|
2002
|
|
|
Jakin ezak zer esan nahi duen honezkero. Ez, ez nian
|
hori
esan nahi, baizik eta... ez al duk sentitu inoiz magia moduko batek dena bideratuko balu bezala?
|
|
|
–Ez nuen
|
hori
esan nahi.
|
|
|
–Barkatu, barkatu, ez nuen
|
hori
esan nahi... Nahi gabe...
|
|
|
Hala ere, erretzaile konbentzitua nintzen.
|
Horrekin
esan nahi dut ez nuela erretzeko kontu hura ez biziotzat ez gaiztzat hartzen, neure ordu arteko bizitzan bi ahalegin egin nituen arren ohitura hura uzteko. Ezin izan nuen.
|
|
|
–Barkatu, Ander. Ez nuen
|
hori
esan nahi. Gainera, ni ez naiz hemen dagoen gaixo bakarra.
|
|
|
–Barkatu, ez nuen
|
hori
esan nahi...
|
|
2003
|
|
|
M maiuskula oso m airosoa zelako eta t minuskula oso t irrazionala zelako. Eta
|
horrek
esan nahi zuen E. H. Beregorren letrak zirela eta E. H. Beregorren testua zela. Eta horrek esan nahi zuen Matiasek ez zuela gehiago bilatu behar.
|
|
|
Eta horrek esan nahi zuen E. H. Beregorren letrak zirela eta E. H. Beregorren testua zela. Eta
|
horrek
esan nahi zuen Matiasek ez zuela gehiago bilatu behar.
|
|
|
Izango zituen 35 Edo bi gehiago beharbada. Eta
|
horrek
esan nahi zuen XIX. mendeko argazkia zela. Eta XIX. mendean argazki gutxi egiten zituen jendeak bizitzan.
|
|
|
orrialde bi geratzen dira.
|
Horrek
esan nahi du orrialde bakoitzak hitz ugari baditu, orrialde bik askozaz gehiago izango dituztela. Doblea beharbada.
|
|
|
Ia zazpi minutu atera nizkion bigarrenari.
|
Horrek
esan nahi du hegan egin nuela erlojuaren kontrakoa edo teletransportatu egin nintzela, denboraren makinan edo beste makina sofistikaturen batean. Baina kirol epaileak munduko gizabanakorik harroenak dira eta ez zuten erabakia aldatu nahi izan, sekula ez delako atzera bueltarik egon erlojupeko batean; non eta erlojupeko etapa batean."
|
|
|
Matias mindu zuen Malco zutunik jartzeak edo, beste era batera esanda, Malcoren belaunen atzeko partea 90 graduko angeluan jarrita edukitzetik, 180 graduko angeluan jarrita edukitzera pasatzeak (guztia ere gutxi gorabehera).
|
Horrek
esan nahi baitzuen bazkalondo hura berehala desintegratuko zela, Matildek platerak eta batuko zituela, Anak lagundu egingo ziola eta Tomas sukaldetik pululatzen hasiko zela. Eta Matias gustura zegoen bazkalondo hartan, oso gustura, eta ondo zekien handik altxatzen bazen gelara joan zuela eta lanean hasi zuela, grabazioak transkribatzen, besteak beste.
|
|
|
Matiasek ohetik altxatu eta makurtu egin behar izan zuen pilota hartzeko.
|
Horrek
esan nahi zuen (ohetik altxatu behar izateak eta makurtu behar izateak) asmatu berri zuen jolasean porrot egin zuela. Edo, hobeto esanda, asmatu berri zuen jolasaren lehenengo fasean egin zuela porrot.
|
|
|
Horrela amaitu nahi izan zuen Matiasek jolasa, baina konturatu zen ez zuela mulher hitza bilatu, beti bilatzen zuen bezala, eta
|
horrek
esan nahi zuen lagunik gabe eman zuela eternitate osoa, eta aspertzeko arrisku handia dauka eternitate osoa lagunik gabe pasatzen duenak. Eta egoera horretan zegoen Matias, ez zuelako portugesezko hiztegian mulher hitza bilatu eta ez zuelako berarentzako moduko asmatu.
