|
2000
|
|
|
Hori idatzita dago, onartua eta hurrengo hilabeteetan hasiko gara bilerak egiten Euskaltzaindian gai hau nola eraman daitekeen aztertzeko. Gero hitz egingo dugu
|
hizkuntza
politikakoekin eta beste batzuekin. Bat nator Josunek dioenarekin, aparteko jardunaldi eta horrelakoen barik, esparruka aztertzen hasi eta jendea lanean jartzea da egokiena.
|
|
|
K. Mitxelena, F.Krutwig, A. Irigoien, Villasante, G. Aresti eta beste batzuekin batera, Txillardegi beraizan da Euskara Batuaren aitaqbitxietako bat. Euskaltzaindiko urgazle iraunkorra, hizkuntzalaritzan,
|
hizkuntza
politikan eta, bereziki, soziolinguistikan Euskal Herrikoaditurik nagusienetakoa.
|
|
2001
|
|
|
Esan bezala, lan hau batez ere ikerketa psikosozialaren barruan kokatzen da.Lanaren mugak non jarri aukeratzerakoan, irizpide nagusi batzuk jarraitu dira, adibidez: 1) doktorego tesia izanik, Unibertsitateko arlo batean kokatu beharra izatea eta psikologia sozialaren arloan egotearena; 2) ikuspegi psikosoziala izateaagian interes handiena duena helduen euskalduntze prozesua eta portaera ulertzeko; hori horrela da, neurri batean behintzat, helduen euskalduntze prozesua EuskalHerrian pertsona bakoitzaren baitan edo aukerapean dagoelako; 3) euskalduntzearen
|
hizkuntz
politikarako eta hizkuntz plangintzarako erabat beharrezkoa delako, hain zuzen, aldagai psikosozialak pertsona bakoitzaren aukeran gehiago oinarritzen direlako aldagai psikosozialak eta soziolinguistikako eta psikopedagogiakoaldagaiekin konparatuz, horiek baino hautazkoagoak direlako.
|
|
|
1990eko hamarkada hasieran, orain arte garatutako
|
hizkuntz
politika eta plangintzan hausnartzeko beharra ikusten da, ez bakarrik instituzio ofizialetatik, baitaerakunde sozialetatik ere.
|
|
|
|
Hizkuntz
politikari eta plangintzari dagokienez, bi mundu osatzen duten taldehauetan, ofiziala eta soziala, antzekotasunak eta desberdintasunak aurkitzen ditugu. Antzekotasunen artean aipagarriena hauxe da:
|
|
|
zken hiruzpalau urteotan Estatu espainiarrean sekulakoa da euskararen inguruko iritzi, artikulueta salakuntzen zaparrada. Zehatzago, EAE eta Nafarro ako
|
hizkuntz
politika eta hezkuntza sistema goitik behera auzitan jartzen dira. Bistan da hizkuntzak eta hezkuntzak punta puntako protagonismoa dutela:
|
|
2002
|
|
|
Hor dago toki batzuetan erabileran aurrera egitearen klabea.
|
Hizkuntza
politika eta euskalgintzaren jarduna ere, besteak beste, klabe garrantzitsuak dira.
|
|
|
|
Hizkuntza
politikak eta neurketa soziolinguistiko zenbaitek hiztunen kopuruanoinarritzen dira euskararen osasuna neurtzeko. Neurri hori, ordea, ez dator batikuspegi epistemologiko guztiekin.
|
|
2003
|
|
|
Bat» deritzan soziolinguistika aldizkariaren 45 zenbakian Europako Batasunaren geroa dute beren gogoeten iturri, baina hori aztertzerakoan, hizkuntza gutxituen egoeraren inguruan dihardute, Europako hizkuntzak zenbakitan, haiei buruzko hizkuntza politikaren oinarri orokorrak, hizkuntz aniztasunerako neurriak, hizkuntz alorreko proposamenak Europaren etorkizunarentzat, Eskualdetako edo Gutxitutako Hizkuntzen Europako Gutunaren garrantzi politikoa, eta Europako eremu urriko hizkuntzak eta bere partaidetza Europako Batasuneko egitasmoetan bezalako gaiak hizpide izanik. Bestalde, Euskal Herrian ematen diren
|
hizkuntza
politika eta plangintzak ere aztertzen dituzte, horretarako beti ere iturri ezberdinetara joz.
|
|
|
Euskal" aferarekiko" kontzientzia inoiz baino agudo eta sakonago hartzen ari den sistemapekoa, hots, gero eta gogor eta gotortuagoa. Nafarroak duen enbor izaeraz(
|
hizkuntza
politikan eta politikazko hizkuntzan) sakon oharturik, berau errotik moztea eta bereixtea lehentasunezkoa da sistemarentzat. Bertako bunkerra buru belarri dabil horretan, hizkuntza lurrik gabe utzi nahian.
|
|
2004
|
|
|
hain zuzen ere, nola jakin dezakegu, argi antzean jakin, euskararen politikatik hizkuntza horren politizaziora igaro garela, euskalgintzaren politika arloa utzirik politizazioaren joko arbuiagarrian abiatuak gabiltzala? Non ezarri euskarak behar duen
|
hizkuntza
politika eta alderdi politika hutsaren arteko marra iluna. Zein irizpideren arabera finkatuko ditugu euskarari dagozkion politika jardunak noiz diren zilegi eta mesedegarri?
|
|
|
Hizkuntza bat gizarte hesi bat dala hitz hauetxetaz ez esanagatik ere, hizkuntzazko hesia eten gabe ari izan da kondairan zehar. Era berean, legeetan eta agirietan gobernuek berariazko hitzez hizkuntzei buruzko beren asmoak edo xedeak agertu ez arren (maiz oharrezko xederik ez zutelako) asmo edo xede nabarmenik ezagutarazten ez bada ere, erresumek eta gobernuek ba zuten aspaldidanik, nere ustez,
|
hizkuntzari buruzko
politika eta helburu bat.
|
|
|
Iparraldean, euskararen biziberritzeko bi behar edo premianagusi ikus daitezke:
|
hizkuntza
politika eta euskal gogoa.
|
|
|
4 Gaur egungo egoera diglosikoak sortzen duen desoreka soziala gainditzeko epe eta helburu zehatzak izango dituen
|
hizkuntz
politika eta corpus juridikoa ezarriko dira.
|
|
2006
|
|
|
Bide onean gara, baina gauzak ez dira irabaziak. Uste dut aski fite joanen direla hala ere, zeren duela hamar urte
|
hizkuntza
politika eta hitz horiek ez ziren sekula baliatzen. 30 urtez horrela pasatu da Iparraldean eta 30 urte luze da.
|
|
|
Zentzu horretan, hizkuntza planifikazioak hizkuntzan dihardu egitura eta sistema gisa, ibilmolde eta kulturen arteko harremanak bezala ala hizkuntzen aniztasunaren kudeaketak gisa.
|
Hizkuntza
politika eta planifikazioaren arteko harremana Calvet ek zehazten du: " hizkuntza politika, hizkuntza eta bizitza sozialaren artean eginak diren aukera konzienteak bezala ikusia da eta, bereziki, hizkuntza eta bizitza nazionala eta hizkuntza planifikazioa zein hizkuntza politika gauzatzeko beharrezkoak diren baliabideen bilatzea eta aplikapena".
|
|
2007
|
|
|
Eta tartean,
|
hizkuntza
politika eta hizkuntza politikoen artean dagoen bateraezintasun hori agerian jartzen inor ausartzen ez den bitartean, euskara teknikarion figura asmatu da Manchako Kixoteak goraipatzen zuen Fierabras baltsamoa bezalaxe, munduko gaitz guztiak sendatzeko balio duena. Hemen gaude, goitik, behetik eta alboetatik datozen frikzioak leuntzeko, amortiguadore lana egiteko, euskararen inguruan presiorik dagoenean teknikariok jasateko, politikarien bizkarrera ez delako sekulan ere eramango.
|
|
|
Hala ere, erantzun borobilik gabe, hainbat galdera egiteko aukera ikusten dut datuen irakurketan. Esaterako, azken hamarkada hauetan garatutako
|
hizkuntza
politika eta normalizazioan aurrera egiteko erabilitako baliabideak lotuta daude herrialde batetik bestera ikusten den erabileraren hazkunde erritmo ezberdinarekin. Edo, haur etorkinen eragina arrazoi nahikoa da 2001ean argi eta garbi ikusten zen euskararen erabileraren eta haurren presentziaren arteko lotura 2006an ahulduta agertzeko?
|
|
|
Lerro hauen oinarrizko erreferenteak diren ikerlanek irakasten digutenaren arabera, euskararen bilakaerari buruz dauden lurraldeen arteko aldeak bat datoz lekuan lekuko
|
hizkuntza
politika eta hizkuntzaplangintza motekin; baita ere euskalgintzak eta, oro har, gizartearen atxikimenduak euskara elikatzeko egin duten ahaleginaren tamainarekin ere. Izan ere, Euskal Herriko hiru lurraldetatik, EAE da interbentziorik sendoena izan duena azken 30 urteotan, eta bertan erabilera beste inon baino gehiago hazi da; Nafarroan, dagoen hizkuntza eremuen banaketak oztopo handiak jartzen ditu zonalde misto eta erdaldunetan, eta, horren ondorioz, euskararen erabilera zertxobait baino ez da areagotu; Iparraldean euskarak aitorpen ofizialik ez du eta atzerapausoa egon da (ondorioen III.6 eta IV.11 puntuak), nahiz eta azken urteotako herritarren eta instituzioen ahaleginek gainbehera geldiarazi duten.
