|
2002
|
|
|
69raino. osatzen duten 10 bateko gordezko bildumaren segidarekin paraleloki
|
jar
).
|
|
|
êdo irudiak bi irizpideen arabera aida daitezkeelako (adibidez etxea). Zirrimarrak bi huts egin ditu irudia
|
jartzean
(marra horizontala mozten duen ezkerreko gizonttoa eta etxeko teilatua) eta huts bat irudiaren hautatzean (eskuineko gizonttoa).
|
|
2005
|
|
|
" Horren egiteko gogoa dut." Eta, lagun gutirekin, zaldi gainera igan eta artzainari jarraiki zitzaizkion. Honek
|
jarri
zuen lekutik haiek etsaiak banatu, suntsitu eta zatika zitzaketen. Eta erregeak hau ikusi zuenean, ez zuen geroko utzi nahi izan eta esproina sartu zion zamalkatzen zuen mandoari, ez baitzezakeen haren hazta edozein animaliak jasan.
|
|
|
–" Errege, zer egin nahi duzu? Joan nahi dudan lekura jarraiki nahi bazatzaizkit, haiei kalte egiteko lekuan
|
jarriko
zaitut." Erregek, hura konpreniturik, erran zion: " Horren egiteko gogoa dut." Eta, lagun gutirekin, zaldi gainera igan eta artzainari jarraiki zitzaizkion.
|
|
2008
|
|
|
Bazen hilabete bat karrikak soldaduz beteak zirela eta Pedro ohartua zen bere aita arrats guziez gehienik maite zuen besaulkian
|
jartzen
zela, posta berdearen antena altxatzen zuela eta biziki urrundik heldu ziren berriak artoski entzuten zituela. Noizbehinka lagun batzuk jiten ziren, lurrean etzaten, tximiniek bezainbat erretzen eta beharriak xut egoiten postari buruz.
|
|
|
Arrats hartan hirurak mahaian
|
jarri
ziren eta, nehork ez baldin bazion ere galdatu isilik egoitea, Pedrok ahorik ez zuen ireki. Burasoak isilik jaten ari ziren.
|
|
|
Pedro
|
jarri
zen bizkarrez atearen kontra, zoriontsu, ez zutelakoan ohera igortzen beste aldietan bezala. Irratiari artoski beha egon zen, ulertzen saiatuz.
|
|
|
• Kasu!
|
Jar
zaitezte!
|
|
|
Haurrek arkatza hortzen artean eman zuten eta teilatuari beha
|
jarri
ziren ikusteko ea goiargiaren xoria xilo zerbaitetarik jautsiko zitzaien.
|
|
|
Gero, Ama heldu da eta erraten dit: Are, Pedrito, haugi jatera, orduan mahaian
|
jartzen
gara eta beti denetarik jaten dut eltzekaria salbu, ez baitut maite. Gero, arratsero, ene ama eta ene aita beren besaulkietan jartzen dira eta xake jokoan ari dira, eta nik ene eskolako lanak bururatzen ditut.
|
|
|
Are, Pedrito, haugi jatera, orduan mahaian jartzen gara eta beti denetarik jaten dut eltzekaria salbu, ez baitut maite. Gero, arratsero, ene ama eta ene aita beren besaulkietan
|
jartzen
dira eta xake jokoan ari dira, eta nik ene eskolako lanak bururatzen ditut.
|
|
2012
|
|
|
Frantziako erresuman 3 dok. erlijio krisia horrek sekulako gerla zibila sortu zuen 1562an. Labriteko Joana, Nafarroako erregina, protestantismoa bere euskal eta Biarnoko lurretan indarrez
|
jarri
nahiz ari izan zen. 1571n, Testamentu Berria eta egutegi giristino kalbinista euskarara itzularazi zituen.
|
|
|
• Zuberoan, 1661ean, Matalaz izengoitiz deitzen zuten Goienetxeko Bernat, Mithikileko apeza, jazarraldi handi baten buru
|
jarri
zen.
|
|
2013
|
|
|
Begiak erne, ez zuten oraino harrigarriena ikusia! Jalgi zuen ontzia sutan
|
jarri
zen eta belztu, hain beroa baitzen.
|
|
|
Begiak erne, ez zuten oraino harrigarriena ikusia! Jalgi zuen ontzia sutan
|
jarri
zen eta belztu, hain beroa baitzen.