|
|
|
Horrela esan zion Tomasek Matiasi, toMAS eta diMAS, izen berbera. Bost letra dituzten izenetan hiru letra berdinak badira,
|
horrek
esan nahi du izen berbera direla, hiru letra gehiengoa direlako bi letraren kontra, eta gehiengoari begiratu behar zaiolako beti. Aititek eta ilobak izen berbera zeukaten, hortaz, eta horregatik gustatzen zitzaion Tomasi Tomas izena, aititeren izen bera zelako.
|
|
|
Berriro ere pozik nagoela esan behar, zure beste eskutitz bat jaso dudalako.
|
Horrek
esan nahi du gure katea ez dela eten, eta oraindik pertsonak bezala jokatzeko gauza garela.
|
|
|
Berriro ere zutaz asko gogoratzen ote den iruditzen zaidala.
|
Hori
esan nahi nizun. Zuk ederki dakizu niri nor gustatzen zaidan.
|
|
2004
|
|
|
–Beraz, ez dagoela deus ere egiteko.
|
Hori
esan nahi al didazu?
|
|
|
–Ez, beno, bai. Ez nuen
|
hori
esan nahi. Bai, bai.
|
|
|
–Ez, ez. Ez nuen
|
hori
esan nahi. Badira hori dena egiten dutenak eta aski kaskarinak direnak.
|
|
|
euskara zuzena, euskara egokia eta kazetari euskara.
|
Horrek
esan nahi du euskara jatorraren barne arauen moldekoa dela hizkuntzaren arlo guztie tan: ahoskeran, joskeran, hiztegian, ortografian...
|
|
|
Jira eta buelta ibili ondoren, abiatutako tokira itzuliko gara ostera ere. Elebitasun diglosikoaren gurpilean ibiltzea ez da aski,
|
hori
esan nahi izan digu Baxokek, gurpil horren ibilbidea motza eta irispen laburrekoa delako eta ibilbide labur hori bera egiteko dagoeneko ibilgailu gaituagoa badaukalako hiztunak aho lumetan. Ba ote?
|
|
|
120 Txoli Mateos: . Euskara salbu gura dugu denok, baina
|
horrek
esan nahi du euskara derrigor gailendu behar zaiela gainerako hizkuntzei. Hortik ondorioztatu litzateke frantsesa eta gaztelania ez ditugula joko bertako hizkuntzatzat?
|
|
|
Arrastietan, iluntzen ari denean, farola bakoitzaren ondoan neska bat ikusten baduzu, eta denek baldin badute eskuetan arrasti lore sortatxo bana,
|
horrek
esan nahi du Luca pasatu dela zu baino lehenago.
|
|
|
Lasai zirudien. Ke ufada sabairaino botatzeak
|
hori
esan nahi du, lasaia dela zure bizitza, bestelako problemarik ez duzula, lehiaketa egiten duzula zure buruarekin ea noraino botatzen duzun kea oraingoan.
|
|
|
|
Hori
esan nahi zion, baina Libek urrundik ere ez zekien zer ziren kanguruak, gutxiago oraindik koalak. Eta probatu arte ezin da jakin ze zaila den sidecarra definitzea, kanguru hitza erabili barik.
|
|
|
–Zeukan.
|
Horrek
esan nahi du...?
|
|
|
–Tatuatzaileak eredu bat behar zuen, eta
|
horrek
esan nahi du noizbait egin nizula sinadura, orri edo koadernotxoren batean... –detektibearen paperean jarri nintzen.
|
|
|
Eta ez al ditu gure mutilak Lopez Ufarte eta Maradona ispilutzat hartu behar aurrera egiteko? Nik
|
hori
esan nahi nuen –bukatu zuen aitak, hura ez baitzen berehalakoan isilduko.
|
|
2005
|
|
|
–Barkatu, baina nik ez ditut almorranak,
|
hori
esan nahi badidazu. Eta ez naiz matxista, beste batzuk bezala?
|
|
|
Horrela atera zaio, hitzok ezin izan ditu saihestu edo bidean aldarazi. Berehala sentitu du ez zela
|
hori
esan nahi zuena, baina han gelditu da. Naroa esaldia hausnartzen geratu da, ihardesteko berbarik gabe.
