|
2000
|
|
|
Soziologo frantsesaren iritziz, sindikalgintza eraberritu
|
horrek
eragile mobilizatzaileei zuzendutako deia zabaldu luke. Eta eragile horiek nazioartekotasun sakon baten jabe izan lukete, nazio bakoitzeko ohitura juridiko eta administratiboei atxikitako eragozpenak gainditzeko gauza, nazio barruko oztopo sozialak, hau da, adar eta kategoria profesionalak bereizten dituzten oztopoak eta genero, adin eta jatorri etnikoen oztopoak gainditzeko gauza.
|
|
|
7 artikulua. Gizon emakume guztiak berdinak dira legearen aurrean eta denek dute, bereizkeriarik gabe, legezko babesa izateko eskubidea. Denek dute Adierazpen hau hausten duen edozein bereizkeriaren aurka eta bereizkeria
|
horren
eragileen aurka babes berbera izateko eskubidea.
|
|
|
Terapiak, arnasa murriztu horretara eraman duten haurtzaroko egoerakulertzen saiatuz, murrizketa
|
horren
eragileak diren tentsio muskularren laxatzeprogresiboaz eta beste zenbait mobilizazio teknikaz, lagundu egiten du funtziohori gauzatzeko beharrezkoa den abandonu hori berraurkitzen. Arnasketa egokiakpazienteari gaitasuna ematen dio, oxigeno ekarpena areagotzen denean kitzikapen maila handiagoak toleratzeko, hartara plazerra esperimentatzeko gaitasuna ereareagotuz.
|
|
|
Euskal soziolinguistika landu beharra aldarrikatu izan du nekatu gabe Txillardegik.Horrexegatik, hain zuzen, BAT Soziolinguistika Aldizkariaren sortzaileetakoa gertatuzen, eta
|
horren
eragile izan da zuzendari gisa. Aspaldi diogu entzuna Euskal HerrikoUnibertsitatean sortu beharreko Soziolinguistikaren departamendua edo Institutuarenideia6.
|
|
|
N Hara biltzen ziren kea, burdina, erreka eta itsasoa. Euskara bera ere, aspaldikoa, bertakoen aho zein idatzietan. sHasi dira hangoak, bat batean, euren buruari Mendebaldekoak esaten, mendebaldetik sarri sarri datorren erreka haize
|
hori
eragile bizia nahi dutelako. Mendebaldea bera, hortaz, mugalde luzea.
|
|
2001
|
|
|
Deformazio prozedura
|
horren
eragilea dugu irudia, eta deskripziorik ez dagoenez, irakurleak interpretatu egin du poemak aurrean jartzen diona.
|
|
|
Nolabaiteko heldutasunera iritsi dira. Hautsi egin dute lagunarteko lotura agobianteeta menpekoa, eta Antton izan da
|
horren
eragile aktiboa, bidaian zehar gehienjokatu, irabazi eta galdu duena. Bikotetik triangelura igaro den istorioa, bizitzarenanabasari ordena jarri nahi dioten hiru norbanakorekin amaitu da.
|
|
|
nenduan (nendun baino hobeto) dela formarik zaharrena eta horretatik sortu direla  neban, nuan, nuen eta gainerakoak, hotsak legez aldaturik ala analogia bidez ez dakigu, ez baitzaigu ezer esaten. Nolanahi ere, horrelako lege fonetikorik ezagutzen ez dugunez gero, analogia izan bide da aldaketa
|
horren
eragilea.
|
|
2002
|
|
|
Urduritasun sendo
|
horren
eragile izan zena argiro aipatu beharrez, mezupaper orotan, txalogarri bezala, maskota antzera jarri zuten zera, Moscou ximin gaztea, itxaropen zuzpertzailea.
|
|
|
bulgaricus) gehitzearen bitartez hartziriko esne mamituzko produktua da; horrez gainera, hartzidura
|
horren
eragile diren mikroorganismoek bideragarri egon behar dute produktuan, gramo bakoitzeko 10 milioi koloniako kopuruan, gutxienez.
|
|
|
Auzitegi penalak ez zuen kalteen erreklamazioa ebatzi. Egitateen froga eta kalte ordaina jasotzeko eskubidea Gertaeren froga funtsezko alderdia da prozedura judizial orok arrakasta izan dezan, eta gertaeren proban eta kaltearen eta
|
horren
eragile kausalaren arteko kausalitate edo lotura erlazioan datza. Frogarik gabe ezin da zigorrik edo kondena izan.
|
|
|
Pisu egokia lortzeko kaloriak doitzeaz gain, elikaduraren koipearen kalitatea kontrolatu behar da, eta gantz ase ugari duten elikagaien ekarpena murriztu (esneki osoak, haragi erdi koipetsuak eta koipeak, fianbreak, hestebeteak, foie grasa eta pateak,, gurina, gozogintza industriala koko edo palma olioekin…). Zenbait elikagaitan (arrainak, hazi olioak, fruitu lehorrak) dagoen omega 3 motako poliinsaturatutako gantzak, aurrekoak ez bezala, babes efektua eragiten du, odolaren biskositatea, kolesterol totala eta odoleko triglizeridoak murrizten baititu; hala, tronboak sortzeko arriskua murrizten da, eta gantz monoinsaturatua,
|
horren
eragile nagusia oliba olioa baita (akatean eta intxaurretan ere). Antioxidatzaileak, aliatu ahaltsuak… Era berean, antioxidatzaile ugari dituzten elikagaien kontsumoa handitu behar da: bitamina, bitamina, A probitamina, zinka, selenioa eta konposatu fitokimikoak (batez ere landare elikagaietan); izan ere, ikerketa ildo berrienek berretsi egiten dute substantzia horiek gantz partikulen oxidazioa eta, ondoren, odol hodietako paretetan metaketa murrizteko edo eragozteko duten gaitasuna.