|
|
2014
|
|
|
Burua makur, souk handi horren erdian den dute gozotegira hurbiltzen da familiarekin, larunbat goiz guziez bezala, kuxin zabal hori eta urdinen gainean
|
jartzeko
xedearekin. Baina egun Behruz oihalen artetik ageri den ez ohiko begirada bati ohartzen zaio:
|
|
|
Burua makur, souk handi horren erdian den dute gozotegira hurbiltzen da familiarekin, larunbat goiz guziez bezala, kuxin zabal hori eta urdinen gainean
|
jartzeko
xedearekin. Baina egun Behruz oihalen artetik ageri den ez ohiko begirada bati ohartzen zaio:
|
|
|
Zerbitzaria bere ostatura hurbiltzen da, dute pitxerraren betetzeko. Behruzi bihotza bero bero
|
jartzen
zaio, aita amak ikusiko dituela... Baina tirrit!
|
|
|
Zerbitzaria bere ostatura hurbiltzen da, dute pitxerraren betetzeko. Behruzi bihotza bero bero
|
jartzen
zaio, aita amak ikusiko dituela... Baina tirrit!
|
|
|
Gaizo gure Behruz! Bihozgabeturik, lurrean
|
jartzen
da, etxola bateko haga herdoildu baten kontra, burua belaunen artean sarturik... Negar ttantta zenbait ere hasten zaizkio pirripiHara non entzuten duen" miau...".
|
|
|
Gaizo gure Behruz! Bihozgabeturik, lurrean
|
jartzen
da, etxola bateko haga herdoildu baten kontra, burua belaunen artean sarturik... Negar ttantta zenbait ere hasten zaizkio pirripiHara non entzuten duen" miau...".
|
|
|
Behruz ez da luzaz gogoetatzen ari izan, sartu eta erridau eta tapiza handien artetik, oraino beroa den dute kikara hutsa bazterturik, amaren altzoan
|
jarri
delako, kuntti kuntti emanez...
|
|
|
Behruz ez da luzaz gogoetatzen ari izan, sartu eta erridau eta tapiza handien artetik, oraino beroa den dute kikara hutsa bazterturik, amaren altzoan
|
jarri
delako, kuntti kuntti emanez...
|
|
2015
|
|
|
Aingeruak begiak altxatu zituen, mahatsa ikustean irri egin zuen eta apoka aitzinatu zen zepora buruz. Sarearen erdian
|
jarri
zen, eta fruitua itoka irentsi zuen.
|
|
2016
|
|
|
• Zutik/
|
jarririk
/ etzanik/ belauniko/ kokoriko abia zaitez. Lehen seinalean:
|
|
|
• Lurrean izatea, • Zutik, • Etzanik, •
|
Jarririk
, • Handi/ ttipi/ zuzen/ biribil.
|
|
|
◦ Zaude zure ibilgailuaren gainean...
|
jarririk
, kokoriko, belauniko, zutik.
|
|
|
• Zurubitik (eskaileratik, bazterrean
|
jarriz
) jauts zaitez, eta flotatzen duen objektu bat harrapatu ondoan, bazterrera itzul.
|
|
|
• Zoaz lasterka zure eskumuturrekoaren koloreko kutxaren ondoan
|
jartzera
.
|
|
|
Sorgin batek hunki jokalari oro lekuan berean gelditzen da eta
|
jartzen
. Eremutik kanpo ateratzen den jokalari oro geldirik egon behar da.
|
|
|
Joko eremuan
|
jartzen
da, atera den lekuan. libre den jokalari orok geldirik den taldekide bat libra dezake, hau hunkiz. Jokalari orok aterpeak erabil ditzake besteek ez dezaten hunki.
|
|
|
Joko eremutik ateratzen den jokalariak geldirik egon behar du eta atera den tokian
|
jartzen
da.
|
|
|
Jokalariek ez dituzte lekuan berean
|
jartzen
da. jartzen da. Egoera berezirik ez.
|
|
|
Jokalariek ez dituzte lekuan berean jartzen da.
|
jartzen
da. Egoera berezirik ez.
|
|
|
• Hunkia den jokalaria
|
jarriko
da.
|
|
|
• Bukaera seinalean haur guziak
|
jarriko
dira: zutik segitzen duten jokalariak kontatuko dira.
|
|
|
• Hunkiak diren jokalariak lekuan berean geldirik egonen dira(
|
jarririk
).
|
|
|
• Bukaerako seinalean: kontatuko da sorgin bakoitzak zenbat jokalari dituen
|
jarririk
ezarrarazi.
|
|
|
• Hunkia den jokalari oro geldituko da eta
|
jarriko
.
|
|
|
• Hunkia den jokalari oro geldituko da eta
|
jarriko
.
