|
2000
|
|
|
Eta gero egongo litzateke erreflexio bat esateko: bueno, eta lagun dituzunak, eta beste gai horretan lagun ez dituzunak, horiekin maila pribatua eta maila publikoa nola ezkontzen den, eta bueno,
|
hori
jada norberak erabaki beharreko kontua da, ezta?
|
|
2001
|
|
|
Beraz lan egitekoak, hiztegi bat hartu, arretaz jarri, eta gauza bakoitzari zer interpretazio eman pentsatzekoak; eta beste batzuek dira sofan jarrita irakurtzekoak. Niretzat irakurtzea gozatzea da, eta gozatzeko bi hiztegi behar baditut,
|
hori
jada beste zerbait da, lan egitea.
|
|
|
Baina
|
horrek
jada ez du erremediorik. Gauza bakarra egin lezake orain.
|
|
|
Kasu batean zein bestean, ez zaie inoiz barkamen argirik eskatu iragan denboretan haiekin izandako jokabide desegokiagatik, ez eta behialako arrazismo horren kritikarik egin ere, guk geure bularra jotzeko darabilgun harria etsaiak gure kontra duela jaurtikiahantziz. (Eta inork uste balu arazo
|
hori
jada modatik pasea dela, on luke gogoratzea ez zaigula falta trapu zikin horiek aldizka, eta behin eta berriro, aurpegiratzen saiatzen zaigunik, Adolfo Careagaren hitzaurre mamitsuarekin jadanik bigarren edizioan doan Paginas de Sabino Aranalibu ruan, adibidez, behiala Manuel de Eguileor abertzale" sutsu" hark atera zigun De su alma y de su pluma deitoragarri haren isla.... Egia esan, arazoaren mamira joanez gero, Arana ez litzaiguke arrazistago agertuko garai hartako gainerako espainol eta europar politikariak baino, baina testuinguru horretan juzgatu behar izanez gero ere, ene ustez komenigarria litzateke hori lehenbailehen geuk egin eta geure historiaren puntu ilun hori behin betiko argitzea, Sabino Aranaren gainean zenbait abertzaleren artean oraindik dagoen hagiografia nahia eta ezin ukituzko tabu absurdo hori erabat baztertuz).
|
|
|
Abiapuntuko egoera desberdina ahularen aldetik indartu eta oreka sortzen denean bukatzen da definizioz. Batzuek uste dute fase
|
hori
jada itxia dela, katalanaren kasuan behintzat. Diskriminazio positiboa amaitutzat eman behar dela.
|
|
2003
|
|
|
Gauza horiek denak konpontzen saiatzen gara. Bestela, egunen batean, enpresa pribatuek osatuko dituzte futbol 7ko ligak, eta
|
hori
jada gertatzen ari da. Gero eta lehiaketa gehiago antolatzen ari dira modu pribatuan.
|
|
|
Gu zuregandik eta zu guregandik. Hala ere, nik beti izaten zintudan gogoan, eta deitu nahi izaten nizun, besterik gabe buelta bat ematera edo zinera joaten ginenean ere, baina, zuk dakizun
|
horrek
jada ez zidan uzten. Ainhoak ez zuen zure izenik entzun ere egin nahi.
|
|
|
" Amaren begi berberak ditik, joder!", pentsa  tu duk.
|
Hori
jada mutiko kozkorretan antzematen zitzaioan, ikurrinari helduta Egineko urteroko argazki hartan ateratzen zenean. Begi horiek, ordea, falta ditek haren zorroztasuna eta sakontasuna.
|
|
|
Kosta egiten zaik aitortzea, baina esan ezak, bai, esan ezak atentatuek hire errutina grisetik ateratzen hautela, atentatuekin batera hire bizitza ezin aspergarriagoa halako batean animatu egiten dela, kolaborazio bat idazteko gogo bizi batek harrapatzen hauela eta, latza da, gero, aitortzea baina... bai, esan ezak, irakasle kaka horrek, atentatuen esperoan hagoela irratia pizten duan bakoitzean.
|
Hori
jada ez duk-eta problema hiretzat. Erakundeak horretarako ere ez hau kontuan hartzen, gixajo hori.
|
|
|
diskurtso ideologikoaren ildotik abiatu zela. " Beti gauzak horrela izan dira eta hala izango dira"
|
horrek
jada ez du balio; berrikuntza, modernitatea, gainera datorkie eta zerbait egin behar dute horri aurre egin eta jatorrizko bizimodua babesteko. Inongo zalantzarik gabe, euskal mitologia tradizionalaren potentzialitate ideologikoa garatuko duten idazleen artean lehenengo eta nagusietakoa Larramendi dugu.
|
|
|
1880ko hamarkadarako mugimendu fuerista
|
hori
jada hilzorian zegoen. Berpizteko pentsatu zuten estrategiak, ordea, nahiko arrakasta izan zuen.
|
|
2004
|
|
|
" Ofizio honetan gauza bat bukatu orduko, berehala hurrengoan pentsatzen hasi beharra dago. Arlo
|
horretan
jada ideia batzuk baditut buruan. Bestalde film baterako gidoi bat egiteko asmoa ere badut, baina oraingoz Madrilen ekoizpen etxe bila nabil".
|
|
|
Alderdiak hala eskatuta, betearazpenaren auzitegiak agindu du hutsaldu epaiaren betearazpena etetea, baldin eta, 566 artikuluan xedatutakoaren arabera, auzitegi
|
horrek
jada etendura agindu ez badu.
|
|
|
2 Zerbait egiteko kondena ezarri duen ebazpena ezeztatzen bada, eta egite
|
hori
jada bete bada, eska daiteke egindakoa desegitea eta sortutako kalte galeren ondoriozko ordaina ematea.
|
|
|
Animaliek —zenbat eta eboluzioan gorago, hainbat eta ageriago— nolabaiteko kontzientzia dukete, nolabaiteko lengoaia eta adimena dituzten bezala. Gizon emakumeok artikulazio bikoitza eta unibertsaltasun semantikoa duen hizkuntzaren jabe gara, eta
|
hori
jada harrigarria da oso. Gizakiok adimen sentikor harrigarri baten jabe gara halaber.
