|
2000
|
|
|
Neska
|
hark
bazuen bere baitan galtzeko tentazioa pizten zuen zerbait. Ezin da erraz azaldu:
|
|
2006
|
|
|
Edonola ere, zergatik kontatu behar dio ezer Jorgeri? Bai, Karlosek ondo daki
|
hura
duela bere lagunik handiena, baina zalantza egiten du Jorgerentzat maila berean ote dagoen bera. Tira, zalantza baino, seguru dago:
|
|
2008
|
|
|
zalantzak agintzen ez duen eremura arrastatu zuen arte, begi itxiak erdiz erdi ireki eta ikuskizunaren mende jartzen zela, bihotz eta buru, buru eta bihotz. Markes jaunak, beraz, neska
|
hura
zuen bere gogoaren erdigune, antza, eta, halere, alboan zuèn maiordomo konfiantzazkoari begiratzen zion aldika, baina ez erdigunea bazterraren mende jartzeko, alderantziz baizik, markes jaunak burua gora eta behera mugitzen baitzuen halakoetan. Diego Hurtadori ez ezik, kontsul jaun irudizkoari ere baietz esaten ari ote zitzaion memento haietan?, zeren bals batek ez baitzuen, ausaz, cantaorak dantzatzen zuèn dantza flamenko haietako baten laurdenik balio?, esanahi garbia zuèn keinu nahastezin batean.
|
|
|
neska basatia bere alaba izan zitekeela bururatu ote zitzaion markes jaunari? –, kantaldiak iraun zuen bitartean; bazirudien, baina, markes jaunaren ezezko hark, jarrera moral baten ondorio behar zuenak, gutxi zezakeela ijito arrazako neskak –oholtzaren ilunean pantera bat iduri– markes jaunari pizten eta eragiten zizkiòn desiozko sentimendu bizien aurka –indar telurikoen sortzailea antzinako eta betiko sumendia da, zeinari, lehertzen den bakoitzean, hodei piroklastiko bat darion, lurren gorputzak eta gorputzen lurrak suaren mende ipintzen dituena–, harik eta kantaren eta dantzaren erritmoak –zikloiak, trumoiak eta uholdeak– zalantzak agintzen ez duen eremura arrastatu zuen arte, begi itxiak erdiz erdi ireki eta ikuskizunaren mende jartzen zela, bihotz eta buru, buru eta bihotz. Markes jaunak, beraz, neska
|
hura
zuen bere gogoaren erdigune, antza... eta, halere, alboan zuèn maiordomo konfiantzazkoari begiratzen zion aldika, baina ez erdigunea bazterraren mende jartzeko, alderantziz baizik, markes jaunak burua gora eta behera mugitzen baitzuen halakoetan –Diego Hurtadori ez ezik, kontsul jaun irudizkoari ere baietz esaten ari ote zitzaion memento haietan?, zeren bals batek ez baitzuen, ausaz, cantao... Neskak, azkenik, buleria batzuk kantatu zituen –ikusleetako asko eta asko, baita markes jauna eta Diego Hurtado ere, erritmoak kutsatuta seguruenik (zerk, bada, bestela?), esku zartaka eta oihuka hasi ziren orduan, bakoitzak zekièn moduan, barruan sentitzen zutèn bizipoza (han ez baitzegoen jada minarentzako lekurik) kanporatu nahian edo–, emanaldia amaitu eta txalo zaparrada nagusitu zen arte, ikusleen bihotzak astindu zituèn cantaoraren –artistaren– ohorez.
|
|
2009
|
|
|
Maria Bibianak bazekien, bai, beste anai arrebek bezala,, zer?
|
hark
bazuela bere izena. Benjamin Maria?, baina etxekoek, bai aitak, bai amak: haiek batez ere?
|
|
|
ez kaiolan kaiolatutako txoria, baizik eta kaiolatik ihes. Jokabide
|
hark
bazuen bere arrazoia. Izan ere, Regina Domingoz erditu zenean, txori bat leiho zabaldutik sartu, aurrez aurreko horma jo, lurrera erori, eta bertan luze gelditu zen, zerraldo; amari, baina, historiaren lehen zatia zitzaion atsegin, eta horregatik, haurra ulertzeko adinera iritsi zenean, honela kontatzen zion Reginak gertatua:
|
|
|
Orduan eraitsi ziren labe garaiak eta industria astun gehienak. Baina ikazkinaren filosofia
|
hark
bazuen bere indarra jendea erakartzeko, askatasunaren eta nekazaritza giroko kantu bat zelako. Eta hogeita bost urte pasatu eta gero ere, gaur egun oraindik ere gauza horiek indarrean daude, eta filma freskoa da.
