|
2000
|
|
|
bere hanka sartzeagatik, Karmelo niri segika bidaltzeagatik, azken aldian erakutsi izan zidan arreta eskasagatik, ez duelako ni behar bezala estimatzen jakin... Horren ondoren, maitalea guztiz ahantzi, eta beraren bihotza niretzat beste inorentzat ez duela esan ere, esan dit, baina gero tar tar tar jarraitzen ari zela, zeren isildu ere ez baita egin, iruditu zait denerako zuela zuribidea, eta
|
hori
batez ere beraren lanaren gogorrean, bere lanaren zailtasunean eta estresean zetzala. Hala ere, gero berriro hasi da barkamen eske.
|
|
2001
|
|
|
Behar hau ate joka dagokigu, baina ez da noski guztien belarrietara iritsiko. Gazteak behar,
|
horretarako
batez ere, gure kidekoek maite izan duten gazte batek bezala" besteek sumatzen ez dituzten ezkutuko deiei bihotza irekitzen diotenak3". Zernahitarako joera, zernahiren maitasuna nekagarria da beti, kezkaz eta atsekabez betea.
|
|
|
" Euskal kulturaren loraldia" 1968an hasten da eta 1975ean bukatzen: Frankoren hil ezkilek eta loraldi
|
horrenak
batera jo bide zuten, gu negarrezko herri honetan utzirik. Goizago nabaritu zen beheraldia ahulen artean:
|
|
|
Maiz irakur daitezke auzi
|
hori
bat batean eta behin betiko, de façon cavalière, erabaki uste dutenen iritziak. Mazedoniar handiak behialako korapiloa askatu zuen bezalaxe, hark zeraman ezpata ez daramatelarik, erabaki uste dute, gainera.
|
|
|
Equally at home in English and French...". Honek esan nahi du, norbait ingelesez ez dakielakoan hasten baldin bazait, delako Beckett
|
hori
batean bezain trebe eta abil dela bestean, ingelesez eta frantsesez. Conraden izena entzun ote du Aita Mokoroak?
|
|
2002
|
|
|
Moteldua eta ahuldua dugu gure hizkuntza. Baina
|
horrekin
bat eginik ere, baditut beste gogoeta batzuk gai honen inguruan. Lehenbizikoa euskara batuarekin lotzen dut, bigarrena hiztunen komunitateekin.
|
|
2003
|
|
|
Gaztaroko kalenturak.
|
Horretan
bat zetozean denak. Baina isilean gorde hezakeen armarik sekula erabili ez huelako kontu hura.
|
|
|
Errepresioa ikaragarria izan zen, eta era guztietako gehiegikeriak egin ziren, nahikoa baitzen norbaitek beste bat salatzea âeta lekukoren batek baieztatzeaâ inor" beltza" zela erabakitzeko. Berriz ere erreinu osoan kontrol ideologikoa ziurtatzeko neurriak hartu ziren,
|
horretarako
batez ere Eliza eta eskola erabiltzen zirela. Espainia osoan bezala, euskal predikariek ere Fernando VII.arengan jarri zuten esperantza guztia:
|
|
|
txapela eta maparekin nahikoa omen dute. Horietako batzuek gure mundua anitza da diote; euskara aniztasun
|
horretako
bat besterik ez da, horientzat. Holakoen aurrean," itsasoa tierra19" ote den pentsatzen hasita nago.
|
|
2005
|
|
|
Tokian Tokiko Agenda delakoa izan liteke, gure ustez, ezinbesteko dugun gizarte antolamendu berri horren lehen hazia, agenda
|
horrek
batera begiratzen baitie tokian tokikoari eta globaltasunari, pertsona eta herri bakoitzaren bereizgarriak kontuan hartzen dituelarik. Garapen Iraunkorrerako tresna egokia da Agenda, tokian tokiko arazoei kudeaketa administratibo horizontelen eta herritarren parte hartzearen bidez egiten baitie aurre.
|
|
2006
|
|
|
–Edo jatetxe mexikar batera afaltzera. Teniente
|
horrek
bat gomendatu digu: Hacienda berria.
|
|
|
Biguntasun apur bat ematen zioten auzoari. Azkenean, Martinak etxe zuri
|
hori
baten ondoan aparkatu zuen 4x4a. Beste auto bat zegoen sarreran, Toyota gris bat.
|
|
|
Baina hori bihar egingo duzu. Ni ez nator erabaki
|
horrekin
bat. Esan nizun.
|
|
|
Iruditzen zait historiako gezurrik handienetarikoa dela Jainkoaren semea gizon egin, lurrera jaitsi, hil eta berpiztu egin zela esatea.
|
Hori
batetik. Baina bestetik, ez naiz gauza gaiari buruz esaten duten guztia ulertzeko.
