|
2001
|
|
|
HET tik honako hizkuntz portaera hauek hartzen dira kontuan: 1) Konbergentzia edo egokitzea, 2) Dibergentzia edo ez egokitzea, eta 3) Egokitze prozedurarekiko askeaden
|
hizkuntz
mantentzea. Konbergentzia eta dibergentzia, ikuspegi sozialetik zein linguistikotik azter daitezke, hau da, etnien arteko hizkuntz portaerak honela sailka daitezke:
|
|
2003
|
|
|
Azken urteotan etorkin asko jaso arren, hizkuntzari atxiki diote korsikarrek, biztanleen %50ak korsikeraz hitz egiten baitu. Korsikar jatorrikoak gutxiengo dira jadanik irlan (%45), baina %90ak
|
hizkuntza
mantentzen du.
|
|
|
Haientzat, iraganaldi eta geroaldiaren artean ez omen zegoen diferentziarik, ziklo berberaren parte ziren. " Agian horregatik izan da posible horrelako elementuak gure
|
hizkuntzan
mantendu ahal izatea, nahiz eta elementu horiek sortu zituen gizarte mota ia ia desagertua izan", aipatu du Mtz. Lizarduikoak.
|
|
|
Euskara, erromatar aurreko hizkuntza izanik, Espainia osoko jatorrizko mintzairatzat jo zuen Garibaik, eta Iberiar Penintsulako aurreneko populatzaileak, hots, Tubal (Noeren iloba) biblikoak ekarri zuela seinalatu. Gainera,
|
hizkuntza
mantentzeak, euskaldunak atzerritarrekin sekula ez zirela nahastu eta kanpotarrek inoiz ez zituztela konkistatu frogatuko zukeen. Hortik, euskaldunak kantabriarrekin berdintzea, erromatarrentzat ia menderagaitza izan zen Iberiar Penintsularen iparraldeko leinu harekin.
|
|
2006
|
|
|
Gizarte kulturanitzetan etxeko
|
hizkuntza
mantentzearen garrantziaz jabetu beharra dago, ama hizkuntza, adituen ustetan, ikasle etorkinen nortasun eta komunikazioaren garapenerako berebiziko eragilea baita, eta horren alde eskolak ez badu bultzatzen ikasle horiek tresna garrantzitsu baten faltan aurkitu daitezke.
|
|
|
Etorkinen seme alabak euskara ikas dezaten ahalegin handiak egiten ari da Hezkuntza Saila eta gizarteko beste hainbat erakunde ere, baina etorkinen hizkuntza eta kultura mantentzeko ere laguntza eskaini beharrean gaude. Hasiera batean, ikasle etorkinek euskara ikasteko indarketa saioak jarri ditugu martxan, baina beraien
|
hizkuntza
mantentzen laguntzen badiegu motibazio handiagoz saiatuko dira bertakoak ikasten.
|
|
2007
|
|
|
Gaur egungo musika modernoa euskal kulturatik urruti samar dago. Gehienbat erritmoa eta
|
hizkuntza
mantentzen dira. Behin, Kepa Junkerari esan nion euskal kulturaren inguruan horrenbeste lan egin eta txistuarekin oraindik ez zuela ezer ere egin.
|
|
|
• Identitate kulturala. Beste aldetik, bigarren mailako ezaugarriak aipatzearren, herrien identitatea eta
|
hizkuntzak
mantentzeko eta zabaltzeko ezinbesteko baliabide bihurtu da. Proiektuak instituzionalak direnez, partaideen hizkuntzen erabilera eta sustapena, euskara barne, bermatuta daude.
|
|
2008
|
|
|
ebakuntza aurreko egoerara joan, alegia, hilko zituen gaixotasunarekin baina hizkuntzarekin; ala gaixotasuna garaitu baina bidean hizkuntza galduz. Eta guztiek erantzuten dute nahiago dutela
|
hizkuntza
mantendu eta hil. Niri horrek asko pentsarazi zidan.
