|
2002
|
|
|
Nire iritziz, Euskadiko hiru hizkuntzatan eta, horiez gain, ingelesez ere. Horrek ez du esan nahi unibertsitate guztietan lau hizkuntza
|
horietan
eta neurri berean irakatsi behar denik. Unibertsitate bakoitzak duen kokapenaren eta lurraldearen egoera soziolinguistikoaren arabera egin behar da eskaintza.
|
|
|
Ez naiz gehiegi luzatuko kontu honen inguruan, eta, beraz, ez ditut ekarriko hona txosten horretan ematen diren zehaztasun guztiak. Bat nator proposamen
|
horiekin
eta uste dut ahal dugun neurrian bide horretatik joan genukeela.
|
|
|
Gero eta enpresa gehiagok bideratzen ditube re formazio planak ingurune horietatik. erakas kuntza, ohiko irakaskuntzaren aldetik konparaturik, merkeagoa, biziagoa, arinagoa, denboran zehar moldakorragoa, egokitzailea ikasleentzat eta aldaketetarako malguagoa da. Abantaila
|
horiek
eta beste zenbait baditu ere, eikaskun tzak, epe motzean behintzat, ez du ohiko irakaskuntza ordez katu ko.
|
|
2004
|
|
|
Ekintza
|
horiek
eta beste batzuk antolatzeko, EIEk elkarlanerako eta elkart rukerako apustua berretsi du: herrierakunde, elkarte, enpresa eta norbanakoekin.
|
|
|
Erdozaintziren lan ezagunenak irakurtzen dituen edonor berehala ohartzen da zuhaitzak, amak, sorterriak edota euskal lurrak garrantzi handia izan dutela poetarengan eta pisuzko elementuak direla haren obran. Irudi
|
horiek
eta beste hainbat ez dira inolaz ere berriak, tradiziotik heldu zaizkigu eta hainbat kantu eta bertsoren iturri izan dira, euskal literaturan ez ezik, literatura unibertsalean ere bai; horiei loturik beste irudi berriago batzuk ere aurkitzen ditugu, gizarte hiritar eta moderno batetik datozenak. Horiek guztiak beren zentzu osoan ulertzeko eta nolabait antolatzeko Gaston Bachelard en eta haren dizipulu izan den Gilbert Durand-en lanetara jo dugu, besteak beste.
|
|
|
Hiriburuetan, aldiz, guztietan daude bi edo hiru telebista lokal. Egia da, zenbaki absolututan, herri txikietan daudela kokatuta telebista lokal gehienak (haien erdia inguru bost eta hogei mila biztanle dituzten udalerrietan), eta haien erreferentzia eta hedapen eremua ere lokala dela; baina diferentzia ikaragarriak daude
|
horien
eta besteen artean, bai hedapenean, bai programazioetan, baita, nola ez, baliabide ekonomikoetan ere6.
|
|
2005
|
|
|
5
|
Horien
eta beste batzuen artean, nik Albert Borgmann (1984) izena aipatuko nuke egungo mendebaldeko gizartearen eta teknologiaren arteko harremanen analisifiloso fiko baterako. Tamalez, harreman horien analisi asko datu eta estatistika hutsean geratzen dira, entziklopediaren —en kiklo paideia— forma eta hausnarketa eman gabe.
|
|
|
Lehenago aipatu dut Jabier Bastida, gero Elgoibarren praktikantea izan zena, beste bat horren lagun Iñaki Bereziartua azpeitiarra, orain Indian dagoena misiolari.
|
Horiei
eta beste batzuei esker, euskalduntasuna erne zitzaidan. Erabakigarria gertatu zen Durangoko aldi hura niretzat.
|
|
|
independentzia aurretik ipintzen zutenak eta borroka sozialari lehentasuna ematen ziotenak. Marxismoa indarrean zegoen urte
|
horietan
eta marxismoari jarraitzen ziotenek internazionalismora jotzen zuten. Azken kontuan, ordea, internazionalismo hori Madrilen bukatzen zen.
|
|
|
Eta, aldagai
|
horiekin
eta beste batzuekin batera," euskaldun zaharren" edo euskaraz aktibo diren euskaldunen hizkuntza jokaerak ere eragin handia izango du erabileraren bilakaeran. Horretarako aukerak ematen diren egoera, ha rremansare eta testuingurutan, euskaldun" aktibo" eta" pasiboen" arteko dinamika berriak sortzeak aukera berriak zabalduko lituzke norabide horretan.
|
|
2006
|
|
|
Autore batzuek, adibidez, haiek betetzen duten funtzio politikoa, ideologikoa eta ekonomikoa azpimarratzen dute. Funtzio
|
horiek
eta beste batzuk ere betetzen dituztela ukatu gabe, gure aldetik, guztien artetik, irakasleen eta ikasleen eskuetan jartzen diren tresna, baliabide, artekari izatearen funtzioa azpimarratzen dugu. Funtzio hori azpimarratuz, ikaslea eta irakaslea irakaskuntza ikaskuntza prozesuko protagonistak direla eta testuliburuen funtzioa horiei laguntzea eta horien zerbitzuan egotea dela adierazi nahi dugu.