|
|
|
ume bihurri batengandik espero ez bezala, ordea, mutila, hamar urte bete berri zituena, ez zen zepoan harrapatutako txori bat marrazten ari, ez ehiztari bat hari tiroka... ez kaiolan kaiolatutako txoria, baizik eta kaiolatik ihes. Jokabide
|
hark
bazuen bere arrazoia. Izan ere, Regina Domingoz erditu zenean, txori bat leiho zabaldutik sartu, aurrez aurreko horma jo, lurrera erori, eta bertan luze gelditu zen, zerraldo; amari, baina, historiaren lehen zatia zitzaion atsegin, eta horregatik, haurra ulertzeko adinera iritsi zenean, honela kontatzen zion Reginak gertatua:
|
|
|
Hainbeste joan etorriren ondoren, ordea, norbaitek konturatu behar zuen Domingoren jardunaz, hura ezkutuan eta isilpean ibiltzen ahalegintzen zen arren; Maria Bibiana ohartu zen lehenbizi, Domingo ganbararako eskaileretan gora ikusi zuèn egun batean, ia kasualitatez; Domingo arin zihoan, soinurik egin gabe; behin edo bitan, baina, gelditu eta alde batera eta bestera begiratu zuen, gora eta behera, zerbaiten zelatan balego bezala, gero pausoa arintzeko berriro; Maria Bibiana anaiari deitzekotan egon zen, baina ikusi zuenean ezen anaia isilpean zebilela, isilik egotera deliberatu zen bera ere, hain izan zen handia, antza, bat batean piztu zitzaiòn jakin mina; jarraian, berriz, segitu egin zion, itzalgaizka... ikustekoa ikusi zuen arte, Domingo gela debekatuan sartzen, no tocar, peligro de muerte; pilpira ezin azkarragoetan zebilkion bihotza Maria Bibianari, jakin ez anaiaren atzetik isilpean ibiltzeak sorrarazten ziòn tentsioagatik, edo ikusi zuena ikusteagatik, orduantxe ohartu baitzen ezen Domingok" zeraren" gelan sartu eta" zera" ikusi zuela... ikusi, behin hara sartuz gero! Maria Bibianak bazekien, bai, beste anai arrebek bezala," zer"
|
hark
bazuela bere izena –Benjamin Maria–, baina etxekoek –bai aitak, bai amak: haiek batez ere– ez zuten aipatu ere egiten izen hura, haurraz –haur misteriotsuaz– mintzatzen zirèn aldi gero eta bakanagoetan; ongi oroitzen zuen Maria Bibianak, esate baterako, nola, haurra jaio ondoko lehen egunetan, aitak bere galdera egin zuen –buruan noiznahi zuena– behin edo behin, lanetik itzuli bezain laster:
|
|
2010
|
|
|
Lan bazkari batera gonbidatu nuen, lantokiaren zabalpenaz hitz egiteko, eta horrexetan jardun zuen berak.
|
Hura
zuen bere egitekoa, horrexetarako ordaintzen nion. Nik buruan bestelako planak eta bestelako ametsak baldin banituen, hori nire arazoa zen, ez H.rena.
|
|
|
Amonak hango
|
hura
zuen bere etxea,
|
|
2013
|
|
|
Facundo goxoki bat eskaintzen ari zitzaion, baina eskaintza
|
hark
bazuen bere ordaina, ETAk bere zerrenda beltzean sartuko baitzuen automatikoki, seguru baietz.
|
|
|
Facundo goxoki bat eskaintzen ari zitzaion, baina eskaintza
|
hark
bazuen bere ordaina, ETAk bere zerrenda beltzean sartuko baitzuen automatikoki, seguru baietz.
|
|
2014
|
|
|
Seattlen jarri zen bizitzen Bruce Lee, Txinatik joan zenean.
|
Hura
zuen bere hiria, eta han dago lurperatuta. Haren filmak besterik ez nituen ezagutzen, baina taekwondorekin aspertuta, estilo berriaren bila nenbilen, eta Leeren kung fun aritzen zen klub batekin egin nuen topo.
|
|
|
Txikiak ez du harena beste bizitza propiorik.
|
Harengandik
du bere bizia, harengandik bere alegrantziak2531 Renanek uste du, obligazioa ez ezik, bere bizipoza eta zoriontasun pertsonala ere joputza horretantxe, heroiarentzat izerditzean eta nozitzean, akabatzean, sentitzen duela jende xumeak.
|
|
2015
|
|
|
12 Idatzi duen hau Valladoliden dagoen aita frai Domingo Bañezi eman zion, harekin izan baitzuen eta
|
harekin
baitu berak harremanik handiena. Uste du Ofizio Santuari aurkeztuko ziola Madrilen.