|
|
|
Maite, zeuk ere esaten diezu ikasleei bakoitzak bere ekuazioa planteatu behar duela bizitzan, bakoitzak bere inkognitak eta zenbaki lehenak erabiliz. Euklides, sentitzen dut, baina
|
horretan
bat egiten dut hor dagoen Einstein horrekin. Angelu zuzen guztiak dira ezberdinak.
|
|
|
Ez daudela berdinak diren bi angelu zuzen zioen Chillidak.
|
Horretan
bat egiten zuen Einsteinen erlatibitatearen teoria orokorrarekin. Denbora eta espazioa kurbatuak zirela eta, beraz, baita planoak ere, zioen teoria horrekin Einsteinek.
|
|
|
Aitak behin ohartarazi zidan errespetu falta izan litekeela inoren liburuak begira  tzea.
|
Hori
batetik. Baina, bestetik, alderantzizkoa ere gerta litekee  la, estimua erakusteko bide ere izan litekeela norbaiten liburuei arreta ematea, alegia.
|
|
|
Orain arte zergatik ez dizugun ezer esan? Juduen kontrako legeak iragarri zituztenean, ez zintugun besoko
|
hori
batekin ikusi nahi. Beldur batean bizi izan gara, poliziak noiz kontu hartuko zure judutasunaren berri ez emateagatik.
|
|
|
Begizta gorria estutu, eta hizketan hasten zen, aginduak ematen zizkigun, guk esandakoak edo idatzitakoak zuzentzen zituen, akats larrienak denen aurrean nabarmenduz. Gu umiliatzegatik,
|
horretan
bat gentozen ikaskide guztiak, eta ez irakasleak esaten zuen moduan, gure formazioa hobetu beharrez.
|
|
|
Baina teilatupe berean bizi eta elkarri diosalik ez egitea ez dut ondo ikusten. Kutxa horretan badago hor pareko beste etxe
|
horretako
baten giltza ere. Arraroa da gizajoa bera bakarrik bezalakoa.
|
|
2008
|
|
|
–Luzaroan hemen gelditzeko asmoa ote duzun esan nahi nizun. Lehengoan laneko kontu horiek komentatu zenizkidan eta
|
horren inguruan
batez ere. Londresko bulegora trasladoa ematen badizute eta hori guztia.
|
|
|
Patioan arrosak daude, triziklo bat eta gorriz jantzitako ume bat korrika. Tranbia
|
hori
bat ikusi du kalean gora eta, horrek erakarrita, lasterka doa kanpoko alderantz. Umearen aita dirudiena irten zaio atzetik, traje urdin ilunez jantzita.
|
|
|
Idazleok arropa janzten dugu idazten dugunean, biluzik ez agertze aldera, benetan garen bezala ez agertze aldera. Eta aipu
|
horrekin
bat natorrenez gero, biluztu nahi dudala esan dut, halabeharrez, urte hauetan sentitu eta bizi izandakoa gogoratzen dudan bezala kontatzeko, galbaherik gabe.
|
|
2009
|
|
|
Geroztik ez diat irakurri Krishnamurtiren ezer gehiago; okiturik itzuli ninduan. Nahiz eta gauza asko hankaz gora bota zituen, eta
|
horretan
bat berarekin, borrokatu nahi zuen hartan bertan hondoratu zuan, nire ustez: europar gazteriaren zati handi bat 68a ezkero kutsatu zuen mistizismo orientalistaren umekeria hartan, hain zuzen.
|
|
|
Nire eta zure bizitzez, ba.
|
Hori
batetik. Eta bestetik, idatzi gura dizut baita hemendik hil artean egin nahi ditudan nire gauzatxoei buruz ere.
|
|
|
Aitak eta biok ez dugu jakin bizitzan zein den gure neurria igartzen. Lehengo batean esan nizun ez nuela jakin bizitzan muga batzuk daudela zuri erakusten,
|
hori
batetik, eta bestetik, ez nuela jakin zergatik merezi duen bizitzea zuri erakusten. Gaur egun dakidan apurra kontuan hartuta, bigarren hori da, dudarik gabe, bien artean garrantzitsuena.
|
|
|
Publizitatea ere gehitu da, baina gutxi, ez hedabideek izan duten hazkundearen pareko. Erdi gezurretan edo erdi egiak esanez ibili nahi ez bada, aitortu behar da hazkunde
|
hori
batez ere herri aginteek helburu horretarako jarri dituzten diru-laguntzei zor zaiela. Euskarazko prentsaren esparruan ez dago hedabiderik diru-laguntza publiko pisuzkoa eta biziraupenerako guztiz erabakigarria jasotzen ez duenik.
