2004
|
|
Euskara, euskal zibilizazioa geroa haren kezken muina dugu. Nire ekarpena une honetan, behin behinekoa
|
dela
adierazten dut eta etorkizunean sakonago litzateke burutu.
|
|
Euskara, euskal zibilizazioa geroa haren kezken muina dugu. Nire ekarpena une honetan, behin behinekoa dela adierazten dut eta etorkizunean sakonago
|
litzateke
burutu.
|
|
Abiapuntua eta helburua harturik, zera dakusagu: haren bizitza laburrean, hamar urteren buruan euskararekiko bi aldi nabarmen bereizten
|
direla
eta, gutxi gora behera zer nolako bilakaera izan zuen adierazten saiatuko naiz: lehena 1893ko adierazpenetan kokatzen dugu eta bigarrena 190lean.
|
|
Abiapuntua eta helburua harturik, zera dakusagu: haren bizitza laburrean, hamar urteren buruan euskararekiko bi aldi nabarmen bereizten direla eta, gutxi gora behera zer nolako bilakaera
|
izan
zuen adierazten saiatuko naiz: lehena 1893ko adierazpenetan kokatzen dugu eta bigarrena 190lean.
|
|
Abiapuntua eta helburua harturik, zera dakusagu: haren bizitza laburrean, hamar urteren buruan euskararekiko bi aldi nabarmen bereizten direla eta, gutxi gora behera zer nolako bilakaera izan zuen adierazten saiatuko
|
naiz
: lehena 1893ko adierazpenetan kokatzen dugu eta bigarrena 190lean.
|
|
Baina bera ez
|
zen
lehena izan euskal hizkuntzaren geroaz kezkati gogoetak egin zituena. Nire ustez, katea luze bateko katebegi garrantzitsua bai agian.
|
|
Baina bera ez zen lehena
|
izan
euskal hizkuntzaren geroaz kezkati gogoetak egin zituena. Nire ustez, katea luze bateko katebegi garrantzitsua bai agian.
|
|
Nire ustez, katea luze bateko katebegi garrantzitsua bai agian. Euskal Herriko eta Europako historiaren gurpilean kokatzea
|
litzateke
nire asmoa. Horregatik, honako galdera dugu bidezko:
|
|
kel Zalbidek 190lean Sabino Aranak Euskaltzaleen Biltzarrean eginiko hitzaldiaren harían, gogoeta eta ekarpen jakingarria egin zigun, S. Aranaren ikuspegia, euskaltzaleen mugimenduen baitan ulertarazteko bidea erraztuz. Eta pentsamendu politikoa bera ere, beharbada, ulergarriago egingo
|
zaigu
, euskaltzaleen etorrian aztertu ezkero. Euskarari buruzko ideologiei buruzko txostena aurkeztu nuen aipaturiko jardunaldietan eta gaurkoa esandakoaren berrikuspena litzateke.
|
|
Eta pentsamendu politikoa bera ere, beharbada, ulergarriago egingo zaigu, euskaltzaleen etorrian aztertu ezkero. Euskarari buruzko ideologiei buruzko txostena aurkeztu nuen aipaturiko jardunaldietan eta gaurkoa esandakoaren berrikuspena
|
litzateke
.
|
|
XVII.mendez geroztik, Batzar Nagusietan ordezkari
|
izateko
gaztelaniaz irakurtzen eta idazten premiazkoa izan arren, XIX.mendean oraindik, hainbat ordezkari euskaldun hutsak ziren. Eliza Katolikoaren Administrazioan, euskarak bere halabeharrezko eremua irabazi zuen, bereziki ahozko predikuetan.
|
|
XVII.mendez geroztik, Batzar Nagusietan ordezkari izateko gaztelaniaz irakurtzen eta idazten premiazkoa
|
izan arren
, XIX.mendean oraindik, hainbat ordezkari euskaldun hutsak ziren. Eliza Katolikoaren Administrazioan, euskarak bere halabeharrezko eremua irabazi zuen, bereziki ahozko predikuetan.
|
|
XVII.mendez geroztik, Batzar Nagusietan ordezkari izateko gaztelaniaz irakurtzen eta idazten premiazkoa izan arren, XIX.mendean oraindik, hainbat ordezkari euskaldun hutsak
|
ziren
. Eliza Katolikoaren Administrazioan, euskarak bere halabeharrezko eremua irabazi zuen, bereziki ahozko predikuetan.