|
|
2005
|
|
|
«Hainbeste maitatzen dute alardea, ezen adulteratzeraino prest daudela. Emakumearen parte hartzea ematen bada
|
hori
jada ez da alardea izango». Diego Ochotorena, Diario Vasco, 1996 urteko maiatzaren 8a.
|
|
2006
|
|
|
Aldiz beste marinelek ardoa edaten zuten, edo ura, eta ardoa edaten zutenean hor nonbait, baina ardoaren ordez koñaka edaten hasi zirenean akabo. Hamar litro ardo distilatuta koñak litro bat egiten da, baina
|
hori
jada ez da bizirik dagoen edaria, distilatu egin da, erre, eta beraz marinel horiek eskorbutua harrapatzen zuten. Eskorbutua da marinelen artean munduan egon den gaitzik famatuena, bitaminaren falta.
|
|
|
Lehen talde bakoitzak bazuen bere ideologia, lan egiteko modua, estiloa esan dezagun.
|
Hori
jada ez da apenas existitzen. Baina aktore batek profesional mailan bere onena eman dezake, eta baita guztiz inplikatu ere.
|
|
|
Hondarribiko hiribildua: Ikertzaile batzuen aburuz, Hondarribia, Alfontso VIII.ak (1203an) hiribildu bilakatu arren, Gaztelako errege
|
horrek
jada ezarrita zegoen egoera juridikoa baieztatu baino ez zuen egin (Orella, 1979: 142 eta hurrengoak).
|
|
|
Barandiaran arrazista zen noski (kritiko gogorrak agertu zaizkio" antropologo" modernoago batzuetan). Zergatik ez, orduan, Caro Baroja ere (nahiz eta beste batzuek euskal abertzaletasunaren kritikoa bakarrik ikusten duten horrengan; eta
|
horrek
jada ez arrazista bihurtuko luke).
|
|
|
Iragan astun horren petik askatzeko, kultura da zereginik premiatsuena: " nuestro deber es buscar el reino de la cultura, y lo demás se nos dará por añadidura" (1902) 275 Baina
|
hori
jada ez da etzango herria pentsamendu kritiko eta razionalista arrotzez europartzean –bere estudiante garaiko krausisten programa izpiritu hartara itzulia baita substantzialki–, baizik Espainia bere baitaratzean eta bere bere balio eternalak, bere barnekondo sakonean lokartuak, berbiziaraztean(" el porvenir de la sociedad española espera dentro de nuestra sociedad histórica, en l... Herria estudiatu behar da –Costa k egin duen bezala, esaten du–, eta bere eskolan eskolatu, landu.
|
|
2007
|
|
|
Herriaren pertsonifikazioak (besoak, hankak, urdaila, etab., omen dituela), metaforiko edo alegorikoak, antzinatetik ezagutzen dira (Liv. II, 32; ipuin
|
hori
jada Egipto zaharrean bertan aurkitzen bide da), eta Volksgeist modernoa ere metafora pertsonifikatzaile bat da zalantzarik gabe (karaktere indibidualarena); ordea, suprapertsonarik edo fantasmarik ez dagoela, ik. KANTOROWICZ, H.,. Volksgeist und historische Rechtsschule?, in: COING, H.?
|
|
|
Biak ere harremanetan jartzen direnean soilik ahalkodugu adierazi bizitzaren sekretua aurkitua izan dela. Une zehatz horretan hastengara ikusten bizitzaren zientzien bizitza bidegurutze batean agertzen zaigula, hainzuzen ere, epistemologia positibista bat eta informazioaren teoria elkartzen direnunean; baina ageriko bilakatu den
|
bizitza
hori jada ezin daiteke Bizitza izan, bizitzabat baizik, bizitza kontingentea, teknozientziak ekoitzitakoa. Jarrai dezagun argudioak agerian uzten, bidegurutze horretan gertatzen dena ulertu ahal izateko.
|
|
|
Certeau, M. de, aip. lib., 300 Europan zabaldua dagoelako arrazoia, ik. errepikatua, 306 or. Grégoire k deklaratzen du: nire asmoa ez da arrazoiak argitzea frantsesaren arrakastarentzat Europako Gorte guztietan,
|
hori
jada «jakintsuki» egina dago (Rivarol ek!). Handik aurrera frantsesaren alde berak ailegatzen dituen arrazoiak, literalki Rivarol enak dira.
|
|
|
Hori da hurrengo edozein hausnarketazko pentsamenduren aurretiko eta oinarria. ...na, hausnarketazko pentsamendua («das reflexive Denken»), hizkuntza (ko pentsamendua joan den) baino harago doa, hizkuntzak pentsaturiko gauzak berriro pentsatuz, gauzak berak bermugatuz edo hizkuntzak pentsatuak ez dituen gauzen arteko harremanak bilatuz, horrela gauzen zedarriketa soilaz gaindiko haien jakintza bat antolatzeko1372 Jakintza hori ere hizkuntzan taxutzen eta ageriratzen da, baina
|
hori
jada «hizkera teknikoa» da, errudimentarioa izanik ere (zoologia, botanika, astrologia popularrak); eta berau, berriro, aurretikoa da hausnarketaren jarraipenerako. Baina, funtsezkoa da hori, hausnarketazko pentsamendua eta hizkera teknikoa, hots, «jakintza», unibertsalaren mailan mugitzen dira jada (potentzialki bederen), gauzen analisi objektibo unibertsalki kontrastagarriaren erantzunekoak direnaz bezainbatean.