|
|
|
Zeinahi izanda ere praktikan jartzen den hizkuntza politika, eraginkor izan nahi badu, helburu guztien artean helburu nagusi izango ahal du euskararen ezagutza eta erabileraren arteko tartea pixkanaka gutxituz joatea, eta euskararen errealitate sozialaren argitan, gainera, tarte
|
hori
batez ere esparru ez formaletan murriztea, hots, lagun artean, auzo giroan, etxeko salan eta hedabideen kontsumoan. Alde horretatik begiratuta, azken urteotan lortutako elebidun gehikuntzak neurriko jarraipena luke hedabideen kontsumoan.
|
|
|
Gainera, bistakoa da euskararekiko gaur oraindik neurriren batean urrun dauden euskal herritarrak euskararantz hurbiltzeko bainoago uxatzeko balio dutela halako aldarrikapen ez baturagileek. Baina, esandakoaz gain, badugu beste arrazoirik ere planteamendu
|
horrekin
bat ez etortzeko.
|
|
|
hiztunen hizkuntza gaitasun erlatiboa, eguneroko bizitzako harreman sareetako hizkuntza (k), lehen hizkuntza (k), hizkuntzen erabilera eremuak eta hizkuntzarekiko atxikimendua. Faktore horiek guztiak korapilo berean lotuta daude, batzuek eta besteek elkarreragiten dute, baina, zerrenda
|
horretan
batetik bosterako sailkapena egin balitz garrantziaren arabera, zalantzarik gabe azkenerako utzi duguna jarriko genuke buruan, hizkuntzarekiko atxikimendua alegia.
|
|
|
Norabide askotarikoak dira nire eskarmentutik jaurtitzen ari naizen gezitxo hauek, eta aitor dut: dianaren bila bainoago, puntu
|
hori
bat pintatu nahian ari naiz ohar, albo marka, paper puska eta glosa hauekin, dianatxo berriren bat lortzeko esperantzan.
|
|
|
Halere, barnealdea askoz gozoago ibiliko den arren, ez ahaztu mendebalak bi kale nagusi dituela oso bereizi eta ezberdinak: ez da berdin lur barrualdeko mendebal lehorra, lehorretik lehorrera, galiziar bailarak eta Leon aldeko idorrak pasatuz, Palentzia eta Burgos goitik iristen zaigun mendebal antzua,
|
hori
bata, eta bide paraleloan, Asturiasko kosta umelean zigi zaga, Kantabria berde hezea pasatuz, Bizkaiko kostan barrena, Txingudi Bidasoa nahiz Lapurdira bustita datorren aire arre urdindua; hori da bestea, mendebala izan arren, oso bestelakoa. Horrek lanbroa, xirimiria nahiz xaparrada bat edo beste aise sartzen du gure euri putzu nagusi diren Artikutza eta Bidasoa bailara emankor horietara.
|
|
2010
|
|
|
Hatsean hartu banu bezala duk, badakik aspaldi igurikatzen dukan zerbait bezala, jiten duk, eta hatsean hartzen duk!
|
Hori
bat, eta bestalde, ez diat batere ardien hiltzeko emeiarik. Beha egonen gitzak pasa dadin, ardiak ontsa arta ahal bada, badukek bizi bat huntarik landa ere!
|
|
|
Hori bai, langile porrokatuak ziren denak gure herrian, borondate handikoak, eta herri maiteak.
|
Horrez
batera, kristau sinismenak garrantzi handia zeukan eguneroko bizitzan eta batez ere gertaerarik handienetan: jaiotzak, ezkontzak, hiletak, lehen jaunartzea, eta igande eta festa egunetako mezak.
|
|
|
Gero, Zambian hasi zen lanean eta nonbait oso gogor jokatu zuen beti afrikarren alde. Lan
|
horretan
batik bat, bere eliztar pobreen alde saiatu zen. Bere lanean, Afrikako tradizio batzuei jarraituz, oso ospetsua egin zen bere deabrukeria edo sorginkeria doktrinekin, eta baita bere bedeinkapenaz gaixoen hainbat gaitz sendatzen ere.
|
|
|
ez Jaime Mayor Orejak eta ez Arnaldo Otegik ez zuten bozketan parte hartu. Botoa emateko orduan ez zeuden Legebiltzarrean,
|
horretan
bat etorri ziren. Eta horri esker Jaurlaritzak 2003rako aurrekontua lortu zuen; horrek salbatu gintuen hauteskundeak aurreratzetik.
|
|
|
Lizarrako Akordioaren ostean salaketok ugaritu eta gogortu egin ziren. Kritika zorrotz
|
horretan
bat egiten zuen Jose MarÃa Aznarren gobernuak ere, eta, ETArekin negoziazioa ireki nahian zebilela jakinarazteko, zerbaitengatik itxaron zuen hauteskundeak igaro arte. Hori ez zen kasualitatea izan.
