|
2007
|
|
|
Kontuak kontu, nahiz eta egia borobila den lana aurkitzeko perfilak eskatu ezean gure ikasleen erdiak baino gehiagok ez lukeela euskara ikasiko, ezin dugu ukatu azterketa bat gainditu beharrak presio handia sortzen diela eta
|
horrek
jarrera negatiboa eragiten diela. Beraz, bide berriak urratu lirateke.
|
|
|
Dakigunez, plangintzak, ezberdinak dira aplikazio esparru, helburu, iraupen, dimentsio eta abarri dagokienean, baina guzti guztiek dituzte plangintzaren eragileak eta parte hartzaile edo jasoleak. Zentzu horretan, geure erabilera plan ezberdinetan parte hartzaileak izango diren langile, guraso, gazte edo aisialdiko monitoreak, beraien plangintza ezagutzeaz gain,
|
horren aldeko
jarrera izatea funtsezkoa izango da, subjektu aktibo izan eta eragile garrantzitsu bihurtzeko. Plangintzak arrakasta izateko, plangintzaren subjektuak izango direnek, plangintza horren berri izan, diseinuan parte hartu eta helburuak barneratzea litzateke egokiena.
|
|
|
Lerro batzuk gorago aipatu den lanean (Mart� nez de Luna, 2010) esaten genuen azken bi hamarkadetan lurruntzen joan direla, abertzaletasunaz kanpoko sektoreetan batez ere, urte batzuk lehentxeago pilpilean zeuden euskarekiko lilura eta miresmena. Hori ez ezik, hizkuntza
|
horren aldeko
jarrera eta atxikimendua zalantzan jartzen hasi direla aipatzen zen; izan ere, euskararen aldeko hizkuntza politikari kutsu politizatua, ideologikoa, eta erabilera partidista leporatu zaizkio. Alegia, errealitatearen hautemate eta irudikatzea gidatzen eta bideratzen dituen egitura kognitibo berria garatu da, zeinak euskara modu abstraktuan onartzen badu ere, bere aldeko neurri zehatz asko gaitzesten duen.
|
|
2008
|
|
|
Horren guztiaren bidez osatzen den gizarte testuinguruan, hizkuntzak bigarren mailako papera hartu eta atzera egiten du Gaztelania erabiltzeak abantailak ditu, euskara erabiltzeak zailtasunak dakartza, eta
|
horrek
jarrera bat zabaldu zuen euskal gizarteko sektore zabaletan. Horren guztiaren ondorioz, besteak beste, hizkuntza bat errazago baztertu zen; hau da, euskararen familia bidezko transmisioa galdu zen Gainera, hizkuntzaren belaunaldiz belaunaldiko transmisioari eutsi zieten
|
|
2010
|
|
|
...politikoa ere ez zen dinamika berri horretatik at gelditu. trantsizio politikoak autonomien estatua ekarri zuen eta azken horrek eskuduntzak, hizkuntzari zegozkienak barne. baina, moda guztiekin gertatu ohi den bezala, bolada hura ere agortu zen eta XX. mendeko 80 hamarkadetatik aurrera euskarekiko lilura lurruntzen hasi zen, abertzaletasunaz kanpoko sektoreetan batez ere. hori ez ezik, hizkuntza
|
horren aldeko
jarrera eta atxikimendua zalantzan jartzen hasi ziren. euskara ikasteko ahaleginetan murgilduta ibili ziren asko, frustrazioan erori ziren. horren arrazoietako bat —nagusia, agian— hauxe izan zitekeen: bigarren hizkuntza gisa ikasita, euskaraz lortutako gaitasunak erabilerarako premia edota aukera egokiekin bat egin ez izana. euskararen defentsan ordura arte gotorleku izan ziren giro politiko abertzaleak autonomiaren hautuak banatu zituen, baita euskalgintzari zein hizkuntza politikari dagokionez ere, biak ala biak banaketa eta liskar politikoen arrazoietako bat bihurtu baitziren. hala ere, estrategia zatitu baten bitartez bazen ere, euskara suspertzearen ardura alderdi politiko abertzaleen agendetan baino ez zen modu sinesgarrian gorde. hori baliatuta, euskararen inguruko hizkuntza politikari kutsu politizatua, ideologikoa eta erabilera partidista atxiki zizkioten indar politiko estatalistek. alegia, errealitatearen hautemate eta irudikatzea gidatzen eta bideratzen zituen egitura kognitibo berria garatu zuten nortasun espainiarduneko giro sozialek eta noranzko bereko alderdiek. edo, bestela esanda, euskararen gaineko framing berria eraiki eta hedatu zuten. ongi jabetu behar da framing berri hori sortzeak duen garrantzitaz, izan ere, Canel eta Sanders-ek (2005) azaldu duten bezala, hizkera politikoaren bitartez egiten den gertaeren edo egoeraren interpretazioa (framinga) errealitatea sortzeko hiru moduotan erabil daiteke:
|
|
2012
|
|
|
hizkuntzaren bitartez talde horretako partaideekin tratu komertzialak egiteko, lantokian gora egiteko, diru gehiago irabazteko... Aktitude instrumentalek hizkuntza edo aldaera horretan hitz egitearen ikuspegi pragmatikoa adierazten dute; hizkuntza edo aldaera bat onura ekonomikoarekin edo gizarte mailan promozio aukerak handitzearekin lotzen bada, hizkuntza
|
horrekiko
jarrera instrumentalak garatuko dira (Zarraga eta beste, 2010).
