Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 8

2012
‎Hamarkada horren helburua, herri indigenekin nazioarteko kooperazioa bultzatzea zen. Era horretan herri indigenek pairatzen zituzten arazoei (giza eskubideen, osasunaren, ingurumenaren eta garapenaren alorretan batik bat) aurre egin ahal izateko. Hamarkada horri laguntzeko Hamarkadarako Borondatezko Kontribuzioen Funtsa sortu zen.
‎Anglosaxoien «apartheid» sistemaren aurka, Mexikon Vasconcelos ek «arraza kosmikoa»ren ideia bultzatu eta arraza nahasketatik sorturiko akulturazioa defendatuko du, herri nahasketa helburu modura ikusiz (Sosa, 2007). Mestizoa erreferente zuen diskurtso ofizial horretan herri indigenen izatea eta kontribuzioa aitortu egiten zen, gehienetan ikuspegi historiko batetik, anglosaxoitik bereizteko (Gossen, 1992). Giro horretan desagerturiko basatia (vanishing indian) goraipatzen hainbat ekimen burutu ziren.
‎Definizio horretan herri indigenen marka diren gaiak aurkitzen ditugu. Haien naziotasunaren ukapena, arrotzak balira bezala tratatuak izatea, modernotasunak buruturiko kolonizazioaren biktimak izatea (Survival International, 1992), estatu barruan pairaturiko marjinazioa, indar politikorik eza, haien lurraldeetan dauden baliabideak kudeatzeko ezintasuna, lurralde bakoitzean lehenengo herria izatea.
‎Lehenengoa, Munduko Bankuak Tribal Policy onartu zuen. Dokumentu horretan herri indigenei eskubide batzuk onartu egiten zaizkie. Era horretan, Bankuaren politika barruan zegoenez maileguak eskatzen zituzten gobernuei presioa egiteko beta aurkitu zuten indigenek.
‎1996an IUCNk 169 Hitzarmenaren nahiz HIGEAren balioa onartu egin zuen, gainera lanerako erreferentziazko dokumentuak izendatu zituen, era horretan herri indigenen eskubidekiko errespetuaren aldeko jarrera erakutsiz. Erabaki horrek garrantzi testimonial nahiz erreal handia du IUCNk mundu mailan babes zonak sortzeko eta kudeatzeko irizpideak ezartzen baitu.
‎sorrerari, berau lagundu zuen une historikoari (pull factors), lorturiko errekonozimenduei eta nazioarteko alorrean zabalduriko ekintza eremu politiko berriei, eta prozesu honetan ezaguturiko muga eta oztopoei buruzko informazioa emanez. Era horretan herri indigenekiko nagusi den alterofobia edota alterofiliatik haratago (Arregi, 2006) joan nahi dugu, eta nazioartean garatu duten izate politikoan oinarritu haiei buruzko ezagupen berria ezagutarazteko.
‎Definizio horren barruan Euskal Herria sartzen dute. 1974an sorturiko definizio horretan herri indigenak ez ezik, nazio herriak ere (estatu gabeko nazioak ere gure terminologia eurozentrikoan) aurkituko ditugu.
‎Horren egitekoa COP8an berriztatu zelarik. Lantalde horretan herri indigenek zein tokian tokiko komunitateek ordezkariak zituzten, horrela egindako Txosten Trinkoan euren ikuspuntuak txerta zitezen. Ikuspuntu horiek betiere ohiko jakinduriaren zaintzari buruzkoak izanik.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia