|
2000
|
|
|
" Iduria ongi zaintzen dut nik, Graziana, sehiek eta menekoek didaten errespetua eta begirunea lekuko; eta bertze zer horiek, berriz... horiek jendearen asmakizunak dira eta atso zaharren erran merranak..." Ez dakit zergatik, baina ez nizkion aitari hitz haiek sinetsi... zeren eta bertze fabore haiek bainituen buruan, eta hiru hitz haiek arras betetzen zuten ene buru barrena, kontsolamenduzko hitz bakar batendako ere tokirik uzten ez zutela... Eta bai,
|
banekien
zer nolakoak izan zitezkeen bertze fabore haiek, kontu haiek ordu arte kezkatu eta antsiatu ez ninduten arren, osaba Joanikoten munduarekin eta jaun Marcelenarekin aski eta sobera nuelako artean, bertze nonbait erran dizudan bezala... Eta nola ulertu nituen, mementu hartan, amaren hoztasuna eta haren urruntasuna!
|
|
2002
|
|
|
Depresio bat bera ere ez izateko zortea izan dut, baina
|
banekien
zer nolakoa izan zitekeen gutxi gorabehera Sararena, hamaika gaixo depresiborekin tratatu behar izan baitut kontsultan, antzeko koadro klinikoekin. Eta, Sararen errehabilitazio programako psikiatraz gain, baditut beste hiruzpalau lagun psikiatra, depresio mota guztien berri eman izan didatenak.
|
|
2003
|
|
|
Harrigarria! Egia esan, ez
|
dakit
zer nolako bikotea osa dezaketen sasikume batek eta española batek baina, gureak behintzat aurrera darrai. Ez dakit nola esan genizkion elkarri horrelako gauzak.
|
|
2004
|
|
|
Zure ondoan oso seguru sentitzen naiz. Ez
|
dakizu
zer nolako sentsazioak ditudan zurekin nagoen bakoitzean. Zurekin hitz egitea ez da, nire lagun batek esaten duen bezala, itsasoan idaztea.
|
|
|
Einsteinek oso ondo
|
zekien
zer nolako ahalegina eskatuko zion tropa hura maneiatzeak.
|
|
2007
|
|
|
Orain, ordea, ez
|
dakizu
zer nolako aldaketa eman dudan, Josu. Ispiluaren aurrean jarrita nire aurpegi gorputzak nola apainduko, nola edertuko.
|
|
|
Ederki ezagutzen zaitut. Emakumeok,
|
badakizu
zer nolako intuizioa dugun.
|
|
2008
|
|
|
badirudi azkar doazela obrak, eta berandu gabe bukatuko dituztela, hemendik urte erdira hor nonbait. (?) Ez
|
dakizu
zer nolako ilusioa daukadan, Ernes, gure jauregi izango denera joateko, edo gure habiara, Nazariok esaten duen moduan.
|
|
|
Nola ez zion, bada, etsipenaren ertzetik galdetuko, baldin eta Reginak ongi baino hobeto
|
bazekien
zer nolakoa zen bere ahizpa, berearekin konparatuta guztiz beste izaera batekoa. Reginak atsegin zituen hotsak eta abarrotsak, soinua eta dantza; Ernestinak, aldiz, isiltasuna bilatzen zuen.
|
|
|
–Abertzale erdaldunen erdal nazioa hil behar dugu?. Jainko horrek, nazio horrek,
|
badakigulako
zer nolako zerua ekarriko ligukeen: zeru horretan, aurreko infernu edo purgatorioan bezalatsu, hizkuntzaz eta kulturaz erdaldun direnak izango lirateke jaun eta jabe, eta euskaldunak, aurretik bezalatsu, aitaren etxean maizter eta arrotz.
|
|
|
badirudi azkar doazela obrak, eta berandu gabe bukatuko dituztela, hemendik urte erdira hor nonbait. (...) Ez
|
dakizu
zer nolako ilusioa daukadan, Ernes, gure jauregi izango denera joateko... edo gure habiara, Nazariok esaten duen moduan. (...) Hortik aurrera, badakizu:
|
|
|
Nola ez zion, bada, etsipenaren ertzetik galdetuko, baldin eta Reginak ongi baino hobeto
|
bazekien
zer nolakoa zen bere ahizpa, berearekin konparatuta guztiz beste izaera batekoa. Reginak atsegin zituen hotsak eta abarrotsak, soinua eta dantza; Ernestinak, aldiz, isiltasuna bilatzen zuen.