|
|
|
Baseliza txiki txikia zen eta berria ematen zuen,
|
horrek
esan nahi zuen berritu egin zutela azken urteetan. Barnean santu baten irudiak eta loreak, filodendroak, uste dut.
|
|
|
Ni. Eta osaba Simonek baimena eskatzen dit orduan golf zelaiaren barruan errugbi zelaia egiteko, eta nik baietz esaten diot, eta konforme gelditzen gara, eta osaba Abelek keinu bat egiten du buruarekin, eta keinu
|
horrek
esan nahi du pazientzia handia izan behar duela osaba Simonekin, eta nirekin ere bai. Izeko Martinak ere askotan egiten du keinu hori bera.
|
|
|
Izeko Martinak esaten du Carmenek inoiz ez duela presarik izaten; esaten du" Sekula ez dauka presarik horrek" eta gero esaten du" etxerako, sekula ez presarik horrek". Eta
|
horrekin
esan nahi du Carmenek ondo egiten duela tertulia, asko hitz egiten duelako eta ez daukalako presarik. Baina beste gauza bat ere esan nahi du horrekin izeko Martinak.
|
|
|
Baina beste gauza bat ere esan nahi du horrekin izeko Martinak.
|
Horrekin
esan nahi duena da apur bat kantsagarria dela Carmen andrea, oso berandura arte geratzen delako beti josteko gelan. Carmen ez dagoenean esaten du izeko Martinak hori guztia, klaro, eta grazia handiz esaten du, eta barre egiten du izeko Rosak, eta nik ikusten dut amak ez duela barrerik egin nahi, baina beti egiten duela azkenean.
|
|
|
Denak daude konforme. Denek esaten dute historia daukala Piedadek, baina Piedad ez dagoenean esaten dute, eta
|
horrek
esan nahi du misterioren bat dagoela Piedadekin, ze misterio handiz esaten dute" Historia dauka horrek".
|
|
|
Amerikan ere ez eta Kalifornian ere ez, esaten du gero. Eta
|
horrekin
esan nahi du ez dagoela arkitekto hoberik inon. Eta nik ez nekien hori, baina izeko Rosak eta izeko Martinak bai.
|
|
|
Gurrek ≃ Hori ba.
|
Hori
esan nahi nuen nik. Eta badakizu abade batek asmatu zuela errugbia?
|
|
|
Gurrek ≃ Hori ba.
|
Hori
esan nahi nuen nik... William Webb Ellis.
|
|
|
Fedea sobran daukazue zuek. Eta
|
horrekin
esan nahi zion misterio gehiegi zeukala armairuan. Eta zenbat barre horrekin guk etxean.
|
|
|
Kontatu zion Baloiri aitite Julianek konpetizio bat jokatu zuela, 1927an, Europako ebanistarik printzipalenekin, Europako ebanistarik handiena aukeratzeko. Eta
|
horrek
esan nahi zuen aitite Julian bera ere Europako ebanistarik printzipalenen artean egon zela, ez zioten konpetiziorako deituko bestela. Eta horixe jakin nahi zuen Mateok, hain zuzen ere:
|
|
|
" Irlandar hori da ona, hamabosta." Edo esaten du: " Mesedez, mesedez." Eta
|
horrek
esan nahi du jokalariren bat ez dela oso inteligentea. Baina batez ere hau esaten du osaba Simonek:
|
|
|
Eta osaba Abel ez dagoenean, izeko Martinak esaten du Hitz egitea kirola balitz, eta osaba Abelen ahotsa imitatzen du apur bat. Eta
|
horrekin
esan nahi dute Iñesek gehiegi hitz egiten duela eta hitz egiteko afizio bat daukala ez sinistekoa.
|
|
|
Esaten du libelula urdina harrapatzen badugu, bonba bat izango dela fakultatean.
|
Horrek
esan nahi du oso libelula urdin gutxi dagoela munduan, bederatzi edo zazpi edo gutxiago, eta guk bat harrapatzea izango zela ez sinistekoa. Jendeak Orthetrum coerulescens esaten dio libelula urdinari.
|
|
|
" Libelula urdina harrapatzen duena...", esan dit, eta isildu egin da gero. Eta gero ezpainak tolestu ditu, beherantz eta gorantz, eta
|
horrek
esan nahi du misterio bat esango zidala, handia, eta gero esan dit: "... munduko pertsonarik inteligenteena bihurtzen da." Hori esan dit.