|
|
2003
|
|
|
Ez nago guztiz ziur. Dana dala, Akademia
|
horren
eragile bi izan ziran, behinik behin, orduan bizkaitarron gure euskal taldetxua sortu, bultzatu eta zuzendu ebenak: Martin Olazar eta Julián Olazabalaga.
|
|
|
Animalien desagerpena asko bizkortu da azken 200 urteetan, eta
|
horren
eragile zuzeneko edo zeharkako izan dira giza biztanleriaren hazkundea, baliabide naturalak hondatzea eta ingurumenean egindako aldaketak.
|
|
|
Lehena, neoliberalismoa, 70eko hamarkadatik aurrera, metaketa kapitalistaren fase gisa oztoporik gabe garatu dela; bereziki Berlingo Harresiae rori ondoren, kapitalismoaren eta merkatu ekonomiarenedo komertzio librearen leloari bidea ireki baitzitzaion. Merkatu kapitalistaren barnean, ekonomia indartsu eta ekonomia ahulen arteko erlazio gero eta desorekatuagoanislatzen da fase hura; eta herrialde bakoitzaren barnean, erlazio desorekatu
|
hori
eragile ekonomiko boteretsuen eta indar murritzak dituzten gainerakoen artean gauzatzen da.
|
|
2004
|
|
|
Badirudi erreakzio berezi
|
horren
eragileak faktore biologikoak direla: 15.
|
|
|
Edonola ere, mintzabide aski izateari utzi dion euskararen atarramentuan, hiztunaren adierazpidea, meharraren meharraz, ataka itogarrietan dabil denbora ezin luzeago honetan. Axularren garaitik gutxienez. Hiztun herriaren eskurik eza ageri zaigu mututze
|
horren
eragile nagusitzat.
|
|
|
Egile honen tzat, bada, euskararen aldeko borrokak eta nazioarenak hatera joan lukete. Egilearentzat ukaezina da euskararen berpizkundea euskal nazionalis moari zor zaiola eta
|
horren
eragile nagusia eta ia bakarra Sabino Arana izan zela, Bizkaian bederen, mugimendu hori gero Gipuzkoara zabalduko bada ere.
|
|
|
1929ko crackaren eta Depresio Handiaren ondorioz makinaren aurkako susmo eta mesfidantza handitu zen, egoera
|
horren
eragile gisa ikusten baitzen. Makinaren eta lantegiaren zorigaiztoko eraginari aurre egiteko erantzun berriak behar ziren; horrela, 30 hamarkadan dokumentu pastoral antzekoak sortu ziren bizitza era tradizionalak erakusten zituztenak irudi bukoliko eta arkadiarrekin.
|
|
|
Art (1958) liburuan aurki dezakegu. Bi dira teoria
|
horren
eragile zuzencnak, alegia: Platon eta George Moore filosofo britainiarra, batcz ere azken horren ondorioak estetikariegokitzen ahalegintzen baita Bell.
|
|
|
Talde horren ekarpenen artean, Jesus Larrañagak idatzitakoJose Maria Arizmendiarrieta y La Experiencia Cooperativa de Mondragon nabarmentzen da (Greenwood eta Gonzalez 1989). Berriro ere, aipatu beharrean gaudepertsona horien erretiroak eragin dituen eta etorkizunean eragingo dituen aldaketak, arazoak eta Esperientziaren hasierako urteetan erroturiko balioen galtzea: ondorio latzena, langileen eta kooperatiben zuzendaritzaren arteko urruntasuna da, eta urruntasun
|
horren
eragilerik nabarmenena, zuzendaritza organo batzuek bultzatzen dituzten helburu ekonomizistak dira.
|
|
|
Kataluniako Osasun Sailak debekatu egin dio Lleidako Estetika Zentro Medikoari bere metodoei buruzko ikerketa amaitu arte eragiketak egitea. Ikerketa
|
horren
eragile izan zen Ekuadorreko emakume bat egoera kritikoan sartzea Arnau de Vilanova ospitaleko Zainketa Intentsiboetako Unitatean (ZIU) liposukzio bat egin ondoren. Abenduaren 25ean jakinarazi zen Katy V.B gazte ekuadortar bat, 29 urtekoa, egoera kritikoan zegoela, klinika horretan ebakuntza bat egiteak eragin zion infekzioagatik.
|
|
2005
|
|
|
Obesitatea, tabakoa, alkohola eta sedentarismoa dira gaixotasun
|
horren
eragile nagusiak.
|
|
|
Bertan ohartarazi zuen Espainian “2.000.000 milioi pertsonak %60tik beherako giltzurrun funtzioa dutela”. Eritasun
|
horren
eragile nagusiak obesitatea, tabakoa, alkohola eta sedentarismoa dira. Ildo horretatik, azterlanak dio biztanleriaren %19 sedentarioa dela, %13 obesoa eta %31 hipertentsioa.
|
|
|
Etxeetan dauden araknido ñimiño horiek dira gaixotasun
|
horren
eragile nagusietako bat.
|
|
|
baliabide gehiago bideratzea erreferentziazko ospitaleetara, jaioberrien jarraipenerako programak goiztiarra zaintzeko, eta familientzako laguntza soziala, sanitarioa eta psikologikoa. “In vitro” ernalketa tratamenduen eta haien haurdunaldi anizkoitzen hazkunde ikusgarria, amatasun berantiarra eta etorkinen jaiotzak, haurdunaldian zainketa okerragoak dituen taldea, dira fenomeno
|
horren
eragile, Fragaren arabera. Aurrematuro motak Goiztiarrak eta pisu gutxikoak dira haurdunaldiko 37 astearen aurretik jaiotzen diren haurrak, 2.500 g tik beherakoak.