|
|
1789ko Frantziako Iraultza Liberalaren dinamika politikoan, nazio politiko berriaren konstituzioan, hizkuntza bat eta bakarra onartu
|
zen
, besteak baztertuz eta ezarritako hierarkia berezkoa, naturala balitz bezala aldarrikatu zuten. Agintea irabazi zutenek Pariseko hizkuntza frantsesa, hizkuntza eredu bakartzat ezarri zuten.
|
|
1789ko Frantziako Iraultza Liberalaren dinamika politikoan, nazio politiko berriaren konstituzioan, hizkuntza bat eta bakarra onartu zen, besteak baztertuz eta ezarritako hierarkia berezkoa, naturala
|
balitz bezala
aldarrikatu zuten. Agintea irabazi zutenek Pariseko hizkuntza frantsesa, hizkuntza eredu bakartzat ezarri zuten.
|
|
Arrazoizko eta kulturadun hizkuntzak zeintzuk
|
ziren
aukeratzea aginte politikoen esku gelditzen eta gaineratikoak, balizko berezko lege unibertsalen eraginez, halabeharrez itzaliko zirelakotan zeuden, eta beraz sekuentzi bakarreko ikuspegi historikoan erabat sinisturik, Biblian irakurritako ikuspegi historikoaren ondorioz, hizkuntza bakarreko etorkizuna aurreikusten zuten eta beraz hizkuntzen galera, halabeharrezko berezko ondoriotzat hartzen zen. Beraz, iraultzaileen erabakien ondorioz, aurrerantzean, hizkuntza Estatu nazio berriaren baitako egitasmo politikoa bihurtu zuten.
|
|
...ziren aukeratzea aginte politikoen esku gelditzen eta gaineratikoak, balizko berezko lege unibertsalen eraginez, halabeharrez itzaliko zirelakotan zeuden, eta beraz sekuentzi bakarreko ikuspegi historikoan erabat sinisturik, Biblian irakurritako ikuspegi historikoaren ondorioz, hizkuntza bakarreko etorkizuna aurreikusten zuten eta beraz hizkuntzen galera, halabeharrezko berezko ondoriotzat hartzen
|
zen
. Beraz, iraultzaileen erabakien ondorioz, aurrerantzean, hizkuntza Estatu nazio berriaren baitako egitasmo politikoa bihurtu zuten.
|
|
Iraultzaileak, hasieran bere paskinak euskaraz eta frantsesez argitaratzen zituzten, euskararen erabilpen funtzionala onartuz. Baina ondoren, frantsesa nagusitu
|
zen
.
|
|
Euskararen kezka, jakitunen artean modu ezberdinez landu
|
zen
. Dinamika horretan, ez da harritzekoa, euskararen politizazioa berehala sortaraztea, ikuspegi defentsiboa areagotuz.
|
|
Euskararen kezka, jakitunen artean modu ezberdinez landu zen. Dinamika horretan, ez
|
da
harritzekoa, euskararen politizazioa berehala sortaraztea, ikuspegi defentsiboa areagotuz. Kontrairaultzaileen ikuspegitik, euskal hizkuntza, iraultzaren aurkako hesia izan zitekeen.
|
|
Dinamika horretan, ez da harritzekoa, euskararen politizazioa berehala sortaraztea, ikuspegi defentsiboa areagotuz. Kontrairaultzaileen ikuspegitik, euskal hizkuntza, iraultzaren aurkako hesia
|
izan
zitekeen. Horregatik «Antzinako euskaldunen alabantzetan» euskara goraipatu egingo da.
|
|
Kontrairaultzaileen ikuspegitik, euskal hizkuntza, iraultzaren aurkako hesia izan zitekeen. Horregatik «Antzinako euskaldunen alabantzetan» euskara goraipatu egingo
|
da
. J.A. Mogelen paradigma ideologiko kontrairaultzailean bete betean, berezko balioa izango du eta tresna modukoa ere izango da.
