|
2002
|
|
|
– Gerra Zibileko argazkiak bakarrik utzi ditik. Ez
|
zakiat
non dauden idatzi horiek.
|
|
2003
|
|
|
Ama alabak haserre ibiliak zirela eta orain damutu egiten zela Jaione hain estu hartu izanaz. Ez
|
zekiela
non zegoen, ez zekiela non egon zitekeen. Noizik eta behin bere senar ohiarekin, Damian Arruti izeneko alproja batekin, afaltzeko ohitura zeukala, hori baietz, baina ez zuela uste kalamitate haren etxera itzuliko zenik ostera bizitzera.
|
|
|
Ama alabak haserre ibiliak zirela eta orain damutu egiten zela Jaione hain estu hartu izanaz. Ez zekiela non zegoen, ez
|
zekiela
non egon zitekeen. Noizik eta behin bere senar ohiarekin, Damian Arruti izeneko alproja batekin, afaltzeko ohitura zeukala, hori baietz, baina ez zuela uste kalamitate haren etxera itzuliko zenik ostera bizitzera.
|
|
|
Ez daki ezer bere alabari buruz. Ez
|
daki
non dagoen. Ez daki non dabilen.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, gerra hasi zenetik baketan bizi izan zen, ez baitzen Errepublikak Bilbora eroan behar zirela agindu zituenen zerrendakoa izan. Eta ezkutuan bizi arren, mundu guztiak
|
zekien
non zegoen ezkutaturik. Etxean!
|
|
2004
|
|
|
Ezin
|
jakin
non nagoen.
|
|
2005
|
|
|
Nik ez dakit zer izan daitekeen horrelako gauza bat. Inon ez dagoena, ez
|
dakit
non egon daitekeen gordeta. Askotxo da niretzat.
|
|
2006
|
|
|
Neila pot eginda zegoen, burua nire sorbalda gainean erori zaio, galdetu dit ba ote
|
dakidan
non dagoen Martuteneko kartzela: aurki bere lagun bat sartuko dute hara, bisita egin nahi dio.
|
|
|
– Montecaramelotik...
|
badakizu
non dagoen?
|
|
2007
|
|
|
Kaguenlakalitz! Orain lagunak zenduak dira, bat mehatxatua, nehork ezin
|
jakin
non dagoen, menturaz Gorringoren atzaparretan, eta ni hemen, ez buru ez buztanik ez duen jende bekatoros hauekin. Bazauzue ala?
|
|
|
Ez
|
zekiten
non zeuden. Zilkoraino hondoraturik ibili ziren lokatzetan.
|
|
|
Jainkoaren semeak gizon guzien salbazioaren alde gurutzean bizitza eskaini zuenetik inork ez omen zuen negarra baizik zilegi, baina infernuaren furrinda orroka zebilen azken aldian, eta fede gabeko anaia desbideratu batzuk irriaren bideetan zebiltzan guztiz galdurik. Antigoaleko liburu bat aipatzen zuten aldeko arrazoiak emateko, eta fraide itsuak
|
bazekien
non zegoen. Ale bakarra egoten ahal zen mundu osoan; eskuratu nahi zuenak, berarekin eginen zuen topo.
|
|
2008
|
|
|
ez
|
dakit
non dagoen Afrikak galdutako mapa
|
|
2009
|
|
|
Baietz, baietz aitortu zidan barre betean,
|
bazekiela
non zegoen gurea, baina beste Tolosa batekoa zela bera, Pirinioetatik harantzagoko Tolosa batekoa, eta hiri hura non zegoen, eta hori Okzitania zela, denak azaldu zizkidan. Umetan okzitanieraz hitz egiten zuela, baina gero Parisera joan zela lanera, eta han ahaztu zitzaiola esan zidan, eta ahapaldi ulergaitz bat ahoskatu zuen, dena jarraian, berak okzitanieraz idatzia zuen poema baten hasiera zela zehaztuz.
|
|
|
– Lanjerosa da. Ez
|
dakizue
non zaudeten ala. Ebasleak, beharrunantak, zorrizakuak, trastuak eta inutilak hor bizi dira.
|
|
2010
|
|
|
Ez
|
dakit
non dagoen. Zein hiritan.
|
|
2011
|
|
|
ehorzlea, andariak, senideak, morgekoak, gorpua jaso zutenak, gorpuaren heriotza ziurtatu zuen medikua edota epailea. Edozein modutan, eta konturatzen naiz ez dudala horra iritsi nahi, ahaleginak egiten ditut, oharkabean, horra ez iristeko, bestelako adarretatik abiatzen saiatzen naiz, neure artean
|
jakin arren
non dagoen, benetan, misterioari argia eman diezaiokeen iturri seguruena. Amari kalterik ez egiteko senak narama horretara, nire burutazioek andarien edo ehorzlearen adarretara jotzea amarena ekidinez.