|
|
|
lanbide liberalekoa (irakaslea lehenik, euskaltzainburua gero), intelektual tipiko gisa desinteresatuki aritu zen, herri kulturan eta bereziki hizkuntzan oinarrituriko gizarte eredu berri bat bultzatzen, baina ez ezarritako nazioestatuei zegokiona, baizik alternatiboa. Bere guraria, modernitate saihestezinaren baitan euskaldunek eta beren kulturak segida izatea zen, haustura larririk gabe, oroz gain
|
hizkuntza
mantenduz. Horretarako ari zen euskal kultur nazio bat eraikitzen (operekin, euskara estandarrarekin, aldizkariekin, euskal hezkuntzarekin...), eta herritarrak proiektu horretarantz bideratzen.
|
|
2010
|
|
|
Besteak, nahiko asimilatuak daude.
|
Hizkuntza
mantentzen dute, baina eskolatan ez dute lantzen, musika ere badute.Guk iparraldeko taldeekin harremana izan genuen. Inguru hori guztia, Nikaraguako iparraldea eta Honduraseko hegoaldea mizkitoen eremua da.
|
|
|
Bere ustez, Europan, herritar askok eta askok norberaren hizkuntza aldatu gabe komunikatzea lortu genuke eta besteen hizkuntza ulertu. Hau da, bakoitzak bere
|
hizkuntza
mantenduko luke bestearena ulertzeko gai izanda. Euskara hiztunak pentsatuko du ideia hori gauza daitekeela frantses hiztunaren eta italiarraren arteko harremanetan edo portuges hiztunaren eta gaztelania hiztunaren artean, alegia, distantzia linguistikoa eramangarria denean.
|
|
|
Aipatzekoa da azken urteotan unESCo erakundeak ere zenbait adierazpen eman izan dituela argitara, esaterako, 2001eko kultur Aniztasunari buruzko deklarazio unibertsala. ikuspegi teorikotik gutxiengo hitza ezaugarri bat konpartitzen duten eta erreferentzia egiten zaion eremuan kuantitatiboki erdia baino gutxiago osatzen duen taldeari esaten zaio. europako kontseiluko 32 estatuk sinatu dute ituna, baina sinatzeak ez du inolako konpromisorik eskatzen. horrela, Frantziako estatuak 1999an sinatu zuen, baina ez du berretsi, eta ondorioz, ez du inolako konpromisorik hartu. egun, europako kontseiluko 30 estatuk berretsi dute. itunaren funtzionamendua aski interesgarria da. lehenik eta behin erregio edo gutxiengoen hizkuntzen definizioa jasotzen du itunak. ondoren, itunaren helburuak eta konpromiso zehatzak jasotzen dira, eta atal horri dagokionez, estatuek erregio edo gutxiengoen hizkuntza guztiei aplikatu behar diete. iii. atalak konpromiso zehatzak jasotzen ditu itunak, eta horretan estatuek nahi dituzten hizkuntzei aplikatzen diete. adibide moduan espainiako estatua jar genezake; izan ere, iii. atala status ofiziala duten hizkuntzei besterik ez die aplikatuko eta irakurketa zurrun eta diskriminatzaile horren ondorioz, kanpoan geratzen dira euskara legeak nafarroan ezarritako eremu mistoan zein ez euskaldunean, euskara trebiñun eta turtziozen, asturiera etab. iii. ataleko konpromisoak zazpi eremutan sailkaturik agertzen dira: ...batzuek, erresuma batuak esaterako, berezko hizkuntza komunitateak ere jasotzen dituzte babeserako subjektu. bestalde, gure hizkuntzari dagokionez, espainiako estatuak jarrera hori hartu du, baina Frantziako estatuak ez du hitzarmen markoa sinatu ere egin, ez baitu ezelango derrigortasunik horretarako. hitzarmen markoak jasotzen dituen printzipioei dagokienez, gutxiengo nazionalei, besteak beste,
|
hizkuntza
mantendu eta garatzeko neurriak sustatzeko konpromisoa eskatzen zaie estatuei 5 artikuluan. halaber, itunaren 10 artikuluan gutxiengo nazionalei hizkuntza maila publikoan edo pribatuan erabiltzeko eskubidea aitortzeko konpromisoa eskatzen zaie. horrela estatuek ahalegina egin behar dute pertsonen eta administrazioen arteko harremanak gutxiengoen hizkuntzan ahalbidetzeko neurriak segurtatzeko. bad... Aniztasunean bildurik. dena den, europako batasunaren sorreraren aitzindari europako ekonomi elkartearen hastapenetatik egon den garapenari erreparatuta aniztasun partziala besterik ez dela izan ondoriozta dezakegu. ekonomi elkartetik gaur egungo europako batasunerako prozesuan zazpi itun aurkituko ditugu:
|
|
|
Hitzarmen markoak jasotzen dituen printzipioei dagokienez, gutxiengo nazionalei, besteak beste,
|
hizkuntza
mantendu eta garatzeko neurriak sustatzeko konpromisoa eskatzen zaie Estatuei 5 artikuluan.
|
|
|
Zuen sustraiak mantentzea espero dudan bezala, gure kultura, gure ohiturak eta euskara gure
|
hizkuntza
mantentzea espero dut, euskal herritar izateaz harro sentitzen jarraitzea, gure balioak mantentzea: Esfortzua, konpromisoa, ongi egindako lana eta besarkada zintzoa, adierazi du.
|
|
|
–
|
Hizkuntza
mantentzen du.
|
|
|
Lehenik eta behin, etorkin batek behar duena duintasuna da, eta, zehazkiago, duintasun kulturala, diosku Estatu Frantsesean bizi den libanoarrak. Duintasun hori eskuratzeko ezinbestekoa da norberaren jatorrizko
|
hizkuntza
mantentzea, areago, hizkuntza bat ezagutzea ez dagoenean beste bat ikastearekin kontrajarria erlijioekin ez bezala.
|
|
|
submertsioak hizkuntza gutxituaren" asimilazioa" bilatzen duen bezala, immertsioak hizkuntza horren" berreskurapena" bideratu nahi du. Aipa dezagun ere, labur, badagoela hirugarren programa elebidun bat," mantentzea", zeinek bi instrukzio hizkuntza dituen, batez ere etorkinei begiratzen dien eta horien
|
hizkuntza
mantendu nahi duen290 Ondoren, bada, immertsio programen bestelako ezaugarri batzuk kontsideratuko ditugu labur labur: " Immertsioaren antolatutako eta ebaluatutako lehen esperientzia", honela Arnau," 1965ean Montrealgo ‘Saint Lambert’ eskolan hasitakoa da" 291, non ingeles hizkuntzako familiek euren haurrei frantsesa irakatsi nahi dieten, baina berori instrukzio hizkuntza bezala erabiliz292 Immertsioa, bestela, ez da programa itxi bat —instrukzio hizkuntza" noiz erabiltzen hasi" eta" zenbat erabili" galderak tokian tokian erantzun behar dira—, eta, beraz, immertsioak" hainbat errealitate soziopolitiko, kultural eta linguistikoren ondorio diren" forma ezberdinak ditu293 Esan dezagun ere, Cumminsi jarraituz, immertsioaren ikerketek —bi hizkuntzetan lortutako gaitasuna, errendimendu akademikoa eta ikasleen jarrerak neurtzen dituztenak— garbi erakusten dutela" elebitasuna" linguistikoki, kognitiboki eta sozialki" aberasgarria" izan daitekeela294 Kontua da, baina, immertsio programak ez direla automatikoki arrakastatsuak, baizik eta beroriek horretarako gutxienez bi baldintza bete behar dituztela.
|
|
2011
|
|
|
Hizkuntzalari gehienen ustez, 20 hiztun baino gutxiagoko hizkuntzen kasuan dokumentazioa da geratzen den baliabidea, datozenei ondarea ahalik eta modu fidelenean deskribatua uzteko lana. Komunitate kulturaleko kideengandik sortu behar da
|
hizkuntza
mantentzeko nahia, bestela alferrik da. Kanpotik datorren edozein ekimen beti izango da inposizio gisa ulertua, baldin eta aurretik kideen borondaterik ez badago.