|
|
Horregatik «Antzinako euskaldunen alabantzetan» euskara goraipatu egingo da. J.A. Mogelen paradigma ideologiko kontrairaultzailean bete betean, berezko balioa
|
izango
du eta tresna modukoa ere izango da. XIX.mendeko lehenengo 30 urteotan, euskararen geroa, ideología politikoen arabera begiratu zen:
|
|
Horregatik «Antzinako euskaldunen alabantzetan» euskara goraipatu egingo da. J.A. Mogelen paradigma ideologiko kontrairaultzailean bete betean, berezko balioa izango du eta tresna modukoa ere
|
izango
da. XIX.mendeko lehenengo 30 urteotan, euskararen geroa, ideología politikoen arabera begiratu zen:
|
|
Horregatik «Antzinako euskaldunen alabantzetan» euskara goraipatu egingo da. J.A. Mogelen paradigma ideologiko kontrairaultzailean bete betean, berezko balioa izango du eta tresna modukoa ere izango
|
da
. XIX.mendeko lehenengo 30 urteotan, euskararen geroa, ideología politikoen arabera begiratu zen:
|
|
J.A. Mogelen paradigma ideologiko kontrairaultzailean bete betean, berezko balioa izango du eta tresna modukoa ere izango da. XIX.mendeko lehenengo 30 urteotan, euskararen geroa, ideología politikoen arabera begiratu
|
zen
: Kontrairaultzaren moldetan, J.A.Mogel, B.Mogel, J.M.Zabala, J.P.Uribarri, A.Abbadie. Bestalde, berrikuntza liberalaren diskurtsoan, A. lturriaga eta A.Txaho.
|
|
ki Bilbo, Donostia eta bestelako hiriguneetan aberastasun ekonomikoaren isla nabarmendu
|
zen
. Eta ondorioz, bizimailaren hobetzeak beste kezka batzutan murgiltzeko aukera emanez, kulturgintzarako giro berria agiri zen, Adiskideen Batzarrea/ Sociedad Bascongada de Amigos del País «dugu adibidea.
|
|
ki Bilbo, Donostia eta bestelako hiriguneetan aberastasun ekonomikoaren isla nabarmendu zen. Eta ondorioz, bizimailaren hobetzeak beste kezka batzutan murgiltzeko aukera emanez, kulturgintzarako giro berria agiri
|
zen
, Adiskideen Batzarrea/ Sociedad Bascongada de Amigos del País «dugu adibidea. Hego
|
|
Baina oraingoan Antxinako euskaldunen alabantzen inguruko iruzkina premiazko
|
dela
deritzot garaiko agiri eta pentsamolde baten isla zuzena delako.
|
|
Baina oraingoan Antxinako euskaldunen alabantzen inguruko iruzkina premiazko dela deritzot garaiko agiri eta pentsamolde baten isla zuzena
|
delako
.
|
|
Oraingoz behintzat ez dakigu jakin ziurtasunez noizkoak
|
diren
zehatz mehatz, baina adierazten dituen arazoak eta mezua, guda giroan burutuak direla dirudi. Horregatik, nire ustez, Konbentzioko 1793 giroan burutuak edo eta Napoleonen aurkako gerratean() pentsatuak izan zirela, uste dut.
|
|
Oraingoz behintzat ez dakigu jakin ziurtasunez noizkoak diren zehatz mehatz, baina adierazten dituen arazoak eta mezua, guda giroan burutuak
|
direla
dirudi. Horregatik, nire ustez, Konbentzioko 1793 giroan burutuak edo eta Napoleonen aurkako gerratean() pentsatuak izan zirela, uste dut.
|
|
Oraingoz behintzat ez dakigu jakin ziurtasunez noizkoak diren zehatz mehatz, baina adierazten dituen arazoak eta mezua, guda giroan burutuak direla dirudi. Horregatik, nire ustez, Konbentzioko 1793 giroan burutuak edo eta Napoleonen aurkako gerratean() pentsatuak
|
izan
zirela, uste dut. Gerra bietako esperientzia laburbildu egiten du eta iraultza/ kontrairualtzaren dinamikan kokatzen da gai nagusia.
|
|
Oraingoz behintzat ez dakigu jakin ziurtasunez noizkoak diren zehatz mehatz, baina adierazten dituen arazoak eta mezua, guda giroan burutuak direla dirudi. Horregatik, nire ustez, Konbentzioko 1793 giroan burutuak edo eta Napoleonen aurkako gerratean() pentsatuak izan
|
zirela
, uste dut. Gerra bietako esperientzia laburbildu egiten du eta iraultza/ kontrairualtzaren dinamikan kokatzen da gai nagusia.