|
|
|
Bistan denez, horrek ez du esan nahi guztiek independentziaren aldeko botoa emango luketela, edo Espainiarekin bat egitearen aldeko botoa, horrela uste dutenak ere badaudelako?. Euskal gizartearen zati handi batek erabakitzeko eskubidearekin lotzen du bere etorkizuna; eta pentsamentu
|
horretan
bat egiten dute nahiz EAJ PNVri, EAri, Batasunari, Aralarri edo Ezker Batuari; baina baita PSOEri eta are PPri ere boto eman.
|
|
|
Gizarte honetan, herritar gehienon ustea da herri bat garela eta, beraz, geroa geure eskuz idazteko eskubidea dugula. Hain zabaldua dagoen sentimendu
|
horrekin
bat egiten duten ekimenak aurkezten dituztenak sarituko ditu gizarteak; hamar lagunetik ia zortzi baitira herri honetan gizarte heldua garela uste dutenak, eta bagarela gai geure geroa erabakitzeko.
|
|
|
Udaberrikoak gogoan, udazken eta negukoak akorduaren almazenean dituenak, suma dezake, halako batean, inoiz izatekotan, formaldu eta girotu duela gure airearen aldiak, egualdiak, alegia.
|
Hori
batetik.
|
|
|
Baina, bular kolkora datozkion hazia gorde eta hazteko enpeinua, hori bai:
|
horretan
bat bada, gaztainondoa sukalde epel eta beroena, abegi emankorrenekoa. Gaztainondoa etxerako, eta etxetarako!
|
|
|
Gogoa, nahia, animoa, espiritua, guraria, irrika eta grina, ilusioa, eta intentzio aurpegia,
|
hori
batik bat, intentzio handiko aurpegia, izerdi tantanekin batera... eta umore euskaldun txantxikuar garbia euren arteko eupadatan. Askoz gehiago gustatu zait gaur goizeko mendiko etapa hau, arratsaldean ikusgai egongo dena baino.
|
|
2011
|
|
|
Agertokian, egurrezko gurutze handi bat besterik ez zegoen, eta lau gizon:
|
horietako
bat, txanorik jantzi gabe zihoana, guztien liderra zen, buruzagia; beste hirurek haren laguntzaile ziruditen, edo, agian, bildutako guztien ordezkari edo arduradun, bakoitzak kolore bateko abitua zeramalako: zuria, beltza eta marroia.
|
|
|
Teatral samarra zen bere zirkinetan, ondo interpretatzen zuen une bakoitzari zegokion tonua. Eta, batez ere, sedukziorako dohaina zeukan?
|
horretan
bat datoz ezagutu zuten guztiak?, baina egingo nuke ez zela zeukan altxorraz jabetzen: halako dohain bat daukala dakien batek ez du Katxasen naturaltasunarekin seduzitzen.
|
|
|
Armak eskuratzeko ez dugu edukiko erasoaren beharrik; erosi eta kito! Dena dela, urre
|
hori
baten batek ostutakoa dela dirudi eta, ziurrenera, hemen ostutakoa da. Itsasbazterretik gertu zegoen gorderik eta, dudarik gabe, lapurrek Espainiara doan ontzian zuten sartu eta hemendik Espainiara eroan.
|
|
|
Beno, lagunak baditugu Hirugarren Munduan ari direnak lanean eta haien bihotz zabaltasunak eta haien emanak hunkitzen gintuen eta esaten genuen" hori fedetik egiten dute, bestela ez da posible".
|
Hori
batetik. Gero, fedearen estetika ere bazegoen.
|
|
|
Eta kito. Lehen aipatu dugun kontu hori, Paveseren aipuarena, saiatu arren asmatu ez zuen gizonarena,
|
hori
batez ere sentitzen dut egia izan dela kantuaren arloan. Nik badakit baditudala sei zortzi kantu, edo asko jota hamar?
|
|
|
Bizia eman dute disparate baten alde eta disparateak eginaz.
|
Hori
batetik. Bizia eman dutenei ez die balio argumentu horrek.
|
|
2012
|
|
|
Iragan zuen gaua iraganda goizerako ez zitzaiola kolikoaldia pasatu Santiagori ikusitakoan, goizaldean oturiko aukera burutzea baino beste irtenbiderik ez zitzaiola gelditzen erabaki zuen Galok. Hanka motzarengana joan zen eta oinetakoak saldu zizkion; ordainetan, Santiagok orduko hartan eta ordukoaz gain aurrerantzean kolikoaldiak izan zitzakeen guztietan ere aringarriak ekarri behar zizkion Hanka motzak;
|
hori
batetik; eta bestetik, egunean litro bat ur ere bai tratua egiten zuten unetik bertatik hasita. Presondegian jakina zen inork lortzekotan suge-kume hark lor zezakeela presokideen eskura ez zegoena.