|
|
2009
|
|
|
Indiferentziarena. Guk
|
bagenekien
zer nolako familia eta lagunak zituen Txaberrek, zer nolako lekuetan ibiltzen zen eta imajinatzen genuen zer nolako gauzetan sartuta egongo zen. Baina ez genuen inoiz ezer egin, ezer eskatu.
|
|
|
nahiz eta bere bide hartan amona Ursula izan zuen oztopo, amona Ursula beti mintzatzen baitzen euskaraz, atera ere, halaxe ateratzen zitzaion, barru barrutik?, baita, denborarekin, gaztelaniaz ulertzera iritsi zenean ere: esan nahi baita Regina gogor saiatu zela Ursula beretakoa egiten, beti modu onean, nolanahi ere, Reginak bai
|
baitzekien
zer nolako balioa zuen izeba Ursulak Nazariorentzat, honek izugarri estimatzen baitzuen izeba, gurtu ere, gurtzen zuen, bere arrakastaren elementu ezinbestekotzat zuen neurrian?, alferrik; Ursula, izan ere, herriko, baserriko?
|
|
|
gaztelania hutsean, alegia... nahiz eta bere bide hartan amona Ursula izan zuen oztopo, amona Ursula beti mintzatzen baitzen euskaraz –atera ere, halaxe ateratzen zitzaion, barru barrutik–, baita, denborarekin, gaztelaniaz ulertzera iritsi zenean ere: esan nahi baita Regina gogor saiatu zela Ursula beretakoa egiten –beti modu onean, nolanahi ere, Reginak bai
|
baitzekien
zer nolako balioa zuen izeba Ursulak Nazariorentzat, honek izugarri estimatzen baitzuen izeba... gurtu ere, gurtzen zuen, bere arrakastaren elementu ezinbestekotzat zuen neurrian–, alferrik; Ursula, izan ere, herriko –baserriko– emakume bat zen, bertan erro sakonak bota eta sekula hiritartuko ez zena, halako eran, non berehala aurkitu baitzuen Regina enean ere bere tokia eta bere z... utz iezadazu arrosak eta zaintzen, aspertuko naiz etxe honetan bestela...," Lupus" izeneko etxeko txakurraren ardura ere –baserriko txakur bera zen, Nazariok herritik ekarri zuena eta biziki estimatzen zutena," latina ere bazekielakoan" – bere gain hartzen zuen bitartean.
|
|
2010
|
|
|
–Harritzen naiz Helenarekin, hain zintzoa eta ganorazkoa dirudi??; amak, hala ere, ondorio garbi bat atera behar zuen historia hartatik, eta, hiru edo lau segundoko isilune baten ondotik, begia zorroztu eta honela mintzatu zitzaigun, zalantzarik gera ez zedin: . Espero dut zuetako inorekin halakorik ez gertatzea?; gertaera komikoa ere bada, urruntasunak ematen duen hoztasunetik begiratuta, baina nik bakarrik
|
dakit
zer nolako astinaldia izan nuen barruan: amaren hitzek, zorionez, ez ninduten koilara ahora eramaten ez zopa irensten harrapatu, hamar bat segundo lehenago irentsi bainituen irenstekoak, amaren hitzak irenstea gogorragoa egin bazitzaidan ere?
|
|
|
Ez dakit, Erramun, ez dakit. Lehen ere esan dizut, ez
|
dakit
zer nolako bizitza dagoen nire zain.
|
|
|
–Ondo
|
dakit
zer nolako negozioetan sartuta zegoen Agirre hori. Askotan joaten nintzen museora, berarentzako lantxoak egiten nituen, batez ere informatika kontuekin laguntzen nuen.
|
|
|
" Harritzen naiz Helenarekin, hain zintzoa eta ganorazkoa dirudi..."; amak, hala ere, ondorio garbi bat atera behar zuen historia hartatik, eta, hiru edo lau segundoko isilune baten ondotik, begia zorroztu eta honela mintzatu zitzaigun, zalantzarik gera ez zedin: " Espero dut zuetako inorekin halakorik ez gertatzea"; gertaera komikoa ere bada, urruntasunak ematen duen hoztasunetik begiratuta, baina nik bakarrik
|
dakit
zer nolako astinaldia izan nuen barruan: amaren hitzek, zorionez, ez ninduten koilara ahora eramaten ez zopa irensten harrapatu, hamar bat segundo lehenago irentsi bainituen irenstekoak, amaren hitzak irenstea gogorragoa egin bazitzaidan ere...
