|
2002
|
|
|
Bizindar objektiboak euskal hizkuntza komunitatearen barne nahiz ingurune osagaien egoera objektiboaren berri ematen digu. Bizindar subjektiboak aldiz, euskal
|
hizkuntza
komunitateko kideek osagai horien egoera objektiboari buruz burutzen duten irakurketa subjektiboaren berri ematen digu.
|
|
|
\ Dimentsio demografikoa: zenbat eta nolakoak dira euskal
|
hizkuntza
komunitateko kideak?
|
|
|
\ Kontrol eta sostengu instituzionalaren dimentsioa: zenbatekoa da euskal
|
hizkuntza
komunitateko kideek herriko erakundeetako hizkuntza portaera kontrolatzeko duten gaitasuna. Zenbatekoa da euskarak eta euskal hizkuntza komunitateak erakunde horietatik jasotzen duten sostengua?
|
|
|
\ Bost. Egoera subjektiboaren berri izanez, euskal
|
hizkuntza
komunitateko kideek euren hizkuntza nahiz komunitatearen egoera objektiboari buruz burutzen duten irakurketa subjektiboaren berri izan nahi dugu.
|
|
2003
|
|
|
Euskalduntzeak, be rriz, bi prozesu batera exijitzen ditu: bat, euskara ikastea, eta bi, euskarara gizartera tzea; euskara ikasten duena
|
hizkuntza
komunitateko kide bihurtzea. Azken urrats hori eman ezean euskalduntzea burutu gabe geratzen dela esan behar dugu.
|
|
2007
|
|
|
Hizkuntza baten —euskararen— berreskurapenak herri ekimenak behar ditu, jakina, baina baita ere lurralde bati loturiko hizkuntz politika sendo bat226 Bukatzeko, eta bestela, ohartarazi dezagun honakoa: euskaldunak —ia guztiak elebidun diren heinean— aldi berean eta nolabait badira, ere, espainol edo frantses
|
hizkuntz
komunitatearen kide, eta errealitate konplexu horrek, egiaz, inplikazio pedagogiko esanguratsuak ditu.
|
|
2008
|
|
|
euskararen hizkuntza komunitatetzat definitzen dena, euskara gaztelera elebidunak diren pertsonek osatuta dago. Pertsona horiek gaztelera erabiltzeko aukera, erabili beharra ere dute beren bizitzako zenbait egoeretan, euskararen aurkako diglosia dela eta1 Horrek gazteleraren
|
hizkuntza
komunitateko kide bihurtzen ditu nahi eta nahi ez. Hartara, euskaraz aritzen den kanala euskaraz dakien populazioaren zatiari soilik zuzentzen zaion bitartean, gazteleraz aritzen dena populazio osoari zuzentzen zaio, euskaldun elebidunak barne.
|
|
2010
|
|
|
Badirudi zenbait kasutan, euskara heldutan ikasi arren, inguru erabat erdaldunetan bizi diren partaideek ez dutela lortu euskararen mundura sartzea, nahikoa euskarazko sareetan parte hartzen ez dutelako. Euskara ikasi arren, atzerritar hizkuntza bat bailitz egiten bada,
|
hizkuntza
komunitateko kide bihurtu gabe, nekez gaindituko da bi munduko egoera.
|
|
|
nahikoa da euskara ikastea bi munduko egoera gainditzeko? behin betiko ondoriorik ezin atera daiteke ikerlarien esku dauden datuetatik, baina badirudi zenbait kasutan, euskara heldutan ikasi arren, inguru erabat erdaldunetan bizi diren partaideek ez dutela lortu euskararen mundura sartzea, nahikoa euskarazko sareetan parte hartzen ez dutelako. euskara ikasi arren, atzerritar hizkuntza bat bailitz egiten bada,
|
hizkuntza
komunitateko kide bihurtu gabe, nekez gaindituko da bi munduko egoera. horregatik, batez ere inguru elebakarretan euskarazko mota guztietako sareak sortzea eta daudenak trinkotzea ezinbestekoa da.
|
|
|
Horrek zera esan nahi du:
|
hizkuntza
komunitatearen kide guztiak —ama hizkuntzaren eraginez— maila berean aurkitzen direla, hau da, elkarrekin espiritualki topatu ahal duten maila berean. Ama hizkuntzaren legearen arabera, bada, gizakiak txiki txikitatik dira sartuak dagokien ama hizkuntzaren ideien munduan, eta hain da irmoa sartze hori, beroriek ideien mundu hori ebidentetzat hartzen dutela.
|
|
|
Hizkuntza komunitatea, ere, gizakiaren berezko indar linguistikoaren ondorio bat da, zein beharrezkoa eta guztiz baliozkoa den. Gizakiaren hizkuntza indarraren esentziatik, batetik,
|
hizkuntza
komunitatearen kideen arteko lotura mota zehaztu daiteke: natura eta boterea ezin daitezke horretan erabakigarriak izan; aldiz, hizkuntza komunitatea, batetik, hizkuntza indarraren garapenaren elkargunea da, eta horrela, bestetik, giza izakiaren oinarrizko baldintza espiritual batekiko lotura.