|
|
|
|
Hizkuntza
politika eta hizkuntza plangintza egokiek, interbentzioaren bultzadaz, emaitzak eman lituzke haien gerizpera bildu diren jardunguneetako egoera jakinetan. Hizpide ditugun 2011ko bi ikerlanen kasuan, interbentzioaren eraginak azal lezake erabileraren zenbait bilakaera.
|
|
|
Era berean eta adinari erreparatuz,
|
hizkuntza
politikan eta interbentzio programetan inork arreta eta interbentzio neurriak jaso baditu, hori gazte jendea da, eta ahalegin horiek emaitzetan islatzen dira. Izan ere, lankideekin eta beste zenbait eremu formaletan (banketxe, udaletxe eta osasun zerbitzuetan) zein informaletan, erabilerak bereziki gazteengan egin du gorantz (ondorioen III.8, III.9 eta V.12 puntuak).
|
|
|
Erabileraren sigi sagako bilakaerak zapore gazi gozoa utzi badu ere, interbentzioaren eskutik jaso den ekarpenak argi utzi du: a) euskararen egoera hobetzeko eta hizkuntza hori biziberritzeko aukera egon badagoela; b) horretarako,
|
hizkuntza
politika eta neurri eraginkorragoak abian jartzea eta eremu berrietara hedatzea dela bidea. Aurrerapausoak egon badaude, nahiz eta denborak ekarri dituen zenbait aldaketa aldekoak ez diren; adibidez, globalizazioa edota bilakaera demografikoa:
|
|
|
Euskara ofiziala herri guztietan, Euskal Herrian leloa edukiko du aurtengo Hizkuntz Eskubideen Egunak. Ofizialtasunaren aldarrikapenari beste bultzada bat eman nahi diogu, oraindik beharrezkoa delako, baina herrietako
|
hizkuntz
politikak eta dagoen legediak euskararen normalizazioan duten zerikusia ere azpimarratu nahi dugu", esan du gaur (osteguna) erakunde euskaltzaleak. Hurrengo egunetan emango ditu egunari buruzko xehetasun gehiago.
|
|
|
Navarrismoaren errezeta, eskuineko erregionalismo eta nazionalismo gehienena bezala, pizka mizka bat da, batere originaltasunik gabea: teknokrazia abila finantzetan, paternalismo elizkoia ongizatean, eskaintza pribatuaren aldeko apustu garbia irakaskuntzan, garapen basatia hirigintzan eta, utzikeria galanta kulturan,
|
hizkuntza
politikan eta ingurumenean eta populismoa non nahi ere. Hori dena, Volkswagen, El Corte Inglés eta multinazional guztiekiko morroikeria ez aipatzeagatik.
|
|
|
Ez Iruñean, ez Gasteizen, ezta Baionan ere. Lege, arau, akordio, engaiamendu, erakunde publiko,
|
hizkuntza
politika eta enparauen gainetik, ondotik, azpitik... Euskarak behar du.
|
|
|
Falta dira, orobat, politikaren jarraitutasuna eta jarraibidea, euskararen inguruko
|
hizkuntza
politika eta antipolitika —hori ere tartean dagoelako— interes ideologiko jakin batzuen pean jarri beharrean, guztion partaidetza eskatzen eta galdatzen dutenak.
|
|
|
Hitzarmen horren arabera, Eusko Jaurlaritzak ematen zituen diru-laguntzak Hizkuntza Politikaren Obragintza Publikoarekin adostu behar zituen eta bide instituzionalen bidez soilik eman zitezkeen. Akordio horrek alde baikor eta ezkorrak zeuzkan, zeren, iparraldeko elkarteek zeukaten arma nagusia galtzen bazuten eta frantses erakundeen kontrola areagotzen bazen, mugazgaindiko harremanak instituzionalizatzen zituen eta Frantziako botere publikoek, inplizituki bada ere, onartzen zuten, alde batetik, Eusko Jaurlaritzak zeresana zeukala ipar Euskal Herriko
|
hizkuntza
politikan eta, beste aldetik, euskal hizkuntz komunitate komun bat zegoela.
|
|
2008
|
|
|
Hor daude botere publikoaren eta militantzia elkarteen arteko eztabaidak:
|
Hizkuntza
politika eta Kontseilua, Uema ala Eudel, Euskararen Erakunde Publikoa eta Euskal konfederazioa. Badakit lehia batzutan eraginkor dela.
