|
2000
|
|
|
Preso askoren artean zegoen sentimendu azkar hori. Preso
|
horien
eskubidea betetze aldera jokatu genuen horrela; preso askok horrela eskaturik. Ez gara inola ere errudun sentitzen.
|
|
2001
|
|
|
Jatorrizkotzat jotzen direnak dira, eta multzo zabala osatzen dute: batetik, gaelikoa, katalana, frisiera, bretoia... dira ezagunenak guretzat, arreta gehien eman ohi diegunak, egoerak euskararen antzeratsuenak direlako sarri; hizkuntza handiak ere gutxituak dira askotan auzoko estatuetan,
|
horiek
eskubideak babestu samar dauzkate eta ekialdeko estatuetan ohikoak diren gutxiengoak dira; azkenik, dialekto hizkuntza eztabaida dago sarri. Mintzairez dihardugula, ez dago beti muga zehatzik, inoiz aipatutako esaera ez bada:
|
|
2002
|
|
|
Baserrian lan egiten eta lanbide bakarra duten nekazari txiki eta ertainenaldeko nekazaritza politika, zeinean
|
horien
eskubideak aintzat hartu etagainerako herritarrenekin parekatuko liratekeen; gainera, politika horrekeredu produktibo (ez produktibista) eraginkor eta sozialaren aldeko apostuaegin luke.
|
|
2003
|
|
|
Jendeak badu zenbat soportatzen ahal duen berak bakarrik erabakitzeko eskubidea.
|
Horiek
eskubide indibidual eta kenezinak dira. Klandestinitatean sartzeko erabaki indibidual eta errespontsablean bezala, gero ere ateratzeko balio dute askatasun eta erantzukizun indibidualek.
|
|
2004
|
|
|
2) Hartzekodun nahiz hirugarrenei prozedura jakinarazi zaiela,
|
horien
eskubidearen inskripzioa edo idatzoharra hipotekaren ostean egin bada; zamak ziurtatzeko bazterreko oharra egin ostean agertu diren hartzekodun eta edukitzaileen kasuan, jakinarazpena ez da beharrezkoa, bazterreko oharrak horren ondoreak sortzen dituelako.
|
|
|
Zer dala ta proposa diteke, gaelikerari eusteko, bere hortan eutsi behar zaiola zorigaiztoko egoera horri? Gaeltacht’etako irlandarrek bizi eskuarra eta gizatarra, eta kultura, izateko eskubide osoa dute; eta gaelikerak ez du eskubiderik batere gaelikeraz mintzo diren
|
horien
eskubideen kontra. Bidea ez da gizon ezjakiñei eustea, administrazioa eta lege hizkuntza arras gaelikeratzea baizik.
|
|
2005
|
|
|
Ez dut esango horrek ziurtatzen duenik autodeterminazio eskubidea, baina gaurkoz itun horietan daude eskubide honen aitormen juridiko positibo bakarrak. Itun
|
horietan
eskubide zibil eta politikoak aipatzen dira batetik eta, bestetik, eskubide ekonomiko, sozial eta kulturalaka. Bietan, autodeterminazio eskubidea 1 artikuluan aitortzen da.
|
|
|
1 Ondasun higiezinen edo
|
horien gaineko
eskubide errealen jabaria eskualdatu edo adierazteko tituluak.
|
|
|
Exekukzio epaiketa berean, hartzekodun jarduleak zordunaren beste ondasun batzuk pertsegitzeko akzioa izango du; horrez gain, ondasun batzuei begira prozedura eteten da eta hartzekodunak ondasun
|
horien gaineko
eskubideren bat duela uste izanez gero, akzioa izango du kasuan kasuko epaiketan eskubide hori aztertu eta erabaki dadin.
|
|
|
Baldintza hutsaltzaile edo suntsiarazlepeko ondasun
|
horien gain
eskubide erreala eratzekotan, eskubide horien inskripzioak ezereztu behar dira agiri berberarekin, zenbateko horiek zainpean jarri direla egiaztatu eta gero.
|
|
|
1 Legearen 82 artikuluko lehenengo lerrokadaren ondoreetarako, inskripzioa edo idatzoharra noren izenean egin eta pertsona horren lege ordezkariek idazkun horien ezereztea burutzeko, ondasun higiezinak nahiz
|
horien gaineko
eskubide errealak besterentzeko baimenak lortu eta lege formalitateak bete behar dituzte.
|
|
|
Aurreko artikuluan xedatutakoa gorabehera, hipoteka ez bada nahiko kreditu osoa estaltzeko, hartzekodunak diferentzia horren gaineko berreskaera eskubidea egikari dezake, zordunak bere esku dituen gainerako finka hipotekatuen aurka; dena den, diferentzia hori erreklamatzeko, hartzekodunak ez du inolako lehenespenik izango, hipoteka inskribatu eta gero finka hipotekatu
|
horietan
eskubide errealen bat eskuratu duen subjektuei begira.
|
|
|
Hartzekodun nahiz hirugarrenei prozedura jakinarazi zaiela,
|
horien
eskubidearen inskripzioa edo idatzoharra hipotekaren ostean egin bada; zamak ziurtatzeko bazterreko oharra egin ostean agertu diren hartzekodun eta edukitzaileen kasuan, jakinarazpena ez da beharrezkoa, bazterreko oharrak horren ondoreak sortzen dituelako.
|
|
2006
|
|
|
bereizketa handirik ez zegoela. Biak jabegoak izateko eta
|
horien gaineko
eskubideak eskuratu eta banatzeko gai ziren. Biek euren abereak herriaren ustiaguneetan bazka egiteko eskubidea zuten.
|
|
|
Bertako foruak zioenez, denek ordaindu behar zituzten zerga komunak. Hau da, Gasteizek kofradiatik eskuraturiko lurretan bizi ziren kapareen egoera islaturik agertzen zaigu, alegia; noble
|
horien
eskubide fiskalen beldur ziren eta.
|
|
|
Nazioarteko zuzenbidearen arabera, “herri indigenak eta tribalak bizi diren eta erabiltzen dituzten lurren jabeak dira”. Herri
|
horien
eskubideak betetzearen babesa eta bermea Lanaren Nazioarteko Erakundearen (LANE) 169 Hitzarmenean dago, Nazio Batuen Erakundearen (NBE) barruan. Hitzarmen hori duela ia 50 urte onartu zen, lehenbizi 107 Hitzarmena, 1957koa, eta gero 1989ko 169 Hitzarmena bezala eguneratu zen.
