|
2001
|
|
|
Zein ote den gurea? Ez dakit erantzuten, baina
|
badakit
zein literatura bilatzen den ahalegin honetan. Berria nahi da, Europara zabalik dagoena, kultista, José María Álvarez, eta Gimferrer en oihartzunaren pean ere sortzen dena.
|
|
2002
|
|
|
Bai ba beñepein eta ¡ a bai egikizuna! Ez al
|
dakizu
zein ¡ Astuen estropadia, gizona...! Amaikatxu batuko dituk bakar batek arrantza egin dagijaneko!
|
|
|
Albista baltza izpar mingotsa soil soil yaso genduan iluntze batez.
|
Badakizu
zein, irakurle maite. Goyan bego, euzkotar yator aura.
|
|
2003
|
|
|
Alper alperrik gabilz, gure askatasun osoa, gure salbamen betea beste nunbaiten edo beste norbaitegan bilatu gurean bagabilz. Eta bai atzo, bai gaur, eta bai bihar eta beti (Eleiza Amak argi ta garbi irakasten deuskunez), Jesus gure Salbatzaile hori aurkituteko biderik ziurrena, laburrena, gozoena,
|
badakizue
zein dan: bere Ama, Jaungoikoaren eta geure Ama maitea, Begoñako Andra Maria.
|
|
|
Lagungarri batzuk. Geuk ikusita
|
dakigu
zein gogor egiten jaken ikasle askori Iparraldeko idazleen uretan ezetariko laguntza barik murgiltzea: hitz asko arrotzak, esaera bizi bihurriak, aditzjoko ezezagunak... eragozpen handia izaten dira, lehenengotan behintzat; gero, behin bidea erraztu ezkero, ondasuntegi harrigarria aurkitzen dabe, euren gogo bihotzen pozgarri.
|
|
|
bere anaiak, bere haragiak, geroago Najerako kondeak erakusten eutsena; lehengo bidea, apur bat hobea nahi badozu, baina gehiegikeri gabea.
|
Badakigu
zein bide aukeratu eban Iñigok: latzena, gogorrena, dan dana bertanbehera itxi eta bere burua oso osorik Jaungoikoari eskaintzeko eskatzen eutsana.
|
|
|
Ganera, norberaren izen onarentzat ospe gitxikoa. Nok
|
daki
zeinek zer egin dauan. Holako lanik gehienak egileen izen barik argitaratzen dira (liturgiakoak bai, behintzat); eta horretan egindako ahaleginak, emondako orduak, itxura baten sari eskasa emon ohi deutse egileei.
|
|
|
" Jauna, erakutsi eiguzu Aita, eta nahikoa dogu".
|
Badakizue
zein izan zan Jesusen erantzuna: " Horrenbeste denporan nago zuekaz, eta oindino ez nozue ezagutu?
|
|
|
Jaungoikoa nor dan, zelakoa dan jakiteko biderik onena, ziurrena,
|
badakigu
zein dan: bere Seme Jesukristo.
|
|
|
Entzun, gura badozu gure sekretua izango da hori; lagunek ez dabe
|
jakingo
zein indartsua zaran, ze hori indarra da, ez ahultasuna. Baina tratu bat egingo dogu:
|
|
|
Ni misoginoa, e? Ba ez, neuk be gogoko dot sexua, eta ez
|
dakizu
zein gogoko, gainera. Eta zuri erakusteko, egun baten, gura badozu, Arantxa gonbidatuko dot afaltzera Bibiot ezustean harrapatu zuen esandakoak, eta begiak altxatuz harrituta begiratu zion.
|
|
|
Goiz, goiz, hiretzako beti dok eta izango dok goiz.
|
Badakik
zein dan bion arteko aldea. Hiri, heuk astiro prestatutako bazkariak patxadaz jatea gustetan jak; nik, ostera, self servicera joan eta gura dodana hartzea gurago joat.
|
|
2007
|
|
|
Kotxeak be abiadura handian. Ezin izan dogu
|
jakin
zein dan abiadura mugea, edo dagoanik be! Kotxeak eta autobusak arin arin doaz, baita taxiak be.
