|
2008
|
|
|
Lexikografoak badaki proposamen berriak' fikzio' direla (adibidez,' bizkar zorro'), baina konfiantza du fikziotik errealitatera salto egingo dutela noizbait.
|
Jakin
badaki gu batzuek arrakasta izaten dutela, lehenik euskara idatzian betiere; baina beste bat zuek ez, orain arte ez behintzat, eta aspaldi eginak dira. Hala ere, ikuspegi deskribatzailearen eta arautzailearen artean harrapaturik, lexikografoak bere buruari galdetzen dio konfiantza hori' noiz artekoa' izan daitekeen, zenbat denbora' itxoin' dezakegun hitz jakin bat erabileran txertatu arte (edo noiz arte saia gaitezkeen hitz jakin bat
|
|
|
–ez
|
dakit
jakingo dezun liturji berriketa oietarako gauzak gertu tzen asiak gerala? (S.
|
|
|
Hondarribirako proposatu den, eta biltzarkideek aho batez onartu duten botaziokontuaz, bereziki, ez da batere fio.
|
Jakin
badaki, urak beren bidetik badoaz bi alternatiba nagusiren artean egin duela Hondarribiko aukera: Aranarena batetik eta berea bestetik.
|
|
|
Azkuek hasiera beretik izan zuen euskaraz arituko zen Akademia bat sortzeko itxaropena. Baina
|
jakin
bazekien zenbait euskaltzain, hala nola Urkixo eta Campion, euskalari gisa adituak izan arren, gaizki moldatzen zirela euskaraz mintzatzeko382 Horregatik Euskaltzaindia ez zen euskara hutsezko Akademia bat bihurtu: zenbait txosten eta diskurtso akademiko euskaraz izaten ziren, baina bilkuretan gaztelania zen nagusi.
|
|
|
Ikusten denez, Bustintzak inolaz ere ez zuen parte hartu nahi Akademian,
|
jakin
baitzekien onartuz gero zuela beti bere (hots, Arana Goiriren) irizpidea ezarri. Helburua ez baitzen sabindar eskolak pisu handiago edo txikiagoa izatea Euskaltzaindian, baizik erabateko hegemonia izatea ala erakundea boikoteatzea.
|
|
|
garai hartan Euzkadin zenbait artikulu argitaratu bazituzten ere, batean ere ez zuten Euskaltzaindiaren gaia tratatu (ez aipatu). Seguru aski
|
jakin
bazekitelako ezer esan orduko hor izango zutela. Kirikiño, bere zutabetik, eta horren aurrean gurago izan zuten gauzak baretzen utzi.
|
|
|
Euskaltzaindiak
|
jakin
badaki bere proposamenak ez direla inola ere debeku moduan hartu behar, ezta hurrik eman ere. Hala ere, hiztun batzuek, noizean behin eta okerretara, baztertuta ikusten dute euren burua, bizi duten euskalkia euskara batutik urrun dagoelako; baina ez dute bazterturik sentitu behar.
|
|
2009
|
|
|
|
Dakiguna
dakigula, merezi du aurreko paragrafoa arretaz irakurtzea, lerrohorietan, olerkariak MIen, lasemioticadelentramado completo, eza gutzeko lorratzak ematenbaitizkigu:
|
|
2010
|
|
|
batetik, esanahiaren eraikitzearen auziari, hau da, zein harreman dagoen esandakoarekin esan denaren, eta horrek adierazi nahi duenaren artean.
|
Jakin
baitakigu hiztunak ez duela bere komunikazio asmoa modu esplizitu eta literalean kodetzen beti. Bestela esanda, enuntziatuak prozesatzen badira soilik eduki linguistikoari jarraituz, esanahia> izango dugu; baina horrek ez du bermatzen deszifratuko dugunik hiztunak benetan esan> izan zuena.
|
|
|
Sermoietako hizketa egintzek, oro har, nahiz eta ugariak eta askotarikoak izan, helburu bera dute, hau da, zerbaiten alde/ kontra ekarrita daude azken buruan.