|
|
|
Gurrek ikusleen txaloak eskertu zituen berriro, eta musuak bidali zizkien berriro, eta erreberentziak egin zituen buruaz, eta
|
horrek
esan nahi zuen berak irabazi zuela, berriro, ogi apurren lehiaketa. Gurrek eta Simonek jokatzen zuten hamabigarren ogi apur lehiaketa zen hura.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, esan behar da, lehenik, beste edozein langintza eta ofiziotan eskatzen diren ezagutza, trebezia eta lanabesik gabe, oso zaila egiten dela sinistea kanturako ofizio horretan bat eroso ibil daitekeenik. Musikaren ezagutzarik gabe abesti onak ondu izan direla badakigu, baina
|
horrek
esan nahi duena hauxe da soilki: zenbait jendek baduela barruan musikarako sena, melodiekiko arnasa sortzaile bat gero belarrietan ongi itsatsia gera daitekeena.
|
|
|
Eta berak baietz, ulertzen duela, baina gaineratu zuen, bere elegantzia ingelesarekin, nik behintzat airea hartu dezakedala, baina berak egun osoa pasatzen duela etxetik irten gabe eta inor ezagutu gabe, eta hori ere oso gogorra dela. Ez zidan horrela esan, baina
|
hori
esan nahi zidan. Eta azkenean bera kontsolatzen bukatu nuen.
|
|
|
|
Horrekin
esan nahi dizut zuk nahi bezalako erantzunik ez emateak ez duela zerikusirik ni norbaitekin ateratzearekin: lehenengoz idatzi zenidanean bakarrik nengoen eta udaren erditik aurrera baten batekin, baina horrek ez zuen inongo ondoriorik izan, zuri dagokizun edo gu bioi dagokigun auzi honetan.
|
|
|
" Nire estilokoak, homosexualak?
|
Hori
esan nahi duzu. Homosexualak direlako gustatu egin behar zaizkidala?".
|
|
2007
|
|
|
–Ez ez. Ez nuen
|
hori
esan nahi. Sentimenduak, Iker!
|
|
|
–
|
Horrek
esan nahi du elkar maite dugula, Edelmiro.
|
|
|
Eta orduko aitek ez zuten ilea amek bezala orrazten. Miriam ere ahal bezain laster geratu zen haurdun,
|
horrek
esan nahi zuen guztiarekin edo guztiagatik, eta aita zaharrarekin geratu nintzen ni etxean. Ez dakit nola esan, jolasten ikasi genuenerako jolasteak ez zuen gure etxeko giroarekin ondo ematen, eta derrepentean zaharregiak ginen jolasteko.
|
|
|
Irakurtzen ari nintzena lurrean utzi, eta amaitutakoan hartzen nuen berriz, oraindik zisternaren hotsa isildu gabe zegoela. Konturatu nintzen, gutxi gorabehera, ehun orritik behin izaten dudala pixalarria, eta
|
horrek
esan nahi duela, bataz beste, hogeita hamar mila hitz irakurtzen ditudala pixa egin bakoitzeko. Beste era batera esanda:
|
|
2008
|
|
|
Ni ikusi eta ezagutu izana oso garrantzitsua zen.
|
Horrek
esan nahi zuen burmuina ez zegoela kaltetuta.
|
|
|
–Hamabi dira Zodiakoko konstelazioak eta hamabi dira Ama Birjinaren koroaren izarrak, konstelazio bakoitzeko bat.
|
Horrek
esan nahi du Ama Birjinak zaintzen dituela zeru guztiak eta gizon emakumeon etorkizun guztiak. Eta orain, ondorioa:
|
|
|
Batuketek gizatxarrari dagokion partea adierazten dute, eta zehaztasun ezaren beldur zenean ikusi duzue azalpenen bat gehitzen zuela. . Caracas inguruan?, adibidez;
|
horrek
esan nahi du kostalde hartan ontzi zoritxarrekoren bat abordatu zutela. Jainkoak guarda eskifaia osatzen zuten arima gizajoak?
|
|
|
–Lastima izan da bigarren kargamendu hori galdu izana.
