|
2000
|
|
|
Azken asteetan ederki probestua nuen kokaleku hobezina, lanaldi hasiera nahiz bukaeretako asperra Anarekin arintzeko. Abuztuko larunbat
|
horretan
ere banekien goiz edo berant neska izanen nuela buruz buru. Orduan nola jokatu aitzinetik prestatzearren, gogoeta egona nintzen ortzegun gau ondikozkoaz geroztik.
|
|
2001
|
|
|
Beste hiru hilabetera, handik ekarritako oihalekin eta hemen erositako beste batzuekin, danba!, oihal denda berria ireki hirian eta ume txikia enkargatu. Beno,
|
hori
ere badakizu...
|
|
|
Bizi nahia galtzeraino ere bai. Baina une
|
horretan
ere badaki maitagogoak —gaixotasunak guztiz itzalia ez badago— bizitzan irautea dela bere benetan gogoko102, maitajardunari amaiera ematea maitatzeari uko egitea dela. Gauza bat da nondik datorkion bizitzeko gogorik ez hori:
|
|
2002
|
|
|
–Nola edo hala –esan zuen Imanolek– Nola edo hala bakarrik. Alexek noizbehinkako zorabioak izaten zituen,
|
hori
ere badakizue. Proba batzuk egin zizkioten.
|
|
2004
|
|
|
Mireia beste edozein baino gehiago eta gehiagotan geratzen zen, bakarrik, bestelako ikerketak egiten.
|
Hori
ere bazenekien.
|
|
2005
|
|
|
Alferra?
|
Hori
ere jakin baitaiteke. Eta zein pundutik harat erran norbait alferra dela?
|
|
|
Emakumeak, esate baterako. Eta ez, orain ez dut zalantzan jarriko Juan Sebastianek Lurrari bira eman ote zion, mila neke eta mila arriskutan sartuz, nik ez dizut hori ukatuko, baina Juan Sebastianek ez zion behin ere bira eman sukalde bati, eta
|
hori
ere jakin luke jendeak, sukalde batean askoz ugariagoak baitira nekeak, eta arriskuak ere hortxe hortxe. Nor pasatuko da, baina, historiara?
|
|
|
–Baina egoerak eta egoerak zaudek,
|
hori
ere bazakiat, Joantxo; pistola batez Anari mehatxu egiten harrapatu izan banu Panizo, bi tiro joko nizkioan, eskuak batere dardararik egin gabe.
|
|
|
Hego Euskal Herria,
|
hori
ere badakizue, frankismopean dago ia guztiz itota.
|
|
|
–
|
Hori
ere badakizu.
|
|
2006
|
|
|
Ez dakiguna da aurretik zer zegoen Segurako nukleoan. Pentsa daiteke testuak dioenagatik, aurretik ere izango zela herriguneren bat, bere izaera bazuena, agian, hiri gutunean aipaturik agertuko zena, baina, ez denez dokumentua gorde, ez dugu ezagutzen; aldi berean, bertako barrutia ere finkatuko zen, hobeto ezagutaraziko zigukeena, baina
|
hori
ere jakiterik ez dugu.
|
|
2007
|
|
|
Hori banekien garbi, zoriontsu izateko jaioa ez nintzela nekien bezalaxe.
|
Hori
ere banekien ederki, ez alferrik jaio bainintzen Espainiako Gerra piztu zen egun berean, 36ko uztailaren 18an. Ba al zenekien larunbata izan zela egun hura?
