|
2005
|
|
|
Hiru helburu bete nahi ditu atzerrian Behatokiak: Euskal Herrian hizkuntza eskubideak zertan diren azaltzea, Behatokia nazioartean erreferente bihurtzea eta nazioarteko aditu eta erakundeekin
|
hizkuntza
komunitate gutxituen sarea edo kontseilua sortzea.
|
|
2006
|
|
|
Kasu honetan, aukera berbera izatea gaztelaniaz eta euskaraz. Gizakia ohitura beti berdineko animalia izaki,
|
hizkuntza
komunitate gutxituko gizakiak ohitura aldatzeko gaitasuna landu omen du.
|
|
2009
|
|
|
Konplexua izan da beti partikularraren eta unibertsalaren arteko dialektika, eta are konplexuagoa ausaz
|
hizkuntza
komunitate gutxituen kasuan. Horregatik beharbada, gisa honetan mintzo zen Lizardi" Parisko txolarrea" olerkian duela mende bat inguru (2000:
|
|
|
Badago hor, bistan denez, kosmopolitismo errogabearen kritika zuzen bat, baina antzeman daiteke, era berean, kanpora zabaldu nahi eta ezin bat, mundu zabalera egokitu ezin bat. Kinka historiko beretsuan (Lizardik ez bezala, 1936ko gerra aurreko euskal letren pizkundea ezaguKonplexua izan da beti partikularraren eta unibertsalaren arteko dialektika, eta are konplexuagoa ausaz
|
hizkuntza
komunitate gutxituen kasuan.
|
|
2012
|
|
|
Hortaz, ikerlanak galdera honi erantzun nahi dio: zertan datza Iruritako euskararen belaunez belauneko jarraipenaren sendotzea, bertze hainbat
|
hizkuntza
komunitate gutxituk ezin berma dezaketena?
|
|
|
Berrogei urteotan euskararen egoera (hizkuntzaren estatusa, euskarazko irakaskuntza...) moldatu duten aldaketa handiak gertatu dira baina horiekin batera —eta ikerketa honetarako interesgarriena dena— iruritarren belaunaldi bat izan da deliberatu duena bere seme alabak euskaraz haztea, nahiz eta mintzaira hori guraso horien gehienen lehen hizkuntza ez izan. hortaz, ikerlanak galdera honi erantzun nahi dio: zertan datza Iruritako euskararen belaunez belauneko jarraipenaren sendotzea, bertze hainbat
|
hizkuntza
komunitate gutxituk ezin berma dezaketena?
|
|
|
Euskaldunok Euskal Herrian
|
hizkuntza
komunitate gutxitua osatzen dugu. Horrenbestez, gure nortasunaren ezaugarriak euskalduntasunetik eta txikitasunetik eratortzen dira.
|
|
2015
|
|
|
Euskal Herrian, beste
|
hizkuntza
komunitate gutxitu askotan moduan, egoera soziolinguistiko berezia bizi dugu: horren lekuko dira, esate baterako, gure komunitateak daukan euskaldun zahar alfabetatu gabeen kopuru altua eta baita jatorrizkotzeke (beti ere Txepetxek berba horri damaion zentzuan) dagoen euskaldun berri andana ere.
|
|
|
Aukeren artean honako hau azpimarratzen du Siguanek: teknologia berriei esker,
|
hizkuntza
komunitate gutxituetako diasporetako kideek ere jatorrizko hizkuntzakomunitatearekin harremanetan jarrai dezaketela. Txikiei konpaktaziorako aukera berria eskaintzen diela Internetek, alegia (aurreratxoago aipatuko dugun Arrosa irratsaioen trukatzerako zentroa bera, berbarako, Euskal Herriko irrati libreen arteko Interneteko eztabaidagune batetik sorturiko errealitatea da).
