Azurmendik,
|
Joan
Mari Torrealdaik, Paulo Agirrebaltzategik... Egiteke dagoen kanpo lan hori heldu bitartean, puntu honetan Jakinen ingurukoek egindako ikerketak erabili ditugu aldizkaria eta haren kultur proiektuaren gako nagusiak azaltzeko.
|
|
|
Karlos Santamariak egindako proposamenetik abiatuz, zuzendaritza asanblearioa irteten da, ez oso praktikoa, laster hirukote batean laburbilduko dena: Karlos Santamaria,
|
Joan
Mari Torrealdai eta Rikardo Arregi. Jakinen egoitza berria Arantzazun beharrean Donostian kokatuta egongo da, hirira jaitsiz eta, euskal kulturgintzako kideek idatziko dute bertan (ez apaiztegiko ikasleek), eta zuzendari liberatua izango du.
|
|
|
Zertzelada lodiz segidan zirriborratuko dugun panoramak, hurbilketa xumeagoak posible ditu. Izan ere,
|
Joan
Mari Torrealdai Jakin aldizkarian hasi zen urteko euskal liburugintzaren gaineko azterketak argitaratzen. Lehena 1977an argitaratu zuen (Torrealdai, 1977b) 481 eta geroztik gaur egunera arte lan horretan darrai.
|
|
|
Editoriala Jakin ek sinatzen du, baina
|
Joan
Mari Torrealdai zehazten du editorial horren egilea Rikardo Arregi dela (Torrealdai, 1983: 51).
|
|
2012
|
|
|
Oso adierazgarria iruditzen zait
|
Joan
Mari Torrealdaik dakarren lekukotasuna, TxillardegirenPeru Leartzakoren zentsorearena, segur aski Antonio Arrue?: «Politicamente, no existe nadacensurable.
|
|
2017
|
|
|
Euskal Herriko egoera linguistikoa diglosikoa izanik (hizkuntzen banaketa funtzionalhierarkikoa), baina ez horregatik bakarrik, itzulpena eta autoitzulpena jardun zabalduak dira.Liburugintzaren eremuan,
|
Joan
Mari Torrealdairen azterketa berriena hartuz gero, 2015eko jardunariburuzkoa, azken urteetako joera indartzen dela ikusiko dugu; zehazki, %31, 5 dira euskararaekarritakoak, gaikako azterketan alde handia badago ere batetik bestera (2016: 133).
|