2000
|
|
—Baina ba al
|
dakik
zer erran zidan izeba Joanak, egun batean. Berak ezin seguratu zuela, baina beldur zela kendu ez ote zioten Henriki karta hura, eta ez galdu...
|
|
Ez
|
nekien
zer erran, hain nengoen leku hartan deslekuan.
|
|
" Honat etorri nintzenean, mila bider aditu izan nuen ezen Pagabasoko leizea infernuko zuloa zela, eta nik ez
|
nekien
zer erran, zeren eta egia izan baitzitekeen, baina baita sineskeria eta superstizionea ere. Ordea, guztiz sinesten dut orain, zeren eta tigre haren begietan ikusi bainituen Satanen begiak, eta tigrearen orro hartan aditu Beeltzebulen orroa.
|
|
Zeren, noiz eta plazerrak eta atseginak bat batean eta ustekabean atrapatzen eta harrapatzen baikintuen, ba al
|
dakizu
zer erraiten ziguten egin behar genuela. Erraiten ziguten ezen arimak bideratu behar zuela gorputzak desbideratua, eta ez zegoela hartarakotz deus ere hoberik pentsua eta endelegamendua dolorezko misterioren batean pausatzea baino...
|
|
Baina Pedrok bertze koadro bat zor zidak. Izan ere, ba al
|
dakik
zer erran zidan, Italiarat joan zenean? " Joanikot:
|
|
Eta hire amaren nahia eta gutizia hi ikustea duk. Izan ere, ba al
|
dakik
zer erran zigun hitaz ari zela. Hauxe:
|
|
Ez nekien zer egin, ez
|
nekien
zer erran.
|
|
Eta nik zeruraino zabaldu nituen begiak,
|
jakin gabe
zer erran... baina, osaba irri karkaraka hasi zenean, berdintsu eta orobatsu egin nuen nik, kasik segidan.
|
|
Eta bertze egun batean, bere gabineterat gonbidatu nindian, ustekabean, teleskopiotik so egiteko. Eta, teleskopioa prestatzen zuen bitartean, Galileori buruz solasean hasi, eta ba al
|
dakik
zer erran zidan. Hauxe:
|
|
—Ba al
|
dakizue
zer erran dioten Ubarneko dama damatxoek Mattini. Baina erraiek herorrek, Mattin...
|
|
—eta, harridurazko keinua egiten zidala, erran zidan—: Kontuak eskatzen ari nintzaiela, ba al
|
dakik
zer erran zidaten oilo horiek, beren koldarkeriaren ahanzteko. Beren orazinoei esker salbatu zela untzia, eta orazino haietan gogoan izan zituztela Jainkoa, Ama Birjina eta saindu guztiak... baita aita saindua ere!
|
|
Eta, hura erran zidanean ere, liluraturik bezala geratu nintzen. Eta, nola ez
|
bainekien
zer erran, ez zer egin, pitxerretik edan nuen nik ere... Eta, arnoa zainetan hedatzen zitzaidala, osaba Joanikot eta Maddalenen iduri ezin ederrago hura etorri zitzaidan bat batean, haien eskuek eta amorioaren eskuek sufrimenduaren oihalean hain modu eztian brodatu zutena.
|
2003
|
|
Ez
|
dakit
zer erran lezakeen, gaur egun, Frantziako Kolegioko Irakasle zenak, ez horren kideko ziren Sartre eta beste humanista handiek, baina pentsu dut beste orduko profeta askok bezala alda lezakeela bere solasa.
|
2004
|
|
Ez
|
nekien
zer erran. Burua hutsik gelditu zitzaidan bat batean.
|
|
–Ez
|
dakit
zer erranen zizun amak –erantzun nion lehor–, baina E.A.J. ez da alderdi nazionalsozialista. Ezta hurrik eman ere.
|
|
–Agente gehiagorik?
|
Badakik
zer erranen didaten halako eskaerarik entzun orduko?
|
|
Hasteko, zera utzi nahi dizut argi eta garbi, ez naizela profesionala, ulertzen? Ez
|
dakit
zer erranen zizuten baina, egia erran, gutxitan aritu naiz halako lanetan... Izan ere, ni Historia irakaslea nintzen Freiburgeko unibertsitatean.