|
|
|
“Lege honek aukera emango du gaur egun oso zabalduta dauden kontsumitzaileen aurkako abusuzko jarduerak jazartzeko eta desagerrarazteko”, adierazi du. OCUk erabiltzaileen elkarteen araubidea arautzen duen atala nabarmentzen du, elkarte
|
horien
eskubideak eta betebeharrak argi eta garbi ezarriz, egungo elkarte mugimenduaren errealitatera egokituz, eta beren jarduketetan gardentasun eta independentzia handiagoa sartuz. Hori, bere ustez, positiboa da elkarte horiek indartu eta sendotzeko.
|
|
2007
|
|
|
Familia, erakunde eta gobernuek haur eta nerabeei bizi baldintzarik hoberenak eskaintzeko ahalegina funtsezkotzat jotzen badute ere,
|
horien
eskubideen eta legezko betebeharrekoen berri ez du erabat burutu gizarteak oraino.
|
|
|
Azken buruan, eskubide hori interes legitimoak defendatzeko bidea da, eta eskubide horren bidez herritarrek zeregin publikoetan parte har dezakete, banaka nahiz modu kolektiboan. Lege honek muga bakarradorioztatzen duena, Indar eta Erakunde Armatuetako kideei, edo diziplina mi ezarri du, Konstituzioak zuzenean onlitarraren mende dauden kidegoetako kideei dagokienez; esangura horretan, lege honek ezarri du pertsona
|
horiek
eskubide hori egikari dezaketela banaka eta eurei buruzko legeria berezian xedatutakoaren arabera bakarrik.
|
|
|
Amaitzeko, eskubidea Kongresuan, Senatuan eta autonomia erkidegoetako legebiltzarretan egikaritzeari dagokionez, kasu
|
horietan
eskubideak duen araubide berezira igorri da egikaritza hori, nahitaez aitortu behar delako horiek euren burua antolatzeko eta arautzeko duten autonomia. Beste arrazoi batzuk direla bide, errespetatu egin da, berebat, Herri Defendatzaileari edo autonomia erkidegoen antzeko erakundeei aurkeztutako kexen araubide berezia.
|
|
|
Aurreko paragrafoek aipatu elkarteak herri onurakoak direla adierazteko prozedura, eta elkarte
|
horien
eskubide eta betebeharrak izango dira lege organiko honen 33, 34 eta 35 artikuluetan ezarritakoak.
|
|
|
...zein inorentzat lan egiten duten nekazaritzako langileek, ondoz ondoko egutegiko sei hilabetetik gorako aldian, Gizarte Segurantzaren nekazaritzako araubideaz landako beste araubide batean kokatzeko moduko lanak egiten badituzte, nekazaritzako araubidean baja hartuz, orduan, lanok amaitu ondoren edo Gizarte Segurantzaren kasuan kasuko prestazioak amaitu ondoren, prestazio horien barnean direla lan
|
horien araberako
eskubideak eratorri langabeziaren ondoriozko prestazioak eta sorospenak, langile horiek euren inskripzioa eska eta lor dezakete Gizarte Segurantzaren nekazaritzako erroldan. Langileok ez dituzte berriro egiaztatu behar ohikotasunaren eta oinarrizko bizibidearen betekizunak nekazaritzako araubide berezira biltzeko.zioen nahiz sorospenenen amaiera data kontuan hartu eta hurrengo hiru hilabe Baina langile horiek eskabidea egin dute, lanak edo aipatu prestateetan.
|
|
|
Ofizioz edo pertsona interesdunak hala eskatuta has daiteke aurreko artikuluko 1 idatz zatiko egintzak berrikusteko prozedura, baldin eta eskubideak adierazteko egintzak ukitzen ez badira, bai eta onuradunaren eskabideetan eta gainerako adierazpenetan dauden hutsuneen edo zehaztasun gabezien ondorio diren egintzak berrikusteko prozedura ere, nahiz eta egintza
|
horiek
eskubideak adieraztekoak izan.
|
|
|
Gizarte Segurantzaren Sistemako aplikazio esparrutik kanpoko pertsonei begira kotizazioak egin badira, kotizazio horiek ez dute ondorerik sortuko. Gainera, bidegabeko kuota horiek zein subjekturi begira ordaindu eta subjektu
|
horiek
eskubidea izango dute kuotok itzul diezazkieten, kontuan hartu gabe kuota horiek prestazioak sortu dituzten edo ez. Subjektu horiek ez dute eskubide hori izango, kuotak maltzurkeriaz ordaindu direnean.
|
|
|
Izatez, xedapenak asmo hori du, Espainian kokatutako ondasun higiezinak txandaka aprobetxatzeko eskubideak izanez gero, eta saihestu egin da kontratua alderdiek itundutako jurisdikzioaren menpe jartzeko aukera. Azken finean, lege maulak saihestu nahi dira, «nalakoak gertatzen dira, batez ere, espazio erkide baten barruko estatu batzuetan Europar Batasuneko zuzentaraua jasotzen ez denean, horretarako beharra ikusi ez delako, lurralde
|
horietan
eskubide mota hori ez baita merkaturagokienez; izan ere, saihestu nahi da estu. Europar Batasunak bide bera hartu nahi du kontsumitzaileak babesteko, Europar Batasuneko zuzentarauei datatu batzuetan zuzentarauon jasotze eza gainerakoek emandako arauak ez aplikatzeko baliabide izatea.
|
|
|
Legeak aplikazio esparrutik kanpo utzi du Herri Defendatzaileari edo autonomia erkidegoen antzeko erakundeei aurkeztutako kexen araubide berezia (kasuan kasuko legeen bidez arautuko dira). Eskubidea Kongresuan, Senatuan eta autonomia erkidegoetako legebiltzarretan egikaritzeari dagokionez, kasu
|
horietan
eskubideak duen araubide berezira igorri da egikaritza hori. Kongresuari dagokionez, KOAn Batzorde Iraunkorra egotea ezarri da, ganberari zuzendutako eskarien ardura izango duena, baita horien izapideak egiteko prozedura zehatza ere (46 eta 49 art.); Senatuan beste horrenbeste gertatzen da (49 art. eta 192 art. eta h.), baita autonomia erkidegoetako legebiltzarren erregelamenduetan ere.