|
Hori
esan nahi dut, ihardetsi zuen kapitainak?. Diruz eta munizioz hainbestean gara.
|
|
|
–Ez, inspektore. Nire harremana senarrarekin,
|
hori
esan nahi baduzu, ez da ona, gauzak diren bezala, baina burutik pasatu ere ez litzaidake egingo. Nola iradoki dezakezu horrelakorik?
|
|
|
Izan ere, herritarren lurralde kontzientzia higatuta baldin badago, higadura horren arrazoiak ez dira alderdi politikoen aukera berdintasun hutsean konpontzen. Nazio egituraren elementu guztiak daude jokoan gure egoeran, eta
|
horrek
esan nahi du, besteak beste, botere sistemaren geruza eta gizarte izari guztiak direla aldatu beharrekoak. Elementu batean eragingo bada, egitura osoa baita eraldatu beharrekoa.
|
|
|
Eta batean zein bestean ez da izango euskara herritar edo turista horien nazio hizkuntza. Datu
|
horrek
esan nahi du, besteak beste, nazio kulturalaren auzia nazio politikoaren mendeko auzia dela. Gainerakoan, nola uler genezake bi euskal herritar horien hautu biografikoa nazio linguistikoari eta kulturalari dagokienez?
|
|
|
nazio bateko kide izatea norberaren esku legokeen auzitzat hartzea atomismo sozialaren adibide sinesgaitza izango litzateke. Horrela, izan ere, gizakia bere gizarte harremanen saretik lurrundu egiten baita, eta
|
horrek
esan nahiko luke harreman horiek gizaki abstraktu horren argitan azaldu ahal izango liratekeela?.
|
|
|
Izan ere, kategoria horretako kulturaren baitan dago eratua eta egituratua munduaren egungo sistema, globalizazioaren efektuak gorabehera. Eta
|
horrek
esan nahi duena aski garbi dago gure ustez: hau da, kultura molde horren jabe ez den herrialdeak ez dauka ahalmenik bere nazio identitate propioaren arabera eratua izateko.
|
|
|
–Noski, onena izango litzateke prostituta lanari uztea, ezta?
|
Hori
esan nahi duzu?
|
|
|
–Hamabi dira Zodiakoko konstelazioak eta hamabi dira Ama Birjinaren koroaren izarrak, konstelazio bakoitzeko bat.
|
Horrek
esan nahi du Ama Birjinak zaintzen dituela zeru guztiak eta gizon emakumeon etorkizun guztiak. Eta orain, ondorioa:
|
|
2009
|
|
|
Onerako eta txarrerako.
|
Horrek
esan nahi du gauza batzuetan asmatuko duzuela eta beste batzuetan oker jokatuko duzuela. Berdin dio.
|
|
|
Hau da, ni askoz ere leialagoa naiz lagunekiko, nire adiskideak baino.
|
Horrek
esan nahi du agian neuk ere Elenak eskainitakoa serio pentsatu nukeela. Aurreiritziak eta etikak eta antzeko gauza serioak alde batera utzita.
|
|
|
da, biziraupen zinezko baten ideia gehiagorik gabe; hildakoa hobiratzea noraezekoa da, gizagabea litzateke gorpua lur gainean uztea (gizakia, lurkia? da,
|
hori
esan nahi du Adan izenak); baina, bitxiki, hobiak eta hildakoari egindako edozein ukituk kutsatu egiten du Deuteronomioa n, eta inguruko kulturetan hildakoen kultu formak oro debekatuak daude (hobian jan edaneko opariak jartzea, hilaztitza edo hildakoen espirituen kontsulta, etab.); bestalde, gero batean behintzat, patriarken hilobiak beneratu egiten dira. Heriotzaren inguruan joera eta interes ezberdinen eraginak aldi berean eta eboluzio handia sumatzen dira Biblian(, arimaren?
|
|
|
Gizakia bere buruaren eta bere munduaren sortzailea da.
|
Hori
esan nahi zuen libre izateak Ernazimentuan. Baina ordena zaharra apurtu eta, mundua burutik nahasturik bera hasi denean eguzkiaren inguruan jirabiran, Ameriketako urre berriek mundu zaharreko gizarte ordena hankaz gora jarri dutenean, Iparraldeko erlijio berriek eta erlijioen gerrek nahikoa kaos eragin dutela uste denean, hainbeste, askatasunek?