|
|
|
Hezetasuna da kalte
|
horren
eragile nagusia.
|
|
2006
|
|
|
[01.33.10] Eta goraldi
|
horren
eragile nagusia da gas
|
|
|
302) gauzen errealitatearekin bat etortzea; egiazkoa izateak, berriz, hartzaileek errealitatearen irudi leiala izatea. Bi ezaugarri horiek objektibotasun neurri zehatz bat eratzen dute eta jokaera desleialak kanpoan uzten dituzte; eta, objektibotasun neurri
|
horrek
eragile ekonomi koaren interesak defendatu baino, kalitatezko informazioa jasotzeko interes orokorra babesten du (Massaguer, 1992: 622).
|
|
|
Adituek uste dute hazkunde horrek zerikusia izan dezakeela herrialde industrializatuetako haurren sistema immunologikoaren heltze asaldurarekin, infekzioen eraginpean ez egotearen ondorioz. Gehiegizko higiene neurriak izan daitezke igoera
|
horren
eragileetako bat. Duela gutxi, Europako Batasunak argi berdea eman dio botika berri bati, eta haren ezaugarri bereizgarriena da prebentzio gisa jarduten duela asma krisien aurka.
|
|
|
Hainbat herrialdetako txakurrekin egindako ikerketa zientifiko batek, Espainia barne, zehaztu du animalia horien minbizi pozoitsu bat kutsagarria dela, sexu harremanen, airearen eta listu trukearen ondorioz. Gaitz
|
horren
eragilea duela 200 urte baino gehiago sortu zen otso edo txakur batean, espezie basati horretatik hurbil, lanak dioenez. Zientzialariek arrastoari jarraitu zioten, hastapenetatik, tumore beneo transmitigarri (CTVT, ingelesez) izenekora, Sticker en sarkoma izenaz ere ezaguna, hasierako klonera iritsi arte.
|
|
|
Duela hogei urte jakin zuen ikertzaile talde batek ozono geruza nabarmen gutxitzen ari zela. Laster ondorioztatu zen gizakiaren eragina zela degradazio
|
horren
eragilea. Zientzialariek zuzeneko harremana aurkitu zuten klorofluorokarbonoak (CFC) izeneko substantzia kimikoen erabileraren (hotzetan eta aerosoletan erabiliak) eta geruza murriztearen artean.
|
|
|
Beste azterketa batzuk egin dituen laborategiak baztertu egiten du medikamentua izatea sindrome
|
horren
eragilea.
|
|
|
Espainia ez da salbuespena, eta, adibidez, Iberolacerta generoko zazpi musker espezietatik bost mehatxupean daude; Kanariar Uharteetako lau musker erraldoietako hiru, berriz, arrisku larrian daude, eta horietako bat, Gallotia auaritae, desagertutzat jotzen da. Adituek diotenez, egoera
|
horren
eragile nagusiak hauek dira: Klima aldaketa, habitataren degradazioa, kitridiomikosia izeneko gaitz infekziosoa, ingurumenaren kutsadura, espezie exotiko inbaditzaileak eta legez kanpoko harrapaketak.
|
|
|
Beldurra ere izan bide dugu alderantzikatze
|
horren
eragile: Julien enperadore kristaua, fanatikoenganako ikarak behartu omen zuen hainbat testu mozorrotzera.
|
|
|
Armiarmak sentitzen duena irudikatzen hasi naiz: neuregandik oso gertu, burmuin ñimiño batean, oinaze latz ikaragarria, izaki batek gordintasun osoan bereganatua, eta neu izan naiz
|
horren
eragilea.
|
|
|
Halako batean AEBetako Kongresuak Yosemite babesteko legea ebatzi zuen arte. Ebazpen
|
horren
eragilea Galen Clark izan zen.
|
|
2007
|
|
|
Halere, Euskal Herriko tasa erabilera beherarekiko herrialdeei so egiten badiegu, Araba eta Nafarroa garaia erran nahi baita, fenomeno beraz ohartzen gara.
|
Horren
eragilea solaskide euskalduna ez eskuratzea izan daiteke, edo kalean bakarra izanez euskara ikurtzat erabiltzea. Hipotesi hori argitzeko beste hizkuntza gutxitu batzuen kale bakarrizketen baldintzen aztertzea litzateke iker norabidea.
|
|
|
Kontsensu sozialaren aldaketa
|
horren
eragilea izan behar du kontsumitzaileak.
|
|
|
Asimilazio prozesu estrategiko eta global baten barruan gertatu izan da. Eta erabatekoordezkapen
|
horren
eragilea inoiz ez da faktore eragile jakin bat edo horien multzobat izan: aitzitik, faktore eragile horiei guztiei beren izaera eta jarduna damaienlogika nagusi bat dago.
|
|
|
Aurreko estadioarekinalderaturik, aurrerapauso nabarmena dakar. Aurrerapauso
|
horrek
eragile hauekditu: a) eragiketa logiko konkretuen garapena eta b) rolak hartzeko gaitasunarengarapena.
|
|
|
Prebentzio neurririk eza eta automedikazioa dira gaitz
|
horren
eragile nagusiak.
|
|
2008
|
|
|
Zientzialari batzuen iritziz, atmosferaren ionizazio aldaketak izan litezke endorfinen (formalismo gabeko mintzairan, zoriontasunaren hormonak) mailaren jaitsiera
|
horren
eragileak.