|
|
|
Baina, zoritxarrez, munduan ez dira asko beraien hizkuntza biziberritzea lortu dutenak. Halere, hizkuntza aniztasunaren galera izugarria dela ahaztu gabe, badira hizkuntza erkidego eredugarriak, modu harrigarrian bere
|
hizkuntza
mantentzea lortu dutenak. Adibidez, Brasileko pataxoak, Kolonbiako nonuyak, ikutarrak, wayuak, ganbianoak edota Mexikoko edo Guatemalako maia hiztun komunitate zenbait.
|
|
|
Adibidez, Brasileko pataxoak, Kolonbiako nonuyak, ikutarrak, wayuak, ganbianoak edota Mexikoko edo Guatemalako maia hiztun komunitate zenbait. Baina ez dakigu gutxi dakigu, edo nahikoa ez zerk jartzen duen giza komunitatea bere
|
hizkuntza
mantentzera.
|
|
|
Baiezko biribil gutxi entzun da hemen, zazpi ohargileen artean, puntu honi dagokionez29 Aitzitik ezezko erantzuna eman du zenbait ohargilek, argi eta zorrotz. halakoen ustean gure (eta beste askoren) ezaugarri argia izana da diglosia, baina joandako kontuak dira horiek. orain ezin da horrelako moldaera soziolinguistikorik eratu. ezinezkoa da hori, gizarte moldaera berriak berekin dituen lehen ez bezalako baldintza ezaugarriengatik. zalantza handiak ditu M. J. Azurmendik, horrela, hemendik aurrerako diglosia egonkorraz: " konpartimentazioa oraindik ere iraunkorra gerta daitekeela, eta gertatu beharrekoa dela ere menpeko
|
hizkuntza
mantendu ahal izateko,(...) nire ustez oso zalantzazkoa (da) hemen eta egun(...)". Are ezkorrago ageri da J. M. odriozola:
|
|
|
Haurrak, gazteak, helduak eta zaharrak ageri dira, txinatarrak, errumaniarrak, indiarrak, peruarrak, ekuadortarrak, irakiarrak, siriarrak, senegaldarrak, marokoarrak, aljeriarrak, sudandarrak? maitasunaz, lagunez, familiaz, pentsaeraz eta erlijioaz solasean, dituzten printzipioez eta gurean galdu direnez, euren kultura eta
|
hizkuntza
mantentzeko dituzten beharrez. –Kasik esperimentazioa izan zen, ispilu jokoa probokatuz, euren bizimoduak ezagutuz jabetu gintezen ez daudela gureetatik hain aldenduta:
|
|
|
hizkuntzari dagokionez, hizkuntzak ugaritzea ekarri du egungo migrazioak, eta horrek, aldi berean, testuinguru elebakarretatik testuinguru eleaniztunetara igarotzea ekarri du. Gero eta jatorri bereko etorkin kopuru handiagoa dagoenez lurralde berean, horrek
|
hizkuntza
mantentzeko aukera ematen du. Hiztun gehiago egotean, errazagoa da hizkuntza mantentzea.
|
|
|
Gero eta jatorri bereko etorkin kopuru handiagoa dagoenez lurralde berean, horrek hizkuntza mantentzeko aukera ematen du. Hiztun gehiago egotean, errazagoa da
|
hizkuntza
mantentzea. Baina sarri migrazio hizkuntza horiek hizkuntza gutxitu izaten dira harrera lurraldean, eta, askotan, sare sozial oso txikietara edo familia inguruko harreman sareetara mugatzen da haien erabilera.
|
|
|
Bide horretatik, zutabe nagusia izan daiteke etorri berrien jatorrizko
|
hizkuntzak
mantendu eta bultzatzea (kasu askotan hizkuntza gutxituak izango dira Euskal Herrian), besteak beste, horrek euskararekiko ere jarrera abegikorragoa izan dezaten ekarriko duelako, eta euren prozesua integrazioaren bidetik bideratuko delako eta ez asimilazioaren bidetik.
