|
2001
|
|
|
Izan ere, hizkuntza gutxituabe rreskuratzea ez da txantxetako lana, ez. Euskarak, eta antzeko egoeran dauden hizkuntzek,
|
hizkuntza
nagusiekin duten eguneroko borrokan garaile irteteko, iaiotasun handia eskatzen dute: euren alde egiteko erabilgarri dituzten baliabideak oso eskasak dira, hizkuntza boteretsuek dituztenekin konparatuta.
|
|
2007
|
|
|
Jose Luis, zuk esandakoetatik harritu nau hizkuntza politikak onartzea edo gaitzestea hizkuntza gutxituak bertako
|
hizkuntza
nagusiarekiko duen ulertze maila edo antzekotasunaren arabera...
|
|
2009
|
|
|
Herrialde horietako ekonomiak osagarriak dira, ez dute etnia eta erlijio ezberdintasun handirik, bi
|
hizkuntza
nagusi dituzte (gaztelania eta portugesa), eta denek onartzen dute Bolivarren ondorengoak direla.
|
|
|
Aitormena merezi duen erantzukizuna erakutsi du Zalbidek, politikoki zuzena ez den proposamena egin eta arrazoitzeko ausardia izan duelako, eta asmatu du argi asko azaltzen izaki bizidunek airea dugun bezain hil edo bizikoa duela euskarak diglosia egonkor eta aurreratu bat beharrezko (noski, edonolakoa), biziraungo badu eta indarberrituko bada. Diglosia mota horrek berekin darama euskara erabilera
|
hizkuntza
nagusi duten guneen beharra [31]. Halaber, birritan aipatua dugun Euskara 21 gogoeta prozesuaren ondorioak eta proposamenak jasotzen dituen azken txostenak [32] bereganatu egiten du diglosia aurreragarriaren (edo diglosia atxikigarriaren) kontzeptua eta argi jasotzen du euskararen arnasa guneak eraiki eta babestearen aldeko proposamena.
|
|
2010
|
|
|
Jakina da arrazoizkoena agian hizkuntza nagusia erabiltzea izango zela. errazagoa izango zitzaigun denoi, denok erdaraz hitz egingo bagenu. baina orduan ez ginateke geu izango, geu izan nahi dugu ordea eta ez beste zerbait. gutxiengotua den hizkuntza batek esplikatu beharra izaten du bere izanaren zergatia, zergatik den azaldu behar du, arrazoitu. baina hizkuntza nagusi baten kasuan ez da sekula galdera hori egiten: zergatik hitz egiten duzu gaztelaniaz edo frantsesez?. hizkuntza nagusiak ez du justifikazio beharrik, hizkuntza hauen eguneroko erabilerak justifikatzen baitu bere erabilera. gutxiengotua denak berriz bai. izaten jarraitzeko arrazoiak eskatzen zaizkio
|
hizkuntza
nagusiak dituen bezala, logika, argumentu arrazionalak, erabilerak edo hizkuntza baten praktikak indartzen dituen arrazoiak. gizartean maila ahulena duen hizkuntza erabiltzen duen hiztunari motibazioak eragiten dio hizkuntza hori erabiltzen jarraitzea. ez du erabiltzen hizkuntza gehiengoak hitz egiten duen hizkuntza delako, berezkoa duen hizkuntza —edo berezko egin duena— gorde nahi due...
|
|
2013
|
|
|
Euskarak badu indarrik, badu graziarik? Hiru
|
hizkuntza
nagusi ditugu Euskal Herrian. Laugarrena dator indartsu...
|
|
|
– Gaitasunaren ikuspegitik gaztelania
|
hizkuntza
nagusia dute.
|
|
2016
|
|
|
Oro har, gurasoen aukeraketan oinarritu da ereduen sistema, nahiz eta lurralde batzuetan oso muga handiak eduki dituen. Lekua irabaziz joan da euskarazko murgiltze eredua, euskara
|
hizkuntza
nagusi duena. Euskal Herri osoa aintzat hartuta, ikasleen erdiak pasatxo ari dira eredu horretan. Hego Euskal Herrian eredua esaten zaio?.
|
|
|
G. Le Ducek izen horren inguruan zehaztasunen emateko beharra agertu zuen eta bere definizioa proposatzen zuen, ikusgarria herriarentzat, herriak egina, herriak gustukoa izanen zuena. Gizartean ongi ikusia ez zen ikusgarria zela zioen bretoieraz emana zelarik bereziki, frantsesa
|
hizkuntza
nagusitzat zutenentzat.
|
|
2017
|
|
|
Ghaeltacht eremuak eta Ghaeltacht ez direnak. Hots, batetik, tradizioari jarraituz irlandera ama hizkuntzatzat duten eta irlanderaz gehien hitz egiten den eremuak daude (ghaeltacht) eta ingelesa
|
hizkuntza
nagusitzat duten eremuak ditugu besteak.
|
|
|
Esan gabe doa gaitasun komunikatiboaren trebetasun horiek guztiak ezin direla garatu eta barneratu horretarako ingurune soziolinguistiko egokirik egon ezean. Euskararen kasura etorrita, euskara bere pentsamendu
|
hizkuntza
nagusia duten euskal elebidunen artean sozializatuz lor dezake erdal elebidunak itxurazko mintzamena. Aurreratu bezala, arnasgune geografikoek euskararen normalizazio sozialean bete dezaketen funtzio nagusi bat hortxe ikusten dugu guk:
|
|
2021
|
|
|
Besteak beste, lekeitiarra lehendik ohartua zelako gurean ments genuen narratiba luzeak inguruko
|
hizkuntza
nagusietan zituen garrantziaz eta ahalmenaz. Eta argi zekusalako formula narratibo berri hark askoz ere balio handiago har zezakeela euskalduna bezalako gizatalde linguistikoki eta kulturalki ahulduetan, non ezin faktore larriagoa suerta baitzitekeen hizkuntzaren berrikuntzarako eta baita haren erabilera sustatzeko ere.
|
|
2022
|
|
|
Konbergentziarako norabide hori ez da, ordea, desiragarriena. Noski, erabat positiboa da euskara gutxiago entzuten den lekuetan egiten ari den aurrerabidea —ez leku guztietan hein berekoa—, baina arnasguneetako galera oso tentuz hartu behar da, kontuan hartuta eremu horiek duten garrantzi sinbolikoa —euskara
|
hizkuntza
nagusi duten eremuak— eta praktikoak —herri horietan egiten da euskara gehien, alde handiz, eta izaera erreferentziala ekartzen die horrek, euskararen biziberritzean rol zentrifugoa izatea—.
|
|
2023
|
|
|
Gehien erabiltzen diren hizkuntzak euskara eta gaztelania dira. Euskara
|
hizkuntza
nagusia duela adierazi du% 53k. Gaztelania lan hizkuntza bakarra du% 39k.
|