|
|
|
lexiko juridiko administratiboaren normalkuntza lana adostasuna ren emaitza izan behar da. Adostasun
|
horretarako
eragileak, gure kasuan, ez daude urrun: Herri Administrazioak, Justizia Administrazioa, Unibertsitateak, Lanbide Elkargoak...
|
|
|
Poema liburua ez izatetik poema liburua izatera. Prozesu horri jarraitzea eta prozesu
|
horren
eragileen lana markatzea da lan honen helburua; edo, bestetara esateko, olerki solte batzuk nola bilakatu ziren poema liburu. Ez edozein poema liburu, gainera, XX. mendeko euskal poema libururik ederrenetarikoa baizik.
|
|
|
–prezio altxatze
|
horren
eragile, badirudi, eskariaren gehiegizkoa izan dela? (G.
|
|
|
Gazteek familian euskalkia edo/ eta erdara entzun dezakete; komunikabideetan, batua, euskalkia edo nahaski bat; eskolan, berriz, batua gehienbat. Euskalkien mugak hautsi egin dira, eta garbi dago zein diren muga hauste
|
horren
eragile nagusiak: TB, internet, unibertsitatea, musika...?.
|
|
|
Indize horren urtetik urterako igoera %6, 6koa izan zen urrian, %7, 7koa azaroan eta %7, 9koa abenduan, eta diferentziala bere balio maximoetara eraman zen aztertutako aldian (3,6 puntu portzentual azken bi hilabeteetan). Azterketaren arabera, desadostasun
|
horren
eragile nagusiak hauek izan dira: esnea (%31ko urtearteko inflazioa abenduan), erregaiak eta lubrifikatzaileak (%16, 2), ogia (%14, 4) eta arrautzak (%9, 6); fruta freskoak (%7, 8), tabakoa (%7) eta barazkiak, lekaleak eta patatak (%5, 8), berriz, aurreko hilabeteetako garestitze handiaren joera sendotu dute.
|
|
|
Elikadura ohitura txarrak, ariketa fisikorik eza, egoera sozioekonomiko ahulean egotea eta herentzia genetikoa dira adituek aipatzen dituzten faktoreetako batzuk. Egoera
|
horren
eragile dira, besteak beste, Espainia haurren obesitatean dauden Europako lehen hiru herrialdeetako bat. Hala ere, SENCko lehendakariak uste du egoera hori aldatzeko aukera dagoela oraindik.
|
|
|
Hazkunde
|
horren
eragile nagusiak sektore elektrikoa eta garraioa dira.
|
|
|
Ohikoak dira idazteko erabiltzen den eskuko hatzetako karranpak edo hankako edo oinetako muskuluen gaineko gaueko karranpak. Odol fluxu desegokia, nerbioen konpresioak, hala nola ziatikak sortzen duena, eta dietan zenbait bitamina eta mineral ez izatea dira, besteak beste, gaitz
|
horren
eragile nagusiak. Bestalde, muskulu karranpak gaixotasun neurologikoen, hormona arazoen, diabetesaren, hipogluzemiaren edo anemiaren sintoma koadroaren parte dira.
|
|
|
Garraioa, etxebizitza eta elikagaiak dira igoera
|
horren
eragileak. Hiru sektore horiek KPI orokorraren gainetik igo dira herrialde guztietan.
|
|
|
Nire ikusmoldetik, tamalezko egoera
|
horren
eragileetatik izan dira euskalgintzako funtzionarioak deituko ditudan horiek. Egiturak kudeatzeko gaitasun handiko jarduleak izan daitezkeela dudarik ez, ongi trebatutakoak daudela zalantzarik ere ez.
|
|
2009
|
|
|
Ekimen horretan hainbat erakundek eta elkartek parte hartu dute eta apurka apurka zerrenda hori luzatzen joatea espero dute proposamen
|
horretako
eragileek.
|
|
|
Wilkins izotz plataforma, 14.000 km2 ko azalera bat, EAEren bikoitza dena, pitzatuta dago; ondorioz, askatzen eta zatitzen hasi da. Dagoeneko, azaleraren laurdena, 3.500 km2, askatu da, eta adituek uste dute plataforma osoarekin gauza bera gertatuko dela; klima aldaketa eta planetaren beroketa badira, adituen ustez,
|
horren
eragileak; itsas mailaren gorakada ekarriko du, eta Ozeano Australetik sakabanatzen ari diren izozmendi handiak sortu ditu.
|
|
|
Casadok azaldu du krisiak eragina izan duela SGAEn, nahiz eta Espainian baino txikiagoa izan.
|
Horren
eragileak publizitatearen beherakada nabarmena eta ordainketen hutsegitea izan dira, besteak beste.
|
|
|
Athletic denboraldi hasiera bikaina burutzen ari da eta
|
horren
eragileetako bat ia partida guztietan golen bat sartu duela da.
|
|
|
Batzuen ustez, hodeietako molekuletako atomo kargadunek eremu magnetikoak eratzen dituzte, eta horiek egiten diote aurre grabitateari. Beste ikertzaile batzuek, berriz, uste dute hodeietan egoten diren turbulentziak direla
|
horren
eragileak. Haizeak lurreko hostoak eta hautsa harrotzen dituen bezala, hauts hodeietako turbulentziek nahasi egingo lituzkete hauts partikulak, eta, hala, kondentsatzea eragotziko liekete.
|
|
|
Adibidez, zerga politikaren egitura legez aldatu ohi da eta, beraz, egonkortasun handikoa da. Prestazio publikoen kudeaketan eragin handia dute, transferentzien politiketatik aparte, kudeaketa horren eraginkortasunak eta efizientziak, kudeaketa
|
hori
eragile publiko edo pribatuen esku uzteak, etab.