|
|
2014
|
|
|
Hala eta guztiz ere, nahikoa hedatuta dago jarrerak hiru osagairen interrelazioaren ondorio direnaren ideia: lehena, osagai kognitiboa, jarreraren oinarri dena, objektu jakin bati buruzko usteez eta ezagutzez osatuta dago; bigarrena, osagai afektiboa, objektu
|
horrekiko
jarrera baldintzatzen duten bizipenen, emozioen, sentimenduen eta lehentasunen multzoa da; eta hirugarrena, jokabideari dagokiona, ekintzaren agerpena da, bai eta jarrerak identifikatzeko aukera ematen duten asmoen adierazpena ere (Baker, 1992: 12).
|
|
|
Hiru osagairen interrelazioaren ondorio direnaren ideia: lehena, osagai kognitiboa, jarreraren oinarri dena, objektu jakin bati buruzko usteez eta ezagutzez osatuta dago; bigarrena, osagai afektiboa, objektu
|
horrekiko
jarrera baldintzatzen duten bizipenen, emozioen, sentimenduen eta lehentasunen multzoa da; eta hirugarrena, jokabideari dagokiona, ekintzaren agerpena da, bai eta jarrerak identifikatzeko aukera ematen duten asmoen adierazpena ere.
|
|
|
Interesgarria eta garrantzitsua litzateke eskolan euskararen, lekuko lekuko hizkera eta euskara batuaren nozio hauek guztiak lantzea. Batek baino gehiagok ez du euskara batua gustuko, ez dute aldaera
|
horrekiko
jarrera baikorrik adierazten. Gaztelaniarekiko ere atxikimendu oso txikia dute gazteek, naiz eta garrantzitsua dela esaten duten.
|
|
2015
|
|
|
aurreiritziak), berarenganako emozio negatiboak sortzen bazaizkit (afektiboa: beldurra, haserrea, nazka), eta berarekin ez egoteko eta ez hitz egiteko joera badut (konatiboa), pertsona
|
horrenganako
jarrera txarra dudala esan nezake. Horrela portaera atzeman genezake" (Zupiria, 2008:
|
|
2016
|
|
|
Aurrera begirako erronkak" Mikel Zalbideren Txostenari iruzkina tema bat (edo Bourdieu k hobetsiko lukeenez ekonomia bat eta 1982) dago hor, batetik; baita ezkutuko sistema bat ere, bigarren
|
hori
jarrerei eta inkontzienteari loturik.
|
|
2019
|
|
|
" Nik uste dut abestiren batzuk erdaraz aterako zirela, batez ere abestiak ingurukoekin partekatzea gustatzen zaidalako, eta ez balute euskaraz ulertuko frustragarria izango zen". horregatik, Arakistainen hizkuntza hautua atxikimendu batek bideratu badu ere, agerian geratu da testuinguru ezberdin batek erabaki hori aldatu dezakeela. kontrara, etxezarretaren hautua testuinguru soziolinguistikoaren aurka joan da hasieratik. Ingurune erdaldun batean euskararekiko atxikimendua sentitzen zuelako hasi zen euskaraz kantatzen, eta erabaki kontziente bat izan zen. euskara euskal herriko altxor bat dela aipatu du elkarrizketan zehar, eta horregatik adierazpen
|
horrek
jarrera hori indartu egiten du. Baina hori jarrera pertsonal bat izan zen, eta ez taldearena:
|
|
|
Ingurune erdaldun batean euskararekiko atxikimendua sentitzen zuelako hasi zen euskaraz kantatzen, eta erabaki kontziente bat izan zen. euskara euskal herriko altxor bat dela aipatu du elkarrizketan zehar, eta horregatik adierazpen horrek jarrera hori indartu egiten du. Baina
|
hori
jarrera pertsonal bat izan zen, eta ez taldearena: " Orduan euskaraz kantatzearen nahiko kontziente nintzen arren, taldea ez".
|
|
2021
|
|
|
Helburua: Eskualdeko hizkuntza eta kultura aniztasuna aitortzea, eta aniztasun
|
horrekiko
jarrera positiboa bultzatzea.
|
|
2022
|
|
|
Helburuei dagokienez, honako helburua ezartzen du curriculumak Euskara eta Literatura eta Gaztelania eta Literatura irakasgaietan Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan dagokigun arloaren inguruan: " gure errealitate elebiduna eta eleaniztasuna nahiz kultura aniztasuna ezagutu, interpretatu eta balioestea, soziolinguistikaren oinarrizko ezagueren bidez, era
|
horretan
jarrera positiboa izateko hizkuntzen eta kulturen aniztasunarekiko, hizkuntzekiko jarrera enpatikoak eta asertiboak sustatzeko, eta euskara erabiltzeko" (Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila, 2015: 282). Batxilergoan, berriz, bi dira curriculumak ezarritako helburuak; batetik," Euskal Autonomia Erkidegoko elebitasuna aztertzea eta interpretatzea, soziolinguistikako ezagueren bidez, era horretan hizkuntzekiko jarrera enpatikoak eta asertiboak sustatzeko, eta euskara erabiltzeko" (Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila, 2016: 118); bestetik," eleaniztasuna nahiz kultura aniztasuna aztertzea eta interpretatzea, soziolinguistikako ezagueren bidez, haiekiko errespetua eta jarrera positiboa izateko" (Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Saila, 2016: 118).
|