|
|
|
Hizkuntza gutxituak irakaskuntzarako erabiltzen dituzten programak dira iraupen programak edo mantentze programak (Bilbao, 1998). Baina helburua ez da haurrak euren hizkuntza gutxituan elebakar izatea, baizik eta etxeko
|
hizkuntza
mantentzeaz gain, haurrek hizkuntza nagusia ere ikastea. Labur esanda, hizkuntza gutxitua babesten eta bultzatzen da, baina hizkuntza nagusiaren ikaskuntza ere bermatuta.
|
|
|
Ingelesezko literaturan «dual language bilingual education», «two way bilingual education» edota «two way immersion» izena hartzen dute eta helburua haur guztiek bi hizkuntzak ikastea da. Alegia, hizkuntza gutxitudun haurrek euren
|
hizkuntza
mantentzeaz gain, hizkuntza nagusia ikastea bilatzen du eredu honek, eta alderantziz, hizkuntza nagusidun haurrek, eurenaz gain, hizkuntza gutxitua ere ikastea.
|
|
|
Ahots28 indigena (k) indartzea eskolan hizkuntza indigenak erabilita indar ahaltsua izan daiteke haur indigenek euren hizkuntzak ikasteko eta
|
hizkuntzen
mantentzea eta indarberritzea sustatzeko.
|
|
|
Haurrek etxeko
|
hizkuntza
mantentzeaz gain hizkuntza nagusia ere ikasten dute.
|
|
2012
|
|
|
komunitateak hitz egiten duen ahozko
|
hizkuntzaren
mantentzeari zein garapenari.
|
|
2013
|
|
|
Begiralearen zeregina da hasierako unea atzeman eta sotilki egoera bideratzea. Lehen harremana euskaraz izatea lortzen badu, errazagoa izango da pertsona horiek udalekuetan
|
hizkuntza
mantentzea".
|
|
|
Azken detonantea izan zen katalanaren aldeko manifestazio batean Estudiants per la Llengua taldeko gazte batzuk kafetegi batera sartu eta erdaraz eskatzen aditzea. Orduan ohartu ginen
|
hizkuntza
mantendu nahi duten eta haren aldeko jarrera duten hiztun batzuek gero ez dutela oso modu koherentean jokatzen. Horrek eraman gintuen pentsatzera agian ez dela kontzientzia kontu hutsa eta praktikan nola jokatu behar den ere ikasi behar dela.
|
|
2014
|
|
|
Konturatu ginen katalanez eskatu eta tabernariaren" zer?" entzunda, gaztelerara pasa zirela. Ikusi genuen
|
hizkuntza
mantendu nahi duten eta haren aldeko jarrera duten hiztun batzuek euren egunerokoan ez dutela oso modu koherentean jokatzen.
|
|
|
Munduaren globalizazioaren ondorioz, Euskal Herrian bezala, badira zaindu eta kontserbatu beharreko hizkuntza txikiak, gizarte anitzak gero eta homogeneoago bihurtzen doazelako. Horrekin batera, herri izaera izateko, norbanakoak
|
hizkuntza
mantentzeaz gain, beste hainbat alor ere kontuan izan ditu.
|
|
|
Hori ez ezik, bi lurraldeetan, korrelazio altua dago gizarte sareko katalanaren eta gaztelaniaren erabileraren aldearen eta H1 katalana eta gaztelaniaren artean. Kasu horretan, hasierako
|
hizkuntza
mantentzea eta beste biak kentzea erabaki dugu. Aurreko ataletan aipatu denez, hasierako hizkuntza aldagai garrantzitsua izan da literatura zientifikoan.
|
|
|
Hala, jarrera linguistikoek interes handia piztu dute soziolinguistikaren arloan (Strubell, 2011: 169), bereziki elebitasunaren eta haren ondoriozko fenomenoen ikerketari dagokienez; adibidez, diglosia, hizkuntzak ordezkatzea eta
|
hizkuntzak
mantentzea. Jarrerak sozialki hartzen eta aldatzen direnez, eraketa edo aldaketa horren kausak zein diren jakiteak aukera eman diezaguke norbanakoen pertzepzioan eta jokabideetan modu eraginkorragoan eragiteko.