|
|
|
• Eremutik kanpo ateratzen den jokalari oro geldirik egonen da eta lekuan berean
|
jarriko
.
|
|
|
• libre den jokalari orok
|
jarririk
den taldekide bat libra dezake, hau hunkiz.
|
|
|
• zurubitik jautsiz, zure burua erortzera utziz, jauzi eginez, • tapizetik, aitzinera buruz lerratuz,
|
jarririk
, itzulipurdia eginez; bazterretik, jarririk, kokorikaturik, jauzi eginez haga edo frita baten laguntzaz.
|
|
|
• zurubitik jautsiz, zure burua erortzera utziz, jauzi eginez, • tapizetik, aitzinera buruz lerratuz, jarririk, itzulipurdia eginez; bazterretik,
|
jarririk
, kokorikaturik, jauzi eginez haga edo frita baten laguntzaz.
|
|
|
◦
|
Jar
zaitez, eskuak lepo gibelean ezar, eta gibelera buruz itzulika zaitez, honela lurreratzeko:
|
|
|
▶ Berdin, esku bermerik gabe,
|
jarririk
helduz.
|
|
|
◦ Bi tapiz lodien gainera hel zaitez; lehenik
|
jarririk
, gero zutik.
|
|
|
◦ zelan
|
jarririk
, zangoz aitzina pusatuz.
|
|
|
Bizikletaren gainean goxoan egotea, gorputza tinkaturik
|
jarri gabe
.
|
|
|
▶ Hastapeneko posturak: parez pare, etzanik,
|
jarririk
, belauniko.
|
|
|
|
Jarririk
edo belauniko abiatzea, planoaren gainaldean
|
|
|
Laute tiorbatuak, tiorba zistroak, chitarroneak (lautetik eratorri musika tresnak) egin ziren, batzuek 40 hari arte zeuzkaten. Konplexuak baitziren, alde bat utzi ziren (biziki luzea zen hauen tonuan
|
jartzea
!). Zistroak arrakasta handia ukan zuen XVI. eta XVIII. mendeen artean:
|
|
|
Lautearendako musikak interes berri bat piztu du; XV., XVI. eta XVII. mendeetako musikagileak entzun daitezke gaur egun (John Dowland, Purcell, Gesualdo...). Gitarra edo mandolinarendako musika XVIII. mendeaz geroztik idatzi zen (Bach, Vivaldi), baina XIX. mendean bereziki garatu zen eta geroztik, musikari paregabeak
|
jarri
dira honen zerbitzuko (Lagoya,...). Jazz gitarra mota anitzetakoa da (Django Reinhardt mito bat bihurtu da), baina batez ere herri musikak (Bob Dylan, Joan Baez, Georges Brassens,...) eta rock musikak (The Beatles, Jimi Hendrix, Led Zeppelin, Deep Purple,...) parte hartu dute gitarraren arrakastan.
|
|
|
44 Tinbalak tonuan
|
jar
daitezke azalaren tentsioa doitzen duen pedalier bati esker. Entzun itzazu 4 tinbala hauek:
|
|
|
52 Biolontxeloa
|
jarririk
jotzen da, musika tresna zangoen artean atxikiz. Entzun itzazu, konparatzeko gisan, lehenik biolaren 4 hariak" hutsean"...
|
|
|
Familiako lau musika tresna nagusiak hauek dira: biolina, ttipiena; biola, biolinaren erreplika handitua (45 cm, giderrik gabe, biolina 35 cm luze delarik), soinu ezti eta biribilagoa duena; biolontxeloa (77 cm, giderra gabe), baxuago eta tinbre adierazkorragoa duena,
|
jarririk
den musikariak zangoen artean atxikitzen du; eta kontrabaxua (1,10 m, giderra gabe), orkestrako arbasoa, orkestra guzietan – jazz ala klasiko– laguntzako baxuak jotzen ezinbesteko zeregina duena (arkuarekin edo erhiek zimikaturik, pizzicato moduan). Kontrabaxua jotzeko, musikaria tresnaren ondoan xutik ematen da.
|
|
|
◦ Taula horretan agertzen diren mintz perkusio bakarrak tinbalak dira: danborrak edo kaxak ez bezala, tonuan
|
jartzen
ahal dira.
|
|
|
◦ Musika tresna batzuek eskala tenperatuko notak baizik ez dituzte jotzen ahal (piano, klabezin, organo, xilofono, eskusoinu...). Nota horiek tonuan
|
jartzerakoan
finkatzen dira eta ez dira gehiago aldatzen ahal. Beste hari instrumentuetan aldiz (biolin, biolontxelo...), musikariak noten altuera alda dezake, doi doia mugituz edo lerraraziz.