|
|
|
Dena den, joera ideologikoak, hizkuntza eskubideak,
|
hizkuntza
politikak eta babes politikoa baino gauza gehiago har ditzake barne legitimitate ideologikoak. Bourdieuk (1982, 2001) adierazi zuen hizkuntzak" merkatu linguistiko" batean lehiatzen direla, eta gutxiengoaren hizkuntza bat hitz egiten duten kideek beren hizkuntzak legitimitate gehiago edo gutxiago duela nabaritzen dutela, merkatu horretan duen balio sinbolikoaren arabera.
|
|
|
Haien gogoeta beste osaera eta testuinguru bateko uzta da, soziolinguistikaren ekarpenak eta irakaspenak dituzte gogoan.
|
Hizkuntza
politikaren eta ordezkapenaren zer nolakoak ezagutzen dituena. Azken hiru hauen mintzo ozenak, aldiz, beste ezaugarri batzuk ditu alde horretatik:
|
|
|
UEUren Euskararen legeak: esperientzia praktikoak eta aukerak ikastaroan, Iulen Urbiolak Nafarroako administrazioaren
|
hizkuntza
politika eta zonaldeen banaketa aztertu eta salatu ditu.
|
|
2009
|
|
|
Junyent katalanak hiztunen erantzukizuna nabarmendu zuen hitzaldian, Wicherkiewicz poloniarrak norbanakoaren estimua eta Brezigarrek
|
hizkuntza
politikaren eta diruaren aurretik jarri zuen hiztunen kontzientzia. Norberaren nortasunaz kontzientzia izateaz adibidea eman zuen:
|
|
|
|
Hizkuntza
politika eta hezkuntzaBestalde, hizkuntza politikan eta hezkuntzan euren helburua euskara sustatzea dela ziurtatu du, baina askatasunaren alde egitea ere.
|
|
|
Hizkuntza politika eta hezkuntzaBestalde,
|
hizkuntza
politikan eta hezkuntzan euren helburua euskara sustatzea dela ziurtatu du, baina askatasunaren alde egitea ere.
|
|
|
Gainera, PSE eta PP negoziatzen ari diren programa ezagutzeko jakin mina azaldu du, zeharkakotasuna,
|
hizkuntza
politika eta EITB bezalako gaietan batez ere.
|
|
|
Azkenik, PSE eta PP negoziatzen ari diren programa ezagutzeko jakin mina azaldu du, zeharkakotasuna,
|
hizkuntza
politika eta EITB bezalako gaietan batez ere. Datozen asteetan zer gertatuko den ikusteko irrikitan nago herritar bezala, oso adierazgarria izango delako, nabarmendu du Azkaratek.
|
|
|
Txostenak 10 orri ditu eta hainbat konpromiso jasotzen ditu zenbait arlotan: Krisi ekonomikoa, autogobernua, hezkuntza, osasuna, etxebizitza,
|
hizkuntza
politika eta EITB. Gainera, besteak beste, bi alderdien artean jarraipen batzordea sortzea, EAEko Aurrekontuak elkarrekin negoziatzea eta PPk zentsura moziorik ez babestea adostu dute.
|
|
|
Gazta linguistikoarekin bukatzearen alde azaldu da Blanca Urgell Euskadi Irratian egin dioten elkarrizketan: Erdaldunei ondo esan behar diegu zergatik egiten den
|
hizkuntza
politika eta zergatik ematen den diru gehiago euskararen alde.
|
|
|
1977an onartutako eta 2002an moldatutako Frantsesaren Kartak zehazten du, legez, Bulegoak zer helburu dituen. Oro har,
|
hizkuntza
politika eta hizkuntzaren normalizazioa ditu eginkizun nagusi, hizkuntzaren normatibizazioa baino gehiago, nahiz eta Quebeceko frantsesaren terminologia zehaztea eta batzea ere baduen eginkizunen artean.
|
|
|
Literatura buletin bezala sortu zen, urtean lau zenbaki argitaratuta; hizkuntza bitan plazaratu ohi zen hasierako urteetan, gaztelaniaz eta euskaraz, eta erbestean ez zeuden izen handiko euskal idazleek idatzi ohi zuten bertan, hala nola Gabriel Celayak, Jose Artetxek, Jose Miguel Azaolak, Mariano Ciriquiainek, Federiko Krutwigek, Salbatore Mitxelenak, Emeterio Arresek edota Koldo Mitxelenak. 1953an, Antonio Arrue, Koldo Mitxelena eta Aingeru Irigaraik kazetaren zuzendaritza euren gain hartu zutenean, bira itzela eman zuen aldizkariaren
|
hizkuntza
politikak eta euskara hutsezko bihurtu zen Egan. Hiru kideok 1954ko 2 zenbakian Asmo Berri izeneko editoriala argitaratu zuten.