|
|
|
Azterketa berri baten arabera, gene bat da sortzetiko deformazio
|
horren
eragile nagusia.
|
|
|
Haiek jasaten dute bereziki, askotan estigmatizatu eta baztertu egiten baitituzte. Ingurumen faktoreen eta faktore genetikoen batura da ezpainetako asaldura
|
horren
eragile nagusia, baina, azterketa berri baten arabera, gene jakin batek eragin zuzena izan dezake haren sorreran.
|
|
|
Horrela, txikienek ere, jaioberrietatik hasi eta bi urte bete arte, estresa izaten dute. Besteak beste, gizarte eta familia ereduaren aldaketak, eskakizun gehiegi, permisibitatea edo inkomunikazioa dira, besteak beste, espezialisten ustez, haurren arteko nahaste
|
horren
eragile. Haurrak estresatzen dituzten egoerak, aipatutakoez gain, askotarikoak izan daitezke:
|
|
|
Azken urteotan, handitu egin da kalitate hazien eta baldintza aldakorretara egokitutako barietateen eskaera. Premia
|
horren
eragileak hauek dira, besteak beste: klima aldaketa, munduko elikagai eskaria handitzea, nekazaritza lurren gaineko hiri presioa, erregaien prezioaren igoera eta elikagaien prezioen igoera.
|
|
|
Herritarrak eta haien hiri inguruneak gasa igortzen duten guneen ekintza erradioan daude. Zentral termoelektrikoak, findegiak, labeak, metalen galdaketa, berokuntza galdarak edo diesel motorrak dira konposatu
|
horren
eragile nagusiak. Zigarroen keak ere so2 a ezkutatzen du beste substantzia toxiko batzuekin batera, eta ekologikoagotzat jotzen diren jarduera batzuk ere bai, hala nola biomasa instalazioak, geotermia instalazioak edo kogenerazio elektrikoko instalazioak, txerri minden bidez. Izaki bizidunetan, lurrean edo eraikinetan kalteak handiak izan daitezke. so2 a sumendien edo ozeanoen erupzioetatik sortzen da naturan (fumarolak).
|
|
|
Pazienteak ospitaleratu beharrik gabeko kirurgia anbulatorioa %112 handitu da Espainian. Garapen teknologikoak, biztanleriaren hazkundea eta arreta medikoko zentroen kopurua handitzea izan dira joera
|
horren
eragile nagusiak. Horrek guztiak Espainiako ospitaleetako laguntzaren kalitatea hobetzea dakar.
|
|
|
batetik bakea ekarriko duen ETAren eta Espainiako Gobernuaren arteko mahaia; eta bestetik normalizazio politikoa ekarriko duen alderdi eta eragileen mahaia. Bigarren mahai
|
horretan
eragile politiko guztiek hartu behar dute parte, Aranaren irudiko, eta beraz, Espainiako Alderdien Legea desagertzea ere ezinbestekoa iruditzen zaio. Mahai horretan akordioa lortu, eta amaieran autodeterminazioa gauzatu behar da, bere ustez.
|
|
|
Auto batek harrapatuta senarra eta alabak galdu dituen emakume bati amildegia azaldu zaio aurrez aurre. Amildegi
|
horren
eragile eta biktima, auto gidariak erruduntasunaren infernua bizi du.
|
|
|
dela iritzi dio Etxaidek. Elkarrizketa
|
horretan
eragile sozialek soilik parte hartzea nahi dutela esan du, eta horren bidez horiek, indargabetzea?.
|
|
|
" Adin nagusikoen eta mendekoak diren lagunen inguruan hausnarketa eta eztabaida prozesua zabaldu nahi dugu". Arlo
|
horretako
eragile eta erakunde guztiekin batera, eta denen artean etorkizunerako" aterabidea" emateko.
|
|
|
Lehenengo eta behin, SOS Deien txosten bat jasotzen dugu istripuaren berri emanez. Txosten
|
hori
eragile guztiei bidaltzen zaie, fiskaltzari ere bai, eta Osalan zein Lan Ikuskaritza istripuaren tokira bertaratzen dira txostenak egiteko. Handik aurrera, Lan Ikuskaritzak dauka agintea.
|
|
|
Unibertsitatean ere izan du isla euskararen hazkundeak. Unibertsitatea, beranduago hasita bada ere, hazkunde
|
horren
eragileetariko bat izan da, eta izaten ari da. Euskararentzat guztiz berria da unibertsitatearen eremua, euskarak irabazi duen esparru berrietako bat da hori.
|
|
|
Badakit gai batzuetan berak oinetakoak apur bat urratuak dituela, eta eskuak zikinduak ere bai arloren bat edo bestetan. Egilearekin kezka eta amets lauso batzuk konpartitzen ditut, eta
|
horretan
eragile zaizkit bere burutapenak. Halakoentzat idatziak direla esango nuke, kezka eta amets lauso batzuk ukitzen gaituztenontzat.
|
|
2010
|
|
|
Eta gero, Eliza autoritarioaren mekanismo guztiak. Hau da fundamentalismoa; fundamentalismoa ari da nagusitzen Eliza Katolikoan, oro har, eta fundamentalismo
|
horren
eragileak jarri dituzte Euskal Herriko elizbarrutietan ere arduradun. Baina esan dut, eta berriro diot:
|
|
|
Irun Hendaiako Aberri Eguna, gizarteak lehenetsi zuen ekimena, oso adibide ona da. Ekitaldi
|
horretara
eragile konkretu batek deitua izan balu, ez zuen izandako erantzuna jasoko. Independentistak sarearen ahaleginak merezi du beraz.