|
|
Nik ez
|
nekien
zer erran. Hitzik gabe nengoen.
|
|
–Ez
|
dakit
zer erran, Oskar –erantzun zidan. Eta gelatik atera zen.
|
2006
|
|
–Ez
|
dakit
zer erran nahi duzun –erran zuen.
|
|
–Sarri bi urte izanen ditut hemen, Filibertorekin ezkondu nintzenetik. Bidaxuneko herrian ez bezala, gazteluan mutil, neskato eta soldaduen erdiak hala solasten dira elkarrekin, eta maite dut
|
jakitea
zer erraten duten. Mintzaira basa duzue, Satanendako ere traba izanen litzatekeena.
|
|
Adoreturik, bertze zerbait eransteko ireki nuen ahoa. Batek
|
daki
zer erran nahiko nion. Baionara nindoala, beharbada, apezpikuaren jauregian espero nindutelako.
|
2009
|
|
duela, ez
|
dakit
zer erran, burua astindu zuen?. Gaztetan, jakin zuen bere orduko mutil lagunak beste neska bat musukatu zuela jai batean.
|
|
–Barkatu, barkatu, Xabier, mesedez. Ez dut lorik egin, eta ez
|
dakit
zer erraten dudan.
|
|
–Nolanahi ere, orain
|
badakigu
zer erran zion Salustianok Anari.
|
|
Istant baten buruko, odolez zipaturik geunden, eta azken hatsean edo hilik preso guztiak.
|
Badakizue
zer erran zidan Gerderestek azkena ematera hurbildu nintzaiolarik?
|
2010
|
|
Azken adierazpenotan Picassoren margo alkimia adierazten da, aro bateko alkimia, arte-lanetako kimika. Hala ere, ez dugu sekula
|
jakinen
zer erran zion Picassok Jüngerri, eta are gutxiago zer zuen buruan pintoreak, desoreka handiko elkarrizketa izan zela eta: Picasso Frantzia okupatuan Espainiatik ihes egindako atzerritar gorria baitzen eta Jünger Alemaniako armadaren kapitain okupatzailea.
|
2011
|
|
–Nik ez
|
dakit
zer erran? –erran du Leonek, irri etsi bat ezpainetan.
|
|
etxetik bota baininduen, erruki tipienik gabe.
|
Badakik
zer erran zidan. Ez nuela berak errandakoa aintzakotzat hartzen?
|
|
Astebete gabe, aitaren mandoetarik bat ebatsi eta ihesi joan zuan, nahiz eta guardia zibilak biharamunean aurkitu eta etxera ekarri zuen atzera. Baina Onofre ez zegoan damututa; aitzitik, sutan zegoan, eta ba al
|
dakizue
zer erran zion alabari orduan. Hauxe:
|
|
hil zuela, modu ezin hotzagoan, Torreko markesak don Jaime salatu ondoren isilpean: ba al
|
dakizu
zer erran didan zure seme deabruzko horrek?, atseginez emanen lukeela irabazi didan dirua, nire emaztea bezalako emakume xarmant batekin gau bakar bat pasatzeagatik, eta barkatu, baina Diana lapurtuko balit?; eta don Rufinok: lasai, markes jauna:
|
|
Ongi gogoratzen nauk nola harrapatu nituen gurasoak, behin batean, apezaz hitz egiten, isil gordean. Bada,
|
badakizue
zer erran zuen gure aita zenak. Don Urbano pailazo hutsa zela, eta berari zirkua gustatzen zitzaiola, eta horregatik joaten zela mezatara, apez jaunarekin dibertitzera?
|
|
–Ba al dakik atzo David erregearekin egon nintzela? Eta ba al
|
dakik
zer erran zidan. Penano zeruan sartu zenean, Jainkoak urrezko harmonika bat eman, Penano jotzen hasi, eta saindu guztiek jo nahi dutela harmonika geroztik?
|
|
Azken bolada honetan, izan ere, ez dut komulgatzen ikusi, ohi bezala. Eta
|
badakizu
zer erran zidan konfesioari uko egin ziòn hartan?. Nahiago zuela ijitokume bat Jainkoaren ministroa baino!
