|
2001
|
|
|
Beraz, lan honen emaitzetan ez da aurkitu bizitasun etnolinguistiko subjektiboan bereizi ohi izan diren zenbait prozesu psikosozialen (hautemateak etausteak) eragin ezberdina, ez hizkuntza portaeretan, ez eta euskararen erabileranere, beste ikerketa batzuetan aurkitu den bezala (Allard eta Landry, 1994), moduhonetan: bizitasun etnolinguistikoa hautemate bezala baino gehiago uste sistemabezala ulertuak,
|
hizkuntz
portaerak azaltzeko ahalmen gehiago izatea. Uste egozentrikoak eta exozentrikoak alderatuz, ordea, beste ikerketetan aurkitutako emaitzak ez dira baieztatzen, ez psikologia sozialaren tradizioan (Allard eta Landry, 1994), ez eta euskarari buruzko ikerketa tradizioan ere (Ros, Azurmendi, Bourhiseta Garcia, 1999; Romay, Garcia Mira eta Azurmendi, 1999):
|
|
|
Uste egozentrikoak eta exozentrikoak alderatuz, ordea, beste ikerketetan aurkitutako emaitzak ez dira baieztatzen, ez psikologia sozialaren tradizioan (Allard eta Landry, 1994), ez eta euskarari buruzko ikerketa tradizioan ere (Ros, Azurmendi, Bourhiseta Garcia, 1999; Romay, Garcia Mira eta Azurmendi, 1999): gure lan honetan ezbaita lortzen uste egozentrikoak (agian inplikazio pertsonala adierazten dutelako) exozentrikoak baino ahalmen gehiago dutela bestelako prozesu psikosozialekinlotzeko, identitate etnolinguiskoarekin kasu, eta
|
hizkuntz
portaerak azaltzeko, hizkuntz erabilera adibidez.
|
|
|
BELSaren psikologizazioa ondorengo ideianoinarritzen da: norbanakoaren
|
hizkuntz
portaerak azaltzeko, faktore estrukturalekiko hautemate, irudikapen eta usteek botere handiagoa izango dute, faktore estrukturalek berek baino.
|
|
|
Clement eta Noels (1996) ikerlariak ere,
|
hizkuntz
portaerak azaltzen saiatzendira. Tradizio iparramerikarra eta europarra integratuz, taldearteko komunikazioaikertzeko, hiru ikuspegi teoriko erabiltzen dituzte:
|
|
2016
|
|
|
Oinarri objektibo horrek esaten duena ez da beti erabileran gauzatuko, inguruneak eskaintzen dituen erabilera aukerek eta hiztunek dituzten bestelako motibazio ez zuzenean pragmatikoek ere zerikusia dutelako hizkuntzen erabileran. Gaitasun erlatibo hori, ordea, funtsezkoa da
|
hizkuntza
portaerak azaltzeko, eta ezinbesteko erreferentzia erabilerak duen egoeraren eta izan duen bilakaeraren argazki leiala egiteko.
|
|
2017
|
|
|
Leticia Garcia Fernandez, Nekane Arratibel Insausti eta Asier Irizar Mezo – Euskararen ezagutza eta erabilera binomioa: Mondragon Unibertsitateko humanitate eta hezkuntza zientzien fakultateko 1.mailako ikasleak ulertzeko gakoak hortaz gain,
|
hizkuntza
portaera azaltzeko, identitatearen garrantzia jaso da beste hainbat lanetan (giles, 1977; bourhis, 1979, giles eta Johnson, 1971, 1987; Sachdev eta bourhis, 1990; Clément eta noels, 1996; liebkind, 1999, azurmendi, 1999 in garcia, 2001; iztueta, 2016). iñaki garciak (2004), euskararen erabilera azaltzeko eredu psikosozialean, bi faktore nagusi bereizi ditu: testuinguruari dagozkion aldagaiak eta norbanakoarenak. lehenengoen artean, euskaldunen presentzia erabaki du azpi aldagai nagusi. eta, bigarrengoen artean, ezagutza, jarrera eta horien arteko zubi den identitatea. arratibelek enpirikoki baieztatutako ikerketan, ukipen egoeran dauden hizkuntzen jabekuntzaren eta erabileraren eremua aztertu du. gurasoen lehen hizkuntzak, jaioterriak, inguruko sareak duen ezagutza mailak, besteak beste, dira subjektu baten sare soziala ahalbidetzen dutenak. horrela bada, sare honek eragina izango du pertsona baten identitatearen eraketan, jarreretan eta motibazioetan. horregatik, subjektu baten sarean euskararen ezagutza eta erabilpena zenbat eta handiagoa izan, orduan eta jarrera positiboagoa eta motibazio integratzaileagoa izango du subjektu horrek euskararekiko. horrenbestez, identitatea continuum batean koka daiteke, talde identitatea eta identitate pertsonalaren artean (garcia, 2001).
|