|
|
|
1982ko euskararen legearen eskutik, 1983az geroztik irakaskuntza elebiduna garatu da a, b eta d hizkuntza ereduen arabera. gurasoek hautatzen dute, eredu horien artean, seme alabentzako gogokoen dutena. hogeita bost urtean zehar pixkanaka baina etengabe beherantz eraman dute a eredua gurasoek; gorantz, berriz, batez ere d eredua eta, neurri apalagoan, b eredua. euskaraz gaitasun altuagoa eskuratzeko baliagarriago edo lagungarriago diren irakastereduen aldeko hautua egin dute guraso gehienek. nahikoa da ikustea, irakaskuntza ez unibertsitarioa osorik hartuta, a eredua ikasturtean %80 izatetik 2010 %18raino jaitsi dela, eta d eredua %12 izatetik %58raino handitu dela garai berean. euskararen hazkundea ulertzeko giltzarri nagusietako bat, hain zuzen ere, hauxe da: irakastereduen sistema baliagarria izan dela, gurasoek gero eta proportzio altuagoan euskarazko irakaskuntza trinkoenaren alde egin dutela eta, jakina, irakasleek eta herri aginteek aldaketa hau ahalbidetu dutela. unibertsitatean ere izan du isla euskararen hazkundeak. unibertsitatea, beranduago hasita bada ere, hazkunde
|
horren
eragileetariko bat izan da, eta izaten ari da. euskararentzat guztiz berria da unibertsitatearen eremua; euskarak irabazi duen esparru berrietako bat da. urtez urte gehituz joan da unibertsitatean sartzeko hautaprobak euskaraz egitea aukeratu duten ikasleen kopurua. ikasturtean, sarrerako hautaprobak euskaraz egin zituztenak %27, 2 izan ziren, eta 2010ean, berriz, %57, 1 aurten, ikasturtean, euskal herriko unibertsitatean lehen aldiz matrikulatu diren ikasleen %44, 6 lizentziatura edo gradu ikasketak osorik euskaraz egiteko matrikulatu dira. duela hamar urte, ordea, 20002001 ikasturtean alegia, %30, 5 izan ziren lehen matrikula euskaraz egin zutenak. irakasleei dagokienez, berriz, lanaldi osoko irakasle elebidunen kopurua %13 izatetik %40 izatera igo da hamar urteotan. eta, unibertsitatearen arduradunek ezagutzera eman dutenez, gradu ikasketetako derrigorrezko kreditu guztiak euskaraz hartu ahal izango dira ikasturtean ehun.
|
|
|
Beraz, 2007an higiezinen inguruan sortutako burbuilaren eztandak, batetik, eta langabeziaren etengabeko gorakadak, bestetik, eragina izan dute goranzko joera horretan. Goranzko joera
|
horren
eragile nagusia higiezinen sektorea izan da; berankortasun tasa izugarri igo (12gatik biderkatu da) da azken boladan eta sektoreko zalantzazko maileguen erdia pilatzen ditu.
|
|
|
Sorkuntza eta produkzio hori arautu, bultzatu eta babestu egin du Sailak, EIMA programaren laguntzaz batez ere. Langintza
|
horren
eragile nagusiak irakasleak izan dira, sorkuntzari dagokionez, eta argitaldari eta produkzio etxeak materialok ikasle irakasleen eskueran jartzeaz denaz bezainbatean. Produkzioaz gainera zabalkundea eta salmenta bidea ere kontuan hartzea eskatzen du kate horrek.
|
|
|
Lehen baino ondotxoz irakasle gehiago behar da orain, ikasle kopuru bera atenditzeko. Haur jaiotzen era bateko jaitsiera295296 izan da, askogatik, bilakaera
|
horren
eragile nagusi. 32 ikasleko gela 18 ikasletara jaitsi arren, gela ez da desagertu:
|
|
|
Etxe baten muga fisikoak txikiak gelditu zitzaizkion. Etxe eskolen aroa, beraz, 60ko hamarkadan zehar gertatzen diren aldaketen ondorioz bukatu zen, eta
|
horren
eragile nagusia euskal irakaskuntzarekiko gizarte eskaeraren hazkundea izan zen, euskal lurralde guztietako hiri eta udalerrietan. Etxe eskolen ekarpena hiru mailatan balora daiteke:
|
|
|
e) Aitortuz, desgaitasuna etengabeko bilakaera duen kontzeptua dela, eta
|
horren
eragiletzat elkarrekintza hartu behar dela, bateko, gabeziak dituzten pertsonen, eta, besteko, pertsona horiek gizartean bete betean eta eragingarritasunez parte hartzea, gainerakoen baldintza berberetan, saihesten duten jarrera eta inguru oztopoen artean,
|
|
|
Adierazi zuenez, fatxadak edo itxiturak hobeto isolatuz gero, etxe bakoitzeko energia fakturan %40raino aurrez daiteke. Toledon egindako bilera informalean erabaki zen, halaber, Europako Inbertsio Bankuari (EIB) eskatzea EBko estatu kideetako etxebizitza parkearen energia eraginkortasuna birgaitzea eta hobetzea sustatzeko, eremu
|
horretako
eragile nagusien finantziazioa hobetzeko formula berriak erabilita.
|
|
|
“Autonomia erkidego batzuetan baliabiderik ez izateak atzeratu egiten ditu eragiketa baliozkotu eta egiaztatuen ordainketak”, zehaztu zuen. Faconauto ren ustez, arazo
|
horren
eragilea Gobernu zentrala da, “emakidadunei Administrazioaren kontura erosleei laguntzak aurreratzeko eskatzen zien kudeaketa sistema bat diseinatu baitu”. Hala, kontzesionarioek ezin izan zuten aldez aurretik jakin Planaren kargura egiten zituzten eragiketetarako aurrekontu partidarik egongo zen, “sistema ireki zelako Industria, Turismo eta Merkataritza Ministerioaren eta autonomien aurrekontuaren %70 baino gehiago konprometitu zenean”.