|
|
|
Berebat, pertsona horiek estatutu batzuk egingo dituzte, elkartearen jardunbidea arautzeko. Baina elkarteek hirugarrenekin loturak dituztenez eta
|
horietatik
eskubideak eta betebeharrak sor daitezkeenez, komeni da hirugarrenen eskubide eta interesak behar den moduan babesteko elkarteak nortasun juridikoa izatea eta kasuan kasuko erregistroan inskribatuta egotea.
|
|
|
Jorratu beharreko lehenengo gaia eskubidearen titulartasunari buruzkoa da. ...iak esandakoaren arabera, Konstituzioan pertsona guztiek benetako babes judiziala lortzeko eskubidea dutela ezartzean, pertsona fisiko eta juridikoak, naziokoak eta atzerrikoak barruan daudela ulertu behar da, eta eskubide hori eskubide eta interes legitimoak ukitzen dituzten prozesu guztietara hedatzen dela, baita beste pertsona batzuek hasitako prozesuetan alderdi izateko eskubidera ere, prozesu
|
horietan
eskubide eta interes legitimoak ukitzen badira (apirilaren 12ko 64/ 1988 KAE; urriaren 17ko 287/ 1994 KAE). Baina harago joanda, salbuespen moduan onartu du pertsona juridiko publikoak ere eskubide horren titularrak direla antolamendu juridikoak prozesuan alderdi izateko gaitasuna aitortzen badie horien jarduera ez administratibotik edo publikotik eratorritako eskubide eta interes legitimoak defenditzen dituztenean; izan ere, kasu horretan hirugarrenen egintzen aurrean erreakzionatzen dute (partikularrak edo beste administrazio publiko batzuk) eta horiei ezin diete euren borondatea ezarri horien aurrean ez dutelako gehiegizko botererik, auzi horietan pertsona publikoek ez baitute pribilegio edo onurabide prozesalik eta edozein partikularren moduan justizia eskatzen baitute, prozesura heltzeari eta horretan babesgabezia ez jasateko eskubideari dagokienez (KAE hauek:
|
|
|
...z, 1.2 artikulua hitzez hitz irakurriz gero, egon dagoen nazio bakarra Espainiakoa da eta, beraz, subiranotasuna ere bakarra eta zatiezina da (hau da, ez dago Espainiakoa ez den subiranotasunik), nazioa bakarra baita, eta subjektuak Espainiako herritar guztiak dira, Espainiako herri bateratu gisa ulertuta, 2 artikuluko nazionalitateen eta erregioen aitorpenari kalterik egin gabe, eta Konstituzioak
|
horien
eskubideak babestu eta errespetatzeko egin dezakeenari kalterik egin gabe (horixe gertatzen da, esaterako, foru lurraldeen eskubide historikoekin, Konstituzioak babestu eta errespetatu egiten baititu, lehenengo xedapen gehigarrian ezarritakoaren arabera).
|
|
|
EKren 116 artikuluan eta hori garatzeko LOn hiru salbuespen egoera ezarri dira, eta
|
horiek
eskubideen muga edo murrizketa handiagoak ezartzen dituzte kasuan kasuan: modu horretan, printzipioz, «alarma egoeraren» kasuan hartu beharreko neurriek ez dakarte eskubideak etetea, horiek egikaritzeko muga batzuk baino, eta, oro har, hondamendi naturalei, istripuei, epidemiei, eta abarri aurre egiteko pentsatuta daude.
|
|
|
Amaitzeko, egitezko loturak Estatuko legeriaren arau askotan aitortu direla esan behar da (arlo zibilean, zigor arloan, Gizarte Segurantzan, etab.). Horrez gain, autonomia erkidegoetako legeek arautu dituzte, eta lotura
|
horiei
eskubideak eta betebeharrak aitortu dizkiete, betiere, betekizun jakin batzuk betetzen badituzte («ad hoc» erregistroetan inskribatzea, etab.). Autonomia erkidegoetako legeren batek (esaterako, Eusko Legebiltzarreko maiatzaren 7ko 2/ 2003 Legea, egitezko bikoteei buruzkoa, 8 artikuluan) adoptatzeko eskubidea ere aitortu die.
|
|
|
Askatasunen bermeari lotuta, konstituzio testuak liberalismo oso aurrerakoiaren aldeko apustua egin zuen: eskubideen adierazpena oso zabala zen, 1869ko Konstituzioaren aurrekariari jarraituz, eta atariko tituluan eskubide
|
horiek
eskubide naturalak zirela aldarrikatu zen, eta botere batek ere ez zuen ahalmenik horiek uzkurtzeko ez lermatzeko, legeria positibo guztien aurrekoak eta goragokoak baitziren. Besteak beste, hurrengo hauek aitortu ziren:
|
|
|
Alegia, gaur sori da Jainkoari edo Jesukristori buruz nahi duzuna esatea, existitzen dela, ez dela, edo ez dakit zer dela. Mahomaren karikaturak libre dira, eta karikaturengatik euren indignazioa erakusten duten islamisten aurka Chirac Presidenteak berak prentsa askatasuna eta karikatura
|
horien
eskubidea defendatzeko, deklarazio solemne bat eginen du. Baina himno nazional frantsesari futbol zelaian ikusliarren parte batek uhu eta txistu egiten badio, Presidenteak, indignaturik zutitu eta alde egingo du; eta hurrengo egunean, TBko albistegietatik prentsako editorialetara, Frantzia guztiak Presidentearen haserre santua handietsiko du, ohore nazionalaren sakrilegioa protestatu gabe toleratu ez zuelako.