|
|
|
–Egon... Orain oso ongi gogoratzen ditut adineko emakume bat, sorbaldan zapi
|
hori
bat zeukana eta hamabost bat urteko neska bat. Neska hura, hortaz... bere alabaordea izango zuen?
|
|
|
Eta postrerako, gazta, bazkaltiarrek labanaren puntan hartuta jaten dutena, eta gainean sagar edo gerezi tarta, urtaroaren arabera. Amaitzeko, falta den gauza bakarra egongelara joan eta soineko arrosako neskatxa
|
horietako
bat aukeratzea da (gerra aurrean neska ezkongai guztiek arrosa koloreko soinekoak janzten zituzten, almendra azukretuen arrosa zurbiletik urdaiazpiko xerren arrosa gordinera), aukeratzea, esan dut, lepotik zintzilik urrezko domina txiki bat, harizko eskularruak, ilea motots txiki batean bildua eta esku gorriak dituzten neska horien artean bizi guztirako laguna. Haien artean zegoen Cécile Coudray; ordurako hogeita hamabi edo hogeita hamahiru urte edukiko zituen, baina halere, senarra aurkituko zioten itxaropenarekin, birjintasunaren libreia arrosarekin ateratzen jarraitzen zuten neska gajoa, marguldua eta iharra, ezpainak zimurturik, bere ahizpaordearengandik hurbil eserita, hura jadanik ezkondua eta zoriontsu.
|
|
|
1841eko Gobernuaren aginduak ildo horretan kokatu ziren. Jakina, euskal herrialdeetako agintariak ez zetozen programa
|
horrekin
bat, autogobernuaren amaiera zekarrelako. Baina negoziazioan sartuz gero ere, galbidean amiltzeko arriskua aurreikusten zuten.
|
|
|
Zuzenbide politikoari dagokion arloan, inola ere ez. Eta Bravo Murillo, kontserbadorea izan arren,
|
horretan
bat zetorren.
|
|
2018
|
|
|
Hauxe zen berak proposatzen zuen istorioetako bat: Braunau herri ttipian, haur bihurri bat eskaileretan behera doa, eskailerako heldulekuan ipurdia jarri eta irrist eginez; haur
|
horrek
bat batean oreka galdu eta, eskailera zulotik behera eroririk, eskumuturra hautsi du. Orduan, haur horren aitak âBreveski familiako buruakâ zera erabakitzen du:
|
|
|
Sekula ez zen gaizki sentitu festa baten ondoren. Baina gaur bere buruaz nazka sentitzen du, makina baten esanetara egoteak sexuaren gailurra ekarri diolako, mendekotasun
|
horretan
bat egin duelako bere berezko izatearekin.
|
|
|
–Hargin bati eskatu diot asma diezadala esaldi
|
horrekin
bat datorkeen armarri bat. Ikara adierazteraino zurbildu, eta desenkusatu egin zait.
|
|
2019
|
|
|
oinetakoak erantzi beharra zegoen aurrena moketa ez zikintzeko, eta isilik egon behar zen. Gela hartan argitasun pixka bat ematen zuen gauza bakarra aitonaren mesanotxean zegoen bonbillatxo
|
hori
bat zen. Gainerako guztia argi itzala zen, gortina lodiak beti itxita.
|
|
|
Victor Hugo idazleak hodei miresgarriekin alderatu zituen globo aerostatikoak. Beharbada iritzi
|
horrekin
bat zetorrelako eta seguruenik Saturnoren istripuak eragin zitzakeen susmoak saihestearren, Vinson jaunak eten bat egin behar izan zuen hegaldi zapuztuaren kontakizunean. Ezbeharra gorabehera, bere excursus ean nabarmendu zuen gizakiok lortua genuela mundua mundu denetik berezkoa zaigun hegaldatzeko ametsa, aeronautikak garbitu egin zuela goregi hegaldatu nahi izanaren bekatua; kasik hegaztien pare ibil gintezkeela eta, gainera, non eta Frantzian gauzatu zela mirakulu hori, mende bat lehenago, 1783an, Montgolfier anaien eskutik:
|
|
|
" Nolabait argitu behar dugu auzi hau... Hara, landa
|
horren alde
batean lihoa dago, eta bestean belarra. Lihoa loretan dago orain, urdin baino urdinago; dena delako hori emaztekia baldin bada, ez du lihoa zapalduko, belarretatik joko du".
|
|
|
Kontent zen, baina etxeko atea bultzatzean, gogoratu zen, bi urte lehenago, dibortziatzear egon zirela. Andrea konbentzitua zen beste batekin ibiltzen hasia zela, soineko zahar baten sorbaldan ile
|
hori
bat atzeman ziolako.
