|
2010
|
|
|
Eta aunitzetan gainera erori da harrokeriaren bekatura, hau da, arrazakeriaren teorizaziora, eta praktikara.
|
Hori
herri indigenetan baino kultura orientaletik datozen kulturetan gertatu da gehiago, piska bat sakonduz gero denok dakigun moduan.
|
|
2012
|
|
|
Erabaki ondoren proposamen horiek nazioarteko hitzarmen baten forma izango dutela,
|
horren bitartez
herri indigenei eta tribalei buruzko Hitzarmena (1957) berrikusiko duena,
|
|
|
talde eskubide bereziak merezi dituzten herri indigenena, hain zuzen. Errealitate
|
hori
herri indigenen kasua kategoria berria eta berezia izatean datza. Eztabaida politikoa gori goria izan bada ere, adituek ez dute inolako zalantzarik, horrela frogatzen baitu Daes ek (1993) egindako txostenean ondoko paragrafoetan dioenean indigenak herriak direla zentzu oso osoan eta inolako zalantza izpirik gabe.
|
|
|
Laugarren Mundukoek naturarekiko harremana ez erasokor batean sinesten dute. Ama lurrarekiko errespetuzko sinismen
|
horrek
herri indigenek gorpuzten duten aniztasunari batasuna ematen dio, indioen zibilizazioa deitzen duen horren funtsa osatzen duelarik (Bonfill Batalla, 1990).
|
|
|
Orain dagoen «West» eta okzidentalizaturiko estatuen sorta (193 estados), «Rest» (Laugarren Mundua eta gutxiengo nazionalak) delakoaren aurka. Zibilizatuen eta basatien arteko haustura erradikal
|
hori
herri indigenek pairatu duten nazio eraikuntza eta zabalkunde kolonialen prozesuen mamian aurkituko da, baita hauei loturiko XX. mendeko garapen politiken barruan ere. Halaber, II. Mundu Gerraren nazioarteko gizartearen muinean aurkituko dugu.
|
|
|
Presentzia horrek nazioarteko zuzenbidean oraindik dagoen ideologia kolonialistaren dekonstrukzioaren eta kritikaren jomuga markatzen du (Ryser, 1996). Ideologia
|
horrek
herri indigenekiko bizirik dagoen nagusitasunezko sentimendua islatzen du (Cirkovic, 2006).
|
|
|
Horrekin batera, Munduko Bankuak 1991n 420 herri indigenekiko politika berria onartu egin zuen. Arautegi
|
horrek
herri indigenen definizioa eskaini, partaidetza eskubidea defendatu eta haien lurretan Munduko Bankuak lagunduriko proiektuak daudenean «herri indigenen aldeko garapen planak» izatea agindu zuen. Gainera, ondorio ezkorrak saihesteko eta babesa emateko gogoa erakutsi egin zuen eta mekanismoak ezarri proiektuen inguruko prozedura guztietan herri indigenak integratzeko.
|
|
|
Hamarkada horren helburua, herri indigenekin nazioarteko kooperazioa bultzatzea zen. Era
|
horretan
herri indigenek pairatzen zituzten arazoei (giza eskubideen, osasunaren, ingurumenaren eta garapenaren alorretan batik bat) aurre egin ahal izateko. Hamarkada horri laguntzeko Hamarkadarako Borondatezko Kontribuzioen Funtsa sortu zen.
|
|
|
Anglosaxoien «apartheid» sistemaren aurka, Mexikon Vasconcelos ek «arraza kosmikoa»ren ideia bultzatu eta arraza nahasketatik sorturiko akulturazioa defendatuko du, herri nahasketa helburu modura ikusiz (Sosa, 2007). Mestizoa erreferente zuen diskurtso ofizial
|
horretan
herri indigenen izatea eta kontribuzioa aitortu egiten zen, gehienetan ikuspegi historiko batetik, anglosaxoitik bereizteko (Gossen, 1992). Giro horretan desagerturiko basatia (vanishing indian) goraipatzen hainbat ekimen burutu ziren.
