|
2000
|
|
|
Zentzu erlatiboa edo azalezkoa, alde batetik, eta zentzu erabatekoa edo etikoa, bestetik, deituko ditut. Adibidez, hau aulki ona dela esaten dudanean,
|
horrek
esan nahi du aurretik erabakitako helburu baterako balio duela, eta hemen ona hitzak esanahia dauka soilik helburu hau aurretik zehaztuta geratu den neurrian. Egiaz, zentzu erlatiboan, ona hitzak aurretik erabakitako maila bat eskuratzea esan nahi du soilik.
|
|
|
Antzeko hainbat kasutan bezala, euriaren Afrikako errege batena irakurtzen dut, euri garaia heltzen denean euria eragiteko eskatzen diotena11 Baina
|
horrek
esan nahi du ez dutela uste euria eragin ahal duenik, izan ere, bestela, urteko sasoirik lehorrenetan, lurra" a parched and arid desert" [basamortu idor eta elkor bat] denean, egingo lukete. Baina suposatzen bada, hasiera batean, jendeak euriaren erregearen ofizioa ergelkeria hutsez sortu izan zuela, orduan garbiago agertzen da martxoan euriak hasi izanaren esperientzia lehenagotik izan zutela eta urteko gainerako sasoietan euriaren erregea jardutera behartuko luketela.
|
|
2001
|
|
|
Hori erakusten dute, adibidez, egin ditugun eta egiten ari garen aurrerabideak gizaki ororen onespenari, andrazkoen askatasunari, zaharren tratuari buruz eta abar. Gertaera, ekintza eta erakunde guztien kritika gero eta sakonago eta zabalagoek ere
|
hori
esan nahi dute: maitagogoak maitagogo huts direnez argiarazten eta indartzen ari direla gizartearen jarduna, baita ere gaur botereak sarraskiak burutzeko erakutsi dizkigun ahalbide izugarrien aurrean.
|
|
|
" V. Tesiaren osagai eta ondorioak" Logika eta, batez ere, analisi argi sakon zehatzaz ondorioztatutakoak direla. Ez du
|
horrek
esan nahi ez dudala neuk osagai eta ondorio horiei buruz iritzi desberdinik. Ez da, baina, hemen, lekua, zehaztasun eztabaida horretan sartzeko.
|
|
2004
|
|
|
... argi ikusten dut, tximista batean bezala, ez bakarrik pentsa dezakedan ezein deskribapenek ez lukeela balioko erabateko balioaren bidez esan nahi dudana deskribatzeko, baizik eta edozein pertsonak aditzera emango lukeen edozein deskribapen esanguratsu, bere esanahiarengatik, ab initio arbuiatuko nukeela... baina ez oraindik ez ditudalako adierazpen zuzenak aurkitu, baizik eta zentzurik eza beren esentzia bera delako. Izan ere, beraiekin egin nahi nuen guztia mundutik haratago joatea zen, eta
|
horrek
esan nahi du hizkuntza esanguratsutik haratago (65).
|
|
2006
|
|
|
Disposizionalismoaren arabera objektuak benetan propietate moralak dauzka, propietate horiek erlazionalak izan arren.
|
Horrek
esan nahi du disposizionalismoak aurre egin behar diela propietate erlazionalek sortzen dituzte arazo filosofikoei. Nolabait esanda, hiru sentimentalismo horien artean, disposizionalismoa da propietate moralen gaineko errealismotik gertuen dagoena.
|
|
|
Dena dela, Humek ekintzak, grinak eta nahikariak arrazoimenaren fruituak ez direla justifikatze aldera beste argudio bat proposatzen du. Bigarren argudio hori zuzena bada eta ekintzak arrazoimenaren fruituak ez baldin badira benetan,
|
horrek
esan nahi du ez dela zentzuzkoa ekintza bati buruz (edo grina edo nahikari bati buruz) esatea arrazoizkoa den edo ez, alegia, arrazoimenarekin bat datorren edo ez. Honela aurkez dezakegu argudio hori (T 2.3.3.5 eta T 3.1.1.9).
|
|
|
Sentimenduari esker mundua koloreez, balioez eta berotasunaz betetzen dugu.
|
Horrek
esan nahi al du gizakirik egon ezean (edo, modu orokorrago batean esanda, hautematen duen izakirik egon ezean) mundua kolorerik, baliorik eta berorik gabekoa litzatekeela?
|
|
|
Azpimarratzekoa da, lehenik eta behin, moralari buruzko ikerketa giza naturari buruzko ikerketaren barruan egiten duela Humek.
|
Horrek
esan nahi du moralaren gaineko ikerketa aurrera eraman dezagun gizakia aztertzea dela esku artean dugun baliabide bakarra. Giza naturan oinarriturik, giza morala azaldu nahi du Humek.
|
|
2008
|
|
|
Goitik ez dauka mugarik:
|
horrek
esan nahi du Hegelentzat filosofia dela gizakiak amestu ahal duen guztia. Filosofiaren oinarrian bakarrik bizi da benetako askatasuna.
|
|
|
" Razionala dena, erreala da; eta erreala dena razionala da". " Liberal ergelek" ez zuten ulertu hitz horien esanahia, eta Hegelek esaldi
|
horrekin
esan nahi izan zuena azaltzen du Engelsek (MEW: 21 liburukia, 266hh).
|
|
|
Fenomenologia n kontzientziak bere zikloa ahitu du, bere muga lortu du.
|
Hori
esan nahi du jakintza" absolutuak", hain zuzen. Hemendik aurrera filosofia" hutsaren" unea da.
|
|
|
Metodoa" kontzeptuen abiadura edo bizitza" garatzea da, besterik ez.
|
Horrek
esan nahi du prozesuan bertan osatzen direla" gauzak", ez daudela aldez aurretik hor. Arkitektoaren plangintza bezala ulertu behar dugu Logika.
|
|
|
Arrazoimenak adimenaren eremu ziurra (sentimenaren laguntzaz) bertan behera uzten badu, irudimenezko munduan sartzen da, ziurra ez den mundu batean. Arrazoimenak bakarrik" gaizki" arrazoitzen du;
|
horrek
esan nahi du" paralogismoetan" erortzen dela. Giza arimari buruzko eta bere ustezko hilezkortasunari buruz paralogismoetan; eta munduari buruz, osotasuna izango balitz bezala, arrazoitzen duenean," antinomia" ezin ebatzizkoetan erortzen da.
|
|
|
Hirugarren antinomiak esaten du, badaudela argumentuak esateko munduan askatasuna (tesia) dagoela eta ez dagoela (antitesia) esateko ere. Uste dugu aske garela, baina mundu baten zatiak gara, eta lege naturalen (eta garai hartan
|
horrek
esan nahi zuen mekanikoen) menpe gaude.
|
|
|
Lessingek, Ilustrazioaren poeta handienak, erakutsi zuen sentimendu moralak eta erlijiosoak razionalak direla (Nathan Jakintsua, 1779), eta
|
horrek
esan nahi du ez daukatela mugarik, unibertsalak direla; beste liburu batean (Giza-generoaren heziketa, 1780), aurkezten du Lessingek gizakiaren historia hezkuntza prozesu gisa, non hiru urratsetan gizakiak bere heldutasuna lortzen duen; lehenengoan, gizakiak bitarte gabeko plazera besterik ez du bilatzen: umea da oraindik; bigarrenean, gaztetan, gizakiak jadanik bilatzen du ongizate razionala, etorkizunari begiratzen dio; eta azkenean, heldu denean, gizakiak ondasun moralak bilatzen ditu.
|
|
|
" Arrazoimenaren maltzurkeria" (die List der Vernunft), esaten zen.
|
Horrek
esan nahi du: iragana, nahiz eta krudela eta gogorra izan, urrats beharrezkoa da orainaldirako; eta etorkizuna erronka bat da, hor gizakiak bere burua gauzatzen baitu.