|
|
|
Erdaldun, euskaraz hitz egiten ez duena. Adiera
|
horretan
bat egiten du barbaro hitzaren antzina bateko hiztun arrotz adierarekin, baina ez inperio erromatarraren ostean barbaro hitzak hartu zuen eta nagusitu denarekin. Zirrara eragiten du itzulpenak, baina zirrara destokitua da, anakronikoa; poemaren esanahia desbideratzen du gaurko hiztunak barbarotzat daukanetik erdalduntzat daukanera, erdaldunak salbai barbaro bihurtuz.
|
|
|
Ondorioz, zer? Lur azalean, beroa dugula, hego punttuak lagunduta eta eguzkiak areagotuta;
|
hori
bateko. Besteko, goian antzematen den hotz umel airearen horrek, teilatuarena egingo diola azpiko beroari, eta sargori sapa gehitzeaz gainera, trumoi hodei trumiltsuak ere azaltzen joango direla eguerditik aurrera.
|
|
|
errogatibena da. Espainia aldean, zabaldi garai
|
horretan
batik bat, ur eskasia eta ur egarria ani  tzetan aipaturiko kontua bilakatzen da. Halere, ia beti ohi denez, uholde, uraundi eta uriolak dira gehien akorduan iltzatuta gelditzen direnak.
|
|
|
bata, Erroma eta hango inguruetan bakarrik ospa  tzen dela barau hori; bestea, udaberriko barau aldirik ez dela inon ere ageri. Beraz, ez dakigu, barauaz gain beste ospakizun berezirik egiten dutenik, pentsa genezakeen arren otoitz egunak ere izango zirela;
|
hori
batetik; eta bestetik, 3 bider bakarrik ospatzen dituzte: ekainean, uztaren jiran; irailean, mahats biltze inguruan; eta abenduan, hazia ereiteko garaian.
|
|
|
Uztailari zenbat euri egun tokatzen zaizkio? Iruñealdean 6, Gasteiz aldean 7, Bilbon 11, eta Donostian 14
|
Hori
batez bestekoa, aurreko 39 urteotakoa. Lainobera eta?
|
|
2020
|
|
|
Urtezahar egunean Marianneren ama ikusi zuten supermerkatuan. Traje ilun bat zeraman zetazko blusa
|
hori
batekin. Beti oso" arreglatuta" ibiltzen zen.
|
|
|
Beheraldi batean egon haiz eta astebeteren gaixo agiria eman. Jakina, ez zain aldi txar
|
hori
bat batean sendatuko. Zorionez Arminda ondoan bahuen.
|
|
|
–
|
Hori
bat. Bigarrena?
|
|
|
Asperdura igande arratsaldeko lauretan iristen da beti, ordu
|
horretan
batek badaki aterpea bilatzen bere ezaguera estreinatu berrian. Nire logelan hor dago Sultan, kartoizko nire zaldi zaharra, han daude indioak eta bakeroak ere Comansi Fuertean ostatu hartuta, baina gaur, beren mututasunetik ateratzeko gogo handirik ez daukat.
|
|
|
Gaztarokoen aldean, abesti musikalki melodiko eta gozoagoak dira aro honetakoak, eta Leteren abesteko moduan ere joera lirikoagoa sumatzen da. Lirismo
|
horrek
bat egiten du denbora berean Leteren poesian antzematen den aldaketarekin. Eskeintza eta Hurbil iragana diskoetan, ku  tsu soziala daukaten abestiak egon badauden arren âAberri ilunaren poema, adibidezâ, sentimenduen eta emozioen mundua nagusitzen da, bereziki Eskeintza diskoan, eta melodien ezaugarriek abestien hitzen tonua islatzen dute.
|
|
|
|
Horretan
bat zetorren oiartzuarra. Letek Barojatarren eragin handia izan zuen, eta familiako idazleen narrazio eta saiakerak ongi ezagutzeaz gain, Pio Barojaren poesiari ere erreparatu zion.
|
|
2021
|
|
|
Aurrean dugun honi dagokionez, ordena militar baten berezko eraikina da, jakina.
|
Horretan
bat datoz aditu guztiak. Baina harriek beste sekretu batzuk ere gordetzen dituzte.
|
|
|
–
|
Hori
bat etorriko litzateke bi hamarkadatan Dato kaleko etxebizitza ez saldu izanarekin, esan zuen Estibalitzek?. Gaur goizean bertan egiaztatu dut jabetza erregistroan.
|
|
|
Nahiago nuen nitaz fida zedin eta jakin, beti, zein saltsatan sartuta zebilen.
|
Horrek
bat egin zuen esperimentatzeari eman zion garaiarekin. Tasiok ohiko gamelua zuen mutil hura.