|
|
|
Azterketaren arabera, ez dago esaterik euskaraz hitz egitea(
|
hizkuntza
mantentzea) ulertuko ez duen baten aurrean negatiboki baloratuko denik, ez eta irudi txarra ematea denik, nahiz eta uste hori egon baden. Are gehiago, jasotako emaitzen arabera, egindako ikerketak erakusten du behatzaileek positiboki baloratu dituztela, oro har, portaera pasibo edo lotsatia eta asertiboa; positiboago gerturatze asertiboa.
|
|
|
Ohiturak, ordea, ikasi egiten dira. Askotan ez da nahikoa izaten geure
|
hizkuntza
mantendu nahi izatea eta haren aldeko jarrera edukitzea, kosta egiten baitzaigu gero modu koherentean jokatzea. Horretarako, TELP tailerrak sortu dituzte.
|
|
|
Nola ematen da, ordea, guzti hau gurean? Jakina da euskarak historian zehar hainbat eta hainbat
|
hizkuntzekin
mantendu izan dituela hartu emanak; bai iberiera, zelta, latina, arabiera edota baita okzitanierarekin ere. Gaur egungo egoeran ere Bidasoaz goitik frantsesarekin ukipenean dago euskara eta Bidasoaz beheiti, berriz, gaztelerarekin.
|
|
|
Sorkuntzako modulua bere horretan mantendu da portabilitate ariketa honetan.Xede
|
hizkuntza
mantentzen zenez eta sorkuntzako osagarria modularra izanik, transferentziatik informazio egokia pasatuz gero, tresna morfologikoak arazorikgabe interpretatu eta azaleko forma sortu du.
|
|
2015
|
|
|
Zein irudi proiektatzen dute hizkuntzaren inguruan?); zein da hizkuntza praktikaren erdigunea? (zer egiten dute helduek, umeek, helduen eta umeen arteko elkarrizketetan?); zer egiten du familiak
|
hizkuntza
mantentzeko eta bultzatzeko? (estrategiak eta helburuak)".
|
|
|
Kasu honetan hizkuntza baten inguruan sortzen den dinamikari edo hizkuntza bat baino gehiago daudenean egiten diren aukeraketei egiten zaie erreferentzia, bertan irudikatu daitezkeen galderak horrelakoak izanik: zer egiten du familiak bere
|
hizkuntza
mantentzeko eta bultzatzeko. Zein da kide bakoitzaren zeregina hizkuntz garapenean?
|
|
|
Hori da eredurik orekatuena baldin eta benetako integrazio bat lortu nahi bada. Cummins ek (1979) dioen bezala, bakoitzaren kultura eta
|
hizkuntza
mantentzea garrantzitsua da, era berean horrek eragin positiboa duelako bigarren hizkuntza ikasterakoan. Hortaz, integrazio eta kulturen arteko bideak erabili ditugu etorri berriek beren hizkuntza eta kultura galdu gabe, euskara eta euskal kultura beregana ditzaten.
|
|
|
Aipuetan jatorrizko
|
hizkuntza
mantentzea hautatu dut, Marcelaren izatea eta bere hitzak ahalik eta hobekienislatzeko.
|
|
|
Korrika laguntzailea.“Umeak korrika ikusteak asko pozten nau”1 Iristear da 19 Korrika eskualdera. Zein sentimendu pizten dizu euskararen aldeko lasterketak. Gure hizkuntzari eusten saiatzen gara, azken batean aberastasuna baita
|
hizkuntza
mantentzea, nahiz eta askok eta askok ez diguten askorik laguntzen. Aurrera begira ere euskararen alde egiten jarraitu behar dugu Korrika bezalako ekimenak bultzatuz, bestela zail samarra baitaukagu aurrera egitea.
|
|
2016
|
|
|
3 Mehatxupean dauden
|
hizkuntzak
mantentzea/ indarberritzea
|
|
|
3 Mehatxupean dauden
|
hizkuntzak
mantentzea/ indar berritzea.
