|
2007
|
|
|
Supernoba mota asko dago. Ez
|
dakigu
zein motak sortzen duen elementu kimiko jakin baten kantitate handi bat eta zeinek ez. Eredu teorikoak ez dira zehatzak, eta gai horiek ez dira errazak behaketen bitartez ikertzeko.
|
|
|
Izen zientifikoa bazuen landareak, Rafflesia arnoldii, eta ez da lore erraldoiak dituen landare bakarra. Hala eta guztiz ere, biologoek ez
|
zekiten
zein familiatan sailkatu behar zuten, hau da, zein beste landare diren gertuko espezieak eboluzioan.
|
|
|
Nolanahi ere, ikertzaileek onartu dute ikerketa gehiago egin behar direla
|
jakiteko
zein den hesteetako mikroorganismoen eta gizentasunaren arteko erlazioa.
|
|
2008
|
|
|
Adituek ez
|
dakite
zein diren garagardoaren zaporean parte hartzen duten substantzia guztiak, baina interesgarria da ezagutzea zeinek ematen duten zapore ona eta, batez ere, zeinek zapore txarra.
|
|
|
Adituek ez
|
dakite
zein diren garagardoaren zaporean parte hartzen duten substantzia guztiak, baina interesgarria da ezagutzea zeinek ematen duten zapore ona eta, batez ere, zeinek zapore txarra. Venezuelako kimikari batzuek, Caracasko Simon Bolivar Unibertsitatean, urrats bat eman dute substantzia horiek ezagutzeko bidean, garagardoa egiteko prozesuan Maillard erreakzio kimikoa identifikatu baitute.
|
|
|
Eta, dirudienez, geneak funtzio nahiko antzekoa du batean eta bestean. Txoriak garuneko egitura bat (ez
|
dakigu
zein den) itzuli, eta entzuten dugun kantu bihurtu behar du.
|
|
|
Gailu bakoitza gai denean
|
jakiteko
zein unetan zer egin behar duen, eta badakienean zein den erabiltzailearen jokaera globala, soilik falta da guztien artean kolaboratzea, zein zerbitzu zeinen ondoren eta zein baino lehenago exekutatu behar den adostea; horrela, gailuen artean portaera konplexuak sortzea lortuko da, eta Weiserrek definituriko nonahiko konputazioaren helburuetatik hurbilago egongo gara.
|
|
2009
|
|
|
Txanponaren beste aldea, berriz, biziaren antolamendu naturalean halako esku hartze sakona egiteak ekar ditzakeen arrisku handiak dira. Gaur egun
|
badakigu
zein estu erlazionatuta dauden elkarren artean izaki bizidun guztiak, eta zein konplexuak diren haien arteko erlazioak. Egia da xehetasunez aztertzen ditugunean mekanismo konplikatuen forma hartzen dutela sistema bizidunek, zeinetan zati bakoitzak ondo mugatutako funtzio bat betetzen baitu; hortaz, espezifikoki eta lokalki eragiteko modukoak lirateke.
|
|
|
Gizakiak gauza asko dakizki. Jaio ginenetik ari gara gauzak ikasten, ikusten, sumatzen... jakinduria handia dugu buruan, eta
|
badakigu
zein den ideien arteko erlazioa. 50 urteko ikerketa ez da nahikoa adimen artifizialak gauza bera egin ahal izateko.
|
|
|
Izan ere, pertsonek detektatu ere egiten ez dituzten estimuluei erantzuten diete saguek, eta litekeena da faktore horien eraginez emaitza desberdinak lortzea esperimentu bera eginda. Ikertzaileek ez
|
dakitenez
zein diren aldaketa eragin duten faktoreak, gerta liteke emaitzak oker interpretatzea. Askotan, ikerketa gehiago egitea eta sagu gehiago erabiltzea ekartzen du horrek.
|
|
|
Ez
|
dakigu
zein iritsiko den lehenago, semantikoki etiketatutako weba ala makinek testuaren semantika edo esanahia ulertzea. Eta, lehenengo kasua bada, ezin jakin zenbat eduki egongo den web semantikoan:
|
|
|
Ez Perkinek, ezta beste inork ere, 1856an kimika organikoa ez baitzegoen garatuta kinina bezalako molekula bat sintetizatzeko adina. Garai hartako kimikariek ez zekiten gauza handirik karbonoaren kimikari buruz, eta, gainera, ez
|
zekiten
zein zen kininaren molekularen egitura. Gauza bakarra zekiten:
|
|
|
Zaila da aurrez
|
jakiten
zein izango diren sistema haptikoen etorkizuneko ibilbidea eta teknologia horren garapen abiadura. Izan ere, nork aurreikus zitzakeen XX. mendearen erdialderako 100 hazbeteko telebista digital lauak?