|
|
2008
|
|
|
–Mediku jaunak bere erremedioak ematen dizkio gure neskatxari, baina don Gervasio ere kezkatuta ikusi dut, eta horregatik, inoiz baino gehiago gomendatu behar gatzaizkio Ama Birjinari, Natividaden osasunaren alde egin dezan. Hala ere, gorputzaren osasuna baino garrantzitsuagoa da arimarena, eta
|
horretan
ere badakizue: elikatzen ez den arima gosez hiltzen da, eta Natividad konfesio komunioen elikaduraren beharrean egongo da; horretarako, baina, bihar bertan etorri luke on Rafael kalonjeak, bihar arratsaldean edo; haren bisita, gainera, ez zaigu gaizki etorriko, arrosario bikain bat errezatzeko, eta, nola halakoetan bere dama konfiantzazkoa erabiltzen baitzuen mezulari, jarraitu zuen?:
|
|
|
–Mediku jaunak bere erremedioak ematen dizkio gure neskatxari, baina don Gervasio ere kezkatuta ikusi dut, eta horregatik, inoiz baino gehiago gomendatu behar gatzaizkio Ama Birjinari, Natividaden osasunaren alde egin dezan. Hala ere, gorputzaren osasuna baino garrantzitsuagoa da arimarena, eta
|
horretan
ere badakizue: elikatzen ez den arima gosez hiltzen da, eta Natividad konfesio komunioen elikaduraren beharrean egongo da; horretarako, baina, bihar bertan etorri luke on Rafael kalonjeak, bihar arratsaldean edo; haren bisita, gainera, ez zaigu gaizki etorriko, arrosario bikain bat errezatzeko –eta, nola halakoetan bere dama konfiantzazkoa erabiltzen baitzuen mezulari, jarraitu zuen–:
|
|
2009
|
|
|
Armstrong eta Aldrin Ilargira iritsi ziren Apollo XI. misioan, 1969ko uztailaren 20an. Baina
|
hori
ere badakizue. Saioan ahalegin berezi bat egin dugu ikuspuntu berri bat aurkitzeko.
|
|
|
Eta Martiñaren aita bortxatzailearen tresna baino ez zen; bortxatzailearen eskua, zerbait larriagoa ez esateagatik.
|
Hori
ere bazekiten, eta abre los ojos! agintzen zidaten.
|
|
|
–A?
|
Hori
ere badakizu?
|
|
|
Maryn.
|
Hori
ere jakingo duzu noski: St.
|
|
|
LUKAS. Ja?,
|
horretaz
ere banekien zerbait.
|
|
|
Emilek ordura arte gorde zituen hitz haiek denak aditu nahi nituen. Zergatik zien halako nazka Adolphe Thiersen liburuei,
|
hori
ere jakin nahi nuen. Galdezka hasi nintzaion, nola izan zen, zer gertatu zen, nortzuk izan ziren, zer egin zuten.
|
|
2010
|
|
|
Eta hori intsumisioa zen, eta daukagun eliza instituzional honetan ez dago lekurik intsumisoentzat, eta banekien hori. Daukagun Frantziskotar Ordenan ere ez dago lekurik intsumisoentzat, eta
|
hori
ere banekien: frantziskotar arduradunak, euren borondatearen aurka ere, eta barne gatazka larria saihesteko modu bakarra izanik, ni gotzainaren aginduei men egitera behartu beharrean aurkituko ziren.
|
|
|
argudiorik maltzurrenak erabiltzen dituzte egun ere, oraindik bada intelektual gezurterorik, euskara ez zutela zapaldu dioenik!? guri aurka egiteko, eta
|
hori
ere jakin genuke; beste garai batzuk dira, zinez, gaur egun ez baitago maisurik ikasleei eraztuna jartzen dienik euskaraz egiteagatik, baina ona da iragana ez ahaztea; are gehiago: ez ahazteko obligazioa dugu, nik uste, euskararen aurrerapauso bakoitzak, oraindik ere, euskaltzaleon neurriz kanpoko zerga, izerdia nahi adina, eta malkoak ere ez gutxi?
|
|
|
Berrogeita hamabost urte frantziskotar, aise esaten da, Zapiain estimatua!; nola egin nintzen, baina, frantziskotar, eta nondik nora egin ditut urte hauek??; badakit, bai,
|
hori
ere badakizula gutxi gorabehera, baina utz iezadazu orain esaten era zehatz bezain grafikoan, hitzaurre honen osagai.
|
|
|
–Gure umeak sei hilabete zituen.
|
Hori
ere jakingo duzu, noski. Baina ez dut uste jakingo duzunik zer esan nahi zuen haur horrek guretzat.