|
|
2010
|
|
|
Ezaugarri hori, bestalde, borondatearen dohaina da, baina zuhurtzia ere behar da, dohain guztietan bezala.
|
Horrek
esan nahi du zuhurtzia beharrezkoa dela edozein lege emateko, aurreko doktrinaren argudioek erakutsi bezala, baina ez legea zuhurtzia egintza denik; ildo bertsutik, zuhurtziak ekarriko du banaketa zuzena eta aukera ona egitea, baina egintza horiek, formaren aldetik, borondatearen egintzak dira, borondateak zuzentasun banatzailearen edo bestelako dohain moralaren bidez jokatzen duelako....
|
|
|
Horrek ondorioztatzen du, halaber, zuzenbide hitzari loturaren esangura ematea, Digestoan agertzen den bezala. Kasu horretan, badirudi termino
|
horrek
esan nahi duela loturaren ondorioz betebeharra edo harremana sortzen dela. Eta, ildo horretatik, esan ohi da batzuk jaraunsle direla, odolkidetasunaren edo senidetasunaren ondorioz; beste batzuk, adopzio eskubideen ondorioz; eta beste batzuk, azkenik, izendapen eskubideen ondorioz edo testamentuaren ondorioz.
|
|
2011
|
|
|
Hori da greziar ikuspegia, europar kulturan eta zientzian nagusitu dena azken mendeotan. Baina
|
horrek
esan nahi du horko errealitate bat onartzen dela, eta gure eginbeharra dela hura argitaratzea, arrazoimenaren laguntzaz. Fisika kuantikoaren ondoren, ordea, errealitatea ez da aurkitzen; aitzitik, behatzaileak parte hartzean, sortu egiten da errealitatea.
|
|
|
Poesia mailu bat dela esaten zuen Arestik, kontzientziak astintzeko akuilua. Ados zegoen Lete, baina bere ustez konpromisoa norbere buruan hasten zen, eta
|
horrek
esan nahi du poetak ezin dituela bere sentimenduak alboratu. Zeren Sanchezek gogorarazten duen bezala, Leterentzat poesiaren iturburu lehena sentimendua da, bestela ez dago poesiarik, eta geroxeago arrazoia, sujetoak mundu sujetagaitz guzti hori, tajutu, lotu, izentatzeko erabakia hartzen duen une berean baina ez lehenago.
|
|
2012
|
|
|
Aniztun batek ezin du bere buruaren elementua izan (Badiou 1988b, 18 meditazioa). Hori dela eta, aniztun bat bere agerpena osatzen duen erlazioen sarea ebaluatzen duen protokoloaren menpe erortzen dela aurkitzen badugu,
|
horrek
esan nahi du egitura ontologikoaren eta Izate aniztuna agerpenera ekartzen duen logikaren hauste edo urratze argia daukagula. Lekua, bere agerpena agintzen duen identitate graduaren neurri orokorraren menpe erortzen den heinean, modu berri batean agerpenera datorren aniztun bat da.
|
|
2013
|
|
|
arima librea dela esan orduko, berehala proposatzen dizkigute jarraitu beharreko bizitza ereduak (Jesukristo, santuak, mojak, apaizak, misiolariak, profetak, Mahoma...), berehala baliatzen dira hezkuntzaren tresnez jendea (arimak) bideratu nahian.
|
Horrek
esan nahi du arimak ere determinazioaren partida jokatzen duela: hau da, arima tolesgarria da doktrinaren eta hezkuntzaren bitartez.
|
|
|
maila pertsonala, maila kolektiboa, gizarte maila, nazioarteko maila, maila unibertsala...
|
Horrek
esan nahi du balioak mugatuak izan daitezkeela, hau da, talde, espazio, testuinguru edo denbora batera mugatuak. Horrek ez dakar derrigorrez balioen gaineko erlatibismoa, aniztasuna baizik.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi al du arimaren eta balioen ikuspegi zientifiko bat eskainiko dudala. Erantzuna ezezkoa da.