|
|
|
Herriaren pertsonifikazioak (besoak, hankak, urdaila, etab., omen dituela), metaforiko edo alegorikoak, antzinatetik ezagutzen dira (Liv. II, 32; ipuin
|
hori
jada Egipto zaharrean bertan aurkitzen bide da), eta Volksgeist modernoa ere metafora pertsonifikatzaile bat da zalantza gabe (karaktere indibidualarena); ordea suprapertsonarik edo fantasmarik ez dagoela, ik. Kantorowicz, H.,. Volksgeist und historische Rechtsschule?, in: Coing, H. Immel, G. (arg.), Rechtshistorische Schriften, Karlsruhe 1970, 455 Brie, S., Der Volksgeist bei Hegel und in der historischen Rechtsschule, Berlin Leipzig 1909, 32 Gehitu behar da, bere garaian ez erabiltzaileek, baina ezta haren kritiko ugarietatik inork ere ez duela inoiz Volksgeist kontzeptua ulertu, abandonatua izan eta geroko gaizki ulertzaile batzuetara arte, suprapertsona delako horren moldean.
|
|
|
Elkarte horrek Espainiako diskoetxeak biltzen ditu eta musikaren industriaren %93 ordezkatzen du. Hala ere, hazkunde horrek, bere ustez, ez du konpentsatzen disko salmenten beherakada, eta badirudi negozio
|
hori
jada ez dela errentagarria. Izan ere, 2001 eta 2006 artean, Espainian diskoen komertzializazioa erditik gora jaitsi zen, eta etengabe ari da jaisten, eta horrek etorkizun zalantzagarria erakusten du musikarentzat, ez bakarrik gure herrialdean, baita mundu osoan ere.
|
|
|
Ez zuen gau hartaz apenas ezer gogoratzen, ez bazen biharamunean gorputz nahaspila haren erdian esnatu zela, kulerotan. Etxera deitu gabe zegoen, gainera, baina
|
horrek
jada ez zuen kezkatzen. Aurreko ika mika batean aitari" mozkor alua!" esan zionetik elkarrekikoak erabat hautsi zituzten.
|
|
|
Hizkuntz pedagogiaren edota hizkuntz ikas irakaskuntzaren esanahi etikoaren kontsiderazioa, alabaina, ezin daiteke ohar orokorretan geratu, eta, zentzu honetan, interesgarria dirudi —adibidez— Bollnowen" elkarrizketarako hezkuntza" 180 aipatzea. Esan dezagun, hasteko, proposamen
|
hori
jada aipatutako" erantzukizunerako etika pedagogikoaren" baitan kokatzen dela eta, horrenbestez, berorrek etika komunikatiboaren haria hezkuntzaren eremura ekarri edo luzatu baino ez duela egiten. " Hezkuntzaren zereginen artean", honela gure autorea, bada bat" erabakigarria" eta" arras garrantzitsua" dena, hala nola," gizakia hitz egitera eramatea" edo" elkarrizketara gidatzea" 181 Hezitzaileak, baldin eta egiaz gizakiaren garapen integrala bultzatu nahi badu —hona hemen bere erantzukizun etikoa— ezinbestean lagundu behar dio gizabanakoari bere" elkarrizketarako jarrera eta gaitasuna" 182 areagotzen.
|
|
2008
|
|
|
Nik uste dut bi bertsolariko saioa antolatu behar badute, eskubide osoa dutela bi onenak ekartzeko. Orain, sei ekarri eta seirak kanpokoak,
|
hori
jada delikatuagoa da.
|
|
|
Nirvana piloa maite nuen nik eta bat batean grunge izatera behartuta ikusten nuen neure burua.
|
Hori
jada ez zitzaidan horrenbeste gustatzen.
|
|
|
Oro har, hizkuntza guztiek dute ondare eskaintzako ahalmen hori, eta guztiei dagokie.
|
Hori
jada adierazi da, bai hizkuntza" handien" kasuan —frantsesa, ondare nazional gisa—, bai hizkuntza" txikien" kasuan ere —horiei buruzkoa da Eskualdeetako eta Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutuna7— Ahalmen hori ez litzateke murriztu behar, analogia murriztaile baten bitartez, hizkuntzak arriskuan dauden monumentuekin parekatuko lituzkeen ondare kontzeptuar... Bi kasuetan, hizkuntza biziak eta dinamikoak dira, edo ahalmen hori egozten zaie —ahalmen irudikatua—, bidez edo bidegabe," babesteko eta sustatzeko" neurrien bitartez (Hizkuntzen Europako gutuna, 5 kontuan hartuzkoa).
|
|
|
Baina gauza bat zen herri kantutegia eta beste bat hartan oinarrituriko nazionalitate musikala sortzea, Europako edozein orkestrak jotzeko modukoa.
|
Hori
jada bazuten Europa kontinentaleko hainbat herrik: errusiarrek, alemanek, belgiarrek, frantsesek...
|
|
|
Eredu horiek bultzatzeko, hainbat testuliburu desberdin idatzi zituen Azkuek, batzuk teorikoagoak besteak praktikoagoak, baina edozein kasutan katedran bere ideiak aurkezteko erabili zituen. Ez dira orain proposamen horien barne ezaugarriak luzeago aztertuko,
|
hori
jada aipatu baita. Azpimarratzekoa besterik da:
|
|
|
argudioak batasunaren alde, akordioa zeinahi izanik ere, ziurrenik ontzat eman zituzten jeltzale gehienek, batez ere Gipuzkoan eta Nafarroan. Izatez, jarrera
|
hori
jada agertu zuten gipuzkoar jeltzale batzuk 1917an, Euskal Esnaletik Eleizalderi, Azkueri eta Campioni chren afera konpontzeko eskatzean.
|
|
|
Argia aldizkaritik Euskaltzaindiaren arauak erabili zituen. Baina
|
hori
jada euskaltzain oso aukeratu aurretik egiten zuen. Zentzu horretan, Euskaltzaindiaren eragin sozialari begira, Intza kendu gabe, Agerreren gisako euskal idazle laiko aktibo bat ere zen Nafarroan, eta ez han bakarrik.
|
|
|
1832an udalkide izatea egokitu zitzaien Betolazari zein Muruari, lehena alkate eta bigarrena herri diputatu, azken
|
hori
jada, purifikatuta, zegoen-eta.
|
|
|
Yves Letermen CD&V Flandriako Kristau demokrata alderdiarekin zuen koalizioa hautsi du aste honetan N VA Flandriako Aliantza Berria alderdi independentistak. Zer ondorio ekarriko du
|
horrek
jada luzea den krisi politikoan?