|
|
|
Txostenaren arabera, oihan tropikalak dira munduko eskualde mehatxatuenak, eta gimnospermak (haziak ekoizten dituzten landareak) dira arrisku handieneko espezieak. Ikerketaren egileek diotenez, gizakiak dira egoera
|
horren
eragile nagusiak: %81, mehatxu naturalen %19 Zehazki, habitat naturalak suntsitzea nekazaritzarako eta abeltzaintzarako, merkataritzako zuhaitzak landatzeko edo hiriguneetarako.
|
|
|
Cro Magnon gizakiak eboluzionatzen j arraitu zuen emeki emeki eta hurrengo aroaren hastapenetarako, neolitoan, gaurko gizaki mota bera zen jada. Era berean bizimoduak, kulturak, bere bidea egin zuen (klimaren epeltzea
|
horren
eragileetariko bat zelarik) eta aipatu aroan, duela 4.500 urte, aldaketa sakonak izan ziren abeltzaintzaren eta nekazaritzaren etorrerarekin.
|
|
|
Iraultza berdea jin delarik, traktoreak erosi dira, arto hibridoa erein, aitzineko gauza guziak utzirik, eta hizkuntza lehenik. Massondo zenari, Lur Berriren sortzaileetarik eta iraultza
|
horren
eragile nagusietarik, Irulegiko irratian egin elkarrizketa batean argi zen mundu zaharrekiko mesprezua: " behiekin ginen, ez ginakien lanean", eta zer harrotasunarekin ateratzen zitzaizkion hitz tekniko frantsesak.
|
|
2011
|
|
|
Baina, bizirik dirauen artean, bizioinarria ematen dio horretaz baliatzen den hiztun elkarteari. ez da egia, diglosiak aldatzeko joera duenik, per se162 horrek ere, gizaki gehienok bezala, ez du bere buruaz beste egiteko berezko joerarik. hori bezain egia da, ordea, aldatu egiten dela diglosia, hainbatetan. Mende askoren buruan gertatzen da aldaketa hori edo, egungo egunean sarriago, belaunaldi gutxiren buruan. gizarte giroa aldatzeaz bat, segun giro aldaketa
|
horren
eragile demografiko, politiko operatibo, soziokultural eta ekonoteknikoek zer joera markatzen duten, diglosiak bere horretan (edo zenbait aldaketaz: tartean, ez ezinbestean, leakage edo demolinguistiko eta soziofuntzional nabarmenez) iraungo du, ala ez163 ezezko kasuan, diglosia amaitu egiten bada alegia, bietako bat galdu egiten da:
|
|
|
Moztade horiek eta beste zenbait63 zirela medio, Ferguson-en diglosia kontzeptuak birmoldaketa kontzeptualik izan zuen sortu eta handik gutxira. Birmoldaketa
|
horren
eragile argienetakoa J. gumperz izan zen. Bere birmoldaketa horiek aintzakotzat hartuz, eta ardatz biko formulazio globalagoa eratuz, diglosia kontzeptuaren garapen lana eragin zuen handik gutxira (1967an lehenik), eta 2002ra arte gutxienez, Joshua A. Fishmanek.
|
|
|
Continuum askoz ere luzeagoa jar diezaiokegu Fishmanen adierari baldin eta di/ tri/ multi (poli) glosia z hitz egiten hasten bagara. A zelako kasuistika zabala mundu osoan," gizarte giroa aldatzeaz bat, segun giro aldaketa
|
horren
eragile demografiko, politiko operatibo, soziokultural eta ekonoteknikoek zer joera markatzen duten". Milioika kasuren continuuma osa liteke hor ere, ziurrenik, baina ez dakit nik ezer argitzen lagunduko ote diguten sailkapen tekniko, akademiko, neutral, ia anglofono soil... horiek guztiek. hizkuntza ekologia bada gizateriak bere osotasunean gogotsu onartzea ingelesa h aldaeratzat eta gainerako hizkuntza guztiak de facto L bihurtzea; hizkuntza ekologia bada jaiotzatiko anglofono ez garenok ahalik eta di/ tri/ multi (poli) glosiarik egonkorrenean eta gatazkarik gabekoenean bizitzen ikastea..., ez dakit ba nik musika hori gehiegi gustatzen zaidan.
|
|
|
Edgar Morinek adierazi bezala, etnozentrismoaren iturrian indarkeriak gailurra jotzen dueneko lekuan gerrateren bat egon ohi da usuenik: . Hezkuntzaren, laizitatearen, hedabideen, komunikabideen eta trenbideen garapenari zor dio nazioaren kontzeptu modernoak, besteak beste, etnia diferenteak bere baitan integratu izana; orobat, integrazio
|
horren
eragile nagusi bat gerra izan da. Gerren integrazio indarra honako honetan datza:
|
|
|
Babesak berriz jarri aurretik, zergatik desarratzen diren eta, beraz, matxura
|
horren
eragilea edo arrazoia zein izan den aztertu behar da.
|
|
|
Gogoan izanInfekzio nosokomiala ospitaleko gaixoak izaten duen eritasun kutsagarria da, eta
|
horren
eragilea ez da pazientearen ospitaleratzea eragin zuen bera.Infekzioaren eragilea saprofitoa izan ohi da, gizakioi dagokigunez, eta, normalean, antibiotikoei aurre egiten dieten anduiak izaten dira.Infekzio iturria gizakia izaten da, beti.Ospitaleko langileen eskuak dira ospitale infekzioen kutsatze bide nagusietako bat.Ospitale infekzioa kontrolatzeko programak osagai etas partaide hauek izaten ... zainketa sistema, kontrol neurriak, 250 oheko erizaintzako diplomatu bat eta epidemiologiako aditu bat.Ospitale infekziorik ohikoenak gernu aparatukoak, kirurgia ostekoak, arnas aparatukoak eta septizemiak izaten dira.
