|
2023
|
|
|
Tributu jarduketetan eta tributu prozeduretan, tributu betebeharpekoek Arabako eta Gipuzkoako TFAOen 34 artikuluko (eta TLOren 34 artikuluko) eta Bizkaiko TFAOren 33 artikuluko eskubideak eta edozein herritarrek oro har Administrazioaren aurren dituen eskubideak izango dituzte, hala nola, lehenago aurkeztutako agiririk berriro ez emateko eskubidea, Administrazioaren esku badira, edota bere pentsutan administrazio espedientearen kopia ateratzeko eskubidea, espedientea erakusteko izapidean. Eskubide
|
horien artean
administrazio prozedura gehienetan garrantzi berezia du betebeharpekoak esan beharrekoa derrigorrean entzuteko izapideak, ebazpenaren proposamena eman aurretik. Modu horretara, interesdunak eskubidez komeni zaiona alega dezake; dena den, izapide hori bazter utz daiteke baldin eta prozedura jakinean proposamena jakinarazi ostean antzeko izapiderik bada, eta, beste alde batetik, halako izapidea izan ohi da gehienetan.
|
|
|
Tributu administrazioak egiazta eta iker ditzake tributu betebeharrak bete direla ziurtatzeko garrantzizkoak izan daitezkeen egitate, egintza, osagai, jarduera, ustiapen, negozio eta balioak, baita horiei lotutako gainerako inguruabar, datu eta agiriak ere. Egiaztatzeko eta ikertzeko jarduera
|
horiek
Administrazioak, likidazio egokiaren bidez, tributu zorra zehazteko ahalaren tresna dira, baina preskripzio epe (eta Bizkaian iraungitze epe) ezberdinarekin. Horiek horrela, Bizkaian, preskribatutako edo iraungitako zergaldiak egiaztatzeko eta ikertzeko ahala egikari daiteke denborazko mugarik gabe, halako zergaldietako datuek preskribatu gabeko edo iraungi gabeko zergaldietan ondorioak sor baditzakete; lurralde erkidean, Araban eta Gipuzkoan lurralde horietan preskripzioa soilik aipatuz, ez baita jaso halako lurraldeen arauketan Administrazioaren ahala iraungitzeabi erregela ezarri dira:
|
|
|
Beste alde batetik, modu horretara administrazio antolamendura, oro har, eta tributu antolamendura, bereziki, EKren 24 artikuluak aldarrikatutako benetako babes judizialaren konstituzio printzipioa ekarri da. Epaitegi eta auzitegietara jotzeko eskubideaz gain, printzipio hori mamitu behar da administrazio bidean berrikuspen prozedurak ezarriz baldin eta betebeharpekoak aurkeztutako eskakizunei azkar eta berehala erantzun egokia ematen bazaie, eta eztabaida
|
horiek
administrazioarekiko auzi jurisdikzioan epaitzeko aukera ezerezean utzi gabe. Ildo horretatik, eztabaida guztiz ebatzi arte, egintzaren zuzeneko eragingarritasuna aldi batean atzeratzeko neurriak hartu behar dira, batik bat, prozesuaren objektua galtzeko arriskuagatik babes horretarako eskubidea kolokan jar badaiteke.
|
|
|
Erreklamazioak organo bereziek izapidetu dituzte, hots, organismo edo auzitegi ekonomiko administratiboek. Auzitegi
|
horiek
administrazio organoak dira, baina tributuak aplikatzeko organoetatik lokabeak, hierarkiaren aldetik eta eginkizunaren aldetik. Administrazio errekurtso berezia da, horren objektua eta organo ebazleak bereziak direlako.
|
|
|
Horien definizio zehatza ematen da Aurrekontu egonkortasunari eta Finantza jasangarritasunari buruzko apirilaren 27ko 2/ 2012 Lege Organikoaren 3 eta 4 artikuluetan. Labur bildurik eta esangura oso zabalean, printzipio
|
horien bitartez
Administrazio Publikoaren defizita kontrolatu nahi da. Baina printzipio bi hauek zuzeneko eragina izan zuten TAOLaren erreforma gauzatu zuen abenduaren 23ko 27/ 2013 Legean.
|
|
|
Baina ez dezagun ikuspegia galdu, toki erakundeak Administrazioak dira eta, Administrazio publikoa diren aldetik, EKren 149.1.18 eta 103 artikuluaren mende daude. Horrek esan nahi du Administrazio publikoei dagozkien arauak aplikatu behar zaizkiela eta
|
horien artean
Administrazioen arteko harremanen arauak.
|
|
|
Beste modu batean esanda, zaintza ezin da gauzatu berez toki erakundeen eskumenekoak ez diren gaien inguruan, ezta eskuordetzaren bitartez edo transferentzien bitartez emandako eskumenen gainean. Toki erakundeen eskumenekoak ez diren erabakiak zuzenbide osoko deuseztasuna dakartzaten erabakiak dira eta
|
horien gaineko
administrazio kontrolik ez da egiten. Ebazpen horiek berez deusezak dira indarrean dagoen Administrazio Publikoen Administrazio Prozedura Erkideari buruzko urriaren 1eko 39/ 2015 Legearen (hemendik aurrera APEL) 47 artikuluak adierazten duen bezala.
|
|
|
partzuergoak eta Administrazioen arteko hitzarmenak. Laguntza tresna
|
horiek
administrazio kudeaketa hobetu, eragingarritasuna handitu, bikoiztasun administratiboak ekiditu eta aurrekontu egonkortasuna errespetatu dute. Harreman mota honetan aipagarria da AGren 1989ko martxoaren 29ko Epaia247:
|
|
|
" Horrela, toki araubideari buruzko lege erreforma edo neurri batzuekin lotzen da; izan ere, araubide hori 1978ko Konstituzioak toki autonomiaz egiten duen aitorpenera egokitzen saiatu dira. Neurri legegile
|
horiek
administrazio kontrolak pixkanaka murriztu dituzte, eta Administrazioen arteko harremanak (Estatuko Administrazioa eta autonomia erkidegoak toki korporazioekin) gatazka judizializatura mugatu dira ia" 564.
|
|
|
AGk ideia bera baieztatzen du: " Ezin du ahaztu udalbatza demandatzaileak kontrol
|
horiek
administrazio antolaketa publikoaren —Interes orokorren zerbitzura dagoena— Beharrezko batasun eta koordinazioaren ondorio direla. Antolaketa hori administrazioen sistema batek osatzen du, eta ez horien konkurrentzia hutsak, non koordinazioeta kooperazio printzipioek esanahi berezia duten herri administrazio ororen existentziaren arrazoi bakarra bermatzeko ezinbesteko tresna gisa:
|