|
|
2008
|
|
|
• Irakurleei irizpideak eman
|
jakiteko
zein lan mota irakurriko duen: bertuteak, estiloa eta kalitatea.
|
|
|
Euskal Herrian gutxi izan dira ikasleei irakurrarazi behar zaizkien liburuen gainean eginiko hausnarketak. Hori dela eta, irakasleek aitortu dute batzuetan galduta sentitzen direla, eta ez dutela
|
jakiten
zein liburu agindu. Erreferentzia pedagogikorik ezean, literatur sariak izaten dira erreferentzia garrantzitsua.
|
|
2009
|
|
|
Euskeraz eginiko barrea!... Bazenki
|
jakin
zeinen gozoa dan! Esango deustazu, irakurle.
|
|
|
Neuk be ez
|
dakit
zein probintziatan; Bizkaian berton, ala Gipuzkoan ala Naparroan izan zan, aititak ez eustan esan eta. Baina ipuina ondo gomutetan dot oraindino.
|
|
2011
|
|
|
Hurrengo argazkiak be merezidu dau ikustea gaurko gazteok, lehenagoko Busturian be, umorea ez zala falta ikusi daizuen. Argazkian, ez
|
dakit
zein atxakiagaz mozorrotutako emakume taldea dago. Zoritxarrez, kasu honetan be, ez dodaz ezagutzen agiri diran guztiak.
|
|
|
Kanpoan be txaloak jo euskuezan zale batzuek. Castron, Ataulfo Argenta bera izan genduan entzule, eta Donostian, Nuntzioa, Font Andreu bertako gotzaina, eta Guridi, Iruarrizaga, Urteaga eta ez
|
dakit
zein musikari ospetsu gehiago, baina entzule gitxi. Zelako poza hartu eban aita Prietok bere abesti barri batzuei buruz Guridiren eretxia entzun ebanean!
|
|
|
Ez
|
dakit
zein basilikatan izan zan. Frantziako erromesak egozan, euren otoitzak eta abestiak abade batek zuzentzen ebazala.
|
|
|
Tokion Tokioko edo beste nonbaiteko Orkestrarik ospetsuenetarikoa eta biolin jotzaile entzutetsuenetarikoa zuzendu ebazala. Unetxu baten, ez ei eban entzun ez
|
dakit
zein musika tresnak jo behar eban notea edo hotsa. Bat batean bota eutsan begirada zorrotza zala eta, sartu ei zan bai musika tresna hori joten ebana, nahiz eta unetxu bateko atzerakizunaz.
|
|
|
Handik egun batzuetara han geunkan berak egindako beste txistu barri bat: ahokoa ez
|
dakit
zein ojalatagaz eginda, atzamarra sartzekoa ez dakit zein burdinatxugaz eginda, txistuaren ohola bera, laban ogiak sartzeko palearen enborraz egina... baina ondo joten eban benetako txistua. Haren barre gozoa, txistu barriari lehenengo musika hotsak atera geuntsazanean!
|
|
|
Handik egun batzuetara han geunkan berak egindako beste txistu barri bat: ahokoa ez dakit zein ojalatagaz eginda, atzamarra sartzekoa ez
|
dakit
zein burdinatxugaz eginda, txistuaren ohola bera, laban ogiak sartzeko palearen enborraz egina... baina ondo joten eban benetako txistua. Haren barre gozoa, txistu barriari lehenengo musika hotsak atera geuntsazanean!
|
|
|
Espainiako gotzainen artean ez
|
dakit
zein primadutza eukan Comillasen bertan ikasitako gotzain batek, nahiz eta goiko solairuan bizi egun hareetan eta nahiz eta geroko galdera barik berak nahi ebana azaltzeko esan, ezetza emon euskun.
|
|
|
Alde bateko eta besteko, Iurretako eta Ibarruriko abadeak etxean ebezala eta bertakoak pozik. Eta gu biok amaitu ezineko barriketaldiak egiten... ez
|
dakit
zein ordutara arte.
|
|
|
" Errazak izaten dituk" esan eustan ez
|
dakit
zein lagunek. " Nik trenez noanean begiratzen jautset ikasgaiei.