|
|
|
AIMPLAS Plastikoaren Teknologia Institutuak azterketa bat egin zuen
|
jakiteko
zein den, oro har, polimero biodegradagarrien egoera. Egoera orokorra ezagutzeko, horretan eragiten duten hainbat alderdi aztertu zituzten:
|
|
2010
|
|
|
2007an, Hego ekialdeko Kaliforniako Unibertsitateko Theodore Berger en zuzendaritzapean, aditu talde bat eratu zen
|
jakiteko
zein zen BCI teknologiaren egoera mundu mailan. Talde horrek egindako txostenaren arabera, gero eta garrantzi handiagoa du teknologia horrek, eta Estatu Batuetan, Europan eta Asian (bereziki Txinan eta Japonian) biltzen dira BCIan lanean ari diren taldeak.
|
|
|
|
Badakigu
zein den unibertsoaren adina. Horixe da, 13.700 milioi urte.
|
|
|
Enkriptazio kuantikoa printzipio sinple batean oinarritzen da: ezin dela
|
jakin
zein den partikula baten egoera kuantikoa partikula bera aldatu gabe. Bankuetako klabeak garraiatzeko sisteman fotoiak dira partikula horiek, zuntz optikotik bidalitako laser baten argi pultsu txikiak, alegia.
|
|
|
Garai hartan, XIX. mendearen hasieran, zenbakizko taulaz beteriko liburuak argitaratzen ziren, eta ezinbestekoak ziren nabigatzaileentzat, bankarientzat, ingeniarientzat eta zientzialarientzat oro har. Babbagek berak, matematikaria izanik, bazuen esperientzia halako taulak egiten, eta
|
bazekien
zein lan neketsua eta zaila zen. Eta konturatuta zegoen taula haiek egitea pertsonen esku zegoen bitartean, erroreak saihestezinak izango zirela.
|
|
|
Hala ere, arazo bat dago: inork ez
|
daki
zein den sekuentzia perfektu hori.
|
|
|
Ez dakite sekuentzia horrek irabaztera ala berdinketara eramaten duen ere. Partida perfektua existitzen da, baina inork ez
|
daki
zein den. Hori berri ona da xake jokalarientzat.
|
|
2011
|
|
|
1824an, Londresko epailearen emazteak honela idatzi zuen Anning bisitatu ondoren: Emakume gazte honengan harrigarria dena da bere kabuz lortu duela halako ezagutza zientifikoa, ezen edozein hezur aurkitu orduko bai
|
baitaki
zein triburi dagokion. Hezurrak zementuzko euskarri batean atontzen ditu, marrazten ditu...
|
|
|
Rodriguezen arabera, lan egiteko modu hori aproposa da terapia biologikoentzat. Kimioterapian, esaterako, ikertzaileak saiatzen dira
|
jakiten
zein den eman dezaketen dosi handiena, eta hortik beherakoa ematen diete gero pazienteei. Terapia biologikoak, berriz, ez dira hain toxikoak, eta haietan ez dago askotan gehienezko dosirik.
|
|
|
Gaur egun, batiskafoei esker, aukera egon da itsas hondoan antzeko arrasto batzuei argazkia ateratzeko. Saerichnites canadensis deitu diete horiei, eta zaharrenak Kanbriarrekoak dira; baina, kasu horietan ere, ez
|
dakite
zein den arrastoa sortzen duen organismoa.
|
|
|
Ez
|
nekien
zein zen. Ez nekien best-sellerrak idatzi zituenik.
|
|
|
Klimaren arabera eta garaitik garaira oso azkar aldatzen ziren. Makakoaren masailezurra bi karraskari espezieen artean kokatuta zegoen, eta, beraz, ikertzaileek
|
badakite
zein garaitakoa den.
|
|
|
Beraz, erribosoma aktiboetatik abiatu behar nuen. Izan ere, ez nekien ezer erribosomen konformazioari buruz, eta, beraz, ezin nuen
|
jakin
zein konformazio zen ona eta zein ez. Erribosoma aktiboak izanda, banekien behintzat konformazio ona zutela.
|
|
|
Ez dut egin; ez dut azterketa hori egin, baina inoiz egingo dut, eta
|
badakit
zein izango den emaitza. Munduko estatuetako gardentasun indizearen eta zientzia ekoizpenaren datuak jarriko bagenitu koordenatu sistema batean, berehala ikusiko genuke estuki loturik daudela bi ezaugarri edo aldagai horiek.