|
|
|
...bururatzen zaidanean, Martinicoren irudia etortzen baitzait burura, halabeharrez etortzen ere, berehala ulertuko duzu zergatik; izan ere, beste garai batzuk ziren haiek, bai, baina euskararen etsaiek —zure laguntxoek, alegia— argudiorik maltzurrenak erabiltzen dituzte egun ere —oraindik bada intelektual gezurterorik, euskara ez zutela zapaldu dioenik! — guri aurka egiteko, eta
|
hori
ere jakin genuke; beste garai batzuk dira, zinez, gaur egun ez baitago maisurik ikasleei eraztuna jartzen dienik euskaraz egiteagatik, baina ona da iragana ez ahaztea; are gehiago: ez ahazteko obligazioa dugu, nik uste, euskararen aurrerapauso bakoitzak, oraindik ere, euskaltzaleon neurriz kanpoko zerga —izerdia nahi adina, eta malkoak ere ez gutxi— baitu ordain; etsaiak darabiltzan trabak eta oztopoak sofistikatuagoak dira, badakizu —nabarmenak eta ezin makurragoak ere bai, aldian behin—, baina, nola nire asmoa ez den euskararen egoerari buruzko estudio bat egitea, sentimendu bat agertzea baizik —horretan geratu ginen, ezta? —, Bernardino maisuaren hitzak transkribatuko dizkizut, sentimenduaren nondik norakoak finkatzeko lagungarri izango zaizkidalakoan:
|
|
|
Berrogeita hamabost urte frantziskotar, aise esaten da, Zapiain estimatua!; nola egin nintzen, baina, frantziskotar, eta nondik nora egin ditut urte hauek...?; badakit, bai,
|
hori
ere badakizula gutxi gorabehera, baina utz iezadazu orain esaten era zehatz bezain grafikoan, hitzaurre honen osagai.
|
|
2011
|
|
|
|
hori
ere badakit.
|
|
|
–Nire anaiak, seguruenik. Baina
|
hori
ere badakizu, Armentia. Istripua aipatu duzu.
|
|
|
Gozoki saltzailea izateaz gainera, kulturista ere izan zinen, ezta. Bueno...
|
hori
ere badakizu! Nik ez nuke kulturista nintzela esango.
|
|
2013
|
|
|
Ahatearenak zapore nabarmenagoa izaten du eta antzararena leunagoa da, eta
|
hori
ere jakin behar da plater baten zaporeak orekatzeko.
|
|
|
–
|
Hori
ere badakizu.
|
|
|
Zoin da beribilaren matrikula plaka. Ez dakit. Erran dezaket hemengoa dela64 eta Akitaniako marrazkia zituela. Ziur. Hori bai. Idazten dut; ez duzu beste xehetasunik, kolorea adibidez?
|
Hori
ere badakit: urdina. Nolakoa. Nolakoa zer. Urdina, urdin ilun, urdin zuri eta abar. Urdin ilun, itsas urdin esan nezake. Ongi, jotzen dut barnean.
|
|
2014
|
|
|
Alegia, ikastea leiho bat edukitzeak ez duela zentzurik irekitzeko eskulekua altuegi badago, edo baxuegi, edo mugimendu zail bat egin behar baldin badugu.
|
Hori
ere jakin lukete. Hirugarrenik, lokalizazioa.
|
|
|
Gainera, mekanismoa ezgaituta utzi nian gordetzea erabaki nuenean?. Xehetasun
|
hori
ere banekien, Edurneren bitartez; Pablo irrigarri uzteko erabiltzen zuen anekdota.
|
|
|
–Eskerrik asko, nik, eta mahaira itzuli nintzen, baina une
|
horretan
ere banekien diru hori ez zegokidala niri, lehenbizian bueltak ondo emanak zizkidala, billeteak hortik hurbil behar zuela, nonbait.
|
|
|
Ruandako presidentea, Burundiko presidentea ere bai, Arushako bake ituna sinatzetik zetozenak, militar batzuk ere baziren, koronelak, komandanteak, politikari batzuk, presidentearen mediku pertsonala... Jacky Heraud zen pilotua,
|
hori
ere badakigu. Kopilotua Jean Pierre Minaberri, euskalduna.
|
|
2015
|
|
|
–Eta etxean egongo zinela,
|
hori
ere jakin behar nuen? –Aurrez aurre eseri zaio.
|
|
|
Horretan baduzue niri zer aurpegiratu, joko kontuan ari naizelako; bada, etxe honetan ez dago horrelakorik, ezta egon beharrik ere. Hemen ikusiko duzue Jainkoak eman dizuen ama hau, huskeria
|
hori
ere bazekiena; hala ere, batzuetan bidezko dela esaten dute. Eta bai dela bidezko jokatze era hau guretzat, eta bai azkar egingo diogula mate jainkozko Erregeari, sarri erabiltzen badugu!