|
|
|
Markinak bere lepo hartu eban Arenillasko misinoan be egin ebazan egun batzuk. Afrikan, ez
|
dakit
zein nazinotan, berari karterea ostu arren, laster bereganatu eban.
|
|
|
Urte baten, ez
|
dakit
zein egunetik zein egunera Markinatik alde ez egiteko eskabidea egin eustan, berak kanpora joan behar ebala eta. Heldu zan eguna, eta danok, besteak jakingo ebalakoan, alkarri itauntzen:
|
|
|
Nik, orduan, neuk be erderaz: " Zu, badakit etxe honetan bizi dala Pedro Irizar jauna, baina ez
|
dakit
zein atetan edo solairutan"
|
|
|
Harrituta izten ninduan saio bakoitzean Agustin Apaolaza beneditarrak. Ez
|
dakit
zein zan handiagoa, salmoei eta Bibliaren beste arloei buruzko bere jakituria ala bere apaltasuna. Bibliak ez eukan ezkuturik beretzat.
|
|
|
Isiltasun hutsean. Gure bizitzaren norakoa, geroko bizitza, betiko galtzeko arriskua... danok
|
dakigu
zein bildurgarriak izaten ziran lehenengo urte hareetako gogo jardunak.
|
|
|
Meza nagusi baten, gitxienez, bete behar zenduan diakonautzak eskatzen deutsun liturgi zeregina. Epe hain laburra egoanez, orduan Abadinon egozan monjek eratu eben, ez
|
dakit
zein santu zala eta, abade, diakono eta subdiakonodun Meza nagusia. Holan bete neban hurrengo domekan abadetza sakramentua hartzeko geratzen jatan baldintza.
|
|
|
Behin, Barinagako ez
|
dakit
zein jai zala eta, hara joan ginan abestuten. Ondarruko talde bat be han zan, gauza bera egiten.
|
|
2015
|
|
|
Gero be jarraitu eben mogimentuak, baina ezkutuan, Eleizatik ezkutuan, gobernutik ezkutuan; eta ezkutuan ez dago kontrolik. Urak lurpetik doazanean, ez
|
dakizu
zein dan hartzean daben bidea. Nik krisialdi horretan hori asko sufridu neban eta horregaitik erabagi neban urtetea.
|
|
|
Ez
|
dakit
zein ikastaro izan zan ikaslerik gehien euki ebana, 1984, 1985 eta 1986 urteen bueltakoak beharbada. Hamarkada horretan hasi zirean ikerketarako mintegiak, gehienbat Adolfo Arejitaren zuzendaritzapean, eta ugaritu egin zirean gure argitalpenak.
|
|
|
Harri jasotzailea ez zan izan, baina Bilbon gimnasio baten, Gimnasio Zamacois zalakoa edo daukat, pisuak altzetan eta ibilten zan. Eta berak esan euskunetik, halako baten bigarren gelditu ei zan txapelketa baten, ez
|
dakit
zein mailatan.
|
|
2017
|
|
|
Beste behin, Bedaroan, esprint oso estua izan zan Mungiako eta Gernikako txirrindulari biren artean. Ez
|
nekian
zeinek irabazi eban. Hain izan zan estua!
|
|
|
Berari entzuna da, pistola bat eroan ebala garrian ezkutauta. Ez
|
dakit
zeinek emonda edo nondik zuzenduta. Hau guztiau esanda, konturatuko zarie normalena ni han jaiotea izango zala eta ez Muxikan, baina bizitza kasualidadez beteta dago.
|
|
2018
|
|
|
Barka ezazu!
|
Badakigu
zein penagarria den zuentzat arazo hau berbara ekartzea, baina... gure lana da. Ulertuko duzue, ezta?
|
|
|
" Bularrak ukitzen zizkion, baina ez
|
zekien
zein zen andrea. Are bitxiago, jakin ere ez zuen nahi.
|
|
|
Errua! Nork
|
daki
zein den erruduna! Zuk?
|
|
|
Elkar gozatzeko ezin itxaronik, joateko ordua ailegatu zela aditzera eman zigun gizonak. Nik ez
|
nekien
zein zen edo zer zen lagun bien arteko tratua; baina nagusi bezala hitz egin zion Patroiak eta morroi moduan jokatzen zuen nire ilegorriak. Agindua betez, geu ere haiekin batera irten ginen antro ilunetik eta autora abiatu, txistik ere esan gaberik.