|
|
Horregatik, nire ustez, Konbentzioko 1793 giroan burutuak edo eta Napoleonen aurkako gerratean() pentsatuak izan zirela, uste dut. Gerra bietako esperientzia laburbildu egiten du eta iraultza/ kontrairualtzaren dinamikan kokatzen
|
da
gai nagusia.
|
|
Bertsook Juan Mateo Zabalak bildu zituen, frantziskotar bilbotarra berau. Fabulas en dialecto vizcaino haren bilduman sartu zituen eta «Berba aurrekoan« adierazten du «ez takit nik norenak»
|
zirela
aipaturiko Antxinako euskaldun alabantzak. Baina garrantzizkoak dira haren ustez, zeren liburu hasieran ezarri zituen, sarrera gisa J. A. Mogelen ipuinen aurretik.
|
|
Fabulas en dialecto vizcaino haren bilduman sartu zituen eta «Berba aurrekoan« adierazten du «ez takit nik norenak» zirela aipaturiko Antxinako euskaldun alabantzak. Baina garrantzizkoak
|
dira
haren ustez, zeren liburu hasieran ezarri zituen, sarrera gisa J. A. Mogelen ipuinen aurretik. Beraz, pentsa daiteke, J.A. Mogelen garaikoak ote zirela.
|
|
Baina garrantzizkoak dira haren ustez, zeren liburu hasieran ezarri zituen, sarrera gisa J. A. Mogelen ipuinen aurretik. Beraz, pentsa daiteke, J.A. Mogelen garaikoak ote
|
zirela
. Mogeldarrek, bai Bizentak eta Juan Josek antzeko bertso motak argitaratu zituzten 1814 eta 1823 urte tartean.
|
|
A. Zelaietak, adierazi zuen, l. Astarloak 1817an argitaratu zuen Urteko Domeka izeneko liburuaren sarrera eta bertsoetan agiri
|
diren
edukiak, antzekoak zirela. l. Astarloa Bilboko frantzizkotarren komentuaren buru izan zen eta bertso paperak sarritan argitaratzen zirenez gero, haren eskukoak edo komentuko bes
|
|
A. Zelaietak, adierazi zuen, l. Astarloak 1817an argitaratu zuen Urteko Domeka izeneko liburuaren sarrera eta bertsoetan agiri diren edukiak, antzekoak
|
zirela
. l. Astarloa Bilboko frantzizkotarren komentuaren buru izan zen eta bertso paperak sarritan argitaratzen zirenez gero, haren eskukoak edo komentuko bes
|
|
A. Zelaietak, adierazi zuen, l. Astarloak 1817an argitaratu zuen Urteko Domeka izeneko liburuaren sarrera eta bertsoetan agiri diren edukiak, antzekoak zirela. l. Astarloa Bilboko frantzizkotarren komentuaren buru
|
izan
zen eta bertso paperak sarritan argitaratzen zirenez gero, haren eskukoak edo komentuko bes
|
|
A. Zelaietak, adierazi zuen, l. Astarloak 1817an argitaratu zuen Urteko Domeka izeneko liburuaren sarrera eta bertsoetan agiri diren edukiak, antzekoak zirela. l. Astarloa Bilboko frantzizkotarren komentuaren buru izan
|
zen
eta bertso paperak sarritan argitaratzen zirenez gero, haren eskukoak edo komentuko bes
|
|
A. Zelaietak, adierazi zuen, l. Astarloak 1817an argitaratu zuen Urteko Domeka izeneko liburuaren sarrera eta bertsoetan agiri diren edukiak, antzekoak zirela. l. Astarloa Bilboko frantzizkotarren komentuaren buru izan zen eta bertso paperak sarritan argitaratzen
|
zirenez gero
, haren eskukoak edo komentuko bes
|
|
te kide baten batenak
|
izan
daitezke, beharbada. Gerora, 1833an, karlisten altxa
|
|
mentuan ere, komentuko frantzizkotarrak eragile zuzenak
|
izan
ziren.
|
|
mentuan ere, komentuko frantzizkotarrak eragile zuzenak izan
|
ziren
.