|
|
|
Horrek asko lasaitzen du Diego.
|
Horrek
esan nahi du oraindik konfiantza duela, badakiela, nola edo hala, Diegok etxea salbatuko duela, azken momentuan akaso, dramatismoz, bai, baina azkenean dena itzuliko dela bere onera. Modu ez zuzen batez ondo ari dela esaten dio Diegori, esperantza baduela eta oraingo egoera behin behinekoa dela guztiz.
|
|
|
Banoa eta barkatu ulertu zuen. Norak ez zion
|
hori
esan nahi.
|
|
|
–Ez, ez, ez nuen
|
hori
esan nahi. Nik bakarrik jakin nahi nuen?
|
|
|
–Barkatu, Ada: ez nizun
|
hori
esan nahi. Baina zeru berde bat agindu nizun, eta huts egin dizut?
|
|
|
–Hemen gaude, tenplarioak garai batean bezala, lagunok, Elizaren zerbitzuan; hemen gaude, bai, garai bateko gurutzatuak bezala, sozialismoaren, komunismoaren eta anarkismoaren aurkako gerran; hemen gaude, beraz, Kristo erregearen zazpi gurutzatuak (don Ladislaorekin zortzi), isilpean, gurutzada honetan guztiak ere larrua bidean uzteko prest; baina argi eta garbi esan dezadan: guk larrua galtzea seinale ezin txarragoa litzateke,
|
horrek
esan nahi bailuke komunismoaren piztia gailendu dela Espainian, eta hori ez, inoiz ere ez!, geuk kendu behar baitiogu larrua piztiari eta ez piztiak guri, Jainkoa ukatzen duenak Jainkoaren ukoa merezi baitu; don Ladislao biharko egunaz mintzatu da, gerra balizko batez, baina hara zer esaten dizuedan:
|
|
|
–Barkatu, ez nuen
|
hori
esan nahi?
|
|
|
–Komunista onik ez badago, anarkista onik ere ez:
|
hori
esan nahi al duzu. Hala bada, ez baita gehiago hitz egiterik!?; baina Domingok bazekien anaiaren asmoen berri, eta bazekien, ondorioz, Teofilo Mariak ez zuela halako erreakzio bat baizik espero, berak guztiz eragotzi behar zuena:
|
|
|
Azaldu zuen abisua zeukala eta
|
horrek
esan nahi zuela bota egingo zutela ospitaletik hurrengo abisuan. Gladys Podgersek lau neba arreba zituela esan zuen gero, bera baino gazteagoak guztiak, batzuk eskola umeak oraindik.
|
|
|
Eta pertsona baten gauza onak ere kritikatzen direnean, jauna?
|
Horrek
esan nahi du zerbait bazela euren artean, zerbait zeukala miss Albretek Mrs. Brenten kontra?
|
|
|
Arratsaldean eskola ume asko ikusi zituen.
|
Horrek
esan nahi zuen uste baino askozaz handiagoa zela herria.
|
|
|
Gazteek bakarrik eusten zioten hamar eta hamabi orduko lan erritmoari. Baina elurraren gainean erori zenean lanean ari baldin bazen,
|
horrek
esan nahi du bi asteko berrogeialdia gainditu zuela, koarentenan zeuden presoak lanetik salbuetsiak baitzeuden. Bestalde, urtarrilaren amaieran iritsi ziren.
|
|
|
Hasteko, heriotzaren eguna baieztatzen zuen.
|
Horrek
esan nahi zuen Higinia Luz bizirik zegoela konboiko kideak antropometria gelara bidali zituztenean. Argazki hori berreskuratzeko aukera bat bazegoen, beraz.