|
|
–
|
Badakik
zer erran didan Sansonek?. Ilea luzatzen utzi behar dudala, berak Gaztelugoira bota zuèn harritzarra altxatzeko?
|
|
–Benetan, Armentia, ez
|
dakit
zer erran behar diodan gizon horri.
|
2012
|
|
–
|
Badakit
zer erran zuten. Baina seguru egon beharra dut.
|
|
–
|
Badakit
zer erran zuen Guardia Zibilak, erran zuen emakumeak?. Arreta faltak eragin zuela istripua, Sandra haurrari kontu ematen ariko zela, begiak errepidetik aldenduko zituela, baina...
|
|
–Ez
|
dakit
zer erran, haginkada eman zion ogitartekoari.
|
2013
|
|
eta zin egidak ez haizela etxetik berriro joanen, ni bizi naizen artean:
|
badakik
zer erran nahi diadan?
|
|
Ederki gozatu genuen!
|
Badakizu
zer erran zidan saioa bukatuta gero. Hauxe:
|
|
Faysalek
|
bazekien
zer erraten ari zitzaion Hamza hizkuntzen kontu harekin, lagunarena gauzak zeharka adierazteko modua bazen ere;. Allahren izenean zernahi?, erran zion lagunak, gainera, era ezin kartsuagoan.
|
|
(?) Baina zu ere ederki poztu zinen, ama.
|
Badakizu
zer erran zenidan? –Hobeki duzu, bai, Espainiaren aurka ibiltzea, zeure buruaren aurka baino??; gero, irri bihurri bat eginez, gehitu zenuen:
|
|
Haren oihartzuna isildu baino lehenago sorgortu gintuen mosketeen desarrak.
|
Bagenekien
zer erran nahi zuen horrek.
|
|
–
|
Badakizue
zer erraten den Parisko solaslekuetan?
|
|
–
|
Badakik
zer erran didan Épernongo dukeak?
|
|
–
|
Badakik
zer erran didan komisarioak? –bihurtu nintzen Salbiderengana.
|
|
–
|
Badakizu
zer erran zuen Agengo egun hartan, bere bizkarrean zepotik ni atera baino lehen?
|
|
Baina orduan nehork ez zezakeen pentsa geroan hartuko zuen garrantzia izanen zuela GALek. Kazetariek ez
|
genekien
zer erran. Aitzinetik bazeuden Triple A, Batallon Vasco Español eta gisako taldeak.
|
|
susmoa diat laster joanen naizela mundu honetarik, bihozkada bat duk... eta zin egidak ez haizela etxetik berriro joanen, ni bizi naizen artean:
|
badakik
zer erran nahi diadan...
|
|
Faysalek
|
bazekien
zer erraten ari zitzaion Hamza hizkuntzen kontu harekin, lagunarena gauzak zeharka adierazteko modua bazen ere;" Allahren izenean zernahi..." erran zion lagunak, gainera, era ezin kartsuagoan. Eta orduan, beharbada, imajinatu ere imajinatu zuen Faysalek Hamzaren gorputz birrindua, automobil kiskali baten hondakinen artean; eta orduan, halaber, Hamzaren suak sututa sentitu zen Faysal, halako moldez, non bera ere su eta gar mintzatu baitzitzaion:
|
|
(...) Baina zu ere ederki poztu zinen, ama.
|
Badakizu
zer erran zenidan? ‘Hobeki duzu, bai, Espainiaren aurka ibiltzea, zeure buruaren aurka baino... ’; gero, irri bihurri bat eginez, gehitu zenuen:
|
|
Ederki gozatu genuen!
|
Badakizu
zer erran zidan saioa bukatuta gero. Hauxe:
|
2014
|
|
–Beste zer? , galdetu zion, ederki
|
jakin arren
zer erran behar zion inspektore-ordeak. Begi bazterraz, Alberro ere erne jartzen zela ikusi zuen.
|
|
–Ez
|
dakit
zer erran. Zu bezain?
|
|
–
|
Badakizu
zer erran nahi duen horrek.