|
|
Egile zuzena aurkitu ez arren, koplek zentzu korala hartzen dute, Bilboko «San Fraiskuko» komentuan ohikoak
|
zirelako
. Koru horretako nortasun nabarmeneko pertsonak mogeltar edo astarloatarrak ditugu Eta baita ere Antonio Zabala «Gabonetako otsaldiak» izeneko koplen egile eta argitaratzailea zena
|
|
Egile zuzena aurkitu ez arren, koplek zentzu korala hartzen dute, Bilboko «San Fraiskuko» komentuan ohikoak zirelako. Koru horretako nortasun nabarmeneko pertsonak mogeltar edo astarloatarrak ditugu Eta baita ere Antonio Zabala «Gabonetako otsaldiak» izeneko koplen egile eta argitaratzailea
|
zena
|
|
ak» aipatzen
|
dira
. Euskaldunen alabantzetan aldiz, euskaltzaletasuna sendoa
|
|
Baina nire ustez, data zehatza bezain garrantzitsua, adierazten
|
den
edukia azpimarratzea dut helburu: mezua, euskaraz burutua dago, herri mailako hizkeran idatziak dira, kosmogonia baten arketipo gisara pentsatuak.
|
|
Baina nire ustez, data zehatza bezain garrantzitsua, adierazten den edukia azpimarratzea dut helburu: mezua, euskaraz burutua dago, herri mailako hizkeran idatziak
|
dira
, kosmogonia baten arketipo gisara pentsatuak. Eta pentsamolde horrek gaurregunerarte iraun du Euskal Herrian.
|
|
Eta pentsamolde horrek gaurregunerarte iraun du Euskal Herrian. Guzti horregatik deritzot, «Antzinako euskaldunen alabantzak» Euskal Herria modemitatean sartzen ari
|
zeneko
garaiko testu ideologiko fundatzailetarikoa dela. Iraultzaren proposamen berritzaileak bezain besteko garrantzia dituzte iraultzaren harian sortzen direnak eta beraz kontrairaultzaileenak.
|
|
Eta pentsamolde horrek gaurregunerarte iraun du Euskal Herrian. Guzti horregatik deritzot, «Antzinako euskaldunen alabantzak» Euskal Herria modemitatean sartzen ari zeneko garaiko testu ideologiko fundatzailetarikoa
|
dela
. Iraultzaren proposamen berritzaileak bezain besteko garrantzia dituzte iraultzaren harian sortzen direnak eta beraz kontrairaultzaileenak.
|
|
Guzti horregatik deritzot, «Antzinako euskaldunen alabantzak» Euskal Herria modemitatean sartzen ari zeneko garaiko testu ideologiko fundatzailetarikoa dela. Iraultzaren proposamen berritzaileak bezain besteko garrantzia dituzte iraultzaren harian sortzen
|
direnak
eta beraz kontrairaultzaileenak. Kontrairaultzaren moldetan formulatu eta gihartu zen pentsamoldea eta kultura politiko berriaren adierazpena agiri da, tradizio berri baterekiko leiala izan omen nahi zuena.
|
|
Iraultzaren proposamen berritzaileak bezain besteko garrantzia dituzte iraultzaren harian sortzen direnak eta beraz kontrairaultzaileenak. Kontrairaultzaren moldetan formulatu eta gihartu
|
zen
pentsamoldea eta kultura politiko berriaren adierazpena agiri da, tradizio berri baterekiko leiala izan omen nahi zuena. Tradizioaren lotura aldarrikatzen zuen baina berez iraultzaren formulazioen arabera adierazten ditu bere ezaugarriak.
|
|
Iraultzaren proposamen berritzaileak bezain besteko garrantzia dituzte iraultzaren harian sortzen direnak eta beraz kontrairaultzaileenak. Kontrairaultzaren moldetan formulatu eta gihartu zen pentsamoldea eta kultura politiko berriaren adierazpena agiri
|
da
, tradizio berri baterekiko leiala izan omen nahi zuena. Tradizioaren lotura aldarrikatzen zuen baina berez iraultzaren formulazioen arabera adierazten ditu bere ezaugarriak.
|
|
Iraultzaren proposamen berritzaileak bezain besteko garrantzia dituzte iraultzaren harian sortzen direnak eta beraz kontrairaultzaileenak. Kontrairaultzaren moldetan formulatu eta gihartu zen pentsamoldea eta kultura politiko berriaren adierazpena agiri da, tradizio berri baterekiko leiala
|
izan
omen nahi zuena. Tradizioaren lotura aldarrikatzen zuen baina berez iraultzaren formulazioen arabera adierazten ditu bere ezaugarriak.