|
|
|
Xafla kolpekatuak: xilofonoa, tonuan
|
jarri
eta aldez alde ezarri zur gogorrezko xaflaz osatua da. Jatorriz Asiakoa da.
|
|
|
Askotan fonolita da, soinu handiko sumendiko harria. Tonuan
|
jar
daiteke.
|
|
|
Ohiko txalapartak elementu hauez osatuak dira: bi euskarri (saskiak ahoz beheiti
|
jarririk
, aulkiak, xibaletak...), hauen gainean, isolatzeko zerbait (arto hostoak, zakuak, belar idorra, kautxua...), eta gainetik, bi taula horizontal.
|
|
|
Forma desberdinak bereiziko dira: aska baten formakoak, musika tresna tonuan
|
jartzeko
parada ematen dutenak (tinbalak); eta zilindrikoak, azpialdean irekiak ala hetsiak. Soinuaren iraunarazteko, larruaren kontra hari bat edo batzuk (pordoia) ezar daitezke, dardaratu eta kolore desberdin bat ematen du (t) ena (k).
|
|
|
Azal sintetiko batez estaliak dira eta feltrozko mailukez kolpekatzen dira. Tinbalak tonuan
|
jar
daitezke larruaren tentsioa pedal baten bitartez doituz. Orkestra klasikoan, binaka edo launaka erabiltzen dira.
|
|
|
Orkestra klasikoan, binaka edo launaka erabiltzen dira. Ondorioz musikariak, musika zati batean musika tresnak berriz tonuan
|
jartzen
ahal ditu. Aspaldian zalditeriaren musika tresna zen eta zaldun orkestrak oraino ikus daitezke tinbalak binaka erabiltzen, oinak baliatuz zaldia zuzentzen duen zaldunaren bi aldeetan!
|
|
|
Tomek soinu maketsa ematen dute. Sonoritate desberdinak ukan ditzakete eta tonuan
|
jar
daitezke. Rock edo jazz musikan, zutikakoak izan daitezke edo dunbalean finkatuak, jotzailearen aitzinean eta bi aldeetan.
|
|
|
Tom tomak jatorriz txinatarrak dira. Tonuan
|
jar
daitezke eta barietate, rock edo jazz orkestretako baterietan bereziki aurkitzen dira. Euskal panderoaren inguruan kuskuil ttipiak badira, esku batez jotzen da eta aldi berean, inarrosten.
|
|
|
Bi edo launaka dira beti. Pedalier bati esker, fite tonuan
|
jar
daitezke.
|
|
|
Zatikatua den metalezko askaño bat kolpekatzen da zurezko makilez. Tinbalak binaka edo launaka izaten dira orkestra klasikoan, eta tonuan
|
jartzea
ahalbidetzen duen pedalier bat badute. Feltrozko mailukaz jotzen dira.
|
|
|
Joileak zutik edo
|
jarririk
jotzen du.
|
|
|
Musikariak zutik edo
|
jarririk
jotzen du.
|
|
|
Zilodun tronpa batzuk giltzaz hornitu ziren (XVIII. mendean) baina sistema hori bertan behera utzi zuten. Tronpak tonuan
|
jartzen
ziren hodi zati guti edo aski luzeak gehituz. Hala agertu zen tronpa naturala XVII. mendean.
|
|
|
biolina; biola (7,5 cm-z proportzionalki handitu biolina), soinua biolinarena baino maketsagoa du, baina biribilagoa eta beroagoa ere; biolina bezala jotzen da. Biolontxeloa, biolina baino bi aldiz luzeagoa da, baxuagoa eta jende ahotsetik hurbil omen da, biziki adierazkorra da eta
|
jarririk
jotzen da, tresna xutik atxikiz. Kontrabaxua, biziki baxua da, jazz musikan hariak zimikatuz maiz baliatzen da.
|
|
2017
|
|
|
Xamanismoaren teoriak beste molde batez esplikatzen ditu, magia alde batera utzi gabe: xaman edo aztiek trantzean
|
jarriz
marrazten zituzten irudiak izan daitezke.
|
|
|
Aktoreak oholtzan agertzen ziren, musikariak" orkestra" deitu tokian zirelarik. Hemizikloan jendea nor bere gizarte mailaren arabera
|
jartzen
zen.
|
|
|
Anak ez dio aztiari kasu handirik egiten. Irria ezpainetan, tropa ttipiaren gidari
|
jartzen
da eta" goazen!" erranez, denak abiarazten ditu.