|
|
|
Muga hori aireontziaren tamainaren eta bidaiariak eskatzen duen zerbitzu mailaren arabera finkatzen da. Hori dela eta, hainbat minusbaliatu elkartek eta aireko erakundek gomendatzen dute bidaiari
|
horien
eskubideak babesteko neurririk onena erreserba garaiz egitea dela; horrela, pertsona horiek ez dira lehorrean geratuko, eta helmugara iristeko behar diren baliabideak izango dituzte. Aenak (Espainiako Aireportuak eta Aireko Nabigazioa) gomendatzen du erreserba egitea, ahal denean, zazpi egun lehenago eta bidaia hasi baino 48 ordu lehenago gutxienez.
|
|
|
Alegia, berak kontzienteki erabiltzen duen iluntasun ontologikoak, argi esan gabe euskal nazioa existitzen ote den, horrek erakusten du hobekien zein den bere motibazio politikoa, nazionalista espainiarra izatetik eratortzen dena. Artetak badaki estaturik gabeko nazioen egiatasuna onartuz gero, segidan datozen galderak nazio
|
horien
eskubideei buruzkoak direla. Eta badaki, ondo jakin ere, bere nazionalismo espainiarraren ikuspegitik begiratuta euskal nazioak ezin duela Espainiatik irteteko aukerarik eduki.
|
|
|
Teoria hau defendatzen dutenek onartzen dute estatu nazional batzuetan berezko hainbat nortasun bizi direla elkarrekin. Berezko nortasun horien defentsa giza eskubide indibidualen bidetik babestea proposatzen dute, eta ez dira gizatalde
|
horiei
eskubide kolektiboak aitortzearen aldekoak. Horien artean, Jurgen Habermas edota Juan Jose Solozabal aipa daitezke besteren artean.
|
|
2008
|
|
|
Izango dira enpresa txiki eta ertaineko enpresari ondraduak, langileekin etekinak banatu dituztenak. Gutxienekoa izango diren
|
horiek
eskubidea dute bat egin eta negoziazio koiunturalak egiteko. Eskubiderik ez dute ordea, enpresa ertain, handi eta multinazionalek, etekinak poltsikoan gorde eta ez zituztelako elkarbanatu langileekin.
|
|
|
Bi artikulu horiei ekinez, Euskal Autonomia Erkidegoak arlo fiskalean dituen eskumenak honako bi ikusmirotatik zehaztu daitezke: batetik, Lurralde Historikoetako erakunde eskudunek, euren lurraldearen barruan, tributu eraentza ezarri, zaindu eta arautu egin dezakete; bestetik, Euskal Autonomia Erkidegoa eratzeak ez du ekarri inolako subrogaziorik, Lurralde Historikoetako goi erakundeen kaltetan (haatik, lurralde
|
horiek
eskubide historikoei lotutako eskumenen titulartasunari ekin diote). Hortaz, tributuen gaineko ahalmena Lurralde Historikoei dagokie, eta horren arabera lurraldeok tributu sistema ezarri, antolatu eta arautzeko ahalmenak dituzte; guztiarekin ere, Estatuaren tributu sistemarekin koordinatu behar dute euron berezko sistema hori.
|
|
|
a) Ondare Eskualdaketen alorrean, ondasun higiezinen errentamendu eta kostu bidezko eskualdaketei dagokienez edota ondasun
|
horien gaineko
eskubide errealak, berme eskubideak barne, eratzeari eta kostu bidez lagatzeari dagokienez, ondasunok euskal lurraldean daudenean.
|
|
|
eratzeari eta kostu bidez lagatzeari dagokienez, ondasunok euskal lurraldean daudenean. Ondasun higigarri, abelburu eta kredituei begira edota
|
horien gaineko
eskubideak eratzeari eta kostu bidez lagatzeari begira, aitzitik, eskuratzailea Euskal Autonomia Erkidegoko ohiko egoiliarra denean, pertsona fisikoa, edo bertan egoitza fiskala duenean, pertsona juridikoa?.
|
|
|
«Kirola, gazteria, lehen sektorea, arrantza, kultura... Elkarlanari esker, gainera, umeentzako programak eta erreportajeak emititzen ditugu, saio
|
horien gaineko
eskubideak lortuz». Oizmendi telebistak ez du gaur egun Internet bidez emititzen.
|
|
|
280 mintegi izango dira, hiriko lau aldetan. Horietan hamar gai nagusi jorratuko dituzte,
|
horien artean
eskubide sozialak, prekarietatea, kulturaren demokratizazioa eta mugimendu soziala.
|
|
|
Herri
|
horien
eskubideak nola babestu aztertzen hasi ziren XX. mendearen hastapenetan. Lanaren Nazioarteko Erakundeak egin zituen lehen urratsak; langile indigenei buruzko ikerketak egin zituzten.
|
|
|
Ia ehun herri indigena galtzeko zorian daude, Fernando Pedro Perezek dioenez. Haren ustez, herri
|
horien
eskubideak errespetatu ez ezik, eredutzat hartu lirateke.
|
|
|
Beraz, estatuak ere bere mugak ditu: behetik, familia eta gizarte zibila, hain zuzen; eta estatuak
|
horien
eskubideak errespetatu behar ditu. Hegelek ez dauka, askotan esan den bezala, estatuaren kontzepzio totalitarioa.
|
|
2009
|
|
|
Beste aukera bat litzateke ibilbidearen eskubideak lehiaketa publiko bidez ematea, baina hori ez da aukerarik onena izaten, ibilbidea defizitarioa izan baitaiteke eskaerarik ez dagoelako. Mekanismo juridiko legala bilatu behar da, enpresa
|
horien
eskubideak errespetatu eta ekonomikoki kontuak atera... Gainera 2012rako kontzesio gehienek iraungi egingo dute, eta noski, enpresak esan dezake ez dela autobus berri batetan sartuko, nahiz eta diruz lagunduta egon.
|
|
|
Bat batean, liburuen bertsio digitalak eskatzen hasi da jendea, eta horrek harritu egin ditu liburu
|
horien
eskubideen jabe diren argitaletxeak.
|
|
|
Zer esan nahi du horrek? Bada, enpresak bankuari ematen dizkio ondorio
|
horien gaineko
eskubideak, eta bankuari dagokio eskubide horiek bezeroei kobratzea. Finantziazio modu horrek abantaila ugari ditu, hala nola dirua lortzeko erraztasuna eta azkartasuna (ez du abalik behar, bankuak dagoeneko badu paperaren bermea).