|
|
2011
|
|
|
Anastasiaren mojekiko perzepzio hura are zorrotzagoa egin zen haurdunaldiak aitzina egin arau, emakumeak aski izaten baitzuen haien begiradei erreparatzea,
|
jakiteko
zer nolako estimuan zuen bakoitzak: batzuek, izan ere, haren sabel puztuan finkatu bezain laster jaurtitzen zituzten begiak bertze norabide batean, era nabarmenean jaurti ere, Anastasiaren gune barru barruko hura itsuskeria ororen iturburua balitz bezala; baina baziren bertzelakoak ere, bizpahiru bai, gutienez?, irri errukitsuren bat eskaintzen ziotenak:
|
|
|
Gauzen balioa ez baitatza nahitaez utilitarismoaren parametro zurrunetan soilik. Merkantilismoaren logikak
|
badakigu
zer nolako atarramentua opa dien estatu hizkuntza ofizialak ez direnei. Unescok berak ondo asko adierazia duen legez, kultur aniztasuna sortzen duten merkantziak, identitatearen, balioen eta zentzuen eramaile diren eurrian, ezin dira kontsideratu beste edozein merkantziaren ezpaleko kontsumo gai?
|
|
2012
|
|
|
–Gaur ere hantxe zegoen aitona zaharra! Ez
|
dakizue
zer nolako ongietorriak egiten dizkidan!
|
|
|
Seguru nago joko horretatik kanpo geratzen den bakarrenetakoa idazlea bera dela. Oso ondo
|
baitzekien
zer nolako pertsonaia eta emakumea sortzen ari zen; bere estatusari ez dagokion egoera nahi lukeen emakume anbiziotsua, egunerokotasunari aurre egiteko borrokatu beharrean, egunerokotasun hori zetaz eta lakirioz jantzirik disimilatzen duena. Askotan aipatu izan da histeriaren manupean ibiltzen zirela Flaubert eta Emma Bovary, histeriak lotzen zuela haien kirioen mataza.
|
|
|
Urkabera herrestatzen ikusi? Ez
|
dakizu
zer nolako arreta gordetzen dudan maneiatzerakoan, nahiz eta ohitura itzela eduki. Sarritan izutu egiten naiz neure kasa, nire erantzukizunaz pentsatzean!
|
|
|
besteek ezta hori ere. Adiskideek, bihar bertan ahaztuko naute edo, are okerrago, jainkoak
|
daki
zer nolako faltsukeriak leporatuko dizkidaten; emakumeek, berriz, beste norbait besarkatzen duten bitartean, barre egingo dute nire lepotik, hildakoak maitale berria jeloskor jar ez dezan. Jainkoak gorde ditzala!
|
|
2013
|
|
|
Zu, orain, liburu hau irakurtzen ari zara. Batek
|
daki
zer nolako zirkunstantziek eragin duten zu orain hau irakurtzen egotea, eta ez ordea telebista txatxuren bat ikusten, edo lo egiten, ala gaineko auzokoarekin narrua jotzen. Baina hemen zaude (argi dago auzokoarekin ez zaudela) (beno, baldin eta auzokoarekin narrua jotzen eta liburu hau irakurtzen ari bazara, aldi berean, ba?
|
|
|
Ez
|
dakizu
zer nolako poza eman didazun koinatua zuekin dela esanda. Eta halaber, bihotza lehertu dit tristurak, garai zoriontsu hura etorri baitzait akordura, nire umetxo maiteak aldamenean nituenekoa.
|
|
|
–Bai, orain dudan adinarekin primeran ulertzen ditut denak, baina orduan ez nuen bat bakarrik ere ulertzen, Aintzane.
|
Banekielako
zer nolako presioak jasan nituen, eta lagun asko galduko nituela, gainera. Zuk badakizu horrek nola funtzionatzen duen.
|
|
2014
|
|
|
Hurrengo arratsean, neska beheko solairura noiz jaitsiko zain zegoela, Dexterrek udako aterpe sakon gozoa eta hari atxikitako kristalezko portxea bete zituen Judy Jones maitatua zuten gizon guztiez.
|
Bazekien
zer nolako gizonak ziren: aurrenekoz unibertsitatera joan zenean ikusitako gizon haiek berak, institutu pribatuetatik zetozenak eta arropa dotorea soinean eta azalean uda osasungarrien beltzaran sakona zutenak.
|
|
|
Gogoan zuten bi berriemaileek nolako eskuzabaltasunez jokatu zuen Mikel Strogoffek berekin, orain
|
bazekiten
zer nolako probak gainditu behar izan zituen, haren betebeharraren esklabo, eta ezin zuten ezer ere egin haren alde, errukia ezagutzen ez zuten tatariar haien erdian.
|
|
|
–Uste duzu Sadabaren emazteak
|
bazekiela
zer nolako tokia den hau?