|
|
|
|
Harengan
ditu bere gozamenak.
|
|
|
Txikiarengana itzultzeko Baina,
|
hark
badu bere arrosa.
|
|
2016
|
|
|
Aitaren erretiroko aste hartan bertan bi gau paseak zituen, eta elkarrekin eginak zituzten gau oso bateko ikuskaldi guztiak. Baina nagusiaren etxeko bisitaren ondorengo
|
hura
zuen bere lehen gaua, ilunabarrean sartu eta goizera arte berak bakarrik zelatan igaroko zuen lehena.
|
|
|
Baina
|
hark
bazuen bere lilura, hodeiertz eta bista zabal hura, gauez zeru ganga mugagabea, izarratu eta esne bidea, Aragoi ibaia, Peñalen haitza, haitzaren biran ibilbide gaitza.
|
|
|
Mikel Goikoetxea Txapela-ren ehorzketarekin hasi zen.
|
Hark
bazuen bere gorpua errausteko gogoa, baina familiak ez. Giristinoak ziren.
|
|
2017
|
|
|
Orak bidean aurkitzen duen hezur idorra gozoki erabiltzen du ahoan, ez zeren hezur
|
hark
duen berarekin mamirik edo urinik, baina zeren, erabili hutsez, orari berari ahotik odola jariatzen baitzaio eta gero, odol harekin batean, hezur idor hura on, gozo eta ezti iruditzen baitzaio.
|
|
2019
|
|
|
–Eman ta zabal zazu munduan frutua??.
|
Hura
zuen bere hobenak ordaintzeko modua. Gainerakook, berriz, arraunean segitu genuen burumakur.
|
|
|
Eta bere kautan dabilkion sentimen bati behar adina erreparatuko balio, ohartuko litzateke ezen, neurri batean bederen, mespretxua bai baino batez ere inbidia diola. Inbidia,
|
hark
duelako berari falta zaion, betidanik falta izan zaion adorea.
|
|
|
Nahigabe, bultzatuta agian, hasieran; arduragatik, ondoren; plazeragatik, azkenik. Distantzia hura laburtzeko bizi zela iruditzen zitzaion batzuetan, baina ez zen kexu,
|
hura
zuen bere egitekoa.
|
|
2020
|
|
|
Pathik, behin zukua eskutan, gogoa Sukhetarreko artasoroetan zuen berriz, hain justu oraingoan aitak bufaloak zituen ordekaren azpikoetan.
|
Hura
zuen bere txokorik maiteenetakoa, ahizpatxo Mimgma eta auzokide Tseringekin tximilikuarteka jolasten zutenean ezkutatzeko lehena aukeratzen zuena. Han zuen gogoa, aurrez aurre beste mutil koxkor bat agertu zitzaion arte.
|
|
2021
|
|
|
Beheko bailaretatik ibili ginen ibarburuetako amildegietaraino. Sarraldi
|
hark
bazituen bere arriskuak. Basaltozko horma perpendikular batean egindako erlaitz bide bat zihoan harkaitz zutiak inguratuz, eta azkenean zintzur sakon baten ilunantzetatik aterata Pequeñako goi ordokira iritsi ginen.
|
|
|
Ez zekien zergatik baina iruditu zitzaion El Correoko orrialde
|
hark
bazuela bere buruarekin ikustekorik, eta xorturik gelditu zen pantailaren aurrean. Emakume herrenaren itzalaren bila jiratu zen.
|
|
2022
|
|
|
Orduko bere lagun handienarekin hitz egin zuen. Ana lankidea zuen, baina lagun
|
hark
bazuen bere zalantzen eta ezinegonen berri.
|
|
|
Orain, 95 urte ditu.
|
Harentzat
hau bere etxea da; eta, niretzat, bigarren ama bat da bera.
|
|
|
Baina, gari ale bakar bat ere geratu behar ez zuen oilategi guztien artean bizkondesarena, noski, salbuetsia zegoen:
|
hura
zuen bere harrotasun ikurra, hari eskaintzen zizkion bere zainketa arduratsuenak, eta bertan ale paregabeak zeuzkan, Frantziako eta atzerriko nekazaritza lehiaketa garrantzitsuenetan sarituak. Andrea eskualdeko lursailik oparoenen jabea zen, baina nahiago zuen bere maizterrengana ez jo transakzio arriskutsu hartarako:
|
|
2023
|
|
|
Ni aldatu banintzen, zer esanik ez botxoa eta bere inguruak. Nire begietara Bilbo postindustrial
|
hark
bazuen bere xarma. Bizkaiko Labe Garaietako tximiniek ez zuten apenas kerik botatzen jada, eta zeru gorriak zeru grisari eman zion bide.
|