|
|
|
Garaian garaiko premia komunikatiboetara egokitzen jakin behar izan du horrela irauteko, eta, iraun, herritarren atxikimenduari esker iraun du. Izan ere, lege babesa, herri aginteen konpromiso irmoa eta bere alde lan egiteko diseinaturiko
|
hizkuntza
politika eta hartara jarritako baliabideak berri berriak baititu" Europako hizkuntzarik zaharrenak", atzo goizekoak esate baterako, 1980ko hamarkadan hasi eta gaur artekoak besterik ez.
|
|
|
Eta ez dugu uste beti kanpora begira errezeta magikoen zain dagoena bera ere prest egongo denik Euskal Autonomia Erkidegoko ibilbidea albora uzteko, Iparraldekoaren edo Nafarroakoaren truke. Itsutasun handia behar da Euskal Autonomia Erkidegoan, Iparraldean eta Nafarroan urteotan garatu diren
|
hizkuntza
politikak eta lurralde bakoitzean egin diren ibilbideak berdintsutzat jotzeko. Ibilbidea diodanean, lege babesa eta sustapen politiko instituzionala ez ezik gizartearen atxikimendua ere aipatuta utzi nahi nuke.
|
|
2010
|
|
|
Etorkizuneko
|
hizkuntza
politikak eta hizkuntzen normalizazio planak diseinatu eta gauzatzerakoan hirugarren hizkuntza, hau da, ingelesa ere kontuan hartu dugu. Gurea ziurtatzea bada ere helburua, besteak ere gure plangintzetan integratu ditugulakoan gaude.
|
|
|
Etorkizuneko
|
hizkuntza
politikak eta hizkuntzen normalizazio planak diseinatu eta gauzatzerakoan hirugarren hizkuntza, hau da, ingelesa ere kontuan hartu dugu.
|
|
|
" Galeseko Unibertsitateetan galesera sustatzearen pozak eta frustrazioak" izeneko artikuluarekin Colin H. Williamsek galeseraren sustapenean
|
hizkuntza
politika eta plangintza formalaren beharra azpimarratzen du. Unibertsitatean galeseraren eskaintzaren inguruan sortu berri diren eztabaidak eta ekimenak aztertzen ditu ondorengo bost esparruetan:
|
|
|
Esan daiteke, beraz," naturala" adjektiboak bi ezaugarri behintzat ezkutatzen dituela: 1) botere politikoaren eta militarraren bitartez lortu den hizkuntza bakarra izatea, eta 2) aplikatzen diren
|
hizkuntza
politikak eta plangintzak hizkuntza hori hizkuntza bakarra izateko helburuarekin diseinatzen direla, Estatuaren sinbolo nagusi gisa. Horrela," dominazioaren sekretua dago, bestearen imaginarioa kolonizatzea, norberaren mundua inposatuz posible den bakarra balitz bezala" (Lizcano 2006, in Moreno Cabrera 2008).
|
|
|
Urkulluren ustez, Kulturaren Euskal Plana,
|
hizkuntza
politika eta euskararen erabilera normalizatzeko politika ikusita, Eusko Legebiltzarreko EAJren taldeak ez du argi Jaurlaritzak euskal kulturaren aurrean duen jarrera arduragabekeriaren, nagikeriaren, euskararekiko gorrotoaren edo horien guztien nahasketa baten ondorioa den.
|
|
2011
|
|
|
Hain dago familia euskararen kezkatik urrun, non
|
hizkuntza
politikek eta programa ofizialek xede taldetzat hartu behar izan baitute familia bera. Ez da kasualitatea Iparraldeko Euskararen Erakunde Publikoak eta EAEko Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak, biek ala biek, familiaren bidezko euskararen transmisiora eta erabilerara bideratzen duten zenbait plan eta programa antolatu izana.
|
|
|
ez da atzendu behar garai horretatik aurreikusitakoak euskararen egoera larri larri jakin batetik egindako pronostiko proiekzioak direla, oro har euskal herrian lau hamarkadaren buruan gizarteak euskarari eman dion lekutik oso urrun geratu direnak. hala bada, ekar dezagun gogoa geure gaurko eta hemengo egoerara, hausnar dezagun orain eta hemen nolakoa lukeen euskarak beharrezko duen leku horrek. euskarak, biziko bada, zer behar du ziurtatua? zerk izan behar du
|
hizkuntza
politikaren eta plangintzaren premia, zer lehenetsi beharrekoa?