|
Jakin
dakigu ilokuzio esanahia interpretazio kontua dela, eta, beraz, ondorioztatu daiteke ez dagoela esanahi hori enuntziatu isolatuen edota enuntziatu aleen gainean egiterik. Hala balitz, gainera, aurreko kapituluan jorratutako bideari uko egingo genioke (testua hartu dugularik komunikazio unitate bezala, hain zuzen).
|
|
|
283 EAEko irakasleek dimentsio horretaz zer
|
dakiten
jakiteko ebaluazio gutxi egin da, dakidalarik, eta orduan ere aski neurketa apalak izan dira. Lehen hurbilketazko emaitzarik badago, ordea, eta ondorio batzuk deigarriak dira.
|
|
|
Praktikan, baimenik gabeko ikastolak hilzorian uzten zituzten. Eta Diputazioak
|
jakin
bazekien, sasoi hartan, soilik Nafarroako bi ikastola zeudela legeztatuta: Iruñeko Paz de Ziganda eta San Fermin, hain zuzen.
|
|
|
ABC egunkarian egindako bazkari baten baitan, Ibañez Freirek aitortu zuen, murrua egin? zuela ikastolak sortu zirenean,?
|
jakin
banekielako euskal gazteriarengan mentalitate antiespainola sortuko zutela, herrialde okupatu eta zanpatuaren mentalitatea?. Hala, Barne ministroak erantsi zuenez,, ikastolak aurreko erregimenaren akats politiko bat izan ziren, eta orain garesti ordaintzen ari gara?.
|
|
|
Baina aurrean genituenak, sozialistek nahiz oposizioan zeuden beste alderdi batzuek? ikastolak publiko bilakatzea nahi zutela
|
jakin
bagenekien: epela, hotza, beroa?
|
|
|
Eta administrazioak hain justu horregatik ez zizkigun batxilergo haiek legeztatzen.
|
Jakin
bazekielako, legeztatuz gero DBH edukiko genuela, eta, beraz, eskola mapa baldintzatuko genuela. Eta, legeztatzen ez bazizkiguten baldintza horiek negoziatu genituela gero?, azaldu du Etxezarretak.
|
|
|
Egoera hartan, Jose Ramon Rekalde Hezkuntza sailburuak (PSE PSOE)
|
jakin
bazekien Euskal Eskola Publikoaren Legea ez zela onartuko amaitzear zegoen legealdia bukatu baino lehen. Ez zegoen horretarako denborarik, EAJk ez zuen horrelakorik nahi, eta PSE PSOEk berak ere ez zuen 1987ko akordioa betetzeko asmorik, 1988ko hastapenetatik agerian utzi zuen bezala.
|
|
|
Euskal sozialistek jada ez zuten ikastolen ondoan agertu beharrik, eta, are gutxiago zuten ikastolekin sinaturiko hitzarmen batekin hauteskundeetara aurkezteko asmorik. Hauteskundeen atari hartan, PSE PSOEk
|
jakin
bazekielako ez zuela lortuko gobernu berriaren osaketa baldintzatzea, 1986an bezala, eta EAJren posizioa indartu egingo zela.
|
|
|
Oliveri lehen Jaurlaritzan egona zen teknikari gisa, Gipuzkoako federaziotik Jaurlaritzara joanda, eta federazioekin negoziatzea ez omen zuen begi onez ikusten. . Ikastola guztiak ezagutzen zituenez, ikastolekin zuzenean negoziatu nahi zuen Oliverik, federazioek beste indar bat zutela
|
jakin
bazekielako?, dio Antonio Camposek. –Gainera, federazioan egonazela ezaguna zenez, eta inork ez pentsatzeko ikastolen alde jarduten zuela, kontrakoa erakutsi nahi zuen hark, sare publikoa defendatuz beti?.