|
|
|
Egituraren eta agentziaren arteko harreman errekurtsiboak azterketa enpirikoen bidez identifika daitezkeen eskala anitzeko botere harremanak sortzen ditu. Lurralde eraldaketan eragina duten planen tramitaziorako prozedura administratiboek ahalbidetzen dute, era berean, fase operazional
|
horretan
eragile egituratu bakoitzak gauzatutako boterearen gaitasuna ebaluatzea, proposatutako marko teorikoa sintetizatzen duen grafikoa erakusten saiatzen den bezala. Beraz, lurraldea eta aldaketa espazialak bertan ematen dira, eta egitura agentzia, eskala eta boterea gauzatzeko gaitasunaren artean dagoen loturaren emaitza gisa ulertzen dira.
|
|
|
Eskualdeko eta toki mailako garapenerako lan egiten duten erdibideko erakunde azpiegituren sorreran eta bilakaeran eragiten du, alegia. Modu berean, azpiegitura edo sistema
|
horrek
eragileen arteko interes gatazken konponbidea aurkitzeko eraginkortasuna handitzen du. Kasu honetan ere, ezinbestekoa da eragile publikoen eta pribatuen arteko lankidetza eta harremana antzeman eta garatzeko esparru aproposa indartzea.
|
|
|
Zentzu batean, eremu bat ulertze eta interpretatze komunitatea da, diskurtso eta ekintza komunitatea den bezala, gatazka komunitatea den bezala. Izan ere, eremu
|
horretako
eragile onartuek ere norgehiagoka eta lehian dihardute nagusitasuna lortze aldera. Euskal eremu identitarioan ere barne borrokak daude eta ezin da ahaztu, bere txikian edo subordinatuan ere, han agintzen duten logikek eta kapitaldunek beste zerbait eta norbait azpiratzen dihardutela.
|
|
|
Hori da Mediterraneo aldeko elikagai alergiarekin lotutako frutarik garrantzitsuena. Alergia
|
horren
eragile nagusia alergeno gisa deskribatu izan den proteina Pru p 3 da, lipidoen transferentzia proteina. Hala ere, zenbait azterketatan taumatinak alergeno gisa deskribatzen diren arren zenbait frutatan, hala nola sagarra, kiwia, gereziak eta platanoa, baita polenetan ere, orain arte inork ez zituen lotu melokotoiaren alergiarekin.
|
|
|
Txosten ofizialen arabera, bi milioi lagun inguru bizi dira herritik kanpo, hau da, aurreko urtean baino %8, 2 gehiago. Amerika eta Europa dira helmuga nagusiak, eta, joera hori azaltzeko arrazoi bat baino gehiago dagoen arren, adituek diote krisi ekonomikoa dela mugimendu
|
horren
eragile nagusia. Beste herrialde batera luzaroan edo etengabe joateak esan nahi du zenbait izapide eta kudeaketa egin behar direla, eta horiek ez dutela lekurik turismo bidez bidaiatzen denean, besteak beste.
|
|
|
obesitatearen kirurgia, ugaltzeko adinean dauden emakume gazteen bularreko minbizia eta pankrea transplantea, zeinak, ONTko ordezkariaren arabera, “egungo bizi erritmoaren ondorioz eskaera handituko baitu”. Martín Escobar ek adierazi duenez, diabetesa eta hipertentsio arteriala dira egoera
|
horren
eragile nagusiak; izan ere, “bi gaixotasunak giltzurruneko gutxiegitasunarekin lotuta daude, eta horien eragina handituz joango da hurrengo urteetan, bizi ohitura txarren ondorioz”. Giltzurruneko gutxiegitasuna duten zenbat eta gaixo gehiagok izan, “pertsona gehiagok organo berria dute”.
|
|
|
Zazpi milioi eta erdi lagun bizi ziren bertan gu izan ginenean; ñabardura hori (gu izan ginenean) erabat beharrezkoa da kasu honetan, urtez urte populazioa %0, 5 inguruko erritmoan jaisten ari dela jakinarazi baitziguten: emigrazio tasa itzela eta jaiotza tasa apala dira jaitsiera
|
horren
eragile nagusiak; hainbesterainokoa da joera, non urte gutxian milioi eta erdi lagun galdu dituen herrialdeak.
|
|
|
Makila eta txanponak emanez antolatu zituen lehen euskal jaiekin, Frantziako Tolosa eta hegoaldeko, Probentza aldeko eta Kataluniako eta Europako beste leku batzuetako Erdi Aroko lore jokoen isla bereganatu nahi zen, Erdi Aroaren berrasmatze erromantikoaren giroan. Eta gurean, Abbadia dugu
|
horren
eragile nagusia, 1851 urteaz geroztik. Lehiaketa saritua," postura" edo apustu giroan giharturik zegoen jaiaren oinarria:
|
|
|
Lau lagun horiek zin egiten dute hurrengo hiru urteetan liburutegi batean sarturik ikasi baino ez dutela egingo eta, tarte horretan, gainera, ez direla ezein emakumerekin elkartuko. Erronka zoro
|
horren
eragile nagusia Ferdinand Nafarroako erregea da, eta, ekimen horren bidez, Nafarroa akademia bihurturik, mundu osoaren aurrean ikusgarri utzi nahi du:
|