|
|
2015
|
|
|
Ja, ja! Ez
|
dakik
zer nolako poza, Etxabe! Baina ez esan gero pista erraza zenik, e?
|
|
|
Xabi belauniko jarri da kaskarrekoak ematen dizkiodan bitartean. Probatu ez duenak ez
|
daki
zer nolako umilazioa den partida modu horretan bukatzea. Nahiko zigor badelakoan, ez diot partidaren nondik norakoak komentatzeari ekin.
|
|
|
–bota diot?. Ez
|
dakizu
zer nolako poza ematen didazun! Horixe bera dabilkit buruan etxean sartu naizenetik.
|
|
|
Normala da horrek ondorio kaltegarriak ekarri izana. Hala ere, gazte gehienak ez dira horrelakoak, eta
|
badakite
zer nolako garrantzia duen formatzeak, kultua izateak. Kubak ez ditu natur baliabide asko, eta, horregatik, gure formakuntzak eta inteligentziak emango digute hobeto bizitzen jarraitzeko aukera, Iraultzari eta haren lorpenei eusteko.
|
|
2017
|
|
|
Lehertu da goizean goizeko algara.
|
Badakite
zer nolako nazka ematen didan komuna garbitzeak. Handiagoa naizenean garbituko dut (edo ez), baina orain ez!
|
|
|
|
Badakigu
zer nolakoa den bere bahitzailearekin identifikatzen den bahituaren sindromea. Bada, halaxe amaitzen dugu emakumeok elkar zelatatzen, elkar epaitzen morroilopean eta giltzapean ixten gaituztenen begien bitartez.
|
|
|
Mahaira itzuli nintzen gosariarekin, leihora begiratu, te gehiago isuri, eta gosaltzen hasi, motelki, pentsatzen; eskerrak logelan liburu hura neukala, astun eta aspergarria bai, baina onuragarria, eta ez asteburu batean irakurtzeko hauetakoa, bukatu ostean inolako etekinik eman ez dizutenetakoa, nahiz eta interesgarria izan behar duen
|
jakitea
zer nolako istorioak diren, horien inguruan horrenbeste entzun eta esan ostean, inolako ezagutza zuzenik gabe, agian merezi du orri pare bat irakurtzea ideia bat izateko; dena den, orain hemen libururik ez neukan eta bakarrik ari nintzen gosaltzen, denbora pasa inozoena izan zitekeen, ez plazera jasoko nuelako, kuriositatea baino ez zen.
|
|
|
–Eskerrak ongi zaudetela. Ez
|
dakizue
zer nolako...
|
|
2018
|
|
|
Mirenen mugikorrak bibratu egiten baitzuen inork Miren aipatzen bazuen txio batean, inork bertxiotzen bazuen Miren agertzen zen txio bat, inork etiketatzen bazuen Miren txio bateko argazki batean, eta Miren gai zen aldiro
|
jakiteko
zer nolako jakinarazpena zen, begiratu gabe ere, mugikorrak ez zituelako denak berdin igortzen, eta belarri zoliarentzat nabarmena zelako aldea: kolpe bat, ozena eta lehorra, norbaitek aipatzen edo etiketatzen bazintuen; bi luzexka eta leun, berriz, bertxioetan.
|
|
|
Hor erabaki bat hartu beharra zegoen, eta ondorio guztiekin hartu nuen, ondorioak, betiere, handiagoak ziren Bizkaian?.
|
Banekien
zer nolako kostua zeukan horrek, eta ehunka etsai eragingo nituela. Etxenike. Mitxelenarekin oso lotua hura ere?
|
|
2019
|
|
|
–Horretan nago ni ere, bat etorri zen lagun medikua?. Esne mamitan bizi denak ezin
|
jakin
zer nolakoa den bizitza. Horixe da, hain zuzen ere, gaur egungo gazte desorientatu askoren gaitza, nire semeena barne.
|
|
|
–Ez
|
dakizu
zer nolako disgustua hartu dudan. Guraso gaixoak?
|
|
|
Jakina, emakumeak ez
|
daki
zer nolako erakarmena duen; bere buruari begiratzea, pertsonaia bat jokatzea beti da zinezkotasunik gabeko jarrera bat; Madame Grandetek, bere burua Madame Rolandekin konparaturik, erakusten du ez duela haren antzik; hona zergatik den Mathilde de Mole hain erakargarria: bere itxurakerietan korapilatzen da, eta bere bihotzaren mende dago askotan, baita hura gobernatu uste duenean ere; bere borondateari ihes egiten dion neurrian hunkitzen gaitu.