|
|
|
Begiratu niri. . Donejakue bidea seinalatzen zuen maskor
|
hori
baten marrazkiaren gain gainean gelditu nintzen?. Zer nahi duzu niregandik?
|
|
|
â Eta gelditzeko txertoak? Eta zuk
|
horrekin
bat egiten al duzu? ⣠Joe!
|
|
|
Orain espekulatzaile urbanistiko zikin bat duk. Hortaz, hura ezagututa, ez zaidak harrigarria egiten hik esandakoa, haren familia nola egin zen ontziolaren jabe eta hori dena, begitartea lasaitu zuen?, baina
|
hori
bat duk, eta bestea ontziolako gizon hori hire lagunaren aita izatea; batak ez zeukak zerikusirik bestearekin.
|
|
|
Argi
|
hori
bat bizi bizi sartzen zen estalpera. Hori berria zen, ez zuen aurreko urtetik gogoratzen, baina bazegoen esplikazio bat:
|
|
|
Mutilak atentzioa ematen zuen, gandor
|
hori
bat zeukalako buruaren erdian, garondotik hasita kopetaraino, pelikuletako indioek bezala. Buruaren gainerakoa soildua zeukan, ilea larru arrasean moztua.
|
|
|
Kontua da mendebaldeko gizartea aipatu diren Aro Modernoko filosofoen eta zientzialarien itzalpean bizi dela oraindik: esan gabe doa ondorengook gehiago dakigula, eta nagusitasun
|
hori
batez ere gizakien alderdi faber edo fabrikatzaileari zor zaiola, alegia, teknikaren aurrerapenari. Aspaldi diktadura ideologikoa bilakatutako den fede moduko bat da hori.
|
|
2022
|
|
|
Ohean sartu zelarik, bost kilo gutxiago zituen. Eta izan liteke, beharbada, tiroa entzun zuelako, edo, beharbada, elkarrekin eta beti ere bakarrik xamar haziak zirelako, edo bere arreba maitasun
|
horrekin
batean, hitzezko komunikazioa eskasa eta konpainia barea eta lasaia izan zirelarik, ikusi gabe irakurtzeko gaitasuna garatu zuelako, baina horrela murmurikatu zuen Roserrek bere ohetik jaiki gabe:
|
|
|
–esan zuen haurrak barrenera orduko. Bazen izar
|
hori
bat, eta baziren kolore guztietako argiak, paretetan eta eskudeletan biribilkatuak orain piztu eta orain itzali ageri zirenak, eta ekialdeko izar gehiago, eta urrezko txibistak.
|
|
|
Depositua bete eta ordaintzera sartu zen neska. Minigona
|
hori
bat zeraman eta zapi beltz luze bat, lepoan bildua. Kutxara bidean galleta gazi batzuk eta Snickers pakete bikoitza hartu zituen.
|
|
|
Berarentzat kotxe bat ekartzera joan zirela esaten zuen gizonak. Hori eztabaidatzen zuten bitartean, larruazal zuriko gizon garai bizi bat etorri zen tabernako beste muturretik, soingaineko luze
|
hori
bat soinean. Hango ikuskizuna ikusirik, hots egin zuen:
|
|
|
Hain isilik esaten zuen yous, 13 ezen ez baitzen igartzen, eta ez zuen esnea baino edari biziagorik edaten, ahotsa zaintzeagatik. Bell jauna, bigarren tenorra, gizon txiki ile
|
hori
bat zen, Feis Coil jaialdiko sariketan urtero lehiatzen zena. Brontzezko domina irabazi zuen laugarren aldian.
|
|
|
Bat batean gogoratu zen ezen gau batean music halleko artista haietako batek, Londrestar txiki ile
|
hori
batek, Pollyren aipamen lotsagabe bat egin zuela. Bilera ia dese  ginik geratu zen Jacken indarkeriaz.
|
|
|
...en, alde egiten eta gauzak ahazten, eta inori ez diot utziko ni ohera lotzen, inoiz ere ez, eta ez dizut amaz hitz egingo, lasai, gaurgero ez dut horretarako gogorik, oso urrun nago bere lo eta ohe mundutik, orain aitari jazarri behar diot lanetik etxera egiten dituen joan etorrien artean, bere espeziekoa dela seguru egon nahi dut, gainerakoak bezalakoa, mahai baten inguruan trufagai hartzen dudan
|
horietako
bat, begia keinatuz barregarri uzten dudan morroi horietako bat.
|
|
|
...ni ohera lotzen, inoiz ere ez, eta ez dizut amaz hitz egingo, lasai, gaurgero ez dut horretarako gogorik, oso urrun nago bere lo eta ohe mundutik, orain aitari jazarri behar diot lanetik etxera egiten dituen joan etorrien artean, bere espeziekoa dela seguru egon nahi dut, gainerakoak bezalakoa, mahai baten inguruan trufagai hartzen dudan horietako bat, begia keinatuz barregarri uzten dudan morroi
|
horietako
bat.