|
|
|
Hori ezartzeko erak hizkuntza komunitateei" zerbait itzultzeko" jarrera etikoa sustatzen du. Bi aldeak Romaine ren 3 jarreratik hurbil daude, hau da," mehatxupean dauden
|
hizkuntzak
mantentzea/ indarberritzea"; eta hori da hain zuzen galzoriko hizkuntza komunitateetako kide askok eta askok nahi dutena (Grenoble 2009). Normalean, galzorian dauden hizkuntzentzat hezkuntza materialak ez dira hizkuntzaren informazioa biltzeko proiektuen zati izaten (Rice 2010; Mosel 2012), eta zaila da horri bideratutako finantzaketa lortzea.
|
|
|
Bi ekimenmota bereiz ditzakegu:
|
hizkuntza
mantentzea eta hizkuntza biziberritzea. Lehen kasuan, gehienbat, hiztun tradizionalen komunitateei zuzendutako ekintzak biltzen dira (Kanaleko uharteetan), eta bigarrenak, hiztun kopurua handitzeko asmoa du.
|
|
|
helburu horietarako, esan liteke hizkuntzaren" ideia" nahikoa dela balio sinboliko edo bertako markatzat hartzeko. Adibide bat ematearren, aipatu dezaket jaso nuela behin, guerneseyera hitz egiten ez duen, baina
|
hizkuntza
mantentzea eta biziberritzearen alde dagoen pertsona baten postal txartela. Postal horretan, familia zahar baten irudia zegoen, zaldi gurdi batean, zuren gainean paratuta; eta etxez aldatzea zihoazeneko berri ematen zuen, zera esanez:
|
|
|
Egoera horretan, hizkuntzaren informazioa biltzeak premiazko garrantzia du, eta hala, Guernesey-ko funtzionario batek dioen moduan," hizkuntzarentzako hesi" bihurtu da: epe luzerako bilketa da, gaur egun
|
hizkuntza
mantentzeko eta biziberritzeko egiten diren ahaleginek arrakastarik ez badute. Museums Service en eta Yan Marquis en (besteak beste) laguntzari esker, gaur egun guerneseyera erabiltzen den hainbat erabilera eremutako bilketa nabarmena dago.
|
|
|
Ilusioa bai baina dirurik ez daukaten gazteei laguntza emanez gero,
|
hizkuntza
mantenduko da, natura zainduko da, elikagai sanoak ekoitziko dira. Bizitza hobea, lasaiagoa, osasungarriagoa eta naturalagoa bizitzeko lanpostu duinak dauzkaten baserritarrak edukiko genituzke.Baina nork ematen ditu laguntzak?
|
|
2017
|
|
|
Hizkuntza sozializazioa ingurune eleaniztunetan erkidego batean bi hizkuntza edo gehiago izateak haurren hizkuntza gaitasunean eta garapen sozio-kulturalean eragina dauka, berdin dio egoera horren jatorrian dagoen prozesua (ochs & Schieffelin, 2008: 10). zenbait hizkuntza, dialekto, erregistro, edo estilo bertzeen ordez lehenesteak ondorioak ditu
|
hizkuntza
mantentzeari eta ordezkatzeari dagokionez (ibid., 11). ideologia eta hizkuntza zein kultura praktika askotarikoak ezaugarri dituzten erkidegoetan, haur eta helduen bizitza linguistiko eta kulturalak gizarte eta hiztun taldeen arteko" harreman guneetan" gertatzen dira, egonkorrak bezain mugikorrak izaten ahal direnak eta hizkuntza aldaketa edo mintzaira ez atxikitzea ekartzen ahal dutena... Reversing Language Shift (1991) tankerako ahalegin kolektibo bat gizarte mugimenduen analisi esparruaren barne kokatzen ahal da (Fishman, 1991:
|
|
|
(Kaplan eta Baldauf, eta Ricento 1997: 3, in McCarty, 2013: 34). Horrela, batzuek hizkuntza gutxituak biziberritzeko baliatuko duten bitartean, beste batzuek euren
|
hizkuntza
mantentzeko, eta batzuetan beste hizkuntza desagertzeko edo azpiratzeko baliatuko dute. Hizkuntza politika horren helburu eta oinarrietan garrantzia handia du hizkuntza ideologiak (Ricento, 2000: 4), nahiz eta Sonntag (2000: 134) bezalako egileek harreman hau ez duten hain garbi ikusten.
