|
2005
|
|
|
Katalanaren ezagutzak gora egin du, baina erabilera sozialaren alorrean balorazioak kontrajarriak dira. Batzuek diote gero eta katalan gehiago direla katalana ohiko hizkuntza dutenak, katalana bere
|
hizkuntzatzat
dutenak baino. Beste batzuek diote gehiago direla lehen katalan hiztunak zirenak eta orain gaztelania darabiltenak, berez gaztelania hiztunak izan eta katalana erabiltzen hasi direnak baino.
|
|
2007
|
|
|
Bai, itzulpena bukatuta, errepasoetako batean fenomeno horri buruzko azterketatxo bat egin nuen, josteta gisara, geroago Senez aldizkarian argitaratu zena. Bi hizkuntzatan hitz bat berdina edo antzekoa bada, irristagarri gertatzen ahal da, nahasgarri, batez ere jatorrizko hizkuntzan duzun maila baxuagoa bada xede
|
hizkuntzan
duzuna baino, eta, batzuetan, hitz horiek hanka sarrarazten digute. Horregatik esaten dugu direla falsi amici, lagun faltsuak.
|
|
|
Horren azalpena bestelakoa eta bikoitza litzateke: a) kanpoko hizkuntza horien hiztunek harreman oso estuak dituzte elkarrekin eta euskaldunak, aldiz, erdaldunen harreman sareetan galduta daudela; b) euskaldunekin ez bezala, hiztun arrotz horiek duten gazteleraz jarduteko gaitasuna apalagoa litzateke, seguru asko, beren
|
hizkuntzetan
dutena baino. Hortaz, Gasteiz edo Arabako euskaldunak kanpoko hiztun horiek baino ugariagoak izanda ere, euskara erabiltzeko beharrezkoak diren hiztunen arteko trinkotasuna eta hizkuntza gaitasun erlatiboa euskaldunei faltako litzaizkieke.
|
|
|
Eta berdin hi, ha, bakoitza mundu bat, ez baita bestegatik, ni bezalaxe, nor bat, mundu oso bat (en jabe) delako baino, hots, hiztuna. Eta hitza ez delako hitza isolatuki (hiztegi batean ez bada), baina hizkuntza osoarekin batera; eta hizkuntza munduko elementu hautatuen eta erlazioen antolaera oso bat delako, inoiz ez bi hizkuntzetan guztiz berdina949 Eta munduak beste antolaerarik ez duelako,
|
hizkuntzan
duena baino, Humboldt-ek hizkuntza bakoitzari munduikuskera bat irizten dio (baina, kasu!, mundu ikuskera bat irizten dio gizabanako bakoitzari ere). Hori ez da hizkuntza (edo gizabanako) bakoitza «Izpirituaren» agerkera bereki bat kontsideratzearen parekide logikoa besterik:
|
|
2009
|
|
|
eragin itzela dute herritarren hizkuntza ohiturak errotzean eta hizkuntza gaitasunaren garapenean; esana dugunez, bi horiek hizkuntza erabileretan eragin erabakigarria duten faktoreetariko batzuk dira. Asko da euskarak jokatzen duena hedabideen partidan, hizkuntza guztien antzera, baina bera baino pisu handiagokoak diren
|
hizkuntzek
dituzten baino arrisku handiagoak saihestu ditu gure hizkuntzak, ezinbestean. Hizkuntzek hedabideetan hartzen duten tokia da hizkuntzen bizi indarraren erakusle garrantzizkoenetako bat, eta nabarmena da hori euskarari dagokionez.
|
|
2013
|
|
|
1) nahiz eta mailen artean artekotasuna dagoen, horrengatik azterketak hasi daitezke edozein mailan beti ere hortik hasita beste maila guztietan ere sartzen bada, edozein fenomeno soziala aztertzerakoan, adibidez hizkuntzaukipen fenomenoa, 2) eragina handiena ematen da, orokorrean, maila nagusitik hasi (adibidez, estatu maila) eta beste maila partikularragoak diren noranzkoa jarraituz (Euskal Herria, Erkidegoak eta Iparraldea, probintziak(?), udalak, taldeak..., pertsonetaraino iritsi arte), alderantziz baino, Gizarte Psikologiak erabiltzen duen arabera. Gorago esan bezala, gure ukipen egoeran dominatzaileak(+ gehiengoak+ estatusa altuagokoak) direnak, espainiar kultura eta hizkuntzak (egokiagoa al da horrela adieraztea, zuzenean Espainia eta espainiera adieraztea baino?) dira aukeratzeko eta ekiteko ahalmen nagusiena edo handiena dutenak, euskal kultura eta
|
hizkuntzak
dutena baino. Hala ere, euskararen alde eginez, pena merezi du saio berriak egitea, harreman eredua berritzea, teoria berriak erabiliz diskurtso berriak sortzea, eta abar, Txostenean proposatzen zaigun bezala.
|
|
2020
|
|
|
Ingeles kaskarrez, munduan hedatuen den broken English ez. Dagoeneko gehiago dira broken English ez egiten dutenak, ama
|
hizkuntza
duten baino, eta ingeles estandarrean ere eragiten du. Ederra da broken Basque rekin ibilbidearekin antzekotasuna.
|