|
2002
|
|
|
Benetan aurrera egiten duen hizkuntza gutxitu baten kasuan, sortu berriak diren elkarte, enpresa edota harreman mota berri guztietan hizkuntza gutxituak leku jakina eta agerikoa izan luke; hau da, leku gehiena berari eskainita edo, gutxienez, hizkuntza nagusiaren parean, elebitasuna ezarrita. Horren ezean, gune berri
|
horietan
hizkuntza nagusiak hizkuntza gutxitua zeharo baztertuko du, eta hori ez da hizkuntza gutxitua normaltzea, diglosia egoeran sakontzea baino. Hizkuntza normalkuntzaren benetako martxa ezagutzeko hauxe proposatuko nuke:
|
|
2011
|
|
|
–Gizarte aurreindustrialetan (eta, horrenbestez, aurrenazionaletan) erlijioa zen gizatalde baten identifikazio faktore behinena, eta erlijio komunitate bakoitzaren Eskrituretako hizkuntzak sakratutasun aire bat zeukan, komunitate
|
horietako
hizkuntza nagusia zernahi izanda ere? .
|
|
2013
|
|
|
Bestetik, orain esaten ari garenaren ildotik, badakigu espazio
|
horietan
hizkuntza nagusiak (erdarak) hegemonia dinamikak sortzen dituela, eta hizkuntza ahulagoak (euskarak) bere hegemonia esparru edo dentsitate guneak behar dituela koiuntura honetan, bere izateko nahia erreproduzitzeko adina arrazoi eta kemen sortuko badu.
|
|
2016
|
|
|
Badirudi egitura tradizionaletatik kanpo sorturiko talde horien artean nahiko elkarlan handia dagoela, eta ofizialtasunaren gaia Txileko Administrazioarekin negoziatzen den bitartean, manifestazioak antolatu dira azken urteotan presioa eragiteko?. Hurrengoa hil honen 19rako dago deituta.Hedabideei dagokienez, irrati eta egunkari batzuetan mapudungunen aldeko mezua zabaltzen ei da,, nahiz eta, oraingoz, gaztelania izan hedabide
|
horietako
hizkuntza nagusia. Gainera, maputxeen irrati telebista proiektua ere ari dira garatzen?. Hezkuntzaren alorrean emandako urrats batzuek, gainera, Euskal Herriko egoera ekarri diote gogora Irazabali:
|
|
2020
|
|
|
neologismoei eman zieten lehentasuna, nahiz maileguak ere ez zituzten guztiz baztertzen. Hala gertatu ohi da, bestalde, arlo guztietan erabiltzeko egoki izango den aldaera garatu nahian ari diren hizkuntzetan (Kloss ek (1952) ‘Ausbau’ Sprache deitu zituenetan); areago oraindik hizkuntza
|
horiek
hizkuntza nagusitik oso urrun badaude lingustikoki (‘Abstand’ Sprache). Baina jokabide garbizaleak dituen arriskuez ere jabetzen ziren:
|
|
|
neologismoei eman zieten lehentasuna, nahiz maileguak ere ez zituzten guztiz baztertzen. Hala gertatu ohi da, bestalde, arlo guztietan erabiltzeko egoki izango den aldaera garatu nahian ari diren hizkuntzetan (Kloss ek (1952) ‘Ausbau’ Sprache deitu zituenetan); areago oraindik hizkuntza
|
horiek
hizkuntza nagusitik oso urrun badaude lingustikoki (‘Abstand’ Sprache). Baina jokabide garbizaleak dituen arriskuez ere jabetzen ziren:
|
|
2023
|
|
|
Higa: euskara da eremu
|
horietako
hizkuntza nagusia, eta lehen hizkuntza modura transmititzen da. UEMAk jaso duenez, lege arauetan oraintsu arte ez da jaso arnasguneen inguruko aipamenik, eta aipatu izan direnean, oro har, ezagutzaren bitartez zehaztu izan da zer diren.
|
|
|
Gainera, makinekin elkarreragitea gero eta ohikoagoa da; udaletxera edo osasun etxera informazioa edo hitzordua eskatzeko deituta edo aseguru etxean parte bat emateko hots eginda makinekin hitz egin behar izaten dugu. Makinak
|
horiek
hizkuntza nagusiak ulertzeko trebatu dira, eta entrenamendu horretarako ahots banku handiak behar izan dira. Horiei esker ikasi dute makinek giza ahotsa ezagutzen.
|