|
|
|
Ni neu aldendu nintzen orduan, bazter batetik filosofatu nahi duen bele gurutzeren baten besoan, aita ehortzi genueneko korroka huraxe harritxintxarretan, huraxe burura, ez
|
dakit
non zauden aita, zaude, Bixarberde iluneneko putzuan zegoen engoitik, neure burua kendu nahi nuen zeremonia infantil despedida hunkigarritik zamagabe, gertatu mingarri haietarik urrundu, Aleksandra nire akordura ekar zezakeen demendrenetik eten, haren aztarnak ezabatu gure auzo liberatu guztietan.
|
|
2012
|
|
|
– Zuk, ama, ez duzu
|
jakingo
non dagoen aitaren karpeta berde lodikote bat, ezta?
|
|
|
– Jende guztiari deitu diot eta inork ez
|
zekien
non zeunden.
|
|
|
Loretxu tabernan galdu dute Agirre, nerabe batekin solasean. Inork ez
|
daki
non dagoen Borras, baina Fermin Calbetoneko barraren batean imajinatzen dute, izerditan eta norbaiti belarria jaten. Gainerako guztiak garagardotegira inbasoreen aldartearekin murgildu dira.
|
|
|
Nik urratsa egin eta erabakitasunez, Karen viens! (nola esaten da polonieraz je te désire?) esango nion unearekin amets egiten zuela, akabo lerro zuzena, paradisua dagoelako dago infernua, eta nork
|
daki
non dagoen bata eta non bestea, gelakideari arazki gau onak eman eta frantsesezko ariketak egiteko edo Éluarden poemak irakurtzeko erabilitako ohe argitxoa itzalitakoan, begiak zabal, ilunpean, bihar bai, egunak argitzerako gauak ezabatuko zuen musu emango diot erabaki irmoa hartzen zuela.
|
|
|
Ez naiz inoren zain egoten. Bizilekua utzi didan errefuxiatuak ez beste inork
|
daki
non nagoen; eta zerbait gertatuko balitzait ere errefuxiatuon asteroko hitzordura arte ez litzateke inor kezkatuko.
|
|
|
Zenbat jendek ote
|
dakien
non nagoen hasi naiz kontuak egiten oharkabean egin zaidan ezinegona bezatzen saiatzeko: honaino ekarri gaituen furgonetako gidariak, Michellek, Michellek bere ordez etor daitekeela aipatu duen horrek edo horiek.
|
|
2013
|
|
|
Lagun batek deitu dit. Ez
|
daki
non nagoen; galdetu ere ez dit egin, eta nahiago. Norbait behar du bere drama aditzeko, eta entzule adeitsuaren ospea daukat.
|
|
|
|
badakizue
non zaudeten?
|
|
|
|
badakizue
non zaudeten?
|
|
|
|
badakizue
non zaudeten?
|
|
2014
|
|
|
Xabik ere ez
|
daki
non dagoen Kuba, baina badaki hango haurrek zorte handia daukatela, hemengo aitek beren haurrei jertseak kendu eta hara bidaltzen dituztenez gero. Akabo marrazoa paparrean eramateko amets ederra.
|
|
|
ez
|
dakit
non nagoen eta ez dakit banaizen
|
|
|
ez
|
nekien
non nengoen
|
|
|
ez
|
nekien
non nengoen
|
|
|
Sua ikusi zuen telebistan, jendea korrika, Paul Newman, Steve McQueen. Horri begira zegoela, burua guztiz nahastuta zuen Irene Arriasek, ez
|
zekien
non zegoen, irudiak nahastu egiten zitzaizkion buruan, guztiak espazio berean baleude bezala, pelikulakoak, egongelakoak, aktoreak, ama, sua. Gertatu izan zitzaion beste noizbait, nahasmendu hura, baina segundo gutxiko kontua izaten zen, lau, bost, berehala jartzen zen guztia bere lekuan, berehala orekatzen ziren gauzak.
|
|
|
Une batean, baina, beste muturrera aldatu ziren Ireneren pentsatzeko moduak. Ulertu zuen emakume haiek ezagutu egin zutela, identifikatu,
|
bazekitela
non zegoen, zer behar duzu, señe. Jende gehiagok jakingo zuen non zegoen Irene Arrias, arratsalde hartan bertan, biharamunean.
|
|
2015
|
|
|
Horraino iristen zen Roman, lehenengoz entzun baitzuen izen hori. Aretxabaletak
|
bazekien
non zegoen, baina ez zen sekula sartu, ezta kaian bertan duen terrazan jesarri. Joseba bai, noiz edo noiz egona zen Muelle 4n, baina ez bigaren solairuan.