|
|
|
Ekarpen eta hausnarketa horietatik ondorioztatu ahal izan genuen, epealdi horretan ikastola bakoitzak diseinatutako unitate xume
|
horiek
eta haien inguruan buruturiko ekintzek bere fruitua ematen zutela; beraz, 2004 mintegietako lehenengo saioak gai hori sakontzeari dedikatzea adostu genuen.
|
|
|
ama hizkuntzen presentzia, ikasle enbajadoreak, material euskarri elebiduna... Indarrak, alabaina, ikasle horiek (eta euren familiak) eskolan ondo senti daitezen enplegatu ohi ditugu, ume
|
horiek
eta guztiek dakartena baloratua eta estimatua izan dadin.
|
|
|
Eta zeinek asmatu zituen diseinua, azala, letra
|
horiek
eta...
|
|
|
Nire buruari galdetu nion: " Umeekin hainbeste landu ditut arlo
|
horiek
eta, hauekin ere egingo ote nuke?". Horixe da nire buruari egin nion galdera.
|
|
2007
|
|
|
Ahalegin horrek ere huts egin zuen; izan ere, alderdiko zuzendaritzak lortu zuen kritikei aurre egitea, nahiz eta garaipen horrek EKIN taldea, berrindartuta, EAJren magaletik ateratzea ekarri (Ibarzabal 1979). Gazte
|
horiek
ETA erakundea sortu zuten 1958ko abenduan, lehen agerpen publikoak 1959koak izan arren.
|
|
|
Halako auziak erabakitzeko, berriz, bozketa da metodo demokratiko egokiena. Moulinesen iritziz, hegemonikoak izateko asmorik ez duten nazioetan egin lirateke bozketa
|
horiek
eta erdiak baino bat gehiagok erabakitzen duena errespetatu. Estatu berri bat sortzeko erabakia barne.
|
|
|
Nazio Batuen babesarekin jarraituz, Eskubide Zibil eta Politikoei buruzko Nazioarteko Ituna eta Ekonomia, Gizarte eta Kulturako eskubideei buruzko Nazioarteko Ituna aipatu behar dira (biak 1966an aldarrikatuak), gutxietsitako gizatalde
|
horien
eta estatuen arteko tentsioen ondorio izan zirenak, hain zuzen. Azken itun horietan, jadanik" herri" kontzeptua agertzen da, eta beren lehenengo artikuluan, gainera, herrien autodeterminazio eskubidea aldarrikatzen da11:
|
|
|
Artikulu honetan, horrenbestez, hauxe izango da mantendu nahi dudan tesia: gaur egungo estatuek aldarrikatzen dituzten printzipio demokratiko eta liberaletan oinarriturik (pertsonen askatasuna, giza duintasuna eta erabakiak kasuan kasuko gehiengoen bidez hartzea), aitortu lukete beren lurralde eremuen barruan badirela berezko nortasuna duten gizataldeak; halaber, araubide berezia onartu lukete gizatalde
|
horiek
eta gizatalde horietako herritarrak babesteko. Babes horren funtsean, izan ere, honako eskubidearen aitorpena egongo litzateke:
|
|
2008
|
|
|
Literaturak, aldiz, gora egin du 6 puntu (%23). Aurreneko
|
horien
eta oso atzetik datozen zientzia eta aisia liburuen artean kokatzen da giza eta gizarte zientzietako liburu mota (%11, 6), aurrekoan baino goraxeago.
|
|
|
" No solo Zola fue un intelectual criticando al Poder; tambien lo era Barres defendiendo la autoridad del Gobierno y del Tribunal Militar" 4 Azken finean, intelektuala karakterizatzen duena ez da bere ideologia, baizik bere jardunbidea, ezkertiar zein eskuindar izanagatik formetan berbera izaten dena. Beraz, ezaugarri
|
horiek
eta definizio hauetan zehazten ez diren beste batzuk honela laburbil litezke:
|
|
|
Esan moduan, ezberdintasun horien atzean gizarte sareek duten garrantzia dago; nazionalitateka ibilbide ezberdinak egiten dira, stock effect edo tantakako prozesuan oinarrituta, hari ikusezin batek sistema aditu bat sortzen duelarik. Sare
|
horiek
eta lurralde bakoitzeko ekonomi sektoreek elkar eragiten dute, eta horrek esplikatzen du jatorri bakoitzeko pertsonek lan merkatuan dituzten aukerak. Horren adibidea da Bizkaiko egitura industriala.
|
|
|
Azken hiru belaunaldien joanean, pixkanaka pixkanaka ikusi dugu, gure herri eta hirietara orain arte ezagutzen ez genituen beste kontinente, estatu eta herrietako pertsonak eta kolektiboak iristen direla, kolore eta azentu desberdina zutenak. Kolektibo
|
horiek
eta Euskal Herrira orain arte etorritakoek eta etortzen jarraitzen dutenek badituzte elementu komunak; baina, hala ere, badituzte zenbait berezitasun eta gure herrialdean bizikidetzarako beste erronka bat izatea eragin dute, baita gehienek eskatzen duten autodeterminaziorako eta" normalizazio" politiko eta kulturalerako ere.