|
|
|
Arazoa ez dugu ezinbertzekoak zaizkigun esparruak definitzean, hizkuntza politikaren eginahaletatik kanpo utz daitezkeenetan baizik. hau da, zein arlok ez digu kezkarik eman behar erdarak nagusi badira ere?
|
hizkuntza
politikak eta plangintzak zein arlotan ez ditu baliabide eta indarrak xahutu behar, uko egin behar al diogu unibertsitatean profesional (abokatu, haginlari, maisu maistra, epaile...) euskaraz prestatzeari?
|
|
|
a) Belaunaldi berrien euskarazko sozializazioak lehentasun osoa du. Ildo horretatik, familia bidezko hizkuntza transmisioari ez ezik haurgaztetxoen harreman eszentrikoei ere arreta berezia eman litzaieke. hortik aurrera (pasarte osoan) esaten duen gehiena ere ekarpen handi eta kontuan hartzekoa da. b)
|
hizkuntza
politikak eta plangintzak zein arlotan ez ditu baliabide eta indarrak xahutu behar, zein arlok ez digu kezkarik eman behar erdarak nagusi badira ere?
|
|
|
oraingo prozesua bertan behera uztea eta beste baldintza plegu bat erredaktatzea, non" zerbitzua euskaraz ere eman beharra" zehaztuko den. Euskararen Ordenantzak, zeharkako
|
hizkuntz
politika eta eskuduntzak izango dituen Euskara Batzorde ere eskatu dituzte.
|
|
|
Antzekoa ere ez. Horregatik, euskara indarberritzea baldin badugu xede, eskolak,
|
hizkuntza
politikak eta hizkuntzazko ziurtagirien kudeaketak diferente izan beharra daukate han eta hemen. Etxetik portugesez dakien eta familian, kalean, lagunartean, lantokian eta hortik aurrerako jardun guneetan portugesez diharduen gazteak aukera handiak ditu Porton, eskola amaitzean, portugesez lasai hitz egiten eta hainbatean idazten jakiteko.
|
|
|
Edo Jakinen Daniel Escribano soziologoak eskaini dion artikulu luze bezain kritikoarekin, zeinen aburuz," Eusko Jaurlaritzaren
|
hizkuntza
politikaren eta EAEko zein Espainiako Erresumako esparru juridiko linguistikoaren defentsa hutsa baino ez baita" Euskararen Sailburuorde ohiaren liburua.
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
2012
|
|
|
Bilbo ez da Paris edo Londres, euskara Bilbon ez da frantsesa Parisen edo ingelesa Londresen. Horregatik, hezkuntza sistema,
|
hizkuntza
politika eta hizkuntzen ziurtagirien kudeaketa han eta hemen ezberdin egin behar da. Baina Parisen eta Londresen ere gauzak ez dira hain sinpleak".
|
|
|
Ai, euskara elkarteak, erakundeen esku utzi dutela
|
hizkuntza
politika eta normalizazioa!
|
|
|
Beste kasu batzuk aztertzeko ikerketa ildoak eta zantzu sendoak eskain ditzake honek, baina ikertzaileek ondo kontuan izan dituzte kasu bakoitzean aztertzeko asmoa duten hizkuntza gutxituaren inguruko zenbait irizpide, hala nola: hizkuntza horren ezagutza, erabilera, esparru geografikoa, penetrazioa, funtzio sozialak, prestigioa, hiztun tipologiak, hizkuntza ideologia, hizkuntzarekiko aktitudeak, hizkuntza jokabideak,
|
hizkuntza
politika eta plangintza, estatus juridikoa, presentzia esparruka (administrazioa, hezkuntza, justizia, hedabideak, eremu sozioekonomikoa...), azken urteetako bilakaera eta abar.
|
|
|
Joxean Muñozek Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburuorde kargua hartuko du, Cristina Uriarte Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura sailburuak zuzendutako taldearen barruan, Noticias de Gipuzkoa egunkariak atzo jakinarazi zuenez. BERRIAk hala Muñozekin nola saileko arduradunekin hitz egiteko egindako saioek ez zuten fruiturik eman, baina EAJren Euzkadi Buru Batzarreko (EBB) iturriekin harremanetan jarri zen, eta haiek ez zioten albistea gezurtatu.
|
|
|
ikastetxeen arteko inplikazio handiagoa, hizkuntzen irakaskuntza egiaztatzeko irizpide komunak defendatzea, azterketa erabakigarrietan (selektibitatea, irakasleen hizkuntzak indartzea eta atzerriko hizkuntzetarako baliabideak gehitzea) ahozko probak ugaritu beharra. Bernadette Maguire British Council eko Azterketa Saileko aholkulariak adierazi zuenez, “garrantzitsuena
|
hizkuntza
politikaren eta egiaztapenerako esparru bateratu estandarizatu eta arrazionala sortzeko aurrera egiteko borondatea da, eta are gehiago nazioartekotze unean”. Gainera, esan zuen gizarteak jabetu behar duela hizkuntzak ikasteak orain inoiz baino garrantzi handiagoa duela.