|
|
Tradizioaren lotura aldarrikatzen zuen baina berez iraultzaren formulazioen arabera adierazten ditu bere ezaugarriak. Eta euskararen aldeko diskurtsoa, ez
|
da
, bazterreko ikuspegia, erdi erdigunekoa baizik.
|
|
Bestalde, pentsamoldea bere koordenadan sartzeko, gogoratu besterik ez, 1775.ean Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako euskal agintarien arteko bilkurak berriz indarberritzen hasi
|
zirela
, Adiskideen Batzarrearen egoitzan, Bergaran, «Conferencias» izenarekin ezagunagoak ziren eta aurrerantzean,
|
|
Bestalde, pentsamoldea bere koordenadan sartzeko, gogoratu besterik ez, 1775.ean Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako euskal agintarien arteko bilkurak berriz indarberritzen hasi zirela, Adiskideen Batzarrearen egoitzan, Bergaran, «Conferencias» izenarekin ezagunagoak
|
ziren
eta aurrerantzean,
|
|
1936.arte bilkura hauek ohizkoak bihurtu
|
zirela
. Bilkurak, legezkoak bihur
|
|
tu
|
ziren
1800an erret aginduaren onespena lortu zutelako. Bilkuren ondori
|
|
oz, euskal aginte politikoa landu eta bistakoa
|
izan
zen. Eta 1793ko azaroan, «konstituzio político foralaren» aldeko aldarria egin zuten.
|
|
oz, euskal aginte politikoa landu eta bistakoa izan
|
zen
. Eta 1793ko azaroan, «konstituzio político foralaren» aldeko aldarria egin zuten.
|
|
Eta 1793ko azaroan, «konstituzio político foralaren» aldeko aldarria egin zuten. Bestalde, Espainiako Historiazko Erret Akademiak, Hego Euskal Herriko hiztegi historiko geografikoa argitaratu zuen 1802an, eta Nafarroako atalean, Traggiak esan zuen euskara ez
|
dela
antzinako hizkuntza, VIII.mendean asmaturikoa baizik, desberdintasunaren bidez aginte politikoari auspoa emateko. Iritzia eta ekimena kokatu behar da Godoy Carlos IV.erregearen agintariaren asmoan:
|
|
Bestalde, Espainiako Historiazko Erret Akademiak, Hego Euskal Herriko hiztegi historiko geografikoa argitaratu zuen 1802an, eta Nafarroako atalean, Traggiak esan zuen euskara ez dela antzinako hizkuntza, VIII.mendean asmaturikoa baizik, desberdintasunaren bidez aginte politikoari auspoa emateko. Iritzia eta ekimena kokatu behar
|
da
Godoy Carlos IV.erregearen agintariaren asmoan: garaiko Konbentzioko gerran euskal agintariek erakutsi zuten beren kabuzko erabakien gaitasuna, foru legedian oinarriturik, erresumako agintariek, foruen bidezko egituraketa politikoaren legitimitatea desegiteko bidea hasi zuten.
|
|
Euskara, euskal hizkuntza, jomuga bihurtu zuten. Hau
|
da
, hizkuntza apartatu behar zen eta gizartetik aldentzeko ahalegina antolatu. Alderantziz, Pablo Astarloa eta euskararen apologisten ekimenak ezagunak bihurtu ziren aurrerantzean, eta euskararen aldeko ideologia indarberritu zen.
|
|
Euskara, euskal hizkuntza, jomuga bihurtu zuten. Hau da, hizkuntza apartatu behar
|
zen
eta gizartetik aldentzeko ahalegina antolatu. Alderantziz, Pablo Astarloa eta euskararen apologisten ekimenak ezagunak bihurtu ziren aurrerantzean, eta euskararen aldeko ideologia indarberritu zen.
|
|
Hau da, hizkuntza apartatu behar zen eta gizartetik aldentzeko ahalegina antolatu. Alderantziz, Pablo Astarloa eta euskararen apologisten ekimenak ezagunak bihurtu
|
ziren
aurrerantzean, eta euskararen aldeko ideologia indarberritu zen.
|
|
Hau da, hizkuntza apartatu behar zen eta gizartetik aldentzeko ahalegina antolatu. Alderantziz, Pablo Astarloa eta euskararen apologisten ekimenak ezagunak bihurtu ziren aurrerantzean, eta euskararen aldeko ideologia indarberritu
|
zen
.