|
|
|
Hala ere, mozioaren aurkezpena egiten hasi eta “preso politikoak” aipatu orduko aretotik alde egin zuten Getxoko PP eta PSE EEren zinegotziek, errepresioaren kontrako mugimenduak kritikatu duenez. Besteak beste, udalerriko 22 preso politiko daudela eta
|
horien
eskubideak" egunero urratzen" ari direla salatu zuen AAMk; baita" horrela urte asko" daramatzatela eta" azken urteotan egoera horrek okerrera" egin duela gaineratu ere. Imanol Landa alkate jelkideak, baina, idatzian" ETAk hildako poliziak eta abar faltan" botatzen zituela erantzun zuen, AAMk aipatu duenez; eta" EAJren jarrera oso argia dela gai horren inguruan, guztien giza eskubideak defendatzen dituela, baina bizitzaren eskubidea dela lehena".
|
|
|
Euskal presoen eskubideen aldeko ekimena dela azaldu dio batek.
|
Horien
eskubideen defentsan osatzen ari den, elkartasun uholdea, aurkeztuko dutela.
|
|
2010
|
|
|
–los derechos derivados de la condición nacional del pueblo vasco?.
|
Horiek
eskubide asko dira. Oso korapilatsua da gaia beraientzat.
|
|
|
b) Sindikatuen eskubidea, federazio edo konfederazio nazionalak sortzeko, eta
|
horien
eskubidea nazioarteko sindikatu erakundeak sortzeko edo horietan afiliatzeko;
|
|
|
3.Arau hauste penal baten ondorioz atxilotuta edo preso dauden pertsona guztiak atzerapenik gabe jarriko dira epailearen edo eginkizun judizialak gauzatzeko legeak baimendutako beste funtzionario baten esku, eta atxilotu edo preso
|
horiek
eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan behar duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme batzuen mende izan daiteke, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen edozein unetan ager dadila ziurtatzea eta, hala denean, epaitza betearaztea....
|
|
|
1.Alegatzen denean haurrek zigor legeak hautsi dituztela edo haur horiek akusatzen direnean edo errudunak direla adierazten denean, lege horiek hausteagatik, orduan, estatu alderdiek aitortzen dute haur
|
horien
eskubidea, tratatu daitezen eurengan duintasunaren eta balioaren zentzua suspertzeko moduan; horrekin lortu nahi da haur horien errespetua gehitzea, enparauen oinarrizko eskubideei eta oinarrizko askatasunei begira, eta kontuan hartzea haurren adina, eta zein garrantzitsua den haurren gizarteratzea sustatzea eta haurrek gizartean eginkizun eraikitzailea bereganatzea.
|
|
|
6.Arau hauste penal baten ondorioz atxilotuta edo preso dauden langile migratzaileak eta horien familiakoak atzerapenik gabe jarriko dira epailearen edo eginkizun judizialak gauzatzeko legeak baimendutako beste funtzionario baten esku, eta atxilotu edo preso
|
horiek
eskubidea izango dute zentzuzko epean epaiketa izateko edo aske gelditzeko.Epaiketa izan behar duten pertsonen aurre neurrizko espetxealdia ez da izan behar erregela nagusia, baina pertsona horien askatasuna berme batzuen mende izan daiteke, berme horien helburua bada akusatua epaiketa ekitaldian edo eginbide prozesalen beste edozein unetan ager dadila ziurtatzea eta, hala denean, epaitza beteara...
|
|
|
Langile migratzaileak ez dira egoera irregularrean egongo, enplegurako estatuan ordaindutako jarduera askatasunez aukeratzeko baimenik ez dutenean, eta langile horiei ez zaie bizileku baimenik kenduko ordaindutako jarduerari uzteagatik lan egiteko baimenaldia iraungi baino lehenago, salbu eta bizileku baimena esanbidez dagoenean ordaindutako jarduera jakin baten mende, jarduera horren ondorioz onartu direlako langile horiek. Langile migratzaile
|
horiek
eskubidea izango dute, lan egiteko baimenaldiak iraun bitartean, beste enplegu bat bilatzeko, herri lanetako programetan parte hartzeko eta berriro trebatzeko, lan egiteko baimenean ezarritako baldintzak eta mugak kontuan hartuz.
|
|
|
a) Gizartea sentsibilizatzea, baita familia mailan ere, kontzientzia gehiago har dezan pertsona desgaituei begira, eta pertsona
|
horien
eskubideak eta duintasuna errespeta dadila suspertzea;
|
|
|
d) Sentsibilizazioari buruzko prestakuntza programak sustatzea, halako programek kontuan hartu dituztela pertsona desgaituak eta pertsona
|
horien
eskubideak.
|
|
|
Ministroen Kontseiluak Elkarreragingarritasun eta Segurtasun Eskema Nazionalak arautzen dituzten bi errege dekretu onartu ditu, “administrazio elektroniko seguruagoa eta eraginkorragoa finkatzeko funtsezko bi tresna”, Kontseiluaren erreferentzian adierazi bezala. Errege dekretu horien bidez garatzen da Herritarren Zerbitzu Publikoetarako Sarbide Elektronikoari buruzko 2007ko Legea, eta “bitarteko elektronikoen erabileran elkarreragingarritasuna eta konfiantza sortzeko oinarriak ezartzen dira, bitarteko
|
horien bidez
eskubideak erabili eta betebeharrak betetzeko aukera emango dutenak”. Onetsitako eskemek administrazio publiko bakoitzak herritarrari zerbitzu bateratua eskaini ahal izateko bete behar dituen gutxieneko baldintzak ezartzen dituzte, administrazio eskuduna ezagutu beharrik gabe kudeaketak egin ahal izateko.
|
|
|
Gainera, aitak amak aldi berean edo ondoren emandako baimenaz goza dezake. Berdintasunari buruzko Legeak baimena lanaldi partzialean hartzeko aukera ere jasotzen du, lehenengo sei asteak izan ezik, horiek nahitaez hartu beharrekoak baitira amarentzat (ama hilez gero, sei aste
|
horietarako
eskubidea aitak eska dezake), azaldu zuen Osasunak. Aitatasun prozesuei dagokienez, iaz 273.024 kudeatu ziren, 2008an baino %2, 41 gutxiago, 220 milioi eurotik gorako kostuarekin (220.118.345,57).