|
|
|
Zinema da horizontea. Horizonte
|
horrek
jada ikusleak interpretatzen duen esanahi bat dauka. Japoniar batek horizontea ikustean, heriotza ikusten du.
|
|
2009
|
|
|
500.000 izanda ere berdin da. Hitzik ere ulertzen ez badizute, berdin da;
|
hori
jada ez da problema. Beste hau da problema:
|
|
|
Descartesen Jainkoak fisika matematikorako balio du, erlijiorako ez. Leibnizek ikusten zuen
|
hori
jada: ez erregutu Jainkoari bere obran ezer hobetzeko; egin duena posibleetarik hoberena da!
|
|
|
Euskaldunon geuron zabarkeriak (UBM, 73), eta eskola, ofizialtasun, erabilera publiko, tradizio literario, batasun faltak, denok dakigun euskararen beraren landugabetasuna ekarri du; eta ni neu, bestetik, erosotasun edo errazkeriagatik edo presio sozialagatik,, neu naiz errudun euskara/ indartu ez zaidalako(...), ez darabilkidalako/ nonahi ta zernahitarako?, UBM, 49). Euskal idazleok, bada, monumentuak aere perennius bilakatzeko pretentsiorik gabe, kultura unibertsalean?, gutxiago
|
hori
jada bagaren ustean,, hil ala biziko joko hain gaitza dohan jokatzen ari garen amateur eta espontaneo talde bat gara? (UBM, 6).
|
|
|
Tonto, itsusi eta mutu.
|
Hori
jada zuzendu zitenen noizbait. Halere ordurako kalteak eginak zitunan.
|
|
|
Filmaren lehen zati laburrean bat bateko itsutasunaren lehen kasuaren berri ematen da. Hastapen
|
horretan
jada, itsuaren aurrean ikusmendun banako baten jarrera maltzurra ikus daiteke.
|
|
|
Ez dago jakiterik, baina sufritu egin dugula argi dago, eta
|
hori
jada barneratuta dugula uste dut. Abenduan esan nuen hipoteka ikaragarria genuela ordaintzeko, baina ari gara pixkanaka pixkanaka zorra kitatzen, eta ekainerako dena ordainduta izango dugula espero dut.
|
|
|
Atzera ez dut begiratzen, ez duelako askorako balio. Hemen bi aldiz irabazi dut, baina
|
hori
jada gertatu da, eta orain askoz gehiagotan irabazi nahi dut. Sasoi honetan oso zail jarri da postu honekin, nahiz eta lehendik ere itxaropen gutxi genuen.
|
|
|
Baina garaiz iritsi zen Juanfranen gol ederra, 59 minutuan (2). Emaitza
|
horrekin
jada ez zegoen beste zelaietara begira egon beharrik. Osasunak lortu du helburua, baina behingoz ikasteko balio dezala denboraldi honek.
|
|
|
Eta gaurkoan agertokian boskoteak ean joko duen piezaren sortzailea. Musika
|
hori
jada grabatu zuen Pascalek, bere ohiko lau kolaboratzaileekin, Euskadiko Orkestra Sinfonikoko kideak laurak. Hurrengo pausoa Basteron sinesgarri bat egiteko gai ziren lau musikari trebe topatzea izan zen (orijinalek ezin izan zutelako etorri).
|
|
|
2005ean, Greenpeacek zioen teknologia hori aireratzeko prest zegoela. Hil honetan argitaratu du eguzki energia termikoari buruzko hirugarren txostena, eta bertan dio teknologia
|
horrek
jada abiada hartu duela. Iaz mila milioi inbertitu ziren; aurten, berriz, bikoiztu egin da kopuru hori.
|
|
|
MS Internet Explorer nabigatzailearen seigarren bertsioa ere asko erabiltzen dela oraindik, nahiz eta Microsoftek jada zazpigarren eta zortzigarren bertsioak atera dituen. Era berean, egungo bertsioa, zortzigarrena, alegia, zazpigarrena baino askoz gutxiago erabiltzen da, eta
|
hori
jada hilabete batzuk igaro direla azken bertsioa kaleratu zenetik.
|
|
|
Horiekin batera, errepikari eta zertxobait errepikakor, artistaren unibertso propioaren elementuak, arranoa nagusi, horrek duen esanahi pixka bat higatuarekin. Hor dago, beharbada, instalazioaren pena bakarra, gainazaleko irakurketa ikonografikoa dela-eta zailagoa suertatzen dela barnekoiagoa den pinturaren bidezko adierazpenari ekitea, nahiz eta
|
horrek
jada larridura garrantzitsuak azaltzea lortu.
|
|
|
–Ez dut ulertzen, Dario. Behar zenuen dirua jaso bazenuen, gizajo
|
horrek
jada ez dizu ezertarako balio. Askatu ezazu, edozein aitzakia jarrita.
|
|
|
Antza, ez naiz sekula tipo ona izan haientzat. Telebistan sumatzen dut, esaterako, eta
|
hori
jada ez garela" gorriak", ez garela" arriskutsuak", baina zera da: " nola jarriko dugu ba Patino telebistan".
|
|
|
Orduan, Euskal Herriko 66 herritan egin zen ebaluazio hori. Ondoren, lan horri jarraipena eman zaio eta lehenengo ebaluazio
|
hori
jada 100 herritan aplikatu du Kontseiluak. Oraingoan, gainera, hasierako ebaluazioa hobetu du Kontseiluak eta neurketa sistema egokitu du, emaitzak hobe islatzeko 0 eskala batean.
|
|
|
Etab. Lan honetan, agian, azkeneko filosofo handiena Nietzsche bera dugu. Eta horregatik (aurreko atalean nolabait ikusi dugu
|
hori
jada) aurkitzen ahal dugu lotura geure gaurko lanarekin eta filosofiaren egungo kezkekin. Egungo kezka filosofikoak, nahi edo ez, Nietzscheren itzala baino ez dira.