|
|
Aldi berean, 1766an, herri matxinada gogorra bizi
|
izan
zuela euskal gi
|
|
1789ko iraultzaren ondorioak ikusi ondoren, iraultza liberalaren mundu berriaren beldurpean, euskal nortasunari buruz gogoetak berrausnartu
|
ziren
eta tradizionalismoaren paradigmak indartu egin ziren edo indarberrituz, elizgizonen eraginez, azaleratu bai behintzat.
|
|
1789ko iraultzaren ondorioak ikusi ondoren, iraultza liberalaren mundu berriaren beldurpean, euskal nortasunari buruz gogoetak berrausnartu ziren eta tradizionalismoaren paradigmak indartu egin
|
ziren
edo indarberrituz, elizgizonen eraginez, azaleratu bai behintzat.
|
|
Poeman agiri
|
diren
galderak eta erantzunak, 200 urte iraun dute. Euskaldunen aintzinatea izango da usterik zabalena eta aldaketen aurrean «menditarren» «goi herritarren» ohizko bizimodua bilakatzen da benetako jatortasunaren iturburu.
|
|
Poeman agiri diren galderak eta erantzunak, 200 urte iraun dute. Euskaldunen aintzinatea
|
izango
da usterik zabalena eta aldaketen aurrean «menditarren» «goi herritarren» ohizko bizimodua bilakatzen da benetako jatortasunaren iturburu. Ikuspegi jatorraren moldea nagusitzen doa.
|
|
Poeman agiri diren galderak eta erantzunak, 200 urte iraun dute. Euskaldunen aintzinatea izango
|
da
usterik zabalena eta aldaketen aurrean «menditarren» «goi herritarren» ohizko bizimodua bilakatzen da benetako jatortasunaren iturburu. Ikuspegi jatorraren moldea nagusitzen doa.
|
|
Poeman agiri diren galderak eta erantzunak, 200 urte iraun dute. Euskaldunen aintzinatea izango da usterik zabalena eta aldaketen aurrean «menditarren» «goi herritarren» ohizko bizimodua bilakatzen
|
da
benetako jatortasunaren iturburu. Ikuspegi jatorraren moldea nagusitzen doa.
|
|
Ikuspegi jatorraren moldea nagusitzen doa. Berau, 1634eko matxinadan, formulatu
|
zen
honezkero. Gatzaren gaineko zerga edo monopolio ezarri behar zuenaren aurka altxatu zen Bilboko herria eta beste batzuk.
|
|
Berau, 1634eko matxinadan, formulatu zen honezkero. Gatzaren gaineko zerga edo monopolio ezarri behar zuenaren aurka altxatu
|
zen
Bilboko herria eta beste batzuk. Gemikan bildu zirelarik matxinoek aldarrikatu zuten benetako bizkaitarrak menditarrak zirela, mendiko biztanleak eta ez hiriko kapa beltzadunak.
|
|
Gatzaren gaineko zerga edo monopolio ezarri behar zuenaren aurka altxatu zen Bilboko herria eta beste batzuk. Gemikan bildu
|
zirelarik
matxinoek aldarrikatu zuten benetako bizkaitarrak menditarrak zirela, mendiko biztanleak eta ez hiriko kapa beltzadunak. Ikuspegi hau ondoko mendeetan errepikatu egin zen.
|
|
Gatzaren gaineko zerga edo monopolio ezarri behar zuenaren aurka altxatu zen Bilboko herria eta beste batzuk. Gemikan bildu zirelarik matxinoek aldarrikatu zuten benetako bizkaitarrak menditarrak
|
zirela
, mendiko biztanleak eta ez hiriko kapa beltzadunak. Ikuspegi hau ondoko mendeetan errepikatu egin zen.
|
|
Gemikan bildu zirelarik matxinoek aldarrikatu zuten benetako bizkaitarrak menditarrak zirela, mendiko biztanleak eta ez hiriko kapa beltzadunak. Ikuspegi hau ondoko mendeetan errepikatu egin
|
zen
.
|
|
Tokian tokikoa, propiotzat eta bereizgarri definitzen dena, benetako jatortasunaren erakusle bihurtuko
|
da
. Beraz, ondoko edo bestaldekoena, erbestekoa, arrotza izango da.
|
|
Tokian tokikoa, propiotzat eta bereizgarri definitzen dena, benetako jatortasunaren erakusle bihurtuko da. Beraz, ondoko edo bestaldekoena, erbestekoa, arrotza
|
izango
da. Pentsamolde honetan, fedea, geure legeak, euskara, dira euskal nortasun jatorraren abiapuntu eta eduki nagusiak.