|
|
|
Adibidez, emakumezkoak diren, ezkonduta dauden, doktoretza bat duten, semeak dituzten eta laster bere bikotearekin 30 urte elkarrekin beteko dituzten pertsonei bideratu diezaiekegu publizitatea. AEBetan jarrera politikoa ere erabil daiteke filtro moduan, Facebookek
|
hori
ere badaki eta.
|
|
|
|
Hori
ere dakit.
|
|
2016
|
|
|
Idoloak eta pagano ziren sasi jainko oro baztertu behar zirela oihukatu zuten, eta horrek zekarzkien ondorio latzak errexki gogora etor zitezkeen. Jeinu zaharrak adoratzeagatik, ikaragarrizko erasoetan, gurutzea eskuetan, hasiko zirela igartzea zailagoa zen, baina berak
|
hori
ere bazekien. Haien eragina zabaltzeko, gudua baizik gogoan ez zutela izango eta sinesmen eta ohitura zaharrak ere suntsituko zituztela susmoa bazeukan, baita bidaia luzeak egingo zituztela ere jainkoaren hitza bortxaz hedatzeko.
|
|
|
Haluzinatuta nago!
|
Hori
ere badakizu?
|
|
|
Madison Square Gardenen dago, bera da dakien bakarra Madison Square Gardenen daudela, eta ez aliatuek –beltzez betetako amerikano zikin haiek– Brest bonbardatu zuten gisan bonbardatzen ahal duten portuan. Argi gordinaren pean gertatzen zen aldi bakoitz etortzen zitzaion zorabioa izan zen, orekan ezin huraxe, Madison Square Gardenen Joe Louisek ezpaina bitu, hortzak apurtu, konortea joan zion eskuinkada haren oihartzuna –nokeatzen jarraitzen du beltz zikin hark hamar urte geroago–, bizi den arte jarraituko zaio nokeatzen,
|
hori
ere badaki. Berarendako dira orain flashak aupak txaloak onena haizak bizkarreko samurrak, eta zalapartaren erdian Rafael Artista Fotografok gizona ez itotzeko agindu du, ordena ezarri du, zaletu guztien erdian ipini du Paulino, prestatu du kamera, pauso batzuk eman ditu atzera –bere burua Beti Jaiko ispiluan miretsi behar balu bezalaxe– eta bisoretik behatzeko makurtu delarik bikote gazte hau ikusi du, borrokazale multzo horri emakumezko batek intriga puntu bat emanen diola prentsatu du, Aizue, mesedez, inporta al zaizue...?
|
|
|
|
Hori
ere badakizu?
|
|
2017
|
|
|
Gorroto dut marimutil deitzea, badakizu. Mutila naiz eta marimutil deitzea zentzugabea da;
|
hori
ere badakizu.
|
|
|
Ezin dugu inoiz ezer jakin ez besteez ez norberaz, erabakiak ez daudelako esentzietara lotuta, egoera eta testuinguruetara baizik. Baina Ane ez dago Varsoviako putetxe batean,
|
hori
ere badakit aldi berean.
|
|
|
Aspaldian nabilela fin, eta enpresari ez ezik, lankide bati baino gehiagori garbitu diodala atzealdea hanka sartze batekin dena kakaztu ondoren. Amorrua emango dio bati baino gehiagori,
|
hori
ere badakit. Izan ere, ongi dakite niri ez zaizkidala gehiegi axola ez enpresa, ez gora egitea, ez nire bizitza lanaren bitartez baloratzea ere, baina aldi berean badakite, haiek saiatzen direnaren laurdena eginda, haiek baino bi aldiz hobea naizela.
|
|
|
A bai,
|
hori
ere badakizu. Aipatu dugun aitatxiren arrebak irakatsia zen hori.
|
|
|
Bai holakoak baitira uste baino gehiago eta uste ez den lekuan! Guk saguek
|
hori
ere badakigu ongi.
|
|
2018
|
|
|
Sinetsi, gainera, zoragarria naizela. Behin sinetsita nagoenean, benetan bihurtzen naiz zoragarri halaxe ikusten nautenentzat eta halaxe, beren gustuen moldean, ikusi nahi nautenentzat,
|
hori
ere badakit. Halatan, zoragarria izan naiteke, nahita, baita neure nebaren heriotza aiztokadak ikaraturik naukanean ere.