|
|
2010
|
|
|
Urtero bezala, tourra pasatzen den egunean arkumea burruntzian jarri zuten. " Hori tradizio da jada,
|
Hori
jada tradizio bihurtu da, burruntzia lasterketa pasatzen den egunean egiten dugu" kontatu digu Jesus Castrok. Joxan Lasa sukaldaria bakarrik geratu zen prestatzen, taldeko beste lagun guztiak tropelaren aurretik pasatzen den karabana eta txirrindulariak ikustera joan ziren eta.
|
|
|
...dagokion lurralde historikoan normalizatzea, betiere lurralde hori barne hartzen duen/ duten estatuaren/ estatuen babes irmoarekin. zoritxarrez, berrehun baino gutxiago dira egoera horretan dauden hizkuntzak. horrek izugarrizko deskalabrua ekarriko liguke; izan ere, oraindik munduan diren 6.000 hizkuntzetatik gehienen heriotza ekarriko luke (ia seguru, egungo mendea amaitu baino lehen). deskalabru
|
hori
jada iragarri zuten itzal handiko zenbait hizkuntzalarik, duela zenbait hamarkada. XX. mendearen bigarren erdian, haugen, soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain breton eta Fishmanen lanek1 aurreratu ziguten nondik zetozen iraganeko inposaketak eta, batez ere, zer ondorio ari ziren sorrarazten hizkuntza gutxituetan. irakaspen mugimendu horren arabera, une honetan bertan abiarazitako jarduera sendo batek soilik geraraz eta itzularaz zitzakeen hizkuntzen galera prozesu horiek. gero eta gehiago, norabide horretako gizarte mugimenduak sortzen joan ziren, indartsu, hizkuntza gutxituko hainbat herritan. dakigunez, euskararen berreskurapen mugimendua izan zen aitzindarietako bat, eta mugimendu guztietan arrakastatsuena izan zen, gainera, zalantzarik gabe, erabileraren ehunekoen bilakaerari dagokionez behinik behin, jarraian ikusiko dugun bezala. euSKararen aTzeraKada HiSToriKoa azterlan honen xedea ez da euskararen galera prozesuak zer etapa izan dituen aztertzea. ezta galera horren zergatiak argitzea ere, hizkuntzaordezkapen gehienetan berdinak izaten direnak, esan dezagun bidenabar. nolanahi ere, gogoratu beharra dago zenbateko arriskuan zegoen euskara joan den mendearen bigarren erdian, prozesu hark izan zuen joeraaldaketa sakonaren ondorioz. hamaika belaunalditan, estatuaren hizkuntzaren inposaketaren eragina birtuala zen, erreala baino gehiago, gizartegeruzarik esklusiboenei soilik eragiten baitzien, eta gizarte geruza horiek ez baitzuten pisu handirik ehunekotan. gaztelaniak euskara ordezkatzeko (egiturazko ordezkapena), zenbait belaunaldi ziren. argi zegoen atzerakada hori mugimendu geldoa zela, eta betiere gaztelaniarekin mugakide zen geografia eremutik abiatuta gertatzen zela. paradigma hori, ordea, goitik behera aldatu zen XiX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran:
|
|
|
Baina ETA desegin egiten da, aizu!
|
Horrek
jada ez du balio. Non dago arazoa?
|
|
|
Ikastola publikoak ziren haiek, eta Lurralde Historikoen Legea Jaurlaritzaren esku geratu zenean, ikastola haiek ere Jaurlaritzaren menpe geratu ziren. Beraz, Gipuzkoan eta Bizkaian ez bezala, Araban lehia aurretik sortu zen, eta
|
horrek
jada ikastola izaera eta eredua urtzea eragin zuen?.
|
|
|
Beste hitzez esan dezakegu, ere, hizkuntza antropologiaren garapenak berak ekarri duela sozio-linguistikaren sorrera, erdibide
|
horretan
jada aipatutako" komunikazioaren etnografia" nabarmentzen delarik154 Horren haritik, bada, interesgarria dirudi ikustea nola bereizten dituen Durantik bi diziplinak:
|
|
|
Jakina den bezala, Joxemiel Bidador aurtengo martxoan zendu zen garuneko odol isuri akutu baten ondorioz. Eta
|
horrek
jada, eta besteak beste, zenbait arazo sortarazten zuen liburua argitarabidean emateko tenorean, egileak, ohi denez eta inprimatze aitzin, ezin izan baitu parte hartu liburuaren atontze lanetan. Ondorioz, egileari legozkiokeen orraztapen, erabaki eta taxuketak argitaletxean kudeatu behar izan dira, Idoia bikotekidearekin adostasunean.
|
|
|
Arraileria utzirik, beste gisan egin zezaketen? Ez, zerrendatze
|
hori
jada egina zelako. Beste nonbait.
|
|
2011
|
|
|
Hala ere, aldatuz joango da radarraren kokapena; EAEko errepideetan, 26 puntu identifikatu ditu Eusko Jaurlaritzak gehiegizko abiadurak eragindako ezbehar tasa handiarekin, eta bide horietara eramango du radarra Trafiko Zuzendaritzak.Lopez Antelok ez du zehaztu 26 tarteak zein errepidetan eta zein herrialdetan dauden, baina Ordizia eta Irura artean jarritakoa ez dela finko bilakatuko argitu du. Tarte
|
horretan
jada radar finko bat dagoela eta, hura hor utziko dutela azaldu du, baina sistema berriak jasotako datuak lehenetsiko dituztela gaineratu du, gidariek ez ditzaten jaso bi isun tarte berean. Gainera, atzo ezarritakoa bi hilabetez probaldian izango dela ziurtatu du Lopez Antelok, eta, radarrak jasotzen dituen emaitzen arabera, ez du baztertu bigarren bat ere erosteko aukera.Sistema berritzaileaZirkulazioko heriotz istripuen arrazoi nagusia gehiegizko abiadura dela adierazi du Lopez Antelok, tarte horietan ibilgailuen abiadura kontrolatu behar dela arrazoitzeko.