|
|
|
–Eta legearen azken helburua zen ikastolen mugimendua kamustea eta apurtzea, bi alderdien helburu politikoentzako oztopoa zelako. Hau da, Euskal Herria espainolizatzeko oztopo, beraiek
|
jakin
bazekitelako hezkuntza proiektu sendo batek eragin zuzena duela nazio kontzientzia suspertzeko eta indartzeko?. Erkiziak erantsi duenez, PSOEk ez zuen inoiz gustuko izan ikastolen herritartasun hori,, beste kultura politiko bat duelako.
|
|
|
Ikastolen Elkarteko orduko arduradunek azpimarratu dutenez,
|
jakin
bazekiten ikastola batzuek publifikatzearen aldeko hautua egingo zutela, Armentian ikastola gisa jarraitzeko erabaki kolektiboa hartu arren. Are gehiago, urrats hori emango zutenak oso ezagunak ei ziren aldez aurretik; eta horretarako arrazoiak, J. Iñaki Etxezarretaren aburuz behintzat, oro har hiru multzotan koka daitezke.
|
|
|
Derrigorrezko Eskolaldirako Euskal Curriculumaren dokumentu markoa Bilboko Euskalduna Jauregian aurkeztu zenean, Anjeles Iztueta Hezkuntza Sailburuak lan hura EAEko curriculum ofiziala bihurtuko zuela adierazi baitzuen. Iztuetak berak eta Abel Ariznabarreta sailburuordeak
|
jakin
bazekitelako EAEko Hezkuntza Sailak curriculum dekretu bat prestatu zuela, PPk egindako Ley Orgánica de Calidad de la Enseñanza (LOCE) legearen eta PSOE sasoi hartan prestatzen ari zen Ley Orgánica de Educación (LOE) legearen ondorioz.
|
|
2012
|
|
|
Beraz, ironia interpretatzeko muina edo giltza esatariak norentzakoaz duen aurresuposizio horretan dago; hau da, esatariak
|
jakin
badaki berak buruan duen norentzako horrek baduela (edo izan behar duela) testuinguruko informazio pragmatiko esanguratsuenaren edo errelebantearen berri:
|
|
|
Enuntziatu parentetikoari esker, goiko ironiari jarraipena ematen dio esatariak. Esatariak
|
jakin
badaki, gero eta hobeto gabiltzala, dioenean justu kontrakoa aditzera eman nahi duela (Grice 1989), eta norentzakoa ere jabetuko dela intentzio horretaz.
|
|
|
horrekin, justu bestelakoa dela bere iritzia: , ez naiz ni uste kontsolagarri hori inori kentzen saiatuko?,
|
jakin
badaki islatu duen besteren ikuspegi hori ez dela benetakoa; irudimenezkoa edo ametsetakoa da:
|
|
|
Norentzakoak jokabide hori hautatzen du, funtsean, esatariak komunikatzailea izan behar (eta nahi) duela badakielako edo behintzat horretaz fio delako. Beraz,
|
jakin
badaki itxurazko haustura horren atzean intentziozko indar jakin eta zehatzak egon behar duela.
|
|
|
Enuntziatu parentetiko horiei esker, esataria berariaz ari da norentzakoari egia zor diola adierazten. Izan ere, esatariak
|
jakin
badaki norentzakoaren konfiantza eta sinesgarritasuna lortu nahi badu, beti, egia, esan beharrean dela, beti, zor diola egia?.
|
|
|
Esatariak (eta, jakina, baita norentzakoak ere) zinemaz duen ezaupidea, ustea eta iritzia agerian geratzen da. Italiarrek, dirudienez, zinemarako esku polita erakusten dute edo behintzat uste horren aldeko da esataria, eta
|
jakin
badaki norentzakoak ere baduela italiarren trebezien berri.
|
|
|
esatariak badaki edo uste du norentzakoak. Inazio Goikoetxea? bezala ez duela pertsonaia hori ezagutuko, baina
|
jakin
badaki euskal letretan bere burua aditzera eman duen goitizena paratzen badu, norentzakoak errazago identifikatuko duela. Beraz, kultura jakin horretako partaide izateak (eta ezaupide hori aktibatzeko gai den bitartekoa testuan bertan tartekatzeak) lagunduko dio mezua interpretatzen.