|
|
|
Zaila izan zen
|
hizkuntza
mantentzea. Bai. Praktikatzeko ahalegina egin behar genuen, galdu egingo genuen bestela.
|
|
|
Baina, agian, hauetako bat da bilatzen duten erantzuna: orain arte Euskararen Herriak aro eta egoera berri guztiei egokitzeko izan duen ahalmena, identitatearen oinarria den
|
hizkuntza
mantenduz lortu dena.
|
|
2018
|
|
|
Gainera, modernotasunean sartu dira buru belarri eta gutxi dira, oso gutxi.
|
Hizkuntza
mantentzearen garrantziaz kontzientzia dute. Akulturazioaren mamuei aurre egiteko biderik onena hizkuntza mantentzea baita.
|
|
|
Hizkuntza mantentzearen garrantziaz kontzientzia dute. Akulturazioaren mamuei aurre egiteko biderik onena
|
hizkuntza
mantentzea baita. Esteatita lanpararen sua bizirik mantendu gura dute, kosta ahala kosta.
|
|
2019
|
|
|
Ahal dudan guztietan euskaraz egiten dut. Amak erakutsitako
|
hizkuntza
mantendu egin behar dugu.
|
|
2020
|
|
|
Ardatz nagusia hizkuntzaren dibulgazioa da, baita
|
hizkuntza
mantentzeko lana egitea ere. Horretarako, hainbat ekimen jarri ditugu martxan.
|
|
2021
|
|
|
1 Eskualdeko edo eremu urriko
|
hizkuntzak
mantentzea eta gehiago garatzea.
|
|
|
Ordura arte, Arabako Foru Aldundiaren eta euskal kulturaren arteko harremana folklorikoa besterik ez zen izan; Euskara Zerbitzuaren jaiotzarekin jarrera aktiboa hartu zuen
|
hizkuntzaren
mantentze eta berreskurapenaren arloan. Lehenengo ekimena Aramaion eskolaurrea euskaraz ematea izan zen, gela horretan 31 ikasle hasi ziren, eta hurrengo urtean kopurua bikoiztu zen.
|
|
2022
|
|
|
Ezin eraso guztiak hona ekarri, baina Emakumeen Kontrako Indarkeriaren Aurkako Egunean, Tuterako alkateak emakume* guztienganako egin zuen erasoa aipatu nahiko nuke. Nafarroako Gobernuko egun horretako kartelean euskarazko mezua ezabatu zuen (beste hainbat
|
hizkuntza
mantenduaz) eta erantzun zuen euskaraz dakienak gaztelaniaz ez badaki arazo bat duela. Beraz, Tuterako alkatea emakumeei* esaten ari zen euskaraz bizitzeko eskubiderik ez dutela, baina, era berean, zeharka, migratutako emakumeei* ere mezu argia helarazten ari zen:
|
|
2023
|
|
|
Inprimatzeak tokiko
|
hizkuntzen
mantentzeko aukera ere izan zen. Baina eremu zabalagoetan estandarizatuko ziren hizkuntzen indartzea ere ekarri zuen.
|
|
|
2.2 Bertako
|
hizkuntzak
mantentzeko eta biziberritzeko ahaleginak
|
|
|
Oso gustura sentitzen naiz ikasten, oso hizkuntza abegitsua da. Hona iritsi nintzenean, ikertzen hasi nintzen, eta jakin nuen Kolonbian, Bogotan badela euskara ikasteko eskola, han bizi diren euskaldunek beren
|
hizkuntza
mantendu nahi dute eta. Hemen bizita konturatu naiz, zuen hizkuntza munduan barrena nahi duzuen lekura daramazuela.
|