|
|
|
Angellier andrearentzat aleman bat ez zen gizakia, gaiztakeriaren, ankerkeriaren, gorrotoaren pertsonifikazioa baizik. Inor iritzi
|
horrekin
bat ez etortzea ezinezkoa iruditzen zitzaion, pentsaezina... Ezinezko egiten zitzaion Lucile aleman batez maitemindurik imajinatzea, emakume baten eta adarbakarraren, herensugearen, kimeraren arteko sexu harremanik imajinatzea ezinezko egiten zitzaion bezalaxe.
|
|
|
Mutila aztoratuegi zegoen. Xerlo
|
hori
bat zerion begien gainera. Emakumeak goxo goxo jaso zion:
|
|
|
Proba bat zen. Argi zegoen fruta
|
horiren
bat aukeratu beharra neukala. Apur batean pen  tsatu nuen.
|
|
|
Adibideak biderkatuko direla espero da zoritxarrez, baliabideen erauzketa eta kutsadura handitzearen ondorioz. Irabazleak dira energia iturri garbiagoak erabili, erregai fosilen isuriak murriztu eta trantsizio
|
horrekin
bat datozen enplegu eta berrikuntza aukerez gozatzen dutenak. Baita aberastuko direnak ere.
|
|
2023
|
|
|
Siscaren albotik igarotzean, emakumeak limoi hostoen halako aztarrena utzi du, belar ebaki berriarena, iratzeena. Eta usain
|
horrek
bat batean Paquita anderearen sukaldera lekualdatu du.
|
|
|
Juana MarÃaren adiskidetasunaren pausarria da; saiakeren balioaz mintzo, nabarmentzen du gehiago ikasten dela porroten bitartez garaipenen bitartez baino; horrekin batera, kanpoko munduari begiratzearen garrantzia nabarmen  tzen du.
|
Horretan
bat dator Olózaga lagun komunarekin.
|
|
|
Ganberetara bidean, azken batean nonahitik hasi baitaitezke, zabalik dagoen ate baten paretik igaro dira. Barrenean, aurpegi itsusiko emakume bat txirikorda
|
hori
bati eutsirik; zalantzarik ez dago: begirada noraezean daukan gazte eseriari ebaki berri diote.
|
|
|
Zergatik ibili, beraz, horrenbesteko tentuz autoestimuarekin batez ere adin tarte honetan? Autoestimu txikia edo baxua izatearen ondorioak oso ezkorrak direlako, adin
|
horretan
batik bat; izan ere, etapa horretan sortzen dugun autokontzeptuak eta bizipenak izango dira, neurri handi batean, heldutasunean bidelagun izango ditugunak, bidelagun edo etsai. Testuinguruan (familia, hezkuntza, sare sozialak, lagunak...) jasotako mezuak zer nolakoak diren, halakoak izango dira, neurri handi batean, nerabe horiek helduaroan.
|
|
|
Adiktoaren subkontzienteak ez du bereziki sari hori bilatzen; diru horren bilaketak biziarazten dion esperientzia ez natural hori berriz bizitzea da benetan sentitzen duen beharra.
|
Horretan
bat egiten dute gai horretan adituak diren psikologo eta psikiatrek eta honela azaltzen dute adikzio horren biktima izan direnek ere.
|
|
|
Alderantziz, joerak gora jarraitzen zuen denborak aurrera egin ahala. Horretan, herrialdeko gobernuak eta oposizioak gai
|
horren inguruan
bat egitea erabaki zuten: zientzialarien esku utzi zuten drogaren auzia.
|
|
|
Gauzak horrela, gizarteak oro har gero eta iritzi negatiboagoa du irakasleari eta haren profesionaltasunari dagokionez, eta gero eta errespetu gutxiago zaio autoritate figura eraikitzaileari; 139 eta hezkuntza sistema gero eta bide arriskutsuagoa eta zalantzazkoa hartzen ari da diziplinaren eta esfortzuaren balioak sustatzeari dagokionez, baina hortik haratago, adibide bat emango dut. Zilegi da
|
horrekin
bat ez etortzea, noski, baina, eman nahi den mezua ulertzeko baliagarria izango dela uste dugu, nahiz eta ñabardura asko daudela jakin.
|
|
|
Hiru gezur handi horiek sinisten dituzte gure gaztetxoek, eta, beraz, pentsaera
|
horrekin
bat datorren erabilera egiten da. Adibidez, jarrera ez zibikoak sustatzen ditu sinesmen horrek, edota, okerragoa eta oso arriskutsua izan daitekeena, jazarpenen aurrean ezer egiterik ez dagoela pentsatzea:
|