|
|
|
Gaua da. Gizonak ez
|
daki
non dagoen. Alboetara begiratzen du.
|
|
2016
|
|
|
Zerorrek eraman zeniezaioke paketea bihar goizean Gobernu Zibilera, aholkatu zion amari leun ugazabak, trajedunak. Horra, orain
|
badakizue
non dagoen, gero jardun ezazue asmakeriak zabaltzen Poliziaz. Zuek txol ausartak zarete zuen plakarekin eta zuen pistolarekin, ezagutzen ditut zuen ezpalekoak.
|
|
|
Txominek nahasmen uneak izaten zituen, batzuetan ez zuen
|
jakiten
non zegoen ere, kartzelan edo amesgaizto batean harrapatuta.
|
|
2017
|
|
|
Axirekikoa bezala. Indarrez igurtzi du gorputza lehortzerakoan, kondoiak atera ditu mesanotxetik –ederki
|
daki
non dauden, bikotea ireki zuenetik berez atera zitzaien Axiri eta biei erabiltzea, badaezpada ere bota zuen Axik, hura gertatu zenean atzetik emateko eskatu zion lehendabizikoan.
|
|
|
“Senarra; ez, nobioa; ez, bikotekidea galdu dut. Ez du oroimenik, baina uste ez bezala kordoka utzi eta herioak harturik egiten du laster, ez du
|
jakiten
non dagoen, ez daki non bizi den; bilbotarra da, baina Iruñean bizi gara istripuaren ondoren; asko maite dut; geldotasunera kondenatu nau; Deustuko Erriberan, Zorrotzaurreko bidean eman zion bihotzekoak, eta zerbait pasatu zaio, igual gogoratzen hasi da”.
|
|
2018
|
|
|
“Ez horregatik, aizu: Alacant non dagoen baldin badakizu, jada
|
badakizu
non dagoen Torrevieja”.
|
|
2019
|
|
|
Halako batean autoa gelditu zuen; mendialdea zen, ilun zegoen, eta hasi zen konpultsiboki musuka, bere galtzak jaisten, nire gorputza ukitzen... Ni izututa eta blokeatuta nengoen, ez nekien zer egin, autotik irten ala ez... ez
|
nekien
non geunden. Oihu egiten nion gelditzeko eta itzultzeko.
|
|
|
Ez dakit zenbat denbora, asko. Ilundu ere egin zuen, ez genituen kaleak ezagutzen, ez
|
genekien
non geunden askotan, baina bilatu behar genuen, hori egin behar genuen orduan, bilatu, ilundu ere egin zuen. Eta ikusi genuen alferrik zela, ez zegoela umerik amarik gabe, familiarik gabe, alferrik ibiliko ginela.
|
|
|
Ez dakit ba ote duen asmorik zure barne muinetan ere antzeko zerbait ezartzeko, baina kontua da zenbait etxetan badagoela puntu bat guztiz harrigarria, maizterrak berak ere ezagutzen ez duena. Edozein kurokok
|
badaki
non dagoen, eta ukitze bakarrarekin istant batean desarma dezake egitura osoa goitik behera. Oraingoan, hala ere, dena prest daukat eta, gauzak uste bezala ateratzen bazaizkit, beste norbaitek egingo ditu nire lanak.
|
|
|
Alde egin aurretik, ordea, elurrez estalitako mugarri bat begiztatu zuen Malerowskyk errepidearen ertzean, eta, nola ez, ostikoa eman zion barrenak aginduta edo. Ordurako susmatzen genuen ez genbiltzala Nafarroatik oso urrun, baina ez
|
genekien
non geunden zehazki. Inork ezagutu behar ez zuen lekuaren izena harri hartan bertan zegoen idatzita:
|
|
|
Bai, Hamlet eta gero nire esku zegoen aurrera jarraitzea ala ez, eta nola. Probatu egin nahi nuen,
|
jakiteko
non nengoen sortzaile gisa. Erronka potente bat bezala hartu nuen:
|
|
2020
|
|
|
JESUS: Nahi baduzu nik hartuko ditut, baina ez
|
dakit
non dauden.
|
|
|
Alproja! Ez
|
dakizu
non dagoen kafe makina, ala?
|
|
|
Bakarrik egon ahal izateko ezinbestekoa da maitasuna. Une honetan, orain eta hemen, gutxi asko
|
badakit
non dauden maite ditudan pertsonak. Gutxi asko badakite beraiek non nagoen ni.
|
|
|
Horregatik mugituko naiz metro bat ezkerrera. Baina, noski, zuek ez
|
dakizue
non nagoen, ez dakizue zer esan nahi duen metro bat ezkerrera mugitzeak. Off eko ahotsak ez du informazio hori adierazten.