|
|
|
Azken batean, haien aniztasuna eta konplexutasuna aintzat hartzean datza. ...uz daukagun ideiarekin eta jakinarazten diegunarekin ados egon daitezen35, baizik eta esparrua behar bezala egokitzeko, eta, horrela, batetik, Euskal Herriak bizi duen egoera berezian bizikidetza negoziatzeko, eta topaketaeta eztabaida espazioak abian jartzeko, eta, bestetik, esku hartzeko egitasmoak eta ekintzak antolatzeko (gizarte, politika eta kulturaren arloan), errealitate konplexu eta anitz
|
horiek
eta gure herriarentzat lortu nahi ditugunak abiapuntu hartuta.
|
|
|
aldatzen ari diren beharrak eta identitateak dituzten gizabanako eta kolektiboak), espazio berean elkarrekin bizi behar dutenak, eta, hortaz, elkar ezagutu behar dute, eta beren identitateak eta proiektuak negoziatu behar dituzte. Baina negoziazioari ekiteko, kontuan izan behar da pertsona
|
horien artean
eta pertsona horiekiko boterea dis simetrikoa dela. Hau da, ez ikuspegi erabat asimetrikoa eta autoritarioa dugula(" alderdi batekoek dena esaten dute, beste alderdikoek ezer ez", ohiko unibertsalismo moderno uniformizatzaile eta bereganatzailean tipikoa) 36, ezta ikuspegi erabat simetrikoa eta artifiziala dugula ere(" denok dena esaten dugu", kultura arteko mestizajearen kosmopolitismo neomodernoan tipikoa) 37.
|
|
|
Zibernetika informazioa aztertzen duen zientzia da, eta gure bizimoldeak eraldatzeko gaitasuna izan du informazioa prozesatzen duten tresnen bitartez. Ordenagailuak gure bizitzaren zirrikitu guztietan sartuak ditugu eta hasieratik nabarmenak izan dira makina
|
horiek
eta garunaren arteko analogiak. Informazio sarrera irteera, prozesamendua, integrazioa eta konputazioa, zibernetikak ekarritako kontzeptuak izanik garunaren jarduera azaltzeko ohizkoak bihurtu zaizkigu.
|
|
|
Informazio sarrera irteera, prozesamendua, integrazioa eta konputazioa, zibernetikak ekarritako kontzeptuak izanik garunaren jarduera azaltzeko ohizkoak bihurtu zaizkigu. Funtsezko desberdintasunak daude garun artifizial
|
horien
eta garun fisiologikoaren artean; baina konputazio gaitasuna indartuz doan neurrian, makinak gero eta jokaera konplexuagoak egiteko gauza dira eta tartea murriztuz doa. Hor daude adibidez xake programak, Deep Blue eta antzekoak, txapeldun handienei irabazteko gauza direnak (baina ez bere garaipenaz pozteko, kontziente izatetik urrun).
|
|
|
Berak aldarrikatzen dituen politikak aplikatzeko eta aplikarazteko gaitasuna duten pertsonak ere bazituen entzuleen artean, Gipuzkoako Diputatu Nagusi Markel Olano edo Donostiako Ingurugiro zinegotzi Denis Itsaso esaterako. Ez dakit zein adostasun maila duten
|
horiek
eta han zeuden bestelako arduradun politikoek Rifkinek botatakoekin. Ados egonik ere adorerik edo aukerarik izango al dute energia paradigma aldarazteko urrats erabakigarriak egiten?
|
|
|
Euskalgintzako funtzionario hotz eta motz horietatik batzuk —asko? — euskararen eta euskal kulturaren aldeko borroka gogorren garai haietatik landako belaunaldikoak direla nahi nuke sinetsi. Izango dira bai militantziaz tutik ere ere dakiten
|
horietatik
eta beharbada ez dira gutxi. Horiei bost axola zelako kemena, konpromisoa, sakrifizio hitza ere baliatzera ausartuko nintzateke, behar izan den lortutako gutxien gutxienekoak lortzeko.
|
|
|
Ez Azkaratek eta ez Baztarrikak ez baitiote eskatu El Diario Vasco eta El Correo ko arduradunei (euskalgintzaren aldeko jarduerak ere egiten dituztenez) aitortza eta gaitzespena egin dezaten, bi egunkari horiek frankismoa, frankismoko edo frankismo ondoko heriotzak, torturak eta horien egileak babesteagatik, zuritzeagatik (gaur ere badira Guantanamo txikiak espainiar estatuan). Hedabide
|
horiek
eta beren arduradunek inoiz ez dute kondena hori egin eta horiei ez diete deus eskatzen. Historiako kontu zaharrak direla esateak ez du inor ezertatik libratzen, historia horren biktimak eta biktima egileak ere gaur eta hemen baitaude oraindik.
|
|
2009
|
|
|
A Critical Review of Concepts and Definitions) kulturaren 164 definizio batu zituen. Kulturaren filosofiak eskuarki onartzen ditu erabilera
|
horiek
eta beren gainean argudiatzen saiatzen da, kultura giza-jarduera moduan ikusiz. Ernst Cassirer-ek dioenez, adibidez, gizakiak bereizteko beren emaitzetara jo behar dugu, eta horiek kultura sortzen duten sinboloen forma hartzen dute.