|
|
|
Europako hainbat erakundek bat egin dute adingabe
|
horien
eskubideak defendatzeko, jatorrizko herrialdetik kanpo eta familiatik urrun.
|
|
|
Lortutako akordioa, Foruak oinarri dituzten lurraldeetan aplikatzea, Konstituzioan jasoak baitaude
|
horien
eskubide historikoak.
|
|
|
Egoki izango litzateke hori —norbaitek hala esan dezake—, baldin eta teologoa jainko legeen mugetan ari bada, giza legeena urratu gabe, azken
|
horiek
eskubide osoz galda baititzakete bi zuzenbideko moralista eta maisuek. Izatez, teologoak ukitzen dituenean Jainko legegilearengandik datozen legeak, inoren esparruan sartzen da, baldin eta harago badoa, alegia, beste legegileengana badoa.
|
|
|
hala nola prozesu judizialen iraupen luzeegia, kautelazko neurrien gehiegizko erabilera, zigor batzuen proportzionaltasuna eta arrazoizkotasuna edo akusazio popularra gauzatzeko modua. Gai
|
horiei
eskubideak behar bezala bermatuko dituen erantzuna eman ezean, pentsa liteke adituek etsaiaren zuzenbide penala deitzen duten horretaranzko desbideratzea gertatzen ari dela, zigorrak larrituz, berme prozesalak gutxituz eta ondasun juridikoak babesteko hesiak aurreratuz. Eta hori kezkagarria iruditzen zaigu.
|
|
2011
|
|
|
Artelan preziatu asko eskuz aldatu eta oso merke jarri zituzten enkantean, eta hortik sortutako gatazkek orain arte diraute. Nazismoaren biktimek artelan
|
horiekiko
eskubideak aldarrikatzen dituzte, baina oso zaila eta neketsua suertatzen da legearen ikuspuntutik artelan batekiko eskubide legalak frogatzea.
|
|
|
Lesbiana, Gay, Trans eta Bisexualen (LGTB) eskubideen ingurunan dagoen berdintasun «formala» gainditu eta «benetakoa» bihur dadin, ehunka lagun irten dira kalera Euskal Herriko hiriburuetan. Kolektibo
|
horien
eskubideen aldeko nazioarteko egunean, gogoan izan dute aurten hiesaren gaia. 30 urte bete dira aurten lehen diagnostikoa egin zela, eta nabarmendu dute azken urteetan berriro ere igo egin direla kasuak homosexualen artean.
|
|
|
«Urteetan beren eskubideen alde borrokatu dute, eta bada garaia beren familia eta bikote bizitzaz gozatu ahal izateko», nabarmendu dute bi erakundeek. Kolektibo
|
horien
eskubide berdintasuna bermatzeko aldaketa sozialak bultzatzeko asmoa dute.Bilboko Udaleko Bilduk kanpaina hori kritikatu du. «Hipokrita» dela iritzi dio.
|
|
|
Epaltzak sekulako diskurtso polita egin zuen eta hitza hartu zuelarik Roberto Jimenez PSNko buruak, zer erran zuen? Aurelio Artetaren diskurtso retrogradoaren bertsio berritua egin zuen, iritsi zen erratera euskara ama hizkuntza duten
|
horiek
eskubideren bat eskatzea ongi dagoela, haiek azken batean ezin izan dutela euskaldun izatea saihestu, euskaldunak direla sortzetik, baina irakaskuntzaren bidez euskaldundu diren horiek zerbitzuak euskaraz eskatzerik ez dutela. Hori sozialista batek ez luke defendatuko ez Katalunian, ez EAEn, ez Galizian ezta burutik jota ere.
|
|
|
Aprobetxamendu
|
horien gaineko
eskubide eta betebeharren mugak izango dira, lehenengo kasuan, emakidaren hitzez hitzezkotasunak eratortzen dituenak, eta, bigarrenean, urak erabiltzeko moduak eta formak eratortzen dituztenak.
|
|
|
Legeak pertsona batzuen mesederako hipoteka ezartzen badu, pertsona
|
horien
eskubide bakarra da hipoteka formalizatzeko agiria egilets eta inskriba dadin eskatzea, betiere, estatu, probintzia eta herrien mesederako, zergen azken urtekoari dagokion zenbatekoaren ondorioz, eta aseguratzaileen mesederako, aseguru primaren ondorioz, Hipoteka Legeak xedatzen duenari kalterik egin gabe.
|
|
|
–Tamalez, hizkuntza eskubideei dagokienez, ez dago
|
horiek
eskubide subjektibo gisa hartzen dituen nazioarteko itunik?. Paul Bilbao Sarria,. Milaka urraketa euskararen legeen babespean?, Bat soziolinguistika aldizkaria, 2009, 70 zenbakia, 76 or.
|
|
|
...46.Eskatzen die estatuei euren jurisdikzioaren barruan berma dezatela gutxiengo nazional edo etniko, erlijioso edo hizkuntza gutxiengoen partaide diren pertsonek, giza eskubideak eta oinarrizko askatasunak osotasunean benetan egikaritzeko aukera izan dezatela, inolako bereizkeriarik gabe eta legearen aurrean berdintasun baldintzetan, eta estatuei eta nazioarteko erkidegoari aholkatzen die pertsona
|
horien
eskubideak sustatu eta babes ditzatela;
|
|
|
...e eta neskatoen aurkako indarkeria eta bereizkeria modu guztiak ezabatzera zuzenduta daudela; Bultzatzen du enpresa arloa bereziki, turismo industria eta Interneteko zerbitzuen hornitzaileak, portaera kodeak moldatzeko, gizakien salerosketa saihesteko eta salerosketa horren biktimak babesteko, batez ere prostituzioan nahasiak izan direnak, genero eta arraza arrazoiengatiko bereizkeriaren aurka eta
|
horien
eskubide, duintasun eta segurtasuna sustatzeko; Eskatzen die estatuei nazio, erregio eta nazioarte mailan, emakume eta haurren, eta bereziki neskatoen salerosketa modu guztiak eragingarritasunez saihestu, aurre egin eta ezabatzera zuzendutako neurriak egin eta aplika ditzatela, eta dagokien kasuetan horiek indar ditzatela. Estatuei ere aholkatzen die beharrezko baliabideak bidera ditzatela biktimen laguntza, babes, tratamendu, gizarteratze eta birgaitze osorako programak abian jar ditzaten.