|
|
|
Azterlan horretan 260 aldagai baino gehiago aztertu dira hainbat sektoretako eleaniztasun egoera aztertzeko, hala nola hezkuntza, komunikabideak, zerbitzu publikoak eta enpresak. Azterketa horren helburua da “hizkuntzen irakaskuntzaren eta ikaskuntzaren bidez kulturen arteko elkarrizketa eta gizarteratzea sustatzeko praktika egokien trukea erraztea”, eta Europako lankidetza sustatzea
|
hizkuntza
politikak eta praktikak garatzeko. Txostenaren arabera, enpresen erdiek kontuan hartzen dituzte hizkuntzak beren plantilletan sartzeko hautagaiak aukeratzeko orduan, 500 bat erakunderi elkarrizketa egin ondoren:
|
|
|
Nafarroako Gobernuak euskaltegiak itotzeko urte luzez erakutsitako jarrera salatu zuten agerraldi hartan, baita egoera hori iraultzeko beharrezko faktoreak aipatu ere: euskalduntzea bermatuko duen legea, helduen euskalduntzea bultzatuko duen
|
hizkuntz
politika eta inbertsioak handitzea.
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
2013
|
|
|
Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Sailari, Eusko Legebiltzarrak
|
|
|
" Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Hezkuntza Sailaren xedea ikaslea da" kokatu digu plana Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Berriztatzeko Zuzendari Begoña Garamendik. Hiru urtean hezkuntza komunitate osoan benetako eraldaketa egitea du helburu planak.
|
|
|
Esate baterako, esan daiteke euskal soziolinguistikaren ikerketan euskara gaitasunarekin lotuta daudenak edo esparru desberdinetako erabileraren ezaugarriak aztertzen dituzten lanak gailentzen direla, eta horietan eragiten duten aldagai desberdinen azterketak. Hizkuntza jarrerak,
|
hizkuntza
politikak eta hizkuntza plangintzak ere leku berezia hartu dute euskal soziolinguistika ikerketa esparruan. Nolanahi ere, hemen aipatzen ditugun hauek gutxi batzuk besterik ez dira, egileak 17 lerro bereizi baititu euskal soziolinguistikaren esparruan.
|
|
|
Gorago aipatua izan den Soziolinguistika Eskuliburuak, lehen atala soziolinguistika aurkezteari eskaini eta gero, besteak horrela banatzen ditu lantzen dituzten edukien arabera: bigarrena, hizkuntza aldakortasuna; hirugarrena, hizkuntza ukipena; laugarrena, hizkuntza jarrerei eta hizIñaki Mart� nez de Luna, Estibaliz Amorrortu, Maria Jose Azurmendi, Jean Baptiste Coyos, Jone Miren Hernández, Lionel Joly, Inma Muñoa, Pablo Sotés eta Belen Uranga – Azken urteetako euskal ikerkuntza soziolinguistikoaren azterketa deskribatzailea kuntza ideologia; bosgarrena,
|
hizkuntza
politika eta hizkuntza plangintza; azkenik, hizkuntzak aztertzeko ikerketa metodoak. (Zarraga, 2010)
|
|
|
Bloke honen baitan hiru atal bereizten dira:
|
hizkuntza
politika eta planifikazioa, jatorrizko hizkuntzetako hiztunen jokaeraren azterketa (TELP, Taller d’espai linguistic personal) eta gizarte elkarteen gestio tresnak.
|
|
|
Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Saila
|
|
|
Euskaltegi publiko edo homologatuetan euskara ikasi eta maila gainditzen duten ikasleentzako laguntza berreskuratuko du Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kulturako Sailak. Aurreko legegintzaldian laguntza kendu zuen, eta euskaltegi publiko zein pribatuen kritika gogorrak jaso.
|
|
|
Horrez gain, sailburuak euskarazko hedabideak sustatzeko diru sailak mantentzeko konpromisoa berretsi zuen. Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Sailak atzo Eusko Legebiltzarrean azaldu zuen aurrekontu proiektua onartuz gero 2012an baino 294,5 milioi gutxiagoizango dituela aurten. Ordea, Cristina Uriartek berretsi egin zuen aurretik Iñigo Urkullu lehendakariak esandakoa.