|
|
|
Mitxelena ez zen, mordoilokeriaren? aldeko, baina
|
jakin
bazekien, berak aitortua? –hizkuntzari gutxi ajola diola garbitasunak, eta aberastasunak, biguntasunak, errextasunak, berriz asko?
|
|
|
159
|
Jakin
badaki, euskal gizartean euskaraz irakurtzen batere trebatu gabeko euskaldun ugari dagoela eta horien gogo pizgarri eta zirikatzailea ere badela.
|
|
|
68). [?
|
dakienak
badaki eta ez dakienak baleki?] atsotitzaren moldea eta oihartzuna dakarkigu.
|
|
|
68). [, dakienak badaki eta ez
|
dakienak
baleki?] atsotitzaren moldea eta oihartzuna dakarkigu.
|
|
|
2) Garbi dago Mitxelenak norentzakoari egiten dizkion deiekin nahiz ezkutuko edo zehaztu gabeko aipu horiekin guztiekin bere erudizioa erakusteaz gain, norentzakoaren aurre irudi bat eraikitzen duela. Mitxelenak
|
jakin
badaki estarian gordetzen duen informazio hori maiz izendatuki edo agerian esaten denak baino garrantzi handiagoa duela komunikazioan. Badaki, halaber, bera zuzentzen zaion hark, edo bere mezuaren norentzakoak, identifikatu behar duela ezkutuko informazio hori, bera ez baitzaio edozein euskal irakurleri zuzentzen, edozein euskal irakurlek irakur baditzake ere.
|
|
|
Doktore tesia izateak eta langintza honetan ni estreinatu gabea izateak, pozarekin batean, sortu zizkidaten erantzukizuna eta kezka menderatu zituzten neronek ere urte batzuk lehenago Koldo Mitxelena Elissaltez doktore tesia egina izateak (ezin aipatu gabe utzi zuzendari izan nuen Patxi Altuna maisu Mitxelenazale eta Mitxelenaren ezagutarazlea), eta, batik bat eskatzen zidan emakumeak eskatzen zidalako.
|
Jakin
banekien, lanean hasita, Agurtzanek gure amonak esaten zuena egingo zuela: –emakumeak ezin dira egonean egon ezta sudur zulotik goiko ezpain ertzera dagoen tartean ere?.
|
|
2014
|
|
|
Hizkuntza (eta ondorioz, nazio) ordezkatze prozesua abian ikus ten du Arestik Bilbon eta inguruan, eta
|
badaki
jakin ez dela be rezko prozesu naturala. Aitzitik, oraintsu Juan Carlos Moreno Ca brera adituak, ordezkatzea bilatzen duen elebitasuna?
|
|
2021
|
|
|
Halakoek berebiziko garrantzia dute euskaran, maiz eta maiz erabiltzen baititugu. Dakienak esan beza!; A,
|
dakizkizunak
banekizki! Gutiz gehienetan artikuluarekin agertzen badira, bestelako determinatzaileak ere onar ditzakete erlatibo generikoek (bat, batzuk, oro...):
|
|
|
Aldiz, iragana multzoko adizkiek e (n) morfema dute eta lehenaldiko eta alegiazko adizkiak sortzen dituzte: nentorren banentor nentorke; zentozen bazentoz zentozke; zetorren baletor letorke;
|
genekien
bageneki, genekike...
|
|
|
handiago, handiegi, handiena,* Mirenenago,* Mirenenegi,* Mirenenena. Bai,
|
badakigu
jakin Koldo mendikoago da kalekoago baino bezalako perpausak era ditzakegula. Baina ez da ia holako adibiderik ageri ez egungo literaturan eta tradizioan.
|
|
|
egun guztian ez zarela agertu; Honi ere erreparatu behar zaio: gehiago balio duela osasunak aberastasunak baino; Horretan biltzen da guztia; askoz gehiago dela ez
|
dakiguna
dakiguna baino. Dena den, baliabide hau berezia da; batez ere ahozko mintzairan erabiltzen ditugu horrelako aurrekariak.
|