|
|
|
–Hemen gaude, tenplarioak garai batean bezala, lagunok, Elizaren zerbitzuan; hemen gaude, bai, garai bateko gurutzatuak bezala, sozialismoaren, komunismoaren eta anarkismoaren aurkako gerran; hemen gaude, beraz, Kristo erregearen zazpi gurutzatuak (don Ladislaorekin zortzi), isilpean, gurutzada honetan guztiak ere larrua bidean uzteko prest; baina argi eta garbi esan dezadan: guk larrua galtzea seinale ezin txarragoa litzateke,
|
horrek
esan nahi bailuke komunismoaren piztia gailendu dela Espainian... eta hori ez, inoiz ere ez!, geuk kendu behar baitiogu larrua piztiari eta ez piztiak guri, Jainkoa ukatzen duenak Jainkoaren ukoa merezi baitu; don Ladislao biharko egunaz mintzatu da, gerra balizko batez, baina hara zer esaten dizuedan: orain eta hemen, egunero jokatzen ari da gerra bat gure fabriketan; orain eta hemen, egunero jokatzen ari da gerra bat familietan; orain eta hemen, egunero jokatzen ari da gerra bat fronte guztietan:
|
|
|
" Komunista onik ez badago, anarkista onik ere ez:
|
hori
esan nahi al duzu. Hala bada, ez baita gehiago hitz egiterik!"; baina Domingok bazekien anaiaren asmoen berri, eta bazekien, ondorioz, Teofilo Mariak ez zuela halako erreakzio bat baizik espero, berak guztiz eragotzi behar zuena:
|
|
|
–Barkatu, Ada: ez nizun
|
hori
esan nahi. Baina zeru berde bat agindu nizun, eta huts egin dizut...
|
|
|
–Barkatu, ez nuen
|
hori
esan nahi...
|
|
2010
|
|
|
erantzun zion aitak erabakitasun handiz. ?
|
Hori
esan nahi nizun, bai, kontu hauetan ez baitut engainurik nahi. Izan ere, gutxi dira mirariak sendatuak?
|
|
|
Esatekoa esan dizut, eta orain zure aurpegia imajinatzen dut, zuk zeuk egiten zenuen bezala, niri idatzi zenidàn izkribuan aditzera eman zenidanez; lehenik, irri zabal garaipenezkoa eskaini didazu, gure arteko polemikan nik amore eman eta zuk zeure iruzkina egingo bazenit bezala: . Arrazoi duzu, Gabino; izan ere, ezereza ez da ezer, eta ezer sinesten ez duenak ez lezake Jainkoagan sinetsi??; segidan, ordea, zure garaipentxoa errazegitzat jota edo, zu bezain burugogorra izan naiteke ni ere, ongitxo dakizu?, muturra okertu didazu, baita mespretxuz begiratu ere, zeure begirada
|
horrekin
esan nahiko bazenit bezala: –Baina, jakina, zure ezerez hori, zerbait?
|
|
|
–
|
Horrek
esan nahi dik, oihukatu du barre batean?, kartzela saskira jolastuko dela nire sorbonarekin sei aste barru. Sei ordu barru hirearekin egingo duten bezala.
|
|
|
Ez dut gorrotorik inorekiko, inondik inora ere, ezta mesfidantzarik ere, ez baldin bada Anoetako adierazpenean adierazi zutela ezker abertzale osoaren izenean hitz egiten ari zirela, eta azkenean ez zela horrela izan. Hortik aurrera, itxitzat utzi genuen gauza batetik bestera sekulako aldaketa izan bada,
|
horrek
esan nahi du pertsonalki fidagarritasuna egon daitekeela, baina noren ordezkaritza duen edo noren izenean hitz egiten duen mesfidantza sortzen duela?. Garrantzi handia ematen dio Urkulluk solaskidetzen sinesgarritasunaren gaiari.
|
|
|
Bide bakarra indarkeriatik aldentzea eta legalitatea onartzea dela esan zuen eta, jarraian, esaldi bat: . Euskal gizarteak nahi duen bake iraunkor, egonkor eta justua ez da inoiz inoren inolako inposizio partikularren eskutik etorriko,
|
horrek
esan nahiko bailuke bakeak prezio politikoa duela?.
|
|
|
Ezin da esan oso ondo dakizula zer liburutatik atera ziren testuak, eta gero esan ez dakizula nork egin zituen. Marrazkiak egin baldin badituzu,
|
horrek
esan nahi du interesatzen zaizula. Parisko CNRSko froga famatuekin berdin gertatu da.