|
|
|
Borgmann (1984: 7), dena den, beti aldendu da pentsalari teknofobo
|
horiengandik
eta teknologiari buruzko horien ulerkuntzatik; baina kritikariek uste dute ez duela lortu (ikus testuan aurrerago).
|
|
|
Halere, banaketa primario hori are nabarmenagoa da —haren eragina azpimarratu egin behar da— barne mugen jokoaren ondorioz, barne muga horiek euskal lurraldeen banaketa" sekundarioa" osatzen baitute, estatuen barrukoa. Zentzu horretan, Ipar Euskal Herrian euskal lurraldeen nortasunari lurralde
|
horien
eta Frantziako Errepublika osatzen dutenen arteko mugarik ezak eragiten dio. Hala, Frantziako Erresumak, antzinako ohituren aplikazioaren ondorioz, euskal berezitasuna maila handi samarrean aitortu izan zuen arren, Errepublikak gaitzetsi egin zuen berezitasun hori batasun legislatiboaren izenean.
|
|
|
Frogatuta dago corpus berriak, sortu ez ezik, inplementatu egin behar direla eta gizarteak onartu behar dituela, plangintza arrakastatsua izan dadin. Azken finean, corpusa landuz, tresna batzuk sortzen dira, baina gero ezagutarazi behar dira tresna
|
horiek
eta gizarteak onartu behar ditu. Tresna berriak erabiltzen badira, plangintza arrakastatsua da eta horrek esan nahi du hizkuntza estatusez ere aldatu egin dela.
|
|
2010
|
|
|
Britainiako milaka eskola publikoetan irakasleek beren ikasleei irakasten diete burua gora eta behera mugitu egiten badute lobulu frontaletara doan odol fluxua handitu egingo dela, beraz beren kontzentrazioa hobetu egingo dela; hatzak modu berezi batean elkar igurzten badituzte gorputzean ‘energia fluxua’ areagotuko dutela; prozesatutako janarian ez dagoela urik eta mihian ura gordez garuna zuzenean hidratatuko dela aho-sabaian zehar, ‘garun gimnastika’ deritzon ariketa programa berezi baten parte moduan. Tarte bat dedikatuko diegu uste
|
horiei
eta, are inportanteago, horiek gure hezkuntza sisteman sustatzen dituzten bufoiei.
|
|
|
Esan niezaioke unibertso zoragarriak aurki zenitzakeela, barruak iraultzen dizkizun hamaika sentimendu ager litezkeela. Zuri bururatzen zaizkizun
|
horiek
eta bi. Esan niezazkioke.
|
|
|
Estatu Batuek protokoloa ez izenpetu izanak bere indarra kolokan jarri du. Ohar
|
horiek
eta estatuek politika handinahiak osatzeko eta gauzatzeko dauzkaten zailtasunek herritarren eszeptizismoa elikatu dute. 2009ko abenduaren 7 eta 18 arteko goi bileraren porrotak ez ditu zalantza horiek uxatuko.
|
|
|
Etengabeko krisian gaude, erabateko lehentasuna eman behar zaio ekonomiari eta badakigu gure seme alabek etorkizun latza edukiko dutela lanean eta ondorioz bizitza pribatuan ere (ez dugu ahaztu behar beldurra baliatzea dela jendea manipulatzeko tresna indartsuenetarikoa, aspalditik erabilia eta ondo ezagutua; publizistek eta hainbat sektek ondo kontrolatzen dute beldurraren balioa eta bere nondik norakoak). Beldur
|
horiek
eta beste hainbat mekanismo baliatuz, langileria desestrukturatu egin da. Langileriaren eta enpresen jabeen arteko harremana ez da gehiago ulertzen gatazka bat bezala; interes antzekoak dituzten bi aktore ekonomikoen arteko harreman bezala ulertzen da gaur egun, besterik gabe.
|
|
|
Laburki aipatutako integrazioaren bi ikuskera horiek kontrajarriak izan daitezke edo, aitzitik, diskurtso mailako banaketa formalera mugatu daitezke. Integrazioak esangura
|
horiek
eta beste hainbat izan ditzake (sakontzeko, ikus: Lopez Sala, 2005).
|
|
2011
|
|
|
Ekoizleen %14 dira
|
horiek
eta ekoizpen indar altua dute: produkzioaren %20, 5 beraiei zor zaie.
|
|
|
Taula nagusi horretan ISBN daukaten liburuak bakarrik daude, arestian esana dugunez. Berriz diot Jakinen webgunean agertzen den zerrendan
|
horiek
eta gehiago daudela, ontzat emandako beste asko, 252 zehazki.
|
|
|
Erakutsi zizkidan. Berehala hasi nintzen aztertzen, baina erran nion denbora luzea nuela, eta ea onartzen ote zuen har nitzan manuskrito
|
horiek
eta argazki bat. Erran zidan baietz, hartu nituen, eraman nituen Maulera, han bainintzen emaztearekin eta haurrekin, eta han galdegin nion fotografo bati egiten ahal zuen.
|
|
|
Eraman ninduen Jendarmeriara! Jendarmerian egin ziren foto
|
horiek
eta, argazkiak ukan nituelarik, berriz itzuli nituen manuskritoak.