|
|
2014
|
|
|
Gu izango ez dugun objektua bihurtzen gara (harekin identifikatzen gara), beraz geure identitate subjektiboa geure objektu galduen aztarnen gordailu bat da.
|
Horrek
esan nahi du Parsifal eko gatazka ez dela sexualitatearen eta espiritualitatearen artekoa, ezta (batzuetan esaten den bezala) heterosexualitatearen eta komunitate homosexual itxi baten artekoa (istorioak aurrera egin ahala, komunitate totalitario baten oinarri libidinala). Desira intersubjektiboaren eta jouissance aren zirkuituan harrapaturik dagoen pultsio partzialaren arteko gatazkan datza:
|
|
|
Bada ideia bat, gaur egun oso zabaldua dagoena. Ideia horren arabera, forma berez formaren eraldaketa gisa soilik ager daiteke,
|
horrek
esan nahi du ezin diola Norbanakoa material jakin bati inposatu, baina, alderantziz, helburua formaren eraldaketa prozesua bera da. Beharrezkoa da erakustea, baita musika terminoetan ere, nola askatzen den forma eta bere mutazioaren prozesuan nola desagertzen den.
|
|
|
Wagnerren ostean arkaikotzat jo zen, haustura hori oso modu razionalean dramaren eta musikaren arteko lotura lantzeko modua zen. Wagnerrek, bere aldetik, ezberdina den zerbait proposatu zuen; dramaren eta musikaren arteko interakzioa erabakiezina bihurtzen du, ezin dugu jada hautatu bien artean etenaldien bidez.
|
Horrek
esan nahi du etenaldia ez dela benetan eliminatzen, tokiz aldatzen da. Batzuetan esan izan da jarraipenak etenaldia ordezkatzen zuela, baina ez da egia.
|
|
|
ez da horrekin aferarik egin behar...
|
Horrek
esan nahi duena da musikatik abestutako hitzera, hitzetik hitzera eta musikatik musikara zuk zeuk ere ezagutu gabeko legeak daudela, korrespondentziak, harremanak nahiz eta ezagutzen badituzu hainbat hobe. Senideen arteko harremanak dira adibide bat.
|
|
|
Baina hori diotenek ez dute kontuan hartzen musika bera muineraino dagoela teatralizatuta.
|
Horrek
esan nahi du, funtsean, ñabardura konplexuak, Wagnerren musikaren mikro eraikuntza ukaezinak, keinuaren menpeko direla, eta keinu musikal handi horrek ñabardurak daramatza ibai kutsatuak bezala bere pasaeran guztia erraztuz. Beraz, Wagnerren diskurtsoan purua, ñabarra, sotila, eraldaketa prozesu etengabean zirudien hori keinu adeigabeen menpeko da.
|
|
2017
|
|
|
Alegia, hartuko nuke aulkien ‘ondoan’ kokatua bezala, zelaitik 2,20 metrora, lurrean nolabaiteko presioa egiten, eta abar. Bere erlazioa beste objektuekin soilik emendiozkoa izango litzateke;
|
horrek
esan nahi du desagerraraz nezakeela beste objektuek euren artean gordetzen duten erlazioa gehiegi eraldatu gabe. Hitz batean esateko, beregandik ez litzateke inongo erlazio berririk agertuko nire unibertsoko gauza horien artean:
|
|
|
Bakarrik nago, ni (re) 4 kontzientzia ez tetikoaren planoan.
|
Horrek
esan nahi du, hasteko, ez dagoela nire kontzientzia habitatuko duen ni bat. Ez dago zeri zuzendu, beraz, nire ekintzak kalifikatzeko.
|
|
|
Gauz en kontzientzia hutsa naiz eta gauzek, nire ipseitatearen zirkuituan5 harrapatuta, beren potentzialtasunak eskaintzen dizkidate nire posibilitate propio (en) kontzientzia ez tetikoaren erreplika bezala.