|
|
Izotz hautsa zirimoletan harrotzen zen. Minutu luze batez inork hitzik egin ez bazuen ere, biek
|
zekiten
zer erran nahi zuen hark: plan bat.
|
|
Orain mundu guztiak ikusiko du izugarrikeria hori.
|
Badakizu
zer erran nahi duen horrek?
|
|
nik, aldiz, nahiago dut beltz garbi bat zuri zikin bat baino. Parisen ikusi nituen bi eder askoak, eta nik
|
badakit
zer erraten dudan??. Eta, handik goiti, telebista piztu eta Afrikari buruzko programetako beltz errukarriak ikusten zituenean, Parisen ezagutu zituèn beltzak burura etorri, eta haiek hauen itxurako bihurtzea desiratzen zuen.
|
|
Hala da mbutien artean behintzat! Ni Afrikan egon ninduan, eta
|
bazakiat
zer erraten diadan. Entzun al didak?
|
2015
|
|
–Ez dut deus ere jakin nahi horretaz. Ez
|
dakit
zer erran zizuen agure horrek, baina orain atxiloturik dago, zure arrebarekin batera.
|
|
–
|
Badakit
zer erran dudan.
|
2016
|
|
–Ez
|
dakit
zer erran nahi duzun.
|
2017
|
|
–Ez
|
zekiat
zer erran... Ez duk posible...
|
|
–Ez
|
zakinat
zer erran, Pedro Iparragirre ez dun arropa zuzena. Ez zitenan inoiz epaitu baina narkotrafikoan ibiltzen omen zunan, eta harreman estua omen zinan Intxaurrondoko kuartelarekin.
|
2020
|
|
–Bai.
|
Badakik
zer erraten zuen hark. Ba, aitzina begiratzen zuela, baina gibelka zihoala, gibelka oinez.
|
2022
|
|
Sekula ez nuen
|
jakin
zer erranen zukeen Bogartek meriendaren perspektiba ospatzeko. Jokintxo piririka erori zen eskaileretan behera, besoak ero moduan astinduz eta zapata bat galduz bidean.
|
|
Ez
|
nekien
zer erran nezakeen Isabeli ikusarazteko bere lehengusu edo dena delako haren benetako aurpegia. Nola egon zitekeen hain itsu?
|
|
Artean ez nien deus erran lagunei hari buruz. Ez
|
nekien
zer erran ere. Mamu bat ikusi nuela?
|
|
–Beste gauza bat –erran nuen–
|
Badakizu
zer erran nahi duen ex libris hitzak?
|
|
–Jesus zurgin baten semea zen, ohiturik zegoen hitz itsusiekin.
|
Badakizu
zer erraten zuen San Josek hatza mailukatzen zuenean...?
|
|
Ez
|
nekien
zer erran. Isabelen atsekabea gozatuko zuen hitz magiko bat asmatu nahi nuen, baina ez zitzaidan deus bururatu.
|
|
Behin, Palestinan, geroago ospea hartuko zuen morroi batek izena galdetu zidan.
|
Badakizu
zer erran nion. Legio dut izena, asko garelako.
|
2023
|
|
nahitara hautsiak izan diren estalaktitak, arrailduretan sartu zituzten animalia hezur eta hortzak, okrezko markak paretako leku zehatz batzuetan... Ezin dugu
|
jakin
zer erran nahi zuten, baina marka horiek ez dira nolanahika ezarriak. Harpeko hainbat lekutan ageri dira eta, hain segur, balio sinboliko eta magiko handia zuten...
|
|
–Ez
|
dakit
zer erran, gaixoak. Banuen...
|
|
Aitziberrek ez
|
daki
zer erran nahi duen" zer nahi duzu?" horrekin, normala iruditzen zaion anaiaren jarrera ala maitemindua den pertsonarekin ezkontzea. Eugeniak aitzina segitu du.
|
|
–Ez
|
dakit
zer erran, Eñaut. Konfidentzialegia da.
|
|
Norberak bere buruari egiteko modukoa.
|
Badakit
zer erran nahi didazun. Rodrigok berdina zuen.
|