|
|
2012
|
|
|
Ziur aski familiaren inguruko informazio gehiago dugunean hobeto ulertuko ditugu deserri horiek.
|
Horiek
eta 1918an burutuko duena, hau da, Argentinara joatearena, alegia. Hamazazpi urte zituen orduan.
|
|
|
Objektu
|
horien
eta orokorrean fabrika horietan ekoizten zirenen arteko desberdintasuna ez da bakarrik formala; komertzializazio sistema guztiz alderantzizkoa da, alegia. Produktu horiek serie txikietan sortzen ziren, eta grebaren berri emateko balio zuten, panfletoen modura, aldi berean lanik ez egindako egunen galerak orekatzeko dirua ematen zutelarik.
|
|
|
Baina liburu
|
horietan
eta beste askotan —zentzu epiko batean Nanni Ballestrinirenak izugarri ederrak dira, eta Curcio bera Progetto Memoria izeneko argitalpen sorta ederra egiten ari da— ezagutu daiteke ikuspegi militante batetik Italiako historian" berunezko urteak" izenarekin ezagutzen den tartea, eta bertatik irakaspen batzuk atera daitezke, Euskal Herrian aplikatzekoak. Han, borroka armatua ez zen egon askapen nazionalari lotua, eredua izan zen oso difusoa eta errizomatikoa, talde armatu askotxo egon ziren, eredu diferentetako komunismoak eta gero gurera ere inportatu ziren talde autonomoek garrantzi handia izan zuten.
|
|
|
hasiera berriaren ideia mito hutsa da, konstituzio berri baten onartzeak (1812an edo 1978an, berdin dio) ezin du, razionalki, tabula rasa egin aurreko historia guztiarekin, eta horrelakorik egiten badu normala da kaltetuek protestatzea eta aldaketak proposatzea. Protesta
|
horiek
eta proposamen horiek irrazionaltzat jotzea mistifikazio hutsa da. Horiek dira liburu honen premisa inplizituak.
|
|
|
Askotan, bi indarrak kontra izan ditu euskarak. Bi datu
|
horiek
eta denborazko eta geografiazko aldagaiak kontuan harturik, argi dago, alde batetik, Lastur edo Ea ez direla Tutera edo Portugalete, ez orain eta ez une historiko zaharragoetan, eta, bestetik, 1940ko hizkuntza politika ez zela 1985ean zegoena.
|
|
2013
|
|
|
Beraz, hona lehen konstatazioa: aukera dagoenean, hizkuntza gutxituko komunitateak beren hizkuntzazko komunikabideak izaten saiatzen dira,
|
horien
eta hizkuntzen joan etorrien arteko loturari buruzko teoria landuegirik egon ez arren.
|
|
|
Hori guztiori gutxi balitz, kontuan hartzen baditugu Euskal Herriko egoera soziolinguistikoan izan diren aldaketak, eta teknologian izan direnak, orduan hausnarketa ekidinezina bihurtzen da. Hurrengo orrialdeetan aldaketa
|
horiei
eta ETBk haiei aurre egiteko egin duenari erreparatuko diogu, geroago gogoetarako ildo batzuk garatu ahal izateko.14
|
|
|
Lehenengo bietan, erabakia hartzeko aipa daitezkeen kanpoko eta barruko arrazoiak aurkeztuko dira, eta barrukoen artean, garrantzi berezia emango zaio nazio askapenaren bidean ETAk jorratutako bi negoziazio ildoak azaltzeari. Hirugarren atalean, azkeneko urteotan estrategia
|
horien inguruan
ETAk eginiko gogoetak agerrarazi nahi dira. Eta amaitzeko, gertatutako aldaketei buruzko azken gogoeta eta balorazioa egingo da.
|
|
|
in vitro ernalketarekin hasi eta alokairuzko amekin bukatu— bi jarduera horiek kontzeptualki banatzen lagundu duten arte. Marvin Harris antropologoak esaten duen moduan, jaiotzen bultzatzaile edo natalista izan diren kulturek tolerantzia gutxiago izan dute ugalketara begira ez dauden olgeta sexualekin —jarduera homosexualak, onanismoa deiturikoa... —, eta askotan zigortu eta baztertu dituzte halakoak; horren natalista ez diren kulturetan tolerantzia handiagoa egon daiteke
|
horietarako
eta, bide batez, diferentea den beste kontu baterako: horregatik ere, literatura antropologikoan badago kasu bakan batzuetan hirugarren sexua onartu duten kulturen berri.
|
|
|
Horrela, medikuntzak edo gurasoek —kasu gehienetan medikuntzak estu lagunduta— ez dute momentuan erabaki eta intersexuala den pertsonak sexu ofizialik gabe hazi ahal izango du, bere kabuz erabaki ahal izateko. Noski, kulturalki, gizartean, plazan, arazo larriak biziko dituzte pertsona
|
horiek
eta horien bizitzaren lehenengo urteetan gurasoek, zer esanik ez. Baina iraultza kontzeptuala itzela da.
|
|
|
Urrundik baina finko eusten dio Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzak. Azken urteotan balio berdintsuetan dabiltza guztiak, bi
|
horiek
eta gainerakoak.