|
|
|
1960 garapen teoriak Rostow en (1961) modelo eboluzionistan oinarritu ziren,
|
horrek
herri indigenei buruzko estereotipo tradizionalak integratu egin zituen; hain zuzen, herri indigenak herri primitiboei dagokien kategorian kokatuz. Izan ere, garaiz kanpoko gizarteak bezala itxuratu zituzten, berriz ere, baina orain pobreziaren estigma gehituz (Arregi, 2006).
|
|
|
«Txiro behartsuarena» da orain nagusituko den estereotipoa. Adibidez, Munduko Bankuko ikerketek errealitate
|
hori
herri indigenen ezaugarri nagusi bihurtuko dute (Psacharopoulus eta Patrinos, 1994). Hazkuntza eta modernizazioaren paradigma nagusi honetan pobreziaren errua tradizioari leporatu egin zaio, eta berari eusten dioten herriak izango dira euren atzerapenaren errudun nagusiak.
|
|
|
Hamabi ale dituen txosten potolo
|
horrek
herri indigenek bizi duten egoera, bazterkeria, orduko egoera, igurikimenak eta giza eskubideen mailan NBEn egindakoak aztertu zituen. Cobos txostena ekimen indigenen ardatza eta inspirazioa bihurtu zen ondoko aditu eta aritu askorentzat.
|
|
|
Definizio
|
horretan
herri indigenen marka diren gaiak aurkitzen ditugu. Haien naziotasunaren ukapena, arrotzak balira bezala tratatuak izatea, modernotasunak buruturiko kolonizazioaren biktimak izatea (Survival International, 1992), estatu barruan pairaturiko marjinazioa, indar politikorik eza, haien lurraldeetan dauden baliabideak kudeatzeko ezintasuna, lurralde bakoitzean lehenengo herria izatea.
|
|
|
Lehenengoa, Munduko Bankuak Tribal Policy onartu zuen. Dokumentu
|
horretan
herri indigenei eskubide batzuk onartu egiten zaizkie. Era horretan, Bankuaren politika barruan zegoenez maileguak eskatzen zituzten gobernuei presioa egiteko beta aurkitu zuten indigenek.
|
|
|
1996an IUCNk 169 Hitzarmenaren nahiz HIGEAren balioa onartu egin zuen, gainera lanerako erreferentziazko dokumentuak izendatu zituen, era
|
horretan
herri indigenen eskubidekiko errespetuaren aldeko jarrera erakutsiz. Erabaki horrek garrantzi testimonial nahiz erreal handia du IUCNk mundu mailan babes zonak sortzeko eta kudeatzeko irizpideak ezartzen baitu.
|
|
|
sorrerari, berau lagundu zuen une historikoari (pull factors), lorturiko errekonozimenduei eta nazioarteko alorrean zabalduriko ekintza eremu politiko berriei, eta prozesu honetan ezaguturiko muga eta oztopoei buruzko informazioa emanez. Era
|
horretan
herri indigenekiko nagusi den alterofobia edota alterofiliatik haratago (Arregi, 2006) joan nahi dugu, eta nazioartean garatu duten izate politikoan oinarritu haiei buruzko ezagupen berria ezagutarazteko.
|
|
|
Definizio horren barruan Euskal Herria sartzen dute. 1974an sorturiko definizio
|
horretan
herri indigenak ez ezik, nazio herriak ere (estatu gabeko nazioak ere gure terminologia eurozentrikoan) aurkituko ditugu.
|
|
|
TRIPei aurre egiteko saiakera franko burutu dute indigenek.
|
Horren aurka
herri indigenek euren burujabetza ezartzeko eskubidea defendatzen dute; eurek izan dutelako beren jakinduria zaintzeko, zabaltzeko, sustatzeko, berritzeko eta bortxaketak zigortzeko lege sistema propioa (International Alliance of IndigenousTribal Peoples of the Tropical Forest, 1999: 40).
|
|
|
Horren egitekoa COP8an berriztatu zelarik. Lantalde
|
horretan
herri indigenek zein tokian tokiko komunitateek ordezkariak zituzten, horrela egindako Txosten Trinkoan euren ikuspuntuak txerta zitezen. Ikuspuntu horiek betiere ohiko jakinduriaren zaintzari buruzkoak izanik.
|