|
|
|
«Aspalditik nahi genuen obra bat estreinatu Parisen, edo Parisko orbitan, eta aurten hori lortu dugu». Antzokia goraino bete zuten 700 ikusleen artean izan ziren Cristina Uriarte Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kulturako sailburu eta EOSeko Antzokia goraino bete zuten 700 ikusleen artean izan ziren Cristina Uriarte Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kulturako sailburu eta EOSeko lehendakaria, Joxean Muñoz Kultura sailburuordea, Aizpea Goenaga Etxepare Institutuko zuzendaria, eta Ramon Lazkano eta Gerard Pesson musikagileak.
|
|
|
Antzokia goraino bete zuten 700 ikusleen artean izan ziren Cristina Uriarte Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kulturako sailburu eta EOSeko Antzokia goraino bete zuten 700 ikusleen artean izan ziren Cristina Uriarte Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kulturako sailburu eta EOSeko lehendakaria, Joxean Muñoz Kultura sailburuordea, Aizpea Goenaga Etxepare Institutuko zuzendaria, eta Ramon Lazkano eta Gerard Pesson musikagileak. Antzokira egokitu beharra Herenegungo emanaldiaren aurretik, arratsaldean, entsegu orokorra egin zuten musikariek eta dantzariek, antzokira egokitzeko; dantzariak, oholtzan laketzeko; musikariak, zulogunean.
|
|
|
Aurtengo egitaraua Etxepare Euskal Institutua eta Fédération des Jeunesses Musicales Wallonie Bruxelles erakundeek prestatu dute, elkarlanean, eta ondoko erakundeen laguntza izan dute: Euskadiren Europar Batasuneko ordezkaritza, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Saila, UPV EHUko Mikel Laboa Katedra, Euskadiko Filmategia, Euskal Kultur Erakundea, Donostia 2016 eta Euskaltzaindia.
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoa. Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura sailburuaren uztailaren 2ko Aginduak %2, 4ko igoera jasotzen du. Asturiasko Printzerria.
|
|
|
Guk geuk helegiteak aurkeztu ditugu Eusko Jaurlaritzak hartutako erabakiaren aurrean; hilabete bateko apean, Cristina Uriarte Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura sailburuaren departamentutik erantzuna jaso genuke.
|
|
|
Eskolak Kirolenek ematen ditu, Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura sailaren mende dagoen Kirol Irakaskuntzaren Ikastetxe Publikoa. Irakasleak, gai didaktikoak eta materiala Kirolenek ipini ditu, eta berak moldatu du materiala euskarara.
|
|
|
Gure herriak erreferentziazkoak dira euskarari dagokionez, eta ondorioz, baita bertako herritarrak ere. Gune hauetan egiten diren
|
hizkuntza
politikak eta norbanakook egunerokoan ditugun hizkuntza ohiturek, jarrerek eta joerek eragin zuzena dute euskararengan.
|
|
|
Jakin minak Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Sailaren babesa eta EHUko Kultura Zientifikoaren Katedraren laguntza du EAEn; Nafarroan, berriz, Nafarroako Gobernuko Euskararen Irakaskuntzarako Baliabide Zentroarena (EIBZ).
|
|
|
Cristina Uriarte Hezkuntza,
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura sailburuak agerraldia egingo du Legebiltzarrean egitasmo berria azaltzeko. Urriaren 14an, astelehena, izango da.
|
|
|
Ondoan, besteak beste, Maite Inda Kontseiluko kidea, Inazio Arregi (Tokikom) eta Xabat Laborde (EHE) izan dituzte. Topagunearen eta AEKren babesa ere igorri dizkiete Mikel Irizarrek eta Mertxe Mujikak, beste zereginetan izateagatik agerraldira azaldu ezin izan direnak.Euskalgintzako kideek Cristina Uriarte Kultura,
|
Hizkuntza
Politika eta Hezkuntza sailburuari eskatu diote apirilaren 4a baino lehen 34 lizentzia banatzeko lehiaketa bertan behera utzi zuen ebazpenaren aurka irratiek jarritako helegiteak aintzat hartu eta lehiaketarekin jarraitzea. Halere, hainbat komunikabidek zabaldutako irregulartasunak direla eta, lehiaketa akatsak hasi ziren azken punturaino bueltatzea ere eskatu dute.
|
|
|
Bukatzeko, IJSL aldizkariaren 219 zenbakiaren ekarpena aipatu behar da. Zenbaki horretan,
|
hizkuntza
politika eta plangintza etnografiaren ikuspuntutik aztertzen da. Gaiari buruz ikuspuntu berri bat ematen da, oso lagungarria izan daitekeena hizkuntzaren plangintzan aritzen denarentzat:
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|
|
|
|
Hizkuntza
Politika eta Kultura.. Sailaren Hizkuntza Politikarako
|