|
|
2014
|
|
|
|
Horiek
eta beste meritu artistikorik ere gogoratu genuke Bilboko Familia Trap hari buruz, baina bego horretan gaingiroki egindako kontaketa.
|
|
|
Bi adibide, energia berriztagarria kontratatzeko Goiener (http://goiener.com) edota komunikazio zerbitzuak kontratatzeko Eticom (http://eticom.com), azpimarragarriak dira arlo honetan.
|
Horiek
eta beste batzuk ezagutzeko webgune interesgarria: http://mecambio.net.
|
|
2015
|
|
|
Beste asmo bat zen Euskal Herriari buruzko gaiak lantzekoa, naziotasuna, askatasun egarria, ekonomia eta beste. Eta talde bat osatu zen inguruan genuen apez estudiatzen zebilen jendearekin, eta gai
|
horiek
eta besteak lantzeko eskatzen genien. Eta horiek egindako eskemekin ni joaten nintzen hitzaldiak ematen.
|
|
|
zeraman lehergailua zartatuta hildako alabaren amaren gutun formako gogoeta. Bi eleberriotan, baina, gurasoak ez dira ideologiaren transmisio lana egiten dutenak (aitarik ez dute ezagutzen seme alaba
|
horiek
eta ez dira haren ideologiaren oinordeko), eta gatazka politikotik at kokatzen dute beren burua; aitzitik, semearen eta alabaren heriotzak haien militantzia jartzen die agerian, eta baita beren seme alaba hilekiko distantzia areagotu ere, haien erabakiak ulertzen ez dituzten neurrian. Nobela horietan seme eta alabaren engaiamendua ez da familiako herentziaren ondorio, ezpada ‘giro’ eta ‘kultura’ baten emaitza.
|
|
|
Bietan ere kontrastea handia da gizartearen bizimodu arrunt, hedonistaren eta beren seme alaben patu tragikoaren artean. Pertsonaia
|
horiek
ETAren indarkeriaren biktima gisa aurkeztuz, nolabait Saturnoren mitoa berridazten dela dirudi, alegia, bere seme alabak jaten dituen munstro gisa irudikatzen dela ETA.
|
|
|
Hortik aurrera, teknologia
|
horien
eta gizakion arteko komunikazio interfazeak etorriko dira. Zuzenean makinak erabiliz, gure gorputzean txertatutako tresnen bidezko komunikazioa.
|
|
2016
|
|
|
Herri
|
horiek
eta datu hau bereziki azpimarragarria dapolitikoki egituratuta daude autogobernu maila dena delako baten bidez, eta beren herri borondatea adierazteko tresna demokratikoak badituzte (legebiltzar eta gobernu propioa, bertako alderdi politikoak, gizarte antolatu bat, herritar ahaldunduak...). Herri horietako herritarrek burujabetza ariketa baten bidez erabaki nahi dute zer nolako harreman politikoa nahi duten estatuarekin, eta ariketa hori bide guztiz baketsu eta demokratikoetatik egin nahi dute, jakin badakitelako burujabetza prozesuak oso konplexuak direla, eta bide demokratikoak zilegitasuna ematen diela bai herriaren baitan behar duten adostasun maila lortzeko orduan, bai nazioartearen aurrean.
|
|
2017
|
|
|
Iparragirreren bertsoak ziren
|
horiek
eta Pariseko urteak kontatzeko ontsa emanak dira.
|
|
|
Egun batez oroitzen naiz lo egin genuela Meteoran. Badakizu alimaleko arroka
|
horiek
eta puntan monasterioak eraikiak baitira, eta igateko sokak baliatzen baitituzte Hori berezia izan zen. Bai, baina leku eder baten aipatzeko...
|
|
|
Euskal nazionalismoaren historian joera hau nagusitu da eta hemendik dator, hain zuzen, euskarari ematen zaion lehentasuna. Hala ere, aurretik ere esan dugu nolako kontraesanak sortu izan diren identitateari dagozkion helburu ideal
|
horien
eta praktika politikoaren artean; gaur ere ikusten dugu euskal nortasunari buruzko diskurtsoaren eta praktika soziopolitiko eta kulturalaren arteko tirabira: zerk egiten gaitu herri, eta zer nolako herria nahi dugu?
|
|
|
Gure egitasmo transmediaren oinarriak finkatzeko ezinbestekoa izan da marko teoriko bat lantzea, eta jarraian doazen pasarteotan lanketa horren berri emango dugu. Jakitun gara, halaber, ez dugula ikergaia horrenbestez agortuko, eta saiakera sakonagoetarako atea zabaldu besterik ez dugula egin.5 Eskura jarri ditugun ehunka bineta
|
horiek
eta hausnarketa teoriko laburrok aurrera ekiteko baliagarriak izatea nahiko genuke.
|
|
2018
|
|
|
Datu
|
horiek
eta askoz gehiago ezagutzea oso garrantzitsua izan da; baina, orain, txosten horri hasiera jarraipen egokia eman behar zaio. Denok dugu oraingoan ere zeregina.
|
|
|
Euskara hizkuntza bizia den neurrian, forma estandarrean eta euskalkietan bizi da:
|
horien
eta haren arteko harremanak bizia eta dinamikoa behar du izan.