|
Horrek
esan nahi du ate horren atzean espektakulu bat ageri dela ‘ikusgai’, elkarrizketa bat ‘entzungai’ Atea eta sarraila bitartekoak eta trabak dira aldi berean, aurkezten dira ‘tentuz maneiatzeko’ modukoak; sarraila aurkezten da ‘apur bat zeharka eta gertutik ikusteko’ modukoa, eta abar. Hortik aurrera, ‘egin behar dudana egiten dut’ Inongo ikuspegi transzendentek ez die aitortzen nire ekintzei emanaren tankera bat juzkurik jaso lezakeena:
|
|
|
pertsona kontzientziari zaio presente Bestearentzako objektu delarik.
|
Horrek
esan nahi du bat batean nire kontzientzia hartzen dudala nigandik ihes egiten bezala; ez nire ezerez propioaren funtsa naizelarik, baizik eta nire funtsa nigandik kanpo dudalarik: ni niretzat Bestearenganako igorpen hutsa baino ez naiz.
|
|
|
Baina Bestea, hain zuzen ere, ezeztapen berria agertzeko arrazoia da: ezen, baldin eta Beste bat badago jokoz kanpo jartzen nauena eta nire transzendentzia, besterik gabe, kontenplatutako transzendentzia bezala ezartzen duena,
|
horrek
esan nahi du Besteagandik askatu egiten naizela nire muga aitortuz. Eta askatze horr (en) kontzientzia edo Bestearen aldean norbera (izatearen) kontzientzia nire espontaneotasun askea (ren) kontzientzia da.
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du konduktistei arrazoia eman behar zaiela. Zalantzarik gabe, ez.
|
|
|
Besteak' leudeke’ porrot erreflexiboaren kontrako porrot batengatik. Azken batean, erreflexioan, ezin badut nire burua objektutzat hartu eta kuasi objektutzat bakarrik har badezaket,
|
horrek
esan nahi du atzeman nahi dudan objektua neroni naizela; nigandik bereizten nauen ezereza izateko dut. Nik ezin diot ihes egin nire ipseitateari eta ezin dut nitaz ikuspunturik hartu (horrela ezin dut nire burua izatetzat hartu), ezta nire burua ‘dago’ moduko formatzat hartu ere (izatearen atzemateak huts egiten du, atzemailea aldi berean atzemana delako).
|
|
|
|
Horrek
esan nahi du osotasunaren izaera antinomiko hori erreduziezina dela. Edo, goragotik ikusita, desagerraraz dezakegu?
|
|
|
Galderak ez du zentzurik.
|
Horrek
esan nahiko luke osotasunaren ikuspuntu bat har genezakeela, alegia, kanpotik kontsideratu. Baina hori ezinezkoa da, ezen ni, hain zuzen, osotasun horren funtsaren arabera existitzen bainaiz, eta horretan engaiatua naizen heinean.
|
|
|
Kontzientzia askatasun kontzientzia da: "
|
Horrek
esan nahi du ezin zaiola nire askatasunari bera ez beste mugarik bilatu edo, nahiago bada, gu ez garela aske izateari uzteko aske". 57
|
|
2021
|
|
|
27 Goikoetxeak honela sakontzen du adibidean: "
|
Horrek
esan nahi du askatasuna ez dela nik egiten dudala nahi dudana; askatasuna lortzen da mekanismo zehatz batzuen bidez, eta mekanismo horietako asko domestikatzaileak eta biopolitikoak dira. Guk irakurtzen eta idazten ikasteko domestikazio prozesu bat pasa behar dugu, ezinbestekoa dena demokratizaziorako.
|
|
|
" Orain feminitaterik ez badago, lehen ere ez da izan sekula.
|
Horrek
esan nahi du ‘emakume’ hitzak ez duela inolako edukirik?" (I: 8).
|
|
|
Egiaz, amodio fisikoa ezin da tratatu ez helburu absolutu gisa, ez bitarteko soil gisa; ezin du existentziarik justifikatu, baina kanpoko justifikaziorik ere ez du onartzen.
|
Horrek
esan nahi du toki episodiko eta autonomoa izan behar lukeela giza bizitza guztietan. Eta, oroz gain, librea izan behar lukeela.
|