|
|
|
—Eta etxean egongo zinela,
|
hori
ere jakin behar nuen?
|
|
2019
|
|
|
Gure leinuko boteretsu eta jakintsuenetako bat, aldiz, gizona omen da, hori erraten dute hegoaldeko herrietan, eta iparraldean bizi omen da, Orratz mendietan.
|
Hori
ere jakin nahi zenuen, eta horixe da gure helmuga, sorginok jazarriak garen garaiotan haren jakinduria behar baitut, nire leinua defendatu ahal izateko. Eskertuko nizuke orain, zuetaz daukadan susmoa zuzena den argitzeko ohorea eginen bazenigu.
|
|
|
Pedro Iturriak Píseketik bidali zituen ipuinak Pragara, Květy aldizkarira,
|
hori
ere badakigu, ez zela Pragara joan, postaz bidali zituela ipuinak. Miloš Čapek editoreak ez zuen ezagutu, Josef erredaktoreak ere ez.
|
|
|
|
Hori
ere badakit.
|
|
2020
|
|
|
Lan karga eta ebaluazio irizpideak dira galderon jomuga baita.Selektibitatearen kudeaketa egokitzat jotzen duten, ikasle zaintza sarea lagungarria izan ote den, eta halako saretzeek jarraipena izatea merezi duten ere bai. Diru sarreradun langileentzatEnplegatuak dauden gazteei buruzko atal zehatz bat dago. ...honetan, lan edota soldata murrizketa edo etenaldirik izan ote den, ERTE bat aplikatu ote zaion, epe luzerako lanik gabe egoteko arriskua aurreikusten ote duen edota lan mundua nola ikusten duen, kutsatzeko arriskua izan arren lantokira joatea behartua sentitu ote den, eta lan jarduna beharrezko segurtasun mailarekin burutu den.Lana aurkitzeko zailtasunak eragingo ote dizkion krisialdi honek ere,
|
hori
ere jakin nahi lukete. Etxebizitza, alokairua edo hipoteka ordaintzeko laguntzaren bat jaso ote duen, jasotako diru sarreratik zenbateko zatia bideratzen duen bizilekua ordaintzera... Etxea aurkitu edo emantzipatzeko zailtasunak eragingo ote dituen edo emantzipatze proiektua alboratu beharrean aurkituko den. Aurreko eta egungo krisialdiaren kudeaketazHausnarketarako:
|
|
|
|
HORI
ERE BAGENEKIEN
|
|
|
|
HORI
ERE BAGENEKIEN
|
|
|
Kontatu dizkiola bere ibilerak hirian. Isilduko zituela pasarte batzuk,
|
hori
ere badaki Ainhoak, minik ez egitearren. Ez dio Lolari esan bere alabak musu eman ziola alde egin zuen egunean, lehenengo eta azken aldiz, ezpain bazterrean.
|
|
|
Giltzak mahai gainera bota eta tuperrak harraskan utzi ditu, bihar garbituko ditu lanetik bueltan. Kosta egingo zaio jaikitzea,
|
hori
ere badaki. Dutxatu luke baina, nekearen nekez, pixa egiten duen artean hortzak hala moduz garbitzearekin konformatu da.
|
|
2021
|
|
|
Etxera sartu zen eta agurtu zuen. Kasu
|
horretan
ere badakigu X etxean sartu zela eta X k Y agurtu zuela, eta ez dela gertatzen posible zitekeen beste egoera hau: X etxean sartu zela eta Y k X agurtu zuela.
|
|
|
|
Hori
ere badakit, baina elkarrekin egon zineten egunotan nire ama oso ondo pasa egin zuen, zuri esker bere gaitzaren gora beherak ordu bakan batzuez alde batera utzi ahal izan zituen azaldu zidan Iratik bere musu gazte eta ederrean guztiz izan nahi zuen irribarre luze eta ezti bat marraztuz.
|
|
|
Beno, has gaitezen! Edonola ere bidaiaren oroitzapen ona izango dut,
|
hori
ere badakit, aspaldiko partez nahiko ongi nagoelako gaur. Gaizki zaudenean, ondo edo erdi ondo emandako une guztiak oroitzen dituzu halako malenkonia puntu batez, hura azkena izan daitekeen beldurrez.