|
|
|
euskal sortzaileen estatutua aitortuko eta definituko duen legea onartu eta aplikatzea, edozein laguntza jasotzeko euskaraz programatzea derrigorrezko izango duen kuota sistema ezartzea, hezkuntza formalean eta ez formalean euskal kultur adierazpenen lanketa curriculumean jasota egotea, eta abar.
|
Horiek
eta gehiago biltzen ditu, esaterako, Hizkuntza Eskubideak Bermatzeko Protokoloa. Euskal Herriko Garapena dokumentuak.
|
|
|
Praxi hori bi ezaugarritan bereizten da idealismo eta boluntarismotik (baita estatu boluntarismotik ere): batetik, izan badiren instituzio sozialak eta horien menderatze erak kritiko eta praktikoki eraldatzeko aritzea da, eta, beraz, instituzio horiek sakonki aztertu eta ezagutu behar dira; eta, bestetik, instituzio
|
horien kontra
eta horietan berorietan hasten da praxia, jakinda errealitate soziala aldatzeko asmoak ez direla betetzen borondate hutsez.
|
|
|
Ez dut topatu datu
|
horien
eta hizkuntzaren arteko ikerketarik. Interesgarria litzateke euskarak jokatzen duen papera ere aztertzea, ezta?
|
|
|
Biktimismo paternalismo olatuetan ez itotzeko, ordea, zer egin? Gai
|
horien
eta beste hainbaten inguruan dabil emakume bertsolarien kolektiboa, bertsotan egiteari utzi gabe (‘Ber oholtzan jarritako oina’, Berria,). Hau da, autoestimua eta konfiantza lantzen pentsatzen indartzen ari diren une berean ateratzen dira plazara.
|
|
2019
|
|
|
Demokrazia ordezkatzailearen krisiak erakunde publikoen gobernagarritasuna kolokan jarri duen garaiotan, herritarren parte hartzea eta gobernugintza irekiagoak sustatu nahi dituzten proposamenak ugaritzen ari dira, batez ere ezkerreko alderdi eta pentsalarien artean.1 Alderdi politikoen ordezkaritzatik harago, gizarte sektore baztertuen eta herri mugimenduen ahotsa integratzea izaten da helburuetariko bat. Baina ezkerreko indar politikoak gobernura heltzen direnean, zein izaten da ezkerreko alderdi
|
horien
eta herri mugimenduen arteko harremana. Nola artikulatzen da bi aktore horien arteko ekintza politikoa?
|
|
2020
|
|
|
Aldaketa
|
horietan
ETAren desagertzea mugarri izan ote den galdetzerakoan, ez dute lotura zuzenik egiten. Aurretik zetozen literatur jardunean eragingo zuten aldaketak, diotenez.
|
|
|
Non dago gure existentziaren balioa? Balio hori ez gizarteak, ez historiak, ez ezerk ez dit ematen; baizik eta, hain zuzen,
|
horien kontra
eta gizadiaren historia faktikoaren kontra, bakarrik gizaki izateagatik dauka giza eskubidea gizakiak.
|
|
|
4 Adibidez, Lizardiren Gure mintzo edo Xalbadorren Ama Euskal Herria. Poema
|
horietan
eta beste askotan barna dabilen paradigman, euskara ama jaiotza natura kateatuta daude baliokidetzan. Paradigmak herrien berezkotasuna (kultura, etnia...) eta eratze politikoaren artifizialtasuna (estatua) bereizten ditu, Euskal Herria, noski, lehen atalean dagoelarik.
|
|
|
Bada, idatzi honek azken hori nabarmendu nahi luke, adibide jakin bat aitzakiatzat harturik. Erakutsi nahi duguna zera izango da, Azurmendik beste autoreak kasu honetan Sokratesgurera ekarri dituenean, funtsean, lan aseptikoa baino,
|
horiekin
eta horien bidez nahitaezgogoeta egiten duela. Hau da, bestelako pentsalari eta idazleen dibulgazio lanek, nolabait, Azurmendiren gogoeta osatzen laguntzen eta islatzen dute.
|
|
|
Teoria
|
horiek
eta test eraikuntzarako urratsak kontuan hartuta aukeratu dira a priori Pertsona Kooperatiboaren profilaren aldeko eta aurkakotzat jo diren aldagaiak. Horrela, test eraikuntzarako balidazio prozesuak eskatzen dituen fidagarritasuna eta baliozkotasuna aztertzeko analisiak burututa, hiru dimentsio orokor ditu eraikitako azken eskalak:
|
|
|
Horiek aitzakiak ziren, biolentziaz ez hitz egiteko, giza eskubideez ez aritzeko. Orain, ordea, ETArik gabe, uneotan dagoen biolentzia bakarra estatuak preso
|
horien
eta beren senideen aurka egiten duena denean, sentipenez hitz egin behar da. Hitz egin, edo, hobe, isildu.
|
|
2021
|
|
|
Eta bi mutur horien tartean, 20 titulutik behera atera duten 314
|
horien
eta 100 titulutik gora atera duten hiru bakar horien tarteko erdiko mailako 17 editoreen presentzia eskasa da, eskasegia. Atomizazioarekin batera, desoreka hori ere azpimarratu beharrekoa da.