|
|
|
Bereizkeriarik gabeko lantokien sorkuntza sostengatzea estrategia anitzen bitartez, zeinetan barneratuko diren eskubide zibilak betetzea, hezkuntza publikoa eta lantokian komunikazioa egotea, eta arrazismoa, arraza bereizkeria, xenofobia eta horiekin lotuta dauden intolerantzia moduen jomuga zein langile izan eta
|
horien
eskubideak bultzatu eta babestea;
|
|
2012
|
|
|
; beharren arabera, bi mailatan banatuta daude. Mendekotasun Legea 2011n hasi zen pertsona
|
horien
eskubideak aintzat hartzen. 2011n eta 2012an I. graduko 2 mailako mendetasuneko pertsonekin hasi, eta 2013an eta 2014an I. graduko 1 mailakoekin jarraitu behar zuen.
|
|
|
Bi alor jorratu ditu plataformak urtebete honetan. Alde batetik,, Azken 7 egunak atalean, zazpi egun horietan emititutako eduki guztiak ikusi ahal dira (EITBk
|
horien
eskubideak dituen kasuetan). Bestetik, EITB artxiboa atalak 30 urteko historian EITBk gai baten inguruan sortutako eduki esanguratsuenak biltzen ditu:
|
|
|
Hitzarmen honek ez du arautzen estatuaren administrazioan diharduten funtzionario publikoen egoera; hartara, ezin izango da interpretatu
|
horien
eskubideen edo estatutuaren kalterako.
|
|
|
1.Gobernuek, herri interesdunekin batera, euren gain hartuko dute ekintza koordinatu eta sistematikoa garatzeko erantzukizuna, herri
|
horien
eskubideak babesteko eta segurtasunaren errespetua bermatzeko.
|
|
|
2.Herri interesdunei kontsulta egin zaie, lurrak besterentzeko edo beste modu batean lur
|
horien gaineko
eskubideak eskualdatzeko gaitasuna, euren erkidegotik kanpo dagoela uste den guztietan.
|
|
|
Estatuek neurriak hartu behar dituzte gizarteak kontzientzia zabalagoa har dezan pertsona desgaituei begira,
|
horien
eskubideen, beharrizanen, aukeren eta parte hartzearen aurrean.
|
|
|
Pertsona orok du eskubidea, banaka edo taldean, lege bidez aritzeko bere lanbidean edo ogibidean, Pertsona orok, bere lanbidea dela eta, eragina badu beste pertsonen giza duintasunean, giza eskubideetan eta oinarrizko askatasunetan,
|
horien
eskubideak eta askatasunak errespetatu eta lanbide eta ogibidearen barneko jokabide eta etika arau egokiak bete ditu, nazio eta nazioarte mailako arauak direla horiek.
|
|
|
Senar emazteen eskubide komunetako batzuk, autonomia erkidego guztietan orokortuak, diru-laguntzak, etxebizitza publikoak, laguntzak eta bekak ematea edo zerga salbuespenak dira. Baina, gainerakoan, bikote
|
horien
eskubideak ezkontzen direnen oso bestelakoak dira. Desadostasunik polemikoenen artean daude ezkonduek elkarrekin edo bakarka egin dezaketela Ogasun Deklarazioa, bietako bat hiltzen denean bestea alarguntza pentsio bati dagokio eta, erretiro pentsioaren kalkuluan, kontuan hartzen da ezkontiderik ote dagoen bere kargura, kobratzen den gutxieneko zenbatekoa handitzeko.
|
|
|
Lehen, haurrak amarekin gelditzea zen ohikoena, baina gero eta guraso gehiagok eskatzen dute haurren hazkuntzan eta heziketan duten zeregina eta presentzia. Azken urteetan, elkarte ugari sortu dira herrialde osoan, guraso
|
horien
eskubideak eta nahiak defendatzen dituztenak. Haien ustez, bikotea banatzeak ez du esan nahi seme alabak banandu behar direnik.
|
|
|
La normativa vigente añade el derecho de los trabajadores a distancia a tener una adecuada protección en materia de seguridad y salud. Se debe aplicar, en todo caso, lo establecido en la Ley de Prevención de Riesgos Laborales y su normativa de desarrollo. Gainera, langile
|
horien
eskubide sindikalak zabaltzen dira. Lehen, etxeko langileen ordezkaritza kolektiborako eskubideak erabiltzeko aukera ematen zen, familia talde bat izan ezik.
|
|
|
DAMURIK GABE zenbat soportatzen ahal duen berak bakarrik erabakitzeko eskubidea.
|
Horiek
eskubide indibidual eta kenezinak dira. Klandestinitatean sartzeko erabaki indibidual eta arduratsuetan bezala, gero ere ateratzeko balio dute askatasun eta erantzukizun indibidualek157 Tradizio luze batek laidotzen ditu boterearekin akomeatzeko edota abantaila materialak erdiesteko lagunak saltzen dituztenak.
|
|
2013
|
|
|
Errealitate horri aurre egiteko, emakumeen bi elkartek 40 afiliatu dituen Amen Kluba sortu dute. UNICEFek emakume
|
horiei
eskubideak ematen dizkie, agintariekin lan egiten du, eta osasun langileak prestatzen ditu eta komunitateetako jabekuntzan laguntzen du. Oruro departamenduan, Boliviako mendebaldean, medikuntza tradizionala «mendebaldearekin» elkarbizitzen laguntzen du, eta jakintzen trukea sustatzen du, errezeloak ezabatzeko eta herritarrak osasun zentroetara hurbiltzeko motibatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Pertsona bakar batzuek oihanaren zati handi bat euren menpe izatea bidegabetzat jotzen dute, oihana ekuadortar guztiena delakoan, baina Ekuadorreko jendeak ez ditu nazioarteko legeak ezagutzen: jatorriz bertakoa den talde batek, Estatua sortu baino lehenagotik bertan bizi den talde batek, lurralde
|
horien gaineko
eskubidea dauka.