|
|
|
Ez dira gaixtoak, baina beti mugitu behar dute: jauzika, joan jinka, beti ari, jo, jan, jaiki,
|
jarri
, jostatu!
|
|
|
Laminak gauaz atera dira. Beti mugitzen dira, jauzika, joan jinka, beti ari, jo, jan, jaiki,
|
jarri
, jostatu. Aztiak dio:
|
|
|
Jauzi gakotsak lagunak baditu. jauzia jauzia jin dira jin dira joan da joan da elkar jotzen dute elkar jotzen dute jaten ari da jaten ari da jauna jauna joalduna joalduna jostailuak jostailuak
|
jartzen
da jartzen da
|
|
|
Jauzi gakotsak lagunak baditu. jauzia jauzia jin dira jin dira joan da joan da elkar jotzen dute elkar jotzen dute jaten ari da jaten ari da jauna jauna joalduna joalduna jostailuak jostailuak jartzen da
|
jartzen
da
|
|
|
Hitz berriak irakur itzazu.
|
jarri
jotzen jauzi joaldunak tirrinta jo jaten ari da jaun andereak jostatu jantziak
|
|
|
Ez
|
jarri
hatxerik etxeari jarri leihoari hatxe herriari eta hiriari hatxe harriari. Hatxerik ez orriari ezta ere irriari.
|
|
|
Ez jarri hatxerik etxeari
|
jarri
leihoari hatxe herriari eta hiriari hatxe harriari. Hatxerik ez orriari ezta ere irriari.
|
|
|
Eta ez badakizu letra hau non
|
jarri
galdetu hiztegiari.
|
|
|
171 or.:
|
jarri
da – elkar jotzen dute – jostailuak jaten ari da – joalduna – jaikitzen da jostailuak – jauzia – jin dira
|
|
2018
|
|
|
" TARE" funtzioak balantza zeroan
|
jartzen
du. Balantza ez itzal" TARE" funtzioa baliatzen duten bi neurketaren artean. r" TARE" botoia zapatu ondoan, balantzan hau agertzen da (a irudia):
|
|
2020
|
|
|
mublez eserita:
|
jarririk
|
|
|
Hitz hauen sinonimoak testuan aurki itzazu. bazter – zintzo – praktiko – palto – galtza – azkar – ordulari – pentze –
|
jarri
– emazte
|
|
|
Bideak izar arteko zeru zabala hartzeko. Zintzilika
|
jartzen
dira sorginak, arin joateko.
|
|
|
" Gaixo ene Martinbeltx..." xuxurlatu zuen erregeak. Berehala, haserrez sutan
|
jarri
zen:
|
|
|
Pasatu ziren bi minutuak, ziztu bizian pasatu ere. Don Seriok erregelari tinko heldu eta besoa ahal zuen gehien luzatu zuen, hanka puntetan
|
jarrita
. Indar guztiarekin mahaia jo
|
|
|
Peio: –Korri, zergatik
|
jarri
zara Korrikako lekukoaren kaskoan?
|
|
|
lerro esertzen zen:
|
jartzen
zen bibote: muztatxa txunkuntzeko:
|
|
|
Paperezko sobreiru bat egin eta buru gainean
|
jarri
zuen. Ondoren, itsasontzi bat egin eta arrain-ontzian jarri zuen.
|
|
|
Paperezko sobreiru bat egin eta buru gainean jarri zuen. Ondoren, itsasontzi bat egin eta arrain-ontzian
|
jarri
zuen. Neskatxa, ordea, sonbreiruarekin jolasteaz ere aspertu egin zen.
|
|
|
" Guri asko gustatuko litzaiguke jolas honetan jarraitzea, baina zuk
|
jarri
arauak."
|
|
|
" Guri asko gustatuko litzaiguke jolas batean aritzea, eta guk
|
jarriko
ditugu arauak. Ados?"
|
|
|
Ama eskolaz geroz, Tomas ene lagunik hoberena da. Bistan dena, orain biziki kasu egiten dugu, eskolan ez gara sekula elkarrekin mintzatzen eta ez gara elkarren ondoan
|
jartzen
. Bertzeak aski trufatzen dira, jada.
|
|
|
Lehen aldia zen aitarekin ostatuan buruz buru afaltzera joaten nintzela. Xoko batean
|
jarri
gara eta pizza bana manatu dugu. Ama ene bizi osoan baino gehiago aipatu dit arrats hartan!
|
|
|
Ariketa hau
|
jarririk
egin daiteke.
|
|
|
Sutan
|
jar
! Haur ttipiei so egin kolera bulta bat biltzen dutelarik; biziki naturalki egiten dute!
|