|
2002
|
|
|
Azken urteetako lan erreformak justifikatzeko, sindikatuek botere handiegiadutela aipatu izan da, eta botere
|
horrek
lan merkatua zurrunegia izatea ekarriduela. Jarraian, sindikatuek presioa egiteko dituzten bide nagusiak aipatuko ditugu.
|
|
2003
|
|
|
Adimeneko ezgaitasunen bat duen pertsonaren bat kontratatzeko interesa duten familiei eta enpresaburuei ere aholkuak ematen dizkie, eta adierazten du zer abantaila dituen enpleguak, zer kontratu mota dauden hobari ekonomikoekin, zer portaera eta gizarte interakziorako jarraibideak. Gainera, kolektibo
|
horrek
lan merkatuan duen jarrera aldaketa bultzatzen du, eta autonomia pertsonala eta profesionala sustatzen ditu. “Lan normalizatua egiteko gaitasuna duten pertsonak dira; gizarteak aukera bat ematea besterik ez dute behar”, adierazi zuen elkarteko lehendakariak.
|
|
2007
|
|
|
Equipara 2008 txostenean egindako aurrerapenaren arabera, 16 eta 64 urte bitarteko Espainiako 2,3 milioi ezgaitu baino ez ditu lan egiten. Espainiako enpresen %14k bakarrik betetzen du LISMI. Erreserbako kupoa Fundazio honen aburuz, kolektibo
|
horrek
lan merkatuan sartzeko dituen zailtasunek, jasotzen duten prestakuntza eskasak, gizarte eta enpresa kontzientziazio urriak eta gizarteratzean parte hartzen duten eragileen arteko komunikaziorik ezak eragiten dute erreserba kupoa ez betetzea. Berrogeita hamar langiletik gorako 1.319 enpresatan egindako inkesta baten arabera, %82k ezagutzen dute LISMIren edukia, nahiz eta horietako askok azaletik ezagutzen ez duten, eta gainerako %18k ez dute ezagutzen.
|
|
2009
|
|
|
Sindikatu eta talde feministek kezka agertu dute, atzeraldi ekonomikoa emakumeei ari zaielako eragiten bereziki. Gainera, nabarmendu dute,
|
horri
lan merkatuan emakumeek bizi ohi duten diskriminazioa gehitu behar zaiola. Salatu dute emakumeen soldatek gizonenak baino txikiagoak direla oraindik, eta langabezia gutxiago kobratzen dutela.
|
|
2010
|
|
|
Gizarte Segurantzako zergapekoen kopuruak behera egin du langabezia tasa kezkagarria dela-eta, azpimarratu du txostenak. Egoera dela medio, erretreta atzeratzearekin ez da nahikoa, eta
|
horregatik
lan merkatua erreformatzea eskatu dio Espainiari EBk. Espainiak herritarrak denbora gehiago lan egitea baimendu eta sustatu behar duela uste du EBk, gazteen artean batez ere.
|
|
|
Gaur egun, lau milioi etxekoandre baino gehiago lanik gabe daude etxeko lanetan, duela bi urte baino 500.000 gutxiago, Adeccok dioenez. Kontuan hartzen badugu aldi
|
horretan
lan merkatuan sartzea erabaki zuten emakumeen kopurua 611.200 pertsonakoa izan zela, 480.000 emakume inguru gaur egun lan bila dabiltzala. Langile horien profila 40 eta 54 urte bitarteko emakume bat da, seme alabak eta lehen mailako ikasketak dituena.
|
|
2014
|
|
|
%7tik %10, 8ra. Behin behineko langile gehiago EBn baino Hego Euskal Herrian egiten diren kontratuen %6 baizik ez dira mugagabeak;
|
horrek
lan merkatuaren prekarizazioa erakusten du. Horren ondorioz, EBn aldi baterako kontratudun gehien duen lurraldeen artean dago Euskal Herria:
|
|
2015
|
|
|
Ez dago, aldiz, ehun langiletik gorako enpresarik. Nahiz eta langabezia tasa batez bestekoaren azpitik egon, Gaindegiak (2013) ohartarazten du
|
hori
lan merkatuaren eskasiaren (eta gazteek horregatik herria uztearen) ondorio dela.
|
|
2016
|
|
|
2027rako adin hori 67 urtera igoko da, eta halaber atzeratuko da erretiroa aldez aurretik hartzeko adina. Adegik kalkulatu duenez, Gipuzkoan gehienez beste 3.300 lagun batuko dizkio
|
hori
lan merkatuari, %50ek erretiro aurreratua hartu ahal izango dutelako.
|
|
2017
|
|
|
Europar Batasunak 2011ko udaberrian adostutako Itunaren baitan kokatzen da erreforma hori, hots, Ekonomiaren Egonkortasun eta Hazkundearen aldeko Itunaren barruan. Itun
|
horrek
lan merkatuaren erreforma eskatzen zuen, malgutasuna handitzeko (kaleratzeak errazteko, alegia) eta esku-lanaren kostua murrizteko (soldatak jaisteko). Bestela esanda, lan eskubideak deuseztatu nahi zituzten, langile klasearen eskubideek ez zezaten kapital metaketa oztopatu.
|
|
2018
|
|
|
Hizkuntzaren estatus eta ezaugarri
|
horrek
lan merkatua zabaltzen die finlandiera menderatzen duten itzultzaile eta interpreteei. Finlandiak ikastaro trinkoak antolatzen ditu suomiera ikasi nahi duten atzerriko profesionalentzat, eta Ekbergen arabera (Hannikainen, 1999), nazioarteko ehunka ikaslek hartzen dute parte finlandiar hizkuntza eta kultura ikasteko udako barnetegietan.
|
|
2021
|
|
|
Ez da ahaztu behar gazteen egungo trantsizioak laneta ekonomia prekaritateko egoeran garatzen direla gazte askorentzat, bizi ziurgabetasuna eta linealtasun biografiko eza nagusi diren kinka larrietan. Izan ere, sarritan gazteen trantsizioen konplexutasuna ‘hautazko biografia’ gisa aurkezten den arren, ustezko askatasun
|
horrek
lan merkatu malguek eragindako desabantailaeta zaurgarritasun egiturak ezkutatzen ditu. Egiturazko faktore baldintzatzaileek (posizio ekonomikoa, generoa, etnia, eta abar), faktore pertsonalek gazte trantsizioetan eragindako zailtasunek (kasuan kasuko sare sozialak, familia sozializazioa, komunikazio gaitasuna) eta instituzionalek (hezkuntza sistemak, lan egiturak) osatzen dituzte, besteak beste, desabantaila egitura horiek.
|
|
2022
|
|
|
Horiek erakusten dute urteko bigarren hiruhilekoan, euskal ekonomiak hazkundeari eutsi diola —zazpigarren hiruhilekoz jarraian—, beste 0,9 puntu igota, baina mantsoagoa izan dela lehenengo hiruhilekoan baino. Eusko Jaurlaritzaren aurreikuspenen arabera, litekeena da joera hori indartzea, eta
|
horrek
lan merkatuan ere eragina izatea: urte amaierarako %9, 5 inguruko langabezia tasa espero du.
|