|
|
|
Sortzen ari zen multzo militar industrialari zegozkion polemika hauetatik urrun, ohatilan zetorren emakumeari beste inori begiratzen ez ziola, Mogueimek ezin zezakeen bere zoriona sinetsi. Ez zuen berriz ere Graçako kanpamentutik errondan ibili, polizia militarreko taldea azalduko zen arriskuan, eta galdetuko, Zer ari zara zu hemen, zure kanpamentutik urrun, orain mendia Moisesengana etorri da, ez Moisesek ez zuelako mendira joan nahi, denok
|
baitakigu
zer nolako ahaleginak egin zituen, baizik eta, dakigunez, Moisesen gainetik sarjentu laguntzailea baitago, eta alferiza, eta kapitaina, eta honako hau gerra garaia denez, baimenak aukerak baino gutxiago dira, norberaren asmamena laguntzen badu ere. Iristen ari den Ouroana honek ez du denbora guztia kanpadendan itxirik pasatuko, Henrique zalduna bere zurgin lana eten eta bere ezinegonak berarekin hustera noiz etorriko zain, Jainkoarekin mistikoa nahi duen izpiritutik haragiarekin baizik egon nahi ez duen haragi mistikora hain erraz pasatzen diren ezinegon horiek, Ouroana hau, operazioen lekuaren txikia kontuan hartuz, askoz ere gehiagotan eta askoz ere errazkiago egongo da ikusmenaren barruan, kanpamentutik zehar edo ibai ertzera, hegalaburrak jauzika ikustera, egingo dituen ibilaldi eta norabiderik gabeko paseoetan, soseguzko orduetan, gehienetan arratsaldekoak izaten direnak, soldadu osteak hortik zehar ibiltzen direnean, egunaren bero zakarraz eta borrokaren bero are zakarragoez osatzen saiatzen direnean.
|
|
2020
|
|
|
Langilearen kotizazio zatiaren tasa igotzeko tartea ere badagoela uste du Zubirik, EBko batezbestekoa baino lau puntu apalagoa baita, baina azaldu du zailagoa izan daitekeela igoera hori justifikatzea: " Nola eskatuko diozu langileari bi edo lau puntu gehiago pagatzeko, gero ez
|
badaki
zer nolako pentsioa izango duen ere. Igoera hori momentuko pentsioak pagatzeko izango litzateke, baina igoera horrek ez lioke bermatuko langile horri etorkizuneko pentsioa ez zaionik gehiago apalduko".
|
|
|
Miren Etxeberria da Elkarbidean eko kideetako bat, eta azaldu du ez dutela nahi beste batzuek beren izenean erabakitzerik non bizi duten, zahar etxe batean edo eguneko zentro batean. " Guk
|
badakigu
zer nolako zahartzaroa nahi dugun", berretsi du: zahartzaro aktiboa eta komunitatean saretutakoa.
|
|
2021
|
|
|
Hor duzue bere larritasuna ebaluatzeko modua, nahi baduzue. Hori horrela da eta horrela esan behar da, ez zaio plagioari ez
|
dakit
zer nolako bainarik jarri behar. Plagioak lapurretak dira, idazleok ez ditugu onartu behar eta irakurleok ez duzue zertan isilik geratu gutariko batzuek normalak direla esaten badute edo, are okerrago, denok egiten ditugula.
|
|
2022
|
|
|
–Ez
|
dakit
zer nolako zerri gustua izan behar duen batek edabe ustel hau barneratzeko! Gatz gehiegi, sukaldeko trapuen kiratsa, tipularen ordez zimitzen antzeko zerbait...
|
|
|
–Datu guztiak dituzue. Ez
|
dakit
zer nolako pastela antolatzen ari diren, baina kirats beldurgarria dario. Foruzaingoak zerbait eginen du edo ezikusia egiten segituko du?
|
|
2023
|
|
|
–Ez da probetxurik! Nork
|
daki
zer nolako jauzia egin bide zuen Maria gaixoak!
|
|
|
Ba, Andreas, Jainkoak guarda, halakoxea iruditzen zitzaidan.
|
Bazeneki
zer nolako errespetua zioten kartzelan. Inortxok ere ez zuen popatik hartu nahi, ez kideek, ez poliziek; eta berak ere ez zuen eztei gaurik inorekin izan nahi.
|
|
|
–Nire nebatxoa!
|
Bazeneki
zer nolako ametsak izan ditudan zurekin... Ei!
|
|
|
Zoro z o r i o n t s u a. Ba al
|
dakizue
zer nolako ausardia behar den horretarako?". Deskantsua opatu diot andre harrigarri honi.
|