|
|
|
Gaddafik bere herrialdean zeuden talde islamisten aurkako bere berezko gerra eraman du, bere botererako mehatxua zirelako. 1980ko hamarkadan ekin zion
|
horri
jada, Mendebaldearekin adiskidetu baino lehenago gainera. Gaddafi mendebaldarren aliatu da Al Kaedaren aurka, berari ere ez baitzaio islamisten garaipena interesatzen.
|
|
|
Mito
|
hori
jada ez da existitzen. Beno, hamarkada batzuk barru auskalo, badago jendea Elvis Presley bizirik dagoela uste duena.
|
|
|
XA M A R. gauza da hizkuntza komunitatearen zentzua elikatu egin behar dugula. hau behin eta berriro ateratzen den gaia da. eta hizkuntza komunitatearen elikatzea, ene ustez, herria ezagutzetik hasten da. geure historia zein izan den jabetzea alde batetik; bestetik, gure hizkuntzak gibelean zein mundu ikuskera duen ezagutzea, nahiz eta jakin ikuskera
|
hori
jada galdua dela. Nolanahi ere, kosmogonia galdu den arren, ezagutzetik heldu da gaurdaino hizkuntza komunitate baten parte zarelako sentimendua, eta aurrera egiteko ezinbestekoa da historia ezagutzea.
|
|
|
Geure historia zein izan den jabetzea alde batetik; bestetik, gure hizkuntzak gibelean zein mundu ikuskera duen ezagutzea, nahiz eta jakin ikuskera
|
hori
jada galdua dela.
|
|
|
Lursail
|
hori
jada georadar bitartez eta txakurrekin miatu dute hainbatetan. Jose Maria Sánchez Puerta aitaren abokatuak uste du bere bezeroa kartzelan, susmoengatik?
|
|
|
Kontua da, bere esanetan, lan
|
horren aurretik
jada begiz jota zuela hainbatek: –
|
|
|
Hau da, nahiz eta ezagutu ingelesa, alemana edota gainontzeko hizkuntza asko ezagutu, ni gogoratzen naiz aurreneko asteetan euskaltegiko klase haietan elkarrizketa labur bat entzuteko eta bikotekidearekin errepikatzeko kasete bat jartzen zigutenean, badakizu: ' kaixo, zer moduz, ni Ludger naiz' eta horrelako gauzak, hemengo jendeak
|
hori
jada entzunda zeukanez, ez zeukan inongo arazorik esaldi hura errepikatzeko. Nik, ordea, nola ez nekien non hasten zen hitz bat eta non bukatzen zen hurrengoa, benetan tontoa bezala sentitzen nintzen klasean, ez bainintzen gauza izaten ezta esaldi bakar bat errepikatzeko ere.
|
|
|
Biegonkor
|
horrek
jada ez du oszilazio arazorik bi sarrera sinkronoak aldi berean aktibatzen direnean. Irteeraren egoera aldaketa erloju seinalearen jaitsiera saihetsa agertzen den unean bakarrik gerta daitekeelako da hori.
|
|
|
Besoak altxatuta (eskuak sorbalden parean direla), sartu eskuak mahuketatik. Eskumutur elastikoak baditu eta eskuak erraz sartzen ez badira, oraindik estalita dagoen ezkerreko eskuaz mahukari tiratuz atera eskumuturretik eskuineko eskua;
|
hori
jada kanpoan dela, bestea atera, eskumuturraren barnealdetik tiratuta.
|
|
|
Azkenaldi honetan dena zihoan zoragarri, eta arraro iruditu zitzaidan, ez bainuen maitagarrien ipuinetan sinisten.
|
Hori
jada nire bizitzako beste etapa batean joana baitzen, hau da, haurtzaroan. Nire bizitzan ordura arte, barearen ostean ekaitza zetorren beti?.
|
|
|
Begirada da metafora bat, begiradarekin bakarrik ez dugu bestea anulatu nahi, baizik iritziekin, hitzekin, gure destainarekin, gure mespretxuarekin, gure intrantsigentziarekin, bestea desegitea, eta ahal baldin bada, fisikoki desegitea, txirtxilatzea.
|
Hori
jada estremo fanatiko batzuetan, normalki ez gara horraino ailegatzen, baina intelektualki eta psikologikoki bai, bestea desegitea gure artean oso jokaera normala da. Horregatik aipatzen da hori hemen, beste atal honetan, elkarri, hurkoari zer itzultzen diogu?
|
|
|
Mamiaz, P. Iztuetak adierazten du Intxaustik tomistei jarraitzen ziela eta Orixek Suarez filosofoari —denak ere eskolastikoak— (Orixe eta bere garaia V, 1991, 1.016). K. Mitxelenak zioen Intxaustik eta Orixek zerabilten eztabaidan hizkera oso ongi ulertzen zuela, mamia ez; baina mamiari zegokionez, B. Russell, Tarski eta Carnap aipaturik, egungo egunean arrazoimen hutsaren eta arrazoibide soilen indarrean ezin zela bestetan adinako sinesterik izan (Euskal idazlan guztiak IV, Klasikoak 24, 1988, 46);
|
hori
jada higatua zegoela iradokiz. Hor gain gainetik azpimarratu behar dena da Intxausti Orixerekin ika mikan aritzea bera, oso esanguratsua baitzen jazo zen garaian; eta aritzea bi arloetan, hots, linguistikoa eta ideologikoa.
|
|
|
Hala Heideggerrek berak periodo nazional-sozialistan Sartrek sekula egin duena baino traketsago itzuli ditu konkrezio politikora bere kontzeptu filosofiko basikoak (beharbada bere ekibokazioari erauntsi nahi izan dio gerraondoan Sartreri erauntsiz). Esaterako, Daseina esan behar da, ez gizakia,
|
horrek
jada zer hori positiboki izaki gisa markatua adierazten baitu," gauza" bat bezala. Izan ere, Daseina, izateko era" beti neure" guztiz neure hori, ezin da subjektu razional edo norbanakoarekin identifikatu; Daseinak errealitate prekontzeptual bat seinalatzen du.