|
|
|
–Zure Marti
|
horrek
ere badaki zer nahi duen alajaina –esan diot. Mmm moduko bat egin du Leirek.
|
|
|
Ezin esan kartzelak zure delitu iraganetik urrunarazi zaituenik. Esan nezake oraintxe bertan legez kanpoko zerbait egiten ari zarela eta horregatik zu zirikatu ezinik ez nuke, eta
|
hori
ere badakizu, baina ituna egitera etorri natzaizu. Tasiok Twitterren duen jarraitzaile susmagarrienen zerrenda bat nahi dut.
|
|
|
|
hori
ere banekien.
|
|
2022
|
|
|
UPk badaki Espainiako Gobernuak legegintzaldiko lege gailena bere bazkideen aurka onartzeak lan erreformatik haragoko ondorioak izango lituzkeela, eta erreforma horren ustezko ezkertiartasuna ezbaian utziko lukeela erabat:
|
hori
ere badaki.
|
|
|
Lasterketan bertan sentipenak oso onak izan ziren. Amaieran, korrika, sufritzea tokatu zitzaidan, baina
|
horretan
ere jakin egin behar da.
|
|
|
–Hara! –harritu zen Bakarne–
|
Hori
ere badakizu?
|
|
|
Azkar gurutzatu dut atea, nahi baino motelago hala ere, giltza sarrailan trabatu baitzait segundo erdiz;
|
hori
ere banekien, hori ere ikusi egin dut gertatu aurretik. Kolpez itxi dut atea.
|
|
|
Menopausia.
|
Horretaz
ere badakit zerbait... Beno, horretan ere lehenengo mailan nago:
|
|
|
Bera, Sohutako (Sorhoetako) Lizeo publikoan historiaz irakasten duena, Kosinera etxeko semea da, eta Aliatuenganiko armak baserri/ etxalde horretako belardi batera erori ziren paraxutaz. Beraz
|
horrek
ere badaki zertan ari den.
|
|
2023
|
|
|
Euskara irakasle etsitu baten gogoeta kaiera... dugunaren esku, goiko instantzietan eta politika gorenean egiten eta gertatzen denarenean baizik.
|
Hori
ere jakin behar dugu, ez diezaiogun geure buruari gehiegizko espektatiba baten erronkarik sor.
|
|
|
Buru belarri aritu zen polizia zuen aitaren aurkako frogak bilatzen, gaixoa kartzelan bizitza guztirako sartzeko asmoarekin, ez dakit noren aginduz edo zer nolako interesei erantzunez.
|
Hori
ere jakingo zenuke hemen egon bazina. Legezko bideak erabili zituzten eta legez kanpoko azpijokoak ere, aitaren aurkako salaketa faltsu bat eraikitzeko.
|
|
|
Baina ez duela izango erantzuteko ezer.
|
Hori
ere badaki. Eta ondo dago.
|
|
|
Berendia ere maiz joaten da bertara.
|
Hori
ere badakit, baina hori ere gizon batek kontatu zidan. Gizonek gizonei kontatzen dizkiete halakoak.
|
|
|
Badakit gazte horrek ekarri zaituena komunitatera, Nahuelek, baina neu ere egun batzuetarako baino ez naute hona deitu, eta ez ditut ondo ezagutzen. Bera ez da maputxea,
|
hori
ere badakit, eta entzun dut zuen senidea dela. Kontatu gehiago.
|
|
|
|
hori
ere badakit.
|
|
|
Nolanahi dela, Basque Countryren elementu bakarrak ez dira basque FEST jaialdiak azpimarratzen dituen zenbait ikur, janzkera eta tradiziotara mugatzen,
|
hori
ere badakite Basque Country markaren bultzatzaileek. Horri guztiari koherentzia emango dion ikusmolde bat ezinbestekoa da, izaera bat eskatzen du pakete horrek.
|
|
|
Sarri gertatzen da, herri edo komunitate baten zauriak ukitzen direnean, berdin du zein aldekoa den, min egiten duela. Eta mina inork ez du maite, baina
|
horrekin
ere jakin behar da bizitzen.
|