|
|
Tokian tokikoa, propiotzat eta bereizgarri definitzen dena, benetako jatortasunaren erakusle bihurtuko da. Beraz, ondoko edo bestaldekoena, erbestekoa, arrotza izango
|
da
. Pentsamolde honetan, fedea, geure legeak, euskara, dira euskal nortasun jatorraren abiapuntu eta eduki nagusiak.
|
|
Beraz, ondoko edo bestaldekoena, erbestekoa, arrotza izango da. Pentsamolde honetan, fedea, geure legeak, euskara,
|
dira
euskal nortasun jatorraren abiapuntu eta eduki nagusiak.
|
|
Historiaren ikuspegia Bibliak ezartzen zituen mugetan kokatzen
|
da
eta beraz gertakizun guztiak Bibliaren kontakizunaren kronologian eta gertakizunetan kokatzen zen.
|
|
Historiaren ikuspegia Bibliak ezartzen zituen mugetan kokatzen da eta beraz gertakizun guztiak Bibliaren kontakizunaren kronologian eta gertakizunetan kokatzen
|
zen
.
|
|
Bilbo inguruan, garai horretan, hainbat gabon kanta argitaratu
|
ziren
, goian gogoratu izan dugun legez. Mogel eta astarloatarren artean, ideiak behin eta berriz errepikatzen dira eta formula jakin batzuk egile desberdinen kopletan agiri zaizkigu:
|
|
Bilbo inguruan, garai horretan, hainbat gabon kanta argitaratu ziren, goian gogoratu
|
izan
dugun legez. Mogel eta astarloatarren artean, ideiak behin eta berriz errepikatzen dira eta formula jakin batzuk egile desberdinen kopletan agiri zaizkigu:
|
|
Bilbo inguruan, garai horretan, hainbat gabon kanta argitaratu ziren, goian gogoratu izan dugun legez. Mogel eta astarloatarren artean, ideiak behin eta berriz errepikatzen
|
dira
eta formula jakin batzuk egile desberdinen kopletan agiri zaizkigu: Adibidez borrokarako deialdia egiten den unean, euskaldunak «emetu» ohi direla salatuz.
|
|
Bilbo inguruan, garai horretan, hainbat gabon kanta argitaratu ziren, goian gogoratu izan dugun legez. Mogel eta astarloatarren artean, ideiak behin eta berriz errepikatzen dira eta formula jakin batzuk egile desberdinen kopletan agiri
|
zaizkigu
: Adibidez borrokarako deialdia egiten den unean, euskaldunak «emetu» ohi direla salatuz.
|
|
Mogel eta astarloatarren artean, ideiak behin eta berriz errepikatzen dira eta formula jakin batzuk egile desberdinen kopletan agiri zaizkigu: Adibidez borrokarako deialdia egiten
|
den
unean, euskaldunak «emetu» ohi direla salatuz.
|
|
Mogel eta astarloatarren artean, ideiak behin eta berriz errepikatzen dira eta formula jakin batzuk egile desberdinen kopletan agiri zaizkigu: Adibidez borrokarako deialdia egiten den unean, euskaldunak «emetu» ohi
|
direla
salatuz.
|
|
«Antxinako euskaldunen alabantzak» horrela hasten
|
dira
:
|
|
«Jaunaren lege ona euskeran
|
da
sendo, Adan-eganik ona garbi eta ondo. Gorde izan da beti garbiro fedea,
|
|
«Jaunaren lege ona euskeran da sendo, Adan-eganik ona garbi eta ondo. Gorde
|
izan
da beti garbiro fedea,
|
|
«Jaunaren lege ona euskeran da sendo, Adan-eganik ona garbi eta ondo. Gorde izan
|
da
beti garbiro fedea,
|
|
Bertso hauetan, Euskal Herriaren historia laburtzen
|
da
. Azpimarratzekoa dugu euskaldunak direla sujeto politikoak.
|
|
Bertso hauetan, Euskal Herriaren historia laburtzen da. Azpimarratzekoa dugu euskaldunak
|
direla
sujeto politikoak. Garai berberean, Bixenta Mogelek Abandon argitaratu zituen kopletan, aldiz, bizkaitarrak dira:
|