|
|
2012
|
|
|
Gaur egun, behin Gipuzkoa ia errepide handi bat bihurturik, eta baliabide ekonomikoak urriak direnean, badirudi azkenean indar politiko gehienak iritzi berekoak direla: «Azken hiru hamarkadetan zehar, foru inbertsioaren funtsezko zati bat Gipuzkoan gaitasun handiko bide sare bat eraikitzeko esleitu da eta, helburu
|
hori
jada bete denez, zikloa amaitutzat eman behar da» (Gipuzkoako Bulego Estrategikoa, 2011). Bizitzen ari garen krisia gure ekoizpen eta mugikortasun eredua adimenez berriz hausnartzeko aukera ona izan daiteke, ekologikoagoa, osasungarriagoa eta erregai fosilen hain mendekoa ez den lurralde baterantz aurrera egiten laguntzen diguten mugikortasun estrategia iraunkor baten eta petrolio osteko ekonomia baten alde jarriz.
|
|
|
Bai, bai, lehen astea betetzerako sasoi onean egon dugu, Giroa irabazteko moduan zein ez dagoen ikusiko dugulako bi etapa horietan. Baina asteburu
|
horretan
jada aurrekoen erritmoari eusteko gai izango naizela sinetsita nago. Talde gaztea darama Euskaltelek, esperientzia handirik gabea:
|
|
|
Euskal Herrian ireki den egoera historikoaren aurrean garrantzitsua izan zitekeen ekarpena egiteko aukera galdu duela eta
|
horrek
jada ez duela bueltarik.
|
|
|
Baina orain hauteskunde kanpainan saldu nahi diguten silogismo hori guztiz faltsua da, hain zuzen ere azken urteotako kudeaketa, kutxak banku bihurtzea eta ondorengo pribatizazio prozesua, guztiz delako kaltegarria euskal herritarron etorkizun ekonomiko eta sozialera begira. Jakiteko duzue, Kutxen asanbladetan gauden guztiok hala ikusi dugulako, EAJ eta PP elkartu egin direla Bizkaia, Araba eta Gipuzkoako hiru kutxen bankarizazio prozesua pribatizaziorantz bideratzeko, eta bide
|
horretan
jada urrats larriak egin dituztela, Kutxaren operazio espekulatzaile ilunak disimulatuz (Valle Romano golf, etab); BBK Bank Cajasur erosiaz; Caja de Ahorros del Mediterraneo CAM erosteko operazio hutsegina bultzatuz (eskerrak!, berarekin 20.000 milioiko zuloa baitzekarren!) eta aurrera begira tankera horietako operazioak proiektatuz, baita Kutxabank bera burtsara atera eta akzioen salmenta kontro... UPNko jauntxoek Nafarroan CANekin egin zutenaren antzeko etorkizun arriskua zabaltzen dute horrela.
|
|
|
Arropa garbigailuekin gertatzen den bezala, ontzi garbigailuek ere A saileko eraginkortasuna eduki behar dute garbitzerakoan, eta, beraz, alderdi
|
hori
jada ez da agertzen etiketan.
|
|
|
Ustelkeria eskandalu bat tarteko bere dimisioa aurkeztu behar izan zuen duela hilabete eta orduan Merkelek amore eman behar izan zuen, besteak beste, bere gobernuko sozioek, liberalek, horretara behartu dutelako bestela koalizioa hautsiko zutela mehatxu eginez. Dena den, koalizio
|
hori
jada, ia hautsitzat eman liteke, liberalek geroz eta eragin gutxiago baitute Alemaniako politikagintzan. Inkesta guztiek diote datorren urtean egingo diren hauteskundeetan liberalek eserleku gutxi eskuratuko dituztela eta litekeena da Bundestagen ordezkaritzarik ere ez lortzea.
|
|
|
Ustelkeria eskandalu bat tarteko bere dimisioa aurkeztu behar izan zuen duela hilabete eta orduan Merkelek amore eman behar izan zuen, besteak beste, bere gobernuko sozioek, liberalek, horretara behartu dutelako bestela koalizioa hautsiko zutela mehatxu eginez. Dena den, koalizio
|
hori
jada, ia hautsitzat eman liteke, liberalek geroz eta eragin gutxiago baitute Alemaniako politikagintzan. Inkesta guztiek diote datorren urtean egingo diren hauteskundeetan liberalek eserleku gutxi eskuratuko dituztela eta litekeena da Bundestagen ordezkaritzarik ere ez lortzea.
|
|
|
Azken urteotako gai izarretako bat personalization delakoa da, hau da, webeko erabiltzaile bakoitzari bere gustuen, ideien eta zaletasunen araberako edukia erakustea. Toki askotan aplikatzen da
|
hori
jada. Adibidez, hainbat bilatzailek norberari egokitutako emaitzak erakusteko aukera ematen dute, gure nabigazioko historialetan oinarrituta:
|
|
|
bigarren graduko erakusle izenordaina (nahiz erakusle determinatzailea) bereziki sare anaforikoa bideratzeko darabil eta modu kataforikoan adibide bakarren bat besterik ez dugu aurkitu. Joera
|
hori
jada
|
|
|
Guk badakigu gure ezagutza infinitua potentzian bezala dela, hau da, beti dago zer hobetzerik, beti da gure ezagutza imperfektua, sekula ez gara iristen ezagutzera aktoan, hau da, infinitua aktoan balitz ezagutza unibertsal hori ezkutatu egiten zaigu. Eta ezagutzari dagokionez infinitua aktoan,
|
hori
jada cosmos honetan ezinezkoa dugu ezagutzea, gure izaera bakoitzaren ezagutza unibertsala izango litzatekeelako ere, gurea eta beste guztiarena. Beraz, gure forma baldin bada gure arima, egiazki modu unibertalean ezagutu bakarrik ezagutzen du, gaitu, Jainkoak, ez potentzian (guk ezagutzen dugun moduan) eta bai aktoan.
|
|
|
Hipotesis batekin hasten gara beraz, zeren egiazki ez baita gure ikerketa induktiboa definizio unibertsal batera iristen, baina suposatu egiten dugu, diot berriro, eta hor jada posible da zientzia egitea, nahiz eta zientziaren lehen momentu hori hipotesis bat den egiazko ezagutza unibertsalaran azpian dagoena.