|
|
|
Jakina, baso ustiategiak beharrezkoak dira, gure gizartean eskari handia duten produktuak sortzen baitituzte, hala nola paper orea edo eraikuntzarako egurra. Hala ere, oreka bilatu beharra dago
|
horien
eta gure basoen kontserbazioaren eta berreskurapenaren artean.
|
|
|
Merkatuaren legeak nagusi bakar direlarik, hartzaile kopuru
|
horiekin
eta euskarazkoa azpikulturatzat jotzen duen komunikazio sistema baten barruan, zein etorkizun espero dezake euskal sortzaileak epe ertain eta luzera. Eta euskarak berak?
|
|
|
Eta bi mutur horien artean, 20 titulutik behera atera duten 268
|
horien
eta 100 titulutik gora atera duten bost bakar horien tarteko erdiko mailako 17 editoreen presentzia eskasa da, eskasegia. Atomizazioa ez ezik, desoreka hori ere azpimarratu behar da.
|
|
2022
|
|
|
Jose Mari Agirrek 1960 ondoko urteetan izandako hazkunde industrialaren gabeziak eta horren ondorioak aipatzen ditu. Egile
|
horiek
eta dosierra osatzen duten gainerakoek iraganaren ajeak azpimarratzen dituzte, bai eta horretan eragiteko Euskal Herri osoko datu homologatuak ez izatearen problema. Baina hori beste gai bat da.
|
|
|
gorputz eta jarrera batzuk onartzen dira eta beste batzuk ez. Horregatik jasaten ditugu emakumeak erasoak, are gehiago gauetan etxera itzultzean, ez delako gure tokia, eta mozkorrak bagoaz, zigorra, ez baitzaizkie portaera sozial horiek onartzen izaki
|
horiei
eta espazio horietan; beraz, mugitzeko modu jakin batzuk indartzen dira (taldean, babestuta, atentzioa eman gabe, ezkutuan), eta beste batzuk debekatu. Ez al luke zaintza kontzeptuak hori erdigunean jarri behar?
|
|
2023
|
|
|
Beraz, ezinbestekoa deritzogu instituzio publikoen eta gizarte eragileen, kasu honetan, euskalgintzaren, indarrak batzeari eta osagarritasunez jardutea ahalbidetuko duen gobernantza eredu berri bat garatzeari. Modu bertsuan, bi aktore
|
horien
eta adituen jakituria artikulatzeko moduak bilatu lirateke, merkatuko indar homogeneizatzaileei, datozkigun erronka berriei eta etorkizun konplexu horri erantzun eraginkorrak eman ahal izateko.
|
|
|
Beren aldetik, ingurumen eta gizarte auzietan aritzen diren aktibistek sentitzen dute jasangarritasuna eta horri lotutako estrategiak ez direla nahikoa erronka horien jatorria aurkitzeko, bereziki arazo horien jatorrian dauden antolakunde politiko eta instituzional berberak badira auzi horiei heltzen dietenak. Estrategia
|
horiek
eta horietatik eratorritako ekintzek ez dituzte kolokan jartzen arazo horien erroan dauden oinarrizko egiturak eta sistemak (sinesmenak/ usteak), eta hori da gorago aipatutako eszeptizismoaren jatorria.
|
|
|
arrisku txikiko proiektuak (azpiegitura logistikoak, hezkuntza eta osasun inbertsioak), pilotuak (beste esperientzia batzuetan funtzionatu zuten ekimenak, baina euskal testuingurura egokitu beharrekoak Michael Porterren kluster politika, euskararen berreskurapena, kooperatiben mugimendua eta oinarrizko errentaren politika) eta prototipo apurtzaileagoak (Bilbao Guggenheim Museoa edo Basque Culinary Center). Euskal esperientziak iradokitzen du sistema osoan eragina izateko gaitasuna duen proiektu zorro bat orekatu behar dela kategoria
|
horien
eta deskribatutako tipologien artean (ekintzailetza edo abiarazteko ekimenak, lankidetza publiko/ pribatuak, zerbitzu publikoak edo araudia).
|
|
|
Baina, gizartea nola, gizarte mugimenduak eta
|
horiek
eta herri erakundeen arteko harremanak aldatuz eta eraldatuz doaz. Badakigu gure gizartea, Mendebaldeko gizartea oro har, azken hamarkadetan asko, ikaragarri aldatu dela:
|
|
|
Argi dago, kultura aurreiritziak eraldatzeko, hezkuntza testuinguruek ere indar egin behar dutela euskal kulturaren inguruko bestelako imajinarioak, praktikak eta ikuspegiak hedatzeko, baita kultura hitzarmen berriak eraikitzeko prozesuetan indar egiteko ere. Baina, antza denez, epe laburrean behintzat, kultura hitzarmen berritu
|
horiek
eta hezkuntza hitzarmen berritu horiek ez dira etorriko, ez Eusko Jaurlaritzaren eskutik, ez Nafarroako Gobernuaren eskutik, ez Frantziako hezkuntza sistemaren eskutik. Bestelakoak behar du izan eraldaketaren logikak, bestelakoak behar du eragiteko bideak.
|