|
|
|
Baina oraindik ez da hau unea. Ez
|
dakit
non dauden nire gurasoak. Haien bizitza egiten akaso, herriko tabernetan eta asanbladetan.
|
|
|
Halako moduz enamoratu nintzen, bi urte igaro bainituen beste ezertaz konturatzeke, lurretik arra betera, ez
|
nekien
non nengoen ere; egia esan, modu zoroan enamoratu nintzen. Benetan uste nuen Andres mundu honetan zegoen pertsonarik perfektuena zela.
|
|
|
3: Ez
|
dakit
non dagoen hasiera.
|
|
|
3: Laguntza behar duzuenean,
|
badakizue
non nagoen.
|
|
2021
|
|
|
Eta gu hemen izan gara libreen.
|
Badakite
non gauden, eta ez dakite nor garen. Ez dugu aukerarik.
|
|
|
Ez dakit. Ez
|
dakit
non nagoen.
|
|
|
Hor zegoen!... Eta orain ez
|
dakit
non dagoen. Ez dakit nork hartu ote duen...
|
|
|
PSIKIATRA 1: Ba al
|
dakizu
non zauden?
|
|
|
Baina funtsean ez zekien nora jo. Ez
|
zekien
non zegoen ere. Kotxearen azantza urrutian urtu zen, arras isiltzeraino.
|
|
|
Ez zidan sinetsi gau hartan bertan komandantziatik amaginarrebari deitu eta non zegoen galdetu zioten arte. ‘Ez
|
dakit
non dagoen; etxean, seguru’ ‘Eta hori nola gelditu da hemen? –galdetu zioten– Hura ez da Espainiakoa; hura errusiarra da.
|
|
|
begi bazterraz
|
badakigulako
non gauden.
|
|
|
A, badakit!
|
Badakit
non dagoen! Orduan:
|
|
|
(Ez
|
dakizu
non egongo den, batzuetan kilometro askotara, baina txinparta modukoak dira eta arin bidaiatzen dute.)
|
|
|
Arrainik harrapatu ez izana baino frakaso handiagoa da berari huts egin izana. Erantzuten diodanerako ordea ez dago nirekin, ez
|
dakit
non dagoen, han dagoen arren. Kotxera sartu gara.
|
|
|
Ez
|
dakit
non nagoen.
|
|
|
Lelotuta dago erabat, haur txiki erraldoi bat da pardelarekin. Ez dago hemen, ez
|
dakit
non dagoen, ez Mozkorraldi Handian ihes egiteko erabiltzen zuen lekuan, leku ezezagun batean baizik.
|
|
|
Ostean, hondartzan lurperatzeko. Mapa bat ere egiten zuten, pausoak kontatuz, x puntua jarriz,
|
jakiteko
non zegoen altxorra. Haatik, zu eta biok zelatan ibiltzen gintzaizkien eta altxorra hondarpetik ateratzen genuen, mapa beharrik gabe ere.
|
|
|
Zenbatu egin dut. Ez
|
nekien
non zegoen ere. Baina ez dizut penarik kontatu nahi.
|
|
2022
|
|
|
ez dut inoiz garbi
|
jakin
non nengoen
|
|
|
Ez dakit nola esan. Badakit emakume asko daudela nekazaritzako ataleko Gizarte Segurantza ordaintzen, baina ez dute inoiz traktorerik hartu edo ez
|
dakite
non dauden partzelak; edo agian dirulaguntza baten eskaerari begira emakume bat jarrita puntu gehiago lortzeagatik izan daiteke; edo onura fiskalen batengatik; edo senarra erretiratuta dagoelako eta NPB kobratzen jarraitzeko… Baina egiaz, adibidez, gure inguruan nik dakidala traktorea hartzen duten emakumeak nire ahizpa, nire herriko beste bat eta ni gara [23].... Eta badakit elkartean emakume bazkide asko daudela”.
|
|
|
eta ez
|
dakit
non dagoen hondoa.
|
|
|
Denboratxo batean ur azaleratzeko indarra izango duzula, eta hondoa badagoela, eta jada ukitu duzula jakiteak lasaitzen zaituenean? Ba ez
|
dakit
non dagoen hondoa. Flotatzen dudalako.
|
|
2023
|
|
|
Antzerkia prestigio mailatan sailkatuko bagenu, txotxongilo antzerkia are gutxietsiagoa dago, batek daki zergatik. Ez
|
dakit
non dagoen idatzita estigma hori, zeren Frantziara, Europa Ekialdera, Asiara edo Afrikara bazoaz, txotxongilo antzerkia tradizioarekin erabat lotuta egon da, eta gaur egun lurralde askotan ikerketa eta modernitatearekin ere bai; antzerki sistema nazionaletan txertatuta dago, ikerketa lerro garrantzitsuekin unibertsitateetan, eta abar. Baina hemen ez.
|