|
|
|
Eta, bestetik, halako migrazio luzeak bale arrek egiten dituzte, ez emeek. Ez
|
dakite
zein izan daitekeen horren guztiaren arrazoia: baliteke xibarten migrazioak uste baino malguagoak izatea, edo, besterik gabe, orientazioa galduta ibiltzea bale emea.
|
|
|
Eta gero kontuan hartu behar da zetazeoak oso denbora gutxian daudela ur azalean; ia bizitza osoa ur azpian ematen dute. Orain
|
badakigu
zein diren haientzat eremurik garrantzitsuenak. Badakigu zer tamainatako taldeak ditugun.
|
|
2012
|
|
|
Hibridazioa arazo handi bat da basakatuaren kontserbaziorako. Hemen ez
|
dakigu
zein den hibrido kopurua, ezta basakatuaren egoera zein den ere. Badakigu badagoela, batez ere mendialdean, baina oso datu eskasak dira azaldu du Zabalak.
|
|
|
1876ko martxoan iritsi zen Triestera. Ordurako
|
bazekien
zein zen bere proiektua: sekula ikusi gabeko aingiren testikuluak aurkitzea.
|
|
2013
|
|
|
Jones doktorea Estatu Batuetako pediatra arrunt bat zen, eta kongresu batean, eskua jaso, eta esan zuen' nire pazienteen artean, bikoteren batek arazoak dituen haur bat izaten duenean, haurrak izateari uzten dio'. Hau da, ez
|
dakigu
zein izango litzatekeen ehunekoa, hori gertatuko ez balitz".
|
|
2015
|
|
|
Dirua aurrezteko, n hiri horietatik pasatzen den biderik laburrena egin nahi du (3 irudia). Kontuan hartuta
|
badakigula
zein diren hiri guztien arteko distantziak, nola planifika dezakegu bidaia. Erraza dirudi:
|
|
|
Dirua aurrezteko, n hiri horietatik pasatzen den biderik laburrena egin nahi du. Kontuan hartuta
|
badakigula
zein diren hiri guztien arteko distantziak, nola planifika dezakegu bidaia?
|
|
|
Aplikazio horiek enpresek egiten dituzte, interesak dituzten enpresek, eta komunikazioetarako beren protokoloak erabiltzen dituzte; inork ez daki nola dabiltzan protokolo horiek, seguruak diren edo ez...
|
Badakigu
zein den mugikorretan mezularitzarako gehien erabiltzen den programa, nahiz eta ezagunak izan haren segurtasun arazoak?
|
|
|
Interes handia dugu ondo ezagutzeko H. antecessor espeziea, eta
|
jakiteko
zein den bere rola H. sapiensen eta H. neanderthalensisen sorreran. Horretarako, fosiletatik jaso daitekeen informazioa zukutzen ari gara, irudi teknika aurreratuenekin, adibidez, mikrotomografia axial konputerizatuarekin, fosilen barrualdea ikusten uzten baitigute, haiek suntsitu gabe.
|
|
|
dieta, gaixotasun aldiak eta estresa banakoak hazten ari direnean (esmaltean ageri den akats baten bidez, hipoplasia izenekoa), garapena (korrelazio handia dago hortzen hazkundearen eta erupzioaren eta espezie baten hazkundearen artean), taxonomia eta filogenia. Azken hori horrela da osagai genetiko handia dutelako bai hortzen neurriak, eta batez ere, hortzen alderdi morfologikoak, hala nola gailurren kopurua, batzuek besteekiko duten kokapena edo sustraiaren itxura; horrek bide ematen digu
|
jakiteko
zein taldetakoa zen banako hori (taxonomia), eta zer ahaidetasun duen beste giza espezie batzuekin, haiekiko duen antzekotasun eta desberdintasunengatik (filogenia). Niretzat hortzak harribitxiak dira.
|
|
|
Plutonen gainazalak ezaugarri horiek izateak esan nahi du geologia jardueraren bat baduela. Horretarako barruak bero samarra izan behar du dio Arregik, eta bero iturri hori ez
|
dakigu
zein den. Gorputz txikia denez, ezin da izan grabitatearen eragina.
|
|
2017
|
|
|
–Gure oroimen autobiografikoan, elementu semantikoak eta episodikoak ditugu. Hala, zuk
|
badakizu
zein den zure izena, baina ez zara oroitzen izen horrekin deitu zizuten lehen aldiaz. Hori jakitate bat da, semantikoa.
|