|
|
|
Nafarroaren «errealitate instituzionalarekiko errespetua» eskatzen du klausula horrek. Halaber, Nafarroako Gobernuak atzo goizean egindako batzarrean eskatu zion ETBri Nafarroako edukiak modu esklusiboan erosteari uzteko, pilota partidak jarri zituen adibide gisa?, eta Nafarroan lizentzia duten telebistei partida
|
horien
eskubideak erosten eta emititzen uzteko eskatu zion. Lizentzia duten kateekin akordio bat egiteko eskatu dio Nafarroako Gobernuak ETBri.
|
|
|
Ez da ezertarako nazio etnikoan pentsatzen, Estatuan bildutako, hiritarren gorputz handian? baizik,, l, ensemble des citoyens?, eta
|
horien
eskubide eta obligazio sozialen berdintasunean, batasunean. Nazioa horrela definitzearen xedea, gizarte frantsesa bat dela, eta ez bi, deklaratzea da; zuzenbideak bat izan behar duela denentzat, ez bi.
|
|
|
Gustura korapilatzen diren arren, bereizi egin behar dira bi arloak, herritarren konsentimenduarena eta nazionalitateen printzipioarena. Gertarian biak maiz gurutzatu dira (Alsazia Lorrenako kasuan kontrajarri egiten dira bata besteari), baina bat da nazionalitateen eta
|
horien
eskubideen historia, eta guztiz beste bat konsentimenduarena. Non sortu da nazionalitateen printzpioa?, galdetzen da.
|
|
|
Non dagoen arazoa? Euskaldunok nazioa ukanik ere, gobernatzen gaituzten frantses eta espainiar Estatuek nazionaliatea lapurtu digute, eta estatu nazio horiek nazionalitatea elementu funtsezkotzat darabiltela herritartasunak artibuitzeko orduan, eta
|
horien arabera
eskubideen presentzia disfrutatzea ala falta pairatzea tokatzen zaigula lurralde horietan bizi garen biztanleoi. Nazionalitate lapurketa horrek ondorioak ditu immigrazioarentzat ere.
|
|
|
Nork du lur
|
horien
eskubidea?
|
|
2015
|
|
|
Preso Politikoen Nazioarteko Eguna zela eta, euskal presoen gaia mahaigaineratu eta
|
horien
eskubideak aldarrikatzeko baliatu zuten atzokoa hainbat eragilek. Eskubideak berez errespetatu behar direla ohartarazteaz gain, Euskal Herriko konponbidearen hobe beharragatik ere plazaratu dute korapiloa askatzeko beharra.
|
|
|
Asegurua bi urtera amaitu zenean, akzioek hasierako prezioaren bikoitza balio zuten. Hartara, galtzeko arriskurik ez zegoen, baina akzio
|
horien gaineko
eskubideen erosleei ordaindu egin behar zitzaien: 91 milioi euro guztira.
|
|
2016
|
|
|
Ongi Etorri Errefuxiatuak Plataformak argi du pertsona
|
horiek
eskubidea dutela herrialde seguruetan asiloa eskatzeko, eta herrialdeon betebeharra dela “haiek hartzea eta babestea”. Horixe jasotzen dute giza eskubideei buruzko nazioarteko itunek.
|
|
|
Ostatuetan kurritzen ziren berriak, gezurrak eta egiak. Orokorki, omore onean eta adixkidantza hoberenean iragaiten ziren ostatuetako denboraldi horiek; bainan ez beti, zenbeit kataskaren ondotik, 1755 urtetik goiti, ostatu
|
horietako
eskubideak aldatu ziren, igande eta merkatuentzat bereziki. Luis XIV erregearen erabakiz, merkatuak bi astetarik egiten ziren Hazparnen, eta egun horietan zernahi jende etortzen zen Hazparnerat.
|
|
2017
|
|
|
Oro har, Jabetza Erregistroan inskribatzea borondatezkoa da, nnahiz eta zebaitetan be harrezkoa den erregistratzeak eragiten dituen eskubideak sortzeko (esate baterako, hipo teka). Ondasun higiezinen jabetza eta jabetza
|
horien gaineko
eskubideak inskribatzeko eta horren berri emateko baliatzen da, hala nola hipotekak eta haiei buruzko ebazpen jisudizialak edo admintratiboak (enbargoak, esaterako). Dokumentu publikoak inskri batzen dira, notarialak, jisudizialak zein admintratiboak.
|
|
|
Garrantzitsuak dira, besteak beste, honako hauek: ohiko etxebizitza erosteagatiko kenkariak edo alokairuko kenkariak(
|
horietarako
eskubidea izanez gero), pentsio planetarako ekarpenak, autonomia kenkariak, amatasun kenkariak edo seme alabengatiko kenkariak. Gainera, datu pertsonalak ere egiaztatu behar dira, eta oso kontuan hartu behar dira aurreko ekitaldiarekiko aldaketa izan daitezkeen inguruabarrak (bizilekua aldatzea, senar emazteak izatea, aita izatea…), dena izan baitaiteke Errenta Aitorpenean eragina.
|
|
|
Baina, momentuz espazio horiek ez ditugunez, babes esparruak ezartzen ditugu; aniztasunaren errespetua, inklusioa eta berdintasuna bermatzeko. Baina, zoritxarrez “beste”
|
horien
eskubideak bermatzeko eta errespetatzeko dauden babeslekuak zeharkatu egiten ditugu eta hesiaren beste aldekoak zokoratzen, arbuiatzen, patologizatzen, dominatzen, zapaltzen eta estereotipo mordoak leporatzen hasten gara. Normaltasunaren bide zurrunetik atera diren horiei guztiei “bestearen etiketa” ezarri eta zakarki zigortzen ditugu. –Fobia atzizkia erabiltzen dugu zigor sozial guzti horietako batzuk izendatzeko.
|
|
|
Inork eragiten ez badu istripurik— zuhurrago gidatzen dugulako— ez da istripu biktimarik egongo. Orain oinezko, txirrindulari edo patinatzaile rolak dituzte, eta oso garrantzitsua da
|
horien
eskubide eta betebeharrak ondo ulertzea. Burua babestearen garrantzia azaltzen diet, eta istripuek eragin ditzaketen ondorioak.
|