|
Horrek
jada erakusten digu ezen zientzia materialean, asko aurreratu badaiteke ere definizioetan, ezinezkoa dela unibertsal bihurtzea, behintzat egiari hur eman nahi badiogu, eta hori da gure lanaren funtsa, sekula amaitzen ez dena cosmos material honetan, hobeto definitzerik, zehazterik, beti delako posible. Ez dugu, hitz batean, cosmos materialaren ezagutza unibertsalik, ez dugu igarotzea den cosmos material honen esentziaren ezagutzarik, beste termino bat erabiliz.
|
|
|
Dagoeneko iradoki dugun gisara, Oteizaren teoria kontzeptu binariozjosita dago.
|
Horrek
jada aztarna egoki bat ematen digu teoria osoaren sakoneanzelako pentsamoldea dagoen ikertzerakoan: pentsamolde hegeldarra.
|
|
|
Dagoeneko iradoki dugun gisara, Oteizaren teoria kontzeptu binariozjosita dago.
|
Horrek
jada aztarna egoki bat ematen digu teoria osoaren sakoneanzelako pentsamoldea dagoen ikertzerakoan: pentsamolde hegeldarra.
|
|
|
Victor Morenok ederki asko erakusten du bere liburuan Pio Barojak defendatzen zituen ideiak erabat zaharkituta zeudela Europan garai hartan. Ez zen izan inoiz Barojak kontrakoa askotan aldarrikatu arrenliberala, ezta liberal erradikala ere, are gutxiago anarkista, eta berak esandakoa ez zen inoiz orijinala izan, bere aurretik jende askok (jende erreakzionario eta kontserbadore askok)
|
hori
jada esana zuelako.
|
|
2013
|
|
|
Zarautzen ere aurretik ere eginda dago. Interneten begira aritu nintzen, eta Oiartzunen 48 ordukoa antolatu zutela ikusi nuen, baina
|
hori
jada gehiegitxo litzateke. Egun batekoarekin animatu gara, eta ea nola ateratzen zaigun, datozen urtetan segida emateko", gaineratu du.
|
|
|
Gorabehera nagusienak jarraitzen ditut. Irakurtzen dudana baino gehiago irakurri nahi nuke eta
|
hori
jada bada zerbait. Horrek esan nahi du, gaur egun literatura zaleak euskaraz argitaratutako literaturarekin biziraun dezakeela, argitaratzen den kopuruak eta kalitateak erdarazkoen menpe modu autonomoan bizitzeko adina ematen du.
|
|
|
Taktika eta estrategia kontua da, eta zeinek planteatzen duenaren araberakoa. Sektore liberalek esaten duten momentutik" joan gaitezen batera independentziarantz eta gero zuek saia zaitezkete gizartea aldatzen", niri urrats
|
hori
jada ez zait interesatzen. Beraiek esaten duten moduan burujabetzarik gabe ez dagoela aldaketa sozialik, geuk esan genezake aldaketa sozialik gabe egiaz ez dagoela nazio burujabetzarik.
|
|
|
soziolinguistika ikerketaparadigma bakarra, itxia, ongi ezarria eta erabat koherentea duen diziplina bakartzat hartzeko aukera urrunduz joan da. Gaur egun, duela 30 edo 40 urte ez bezala, asmo handiko helburu
|
hori
jada ezin da mugatu diziplinaren sortzaileek proposatutako bizpahiru ikuspegi linguistikoetatik eta soziologikoetatik abiatuta egindako ikerkuntza osoa paradigma bakar batera murrizten saiatzera (Fishman 1972). Antzeko eginkizun bat ia ezinezkotzat jo zen jatorrizko korronte soziolinguistikoen artetik hirutara mugatzen saiatu zirenean —Laboven bariazionismoa, Fishmanen hizkuntzaren soziologia, eta Hymesen komunikazioaren etnografia (Figueroa 1994) —, eta denboraren joanak zeregin hori zaildu besterik ez du egin.
|
|
|
Itxaropena gorde nahi du, baina ezin. Poetaren ni a mintzo zaigu nagusiki, baina argitalpen
|
horretan
jada antzeman daitezke gerora hartu zuen bidearen aztarnak. Ni a-ren tokia gu ak betetzen duenekoa.
|
|
|
Hala ere, ez dago oso argi hori zenik garai hartako ikuskera. Izan ere, beste azterketa batzuetan aurkitutakoaren arabera, aro
|
horretan
jada haurtzaroa aro berezitzat hartzen zen eta haurren beharrek lehentasun osoa izaten zuten.
|
|
|
Azterketa zientifiko batek ondorio honetara iritsi zen: musika ikastea eta hizkuntza garatzea antzeko mekanismoak erabiltzen dituzte, eta
|
horrek
jada sumatzen zen zerbait frogatu zuen: abestiek txikienen hizketaren garapena bultzatzen dutela.
|
|
2014
|
|
|
Kabulen «desafioak» sutan jarri du Washington. 2013 amaitu baino lehen sinatu nahi zuen hitzarmena Obamaren administrazioak, eta
|
hori
jada ezinezkoa dela ikusita, mehatxuka erantzun dio Afganistango Gobernuari: «Ituna ez badugu berehala sinatzen, ez dugu beste aukerarik izanen; 2014tik aurrerako bide orria aplikatzen hasi dugu, eta AEBen edo NATOren troparik ez da geldituko Afganistanen», ohartarazi du Obamaren Segurtasun aholkulari Susan Ricek.
|
|
|
«Nora joango da jendea bizitzeko oinarrizkoena ere ez duela ikusten duenean?
|
Hori
jada gertatzen ari da, eta klima aldaketaren eraginez larriagotu egingo da». Beroaldiak arrantzari era eragingo dio.
|
|
|
Feminismoak genero azterketa erabili izan du gizartea ulertzeko. Ikuspegi
|
hori
jada ez al da nahikoa. Intersekzionalitatea feminismoaren emaitza da.
|