|
2008
|
|
|
Aplikaezina dudarik gabe, eta gainera ez du ematen hizkuntza historikoentzako lagungarririk izango lukeenik. Izan ere, okzitanieraren kasuan, adibidez, milioi eta erdi hiztun baino gehiago izan arren hizkuntza hori dakitenak, eremu zabal batean sakabanatuta daude, non gehiago diren beste 75 hizkuntza horietako bat jatorrizko
|
hizkuntzatzat
duten pertsonak. Gainera hizkuntza horien hiztunen trinkotasun soziologikoa eta soziolinguistikoa askotan indartsuagoa da okzitanieradunena baino.
|
|
2010
|
|
|
Bada, holaxe zen, eta holaxe da: alderdi konstituzionalista eta espainolzale gogor eta sutsuko kide izanagatik, euskaraz bizi eta euskara zinez barne
|
hizkuntza
duen pertsonarik bada Leitzan, ez gutxi gainera. Nafarroako iparraldeko herri euskaldunetan nahikoa gauza arrunta da, eta Leitzan udalaren osaeran ere isla dauka egoera horrek.
|
|
|
Alderdi konstituzionalista eta espainolzale gogor eta sutsuko kide izanagatik, euskaraz bizi eta euskara zinez barne
|
hizkuntza
duen pertsonarik bada Leitzan, ez gutxi gainera. Nafarroako iparraldeko herri euskaldunetan nahikoa gauza arrunta da, eta Leitzan udalaren osaeran ere isla dauka egoera horrek
|
|
2015
|
|
|
Zer hartzen du kontuan indizeak? Udalerriko biztanle kopurua, euskaldun portzentajea, etxean euskaraz egiten duten pertsonen portzentajea, euskara lehen
|
hizkuntza
duten pertsonen portzentajea, UEMAko udalerriak eta EBPN (Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia) daukatenak. Indizearen arabera, udalerririk hauskorrenak euskaldunenak dira, eta gehienetan biztanle gutxien dutenak.
|
|
|
Indizea aldagai hauez osatuta dago: biztanle kopurua, euskaldun portzentajea, etxean euskaraz egiten duten pertsonen portzentajea, euskara lehen
|
hizkuntza
duten pertsonen portzentajea, UEMAko udalerriak eta EBPN daukatenak. Aldagai bakoitzaren eskala egin da, eta tarte bakoitzari puntuazio bat eman zaio, taula honetan zehazten den bezala:
|
|
|
Portzentajea zenbat eta txikiagoa izan, arriskua orduan eta handiagoa. – Euskara lehen
|
hizkuntza
duten pertsonen portzentajea. Arrisku handiagoa, portzentaje txikiagoa.
|
|
2019
|
|
|
Ingelesa jatorrizko
|
hizkuntzatzat
duten pertsonak eta herrialdeak, bestalde,. English only, doktrinaren aldekoagoak dira gero eta nabarmenago.
|
|
2021
|
|
|
Post sobietar urteetan, herrialdearen politika linguistikoaren helburu nagusia ukraineraren erabilera arlo guztietan bultzatzea izan da. purua izugarri jaitsi da 1995etik gaur egun arte: adibidez, 1999/ 2000 ikasturtean mota horretako bigarren hezkuntzako eskoletan ikasleen% 30 zeuden matrikulatuta (Korjakov, 2002); 2005/ 2006 urterako (Giger eta Sloboda, 2008)% 23, eta 2020/ 2021ean,% 19,25 Bielorrusiera ama
|
hizkuntzatzat
duten pertsonen kopurua ere gero eta txikiagoa da: 1999ko erroldaren arabera, bielorrusiar etnikoetatik% 85,6ren ama hizkuntza zen bielorrusiera; hogei urte beranduago, berriz,% 61,2rena besterik ez6 Horrez gain, bielorrusiar erroldetan etxean normalean erabiltzen den hizkuntzari buruz galdetzen da, eta bielorrusieraren erabilera oso apala seinalatzen dute azken datuek:
|
|
|
Ukrainerak gero eta leku gutxiago zeukan eremu publikoan eta irakaskuntzan; adibidez, 1980ko hamarkadaren bukaeran herrialdearen ikasleen erdiak baino gehiagok errusieraz ikasten zuten (Bilaniuk eta Melnyk, 2008). Esan beharra dago, lehen aipatu ditugun arrazoi historikoengatik, ukrainera edo errusiera lehen
|
hizkuntzatzat
duten pertsonak geografikoki eremu desberdinetan kokatzen direla Ukrainan: mendebaldeko eta erdialdeko eskualdeetan bizi direnen artean, gehiengoa dira ukraineraren hiztun natiboak; aldiz, ekialdeko eta hegoaldeko eskualdeetako biztanleek eta, batez ere, Krimeako errepublika autonomokoek errusiera dute ama hizkuntza gisa.
|
|
|
Moldaviak, Ukrainarekin eta Bielorrusiarekin alderatuta, errusiera ama
|
hizkuntzatzat
duten pertsonen kopuru txikiagoa du. Hala ere, sobietar garaian hiriko biztanleen artean gehien erabiltzen zen hizkuntza errusiera zen, eta moldaviera landa eremuarekin erlazionatzen zen (Chinn, 1993).
|