|
|
2011
|
|
|
Ikerketa honen ekarpen metodologikotekniko garrantzitsuena izan zen, munduko hizkuntzen egoera ezagutzeko galdera irekiz osatutako mundu mailako galdeketa bat egin zela. Ikerketa aitzindaria izan zen, Euskal Herrian zein mundu mailan,
|
hizkuntza
komunitateetako kideei zein ikerlariei, inolako mugarik gabe, euren hizkuntzen egoerari eta bilakaerari buruz nahi zutena idazteko aukera ematen zitzaielako.
|
|
2012
|
|
|
Globalizazio honi glokalizazioarekin egin dakioke aurre. hau da, globalizazio ia ezinbestekoari lokaltasuna, bertakotasuna, hurbiltasuna erantsi ahal zaio. erantsi behar zaio. Baina horretarako, glokal pentsatzeko, ezinbestekoa da komunitatea beren buruaren jabe izatea, edo behintzat horrela sentitzea. ezinbestekoa da trinkotzea, indartzea, etorkizuna dagoela sumatzea. ezinbestekoa da
|
hizkuntz
komunitatearen gainerako kideekin zerbait partekatzeko dagoela sentitzea.
|
|
|
II. Eremu geografiko txiki batean historikoki beste
|
hizkuntza
komunitateetako kideez inguraturik kokaturik daudenak;
|
|
|
II. Antzeko historikotasuna duten beste
|
hizkuntza
komunitateetako kideekin batera partekatzen duten eremu geografikoan finkatuta daudenak.
|
|
2013
|
|
|
Are gehiago, aspaldi ez dela Lorea Agirrek Argia n zioen bezala: «Euskaraz zuzenduta gonbidapena luzatzen ari natzaio,
|
hizkuntz
komunitateko kide nahi dudalako».
|
|
|
Pertsona horiek, erdara erabiltzeko aukera ez eze, erabili beharra ere badute beren bizitzako zenbait egoeretan, euskararen aurkako diglosia dela eta (Ferguson 1959). Horrek erdaren
|
hizkuntza
komunitateko kide bihurtzen ditu nahi eta nahi ez. Beraz, ez daude komunitate linguistiko bi, bata bestearen ezberdina.
|
|
2016
|
|
|
Hori ezartzeko erak hizkuntza komunitateei" zerbait itzultzeko" jarrera etikoa sustatzen du. Bi aldeak Romaine ren 3 jarreratik hurbil daude, hau da," mehatxupean dauden hizkuntzak mantentzea/ indarberritzea"; eta hori da hain zuzen galzoriko
|
hizkuntza
komunitateetako kide askok eta askok nahi dutena (Grenoble 2009). Normalean, galzorian dauden hizkuntzentzat hezkuntza materialak ez dira hizkuntzaren informazioa biltzeko proiektuen zati izaten (Rice 2010; Mosel 2012), eta zaila da horri bideratutako finantzaketa lortzea.
|
|
2019
|
|
|
...ulertzeko aldaketa horrekin batera, hppak antzemateko modu berria ere agertu zen. portaerak aldatzeko helburuan goitik beheranzko politikek huts egiten zuten neurrian, arreta handiagoa jarri zen tokian tokiko eragileengan, halakoak behetik goranzko politika egile gisa ulertuz. hasi zen onartzen hppren izaera eta emaitzak, politikarien eta adituen ekarpenen eskutik ez ezik, irakasleen, ikasleen eta
|
hizkuntza
komunitateko kideen eguneroko jardunaren bitartez ere gauzatzen direla (Lane, Costa, de korne, 2018: 13, 14).
|
|
|
...o laurogeiko hamarkada baino lehenago burutu ziren euskararen aldeko ekimen herritarrak ez zuten hpp etiketa pean kokatzerik izan. urte batzuk geroago, gizarte eragileak behetik goranzko politika egiletzat hartzearekin batera, hppren adierak interpretazio malguagorako aukera eskuratu zuen. definizio berritu horren arabera, hppak politikarien eta adituen ekarpenean ez ezik, irakasleen, ikasleen eta
|
hizkuntza
komunitateko kideen eguneroko jardunean ere gauzatzen dira. horrela ulertuta, gaur egun euskalgintza esaten diogun mugimenduko eragileek ere hartzen dute parte hpp delako horretan. horren ondorioz, euskara biziberritzeko ahaleginak, euskalgintza sozialekoak izan zein instituzionalekoakizan, hpptzat har daitezke.
|
|
2023
|
|
|
Azkenik, herriko zenbait pertsona ere aipatzea komeni da, hala nola, okina, auzokoak edo gurasoen lagunak. Horiek guztiak Orioko gazteen
|
hizkuntza
komunitateko kide dira (eta baten batek ere horrela aurkeztu ditu galdetegietan eta elkarrizketetan).
|