|
|
|
azpimarratu zuen,, materialaren faltsutasun/ benetakotasunaren auziak ez du zentzurik, mundu guztiak onartzen duelako euskarri zeramikoak benetakoak direla. Beraz, kenduta beharbada termolumineszentzia, eta
|
horrek
esan nahi du lagina edo laginaren parte bat suntsitu behar dela, eta kontuan hartuta ez dela oso zehatza, nire ustez bere garaian egin ziren laborategietako analisi izugarri garestiak ez ziren beharrezkoak zeramikarako, eta inork ez du horretan dirua gastatzen?.
|
|
|
Beraz, [idazkunen eta zeramiken] patina desberdina balitz, arazo bat izango genuke?. Alegia, kutsadura atomikoaren bidez zeramikaren patina neurtu zuela, eta zeramikan zein idazkunean kutsadura kopuru bera egonez gero,
|
horrek
esan nahi zuela idazkunak zeramiken garai berekoak zirela. Erromatarrak, alegia.
|
|
|
Eskolan erakutsi ahal izateko, hizkuntzaren idazketak normalizatuta behar du, eta horrek eskatzen du sormen, egokitze eta zabaltze prozesu luze bat. Euskal ostraketako hitzek erakusten baldin badute gaur egungo autonomia grafiko berdina, hau da hitzak tarteen bidez bereizita baldin badaude gaur egun idazten ditugun bezala,
|
horrek
esan nahiko luke literatur formazio prozesu luze bat egon dela. Hau da, pentsaezina dela euskarazko idazketa bat batean sortua?.
|
|
|
Flaviar dinastiaren garaian, K.o. I. mendean, tamaina handiko etxebizitzak eraiki zituzten veleiarrek, eta zeuden eraikinak apaindu eta aberasteari ekin zioten.
|
Horrek
esan nahi du bertako noblezia sortzen hasia zela. K.o. lehen mendean etxe asko birmoldatu ziren eta horixe da, I. eta II. mende horiek, hiriaren garai loriatsuena.
|
|
|
Esan nion kanpoko profesionalak ekarri behar zituztela, unibertsitateko irakasle eta ikasleak... betiko kalaka bera. Esan nion baita ere elefantea ezin zela hemen atera, grafito batean, erromatarren garaian ez zelako Internet existitzen, eta elefante bat marrazten baldin bazuten
|
horrek
esan nahi zuelako ikusia zutela elefante bat, eta elefante bat ez zelako hemen inguruan oso ohikoa... hieroglifoekin berdin, garai hartan oso bakanak zirela, eta desagertzear zegoen idazketa mota zela gainera, eta non eta hemen agertu! Bakarrik euskara agertzea falta zen!!?.
|
|
|
–Baina Veleian Akhenaton eta Nefertitiren izenak agertu dira, latinez. Eta horrek beste perspektiba historiko zorabiatzeko modukoak zabaltzen ditu,
|
horrek
esan nahi duelako Inperio Erromatarraren urruneko lurralde batean, norbaitek, Maneton bizi eta 600 urte beranduago, erabiltzen zituela edo ezagutzen zituela aurreko guztiek ezagutzen ez zituzten dokumentuak edo gertakari historikoak!?.
|
|
|
Aurpegiz itxura hobea eta hizketan ere zentzuz eta argi.
|
Horrek
esan nahi du buruz ere ari dela poliki poliki bere onera etortzen. Hala ere, horrek ez omen du deus ere esan nahi.
|
|
|
–
|
Hori
esan nahi nuen. Onartu.
|
|
|
Zure ama naizen aldetik, ohartzen naiz ez dela batere txukuna gizon batekin –zure aita ez den gizon batekin– emandako amodio gau baten xehetasunak kontatzea. Alabaina, paperok irakurtzen ari baldin bazara,
|
horrek
esan nahiko luke ni ez nagoela dagoeneko bizidunen artean, eta, horrenbestez, ez dudala zertan kezkatu, elkar ikusten dugun hurrengo aldian zer esango dizudan, zer esango didazun. Dena dela, ez dut kontatuko lotsatzen nauenik, eta zu zeu ere ez lotsatzeko eskatuko nizuke beraz, ni bizi nintzela elkarri izan genion maitasun eta konfiantzaren izenean.
|