|
|
2019
|
|
|
" Ez genuen
|
jakin
zein zen emozio neurrigabe haren arrazoia. Klaudia ez baitzen adierazpenik egiteko gai, eta Benito ere ez, ez euskeraz behintzat, eta egin zezakeen hizkuntza bakarrean ez zuen nahi izan.
|
|
|
185), non narratzaile horrek sortutako errelato oroituan irakurleak ideiak lotu eta istorioa berreraiki behar duen. Hasieratik
|
dakigu
zein den gertaeren amaiera, horregatik, nola kontatzen den garrantzitsuagoa da, zer kontatzen den baino. Izan ere, kontatzeko modu horren bitartez ezagutuko dugu narratzaile/ protagonistaren neurosi, obsesio eta barne mundua.
|
|
|
Pertsonaiei buruzko informazio guztia du.
|
Badaki
zein den haien historia, zer pentsatzen duten, zer sentitzen duten, zer dioten, etab. Gainera, pertsonaiei eta haien ekintzei buruzko balioespenak egiten ditu. o Narratzaile protagonista: Kontakizuneko protagonistak berak kontatzen du istorioa.
|
|
2021
|
|
|
" Kontua da teorizatzen hasten garela, irteera profilaz ari gara, irudiaz, baina gero gelara zoaz eta behar duzuna da erreminta bat hori aurrera ateratzen lagunduko dizuna. Formazioarena, nik ez
|
dakit
zein izan daitekeen bidea, zein izan daitekeen irtenbidea baina hori behar dugu irakasleok. Jakin zer den landu behar duguna, irudiari dagokionez, literaturan, testugintzan, poesian, komikigintzan, berdin du.
|
|
|
Literaturaren itsaso sakonean sartuko gara, apurka apurka ezagutzen, dastatzen, partekatzen, aztertzen joango gara testu desberdinak, baliabideak, sortzeko moduak, bidearen azken partean zuek sortzaile bihurtzeko. Izan ere, taldeka literatur sorkuntza bat egitera iritsiko zarete, zuen barrutik, inguruko errealitatetik ateratakoaren eta
|
dakizuen
zein ikasiko duzuenaren bitartez.
|
|
|
Burutapen guztion harira, Juanita Aldaingoak kontetan eban, Zeanuriko Andra Mari parrokian, ez
|
dakit
zein etxe on bateko mutil bat beste ez dakit zein etxe ez txarrago bateko alaba bategaz ezkontzea zelan gertau zan. Kontetan eban, orduko sasoiko beste ezkontza askoren moduan, komenentziazko ezkontza bat prestau ebela familia bien artean.
|
|
|
Burutapen guztion harira, Juanita Aldaingoak kontetan eban, Zeanuriko Andra Mari parrokian, ez dakit zein etxe on bateko mutil bat beste ez
|
dakit
zein etxe ez txarrago bateko alaba bategaz ezkontzea zelan gertau zan. Kontetan eban, orduko sasoiko beste ezkontza askoren moduan, komenentziazko ezkontza bat prestau ebela familia bien artean.
|
|
|
Andreak itzelezko azalpenak emon eutsazan, Dimako ez
|
dakit
zein baserritako nor zan, eta halantxe agurtu eban. Handik lasterrera, telefonoa barriro eta andra bera, eta Maitek:
|
|
|
Potxitak baekian bideko zein tokitan egoan harri edo bide estuagoa, eta zein zan kontuz pasau beharrekoa. Neuk be, azkenerako, ikasita neukan, eta Potxitak egiten ebazan pausoetatik,
|
banekian
zein tokitan ginoazan. Buztanetik oratuta joaten nintzan.
|
|
|
Goiz batez," kontsumitzaile" bat zapata denda batean sartu eta zapata parea erosi du. Baina, apainguragatik, edo batek
|
daki
zein arrazoi psikologiko misteriotsurengatik, behar duena baino bi zenbaki txikiagokoak eraman ditu. Handik bizpahiru egunera mina izan du oinetan, jakina, eta analgesiko batzuk hartu ditu.
|