|
|
|
Horrez gain, beste uste/ susmo bat ere bageneukan: prentsa elebidun diglosikoak ez ziola ahalbidetzen
|
hizkuntza
komunitate gutxituari beharrezko dituen funtzio guztiak (informazioaz jabetzea eta hura deskodetzea, kasu honetan) modu egokian asetzea, eredu horretan hizkuntza gutxitua hankamotz geratzen zelako, beti hizkuntza inbaditzailearen menpe, haren makuluaren eta haren gidaritzaren beharrean. Arrisku nagusi bi genekuskien horri loturik:
|
|
|
UPV/EHUko giza eta gizarte zientzietako akademikoen ustetan, beren ekarpen intelektualak zentzua hartzen du ez soilik ekarpen hori hizkuntza gutxituan ere komunikatu diezaioketelako erreferentziazko gizarteari (beste hizkuntzetan egiten den aldi berean), baizik eta beren jakintza berezituen bitartez legitimitatezko argudioz hornitzen dituztelako hizkuntzen arteko kontaktuzko egoeretan garatzen diren borroka sinbolikoak, hizkuntza gutxituaren estatusean eta prestigioan eragina dutenak. Horregatik, akademiko horien beherakada unibertsitate egituretan tokiko gizartearen interesei lotutako produkzio akademikoaren gainbehera ere bada, neurri batean, eta, horrenbestez,
|
hizkuntza
komunitate gutxituarekiko betebeharrak eta konpromisoak dituen lanbide eredu batena ere.
|
|
2016
|
|
|
Edonola ere, Fishmanek (2001: 473 in McMonagle, 2012 6) esana da
|
hizkuntza
komunitate gutxitu batek bere gainbehera prozesua areagotuko duela ez badio, teknologia berrien iraultza horri, aurre hartzen.
|
|
|
Premia honen argitan,
|
hizkuntza
komunitate gutxitu zenbaitek (kataluniarrek, bretoiek, galestarrek eta abar), eta beste zenbait erakunde eta ekimenek(. bcn,. army,. online etab.) euren domeinu propioa sortu dute,. com eta. org bezalako domeinuak balioa galdu dutelakoan eta besteengandik bereizteak onura gehiago dakartzalakoan.
|
|
2019
|
|
|
Munduko oligopolioen gero eta indar eta irismen handiagoa batetik, eta estatu espainiarrak eta frantsesak alor honetan uzten ari diren maniobrabilitate tarte gero eta estuagoa bestetik, urjentziazkoa da urrats azkarrak eta sendoak ematea edukiak sortu eta banatzeko esparruan. Kanpotik datozen edukiei eta eskaintzei hizkuntza erabilera kuotak jartzeko modurik ez dugun bitartean, aliantzak garatu ditugu beste
|
hizkuntza
komunitate gutxituekin eta Europa iparraldeko estatu txiki ertainekin, aniztasun linguistikoa defendatze eta bermatze aldera.
|
|
|
Eta gogo hori funtsezkoa izango da hurrengo belaunaldietan, non jada ez den guraso elebakarrik izango eta, egokituko zaizkien era guztietako baldintzen arabera, belaunaldi eta hiztun bakoitzak erabakiko duen euskara transmititu ala ez, hizkuntza erabili ala ez, eta zenbat, nola eta norekin erabili. Euskal Herrian, eta mundu zabaleko
|
hizkuntza
komunitate gutxitu guztietan.
|
|
|
eta. Kanpoko eta bertoko? ataletan, azken bi hamarkadetan heldu zaizkigun etorkinen bizipenak eta testigantzak bildu nahi izan genituen, migrazioaren eta aniztasunaren gaiek Europa osoa ukitzen duten fenomenoak izan arren, gurea bezalako
|
hizkuntza
komunitate gutxitu batean, hizkuntza hegemonikoen kasuan planteatzen ez dituzten kezkak eta arazoak sortzen baitituzte. Eta baita ilusio eta aukera berriak ere!
|
|
2021
|
|
|
Halere, aurrerago ikusiko dugun bezala, estutuetan agertzen denaz haratago bada ELEN sareak bere buruari jarritako bi funtzio garrantzitsuago: nazioarteko instituzioetan
|
hizkuntza
komunitate gutxituek pairatzen dituzten bidegabekeriak salatzea, eta proposamen politiko zehatzak egitea.
|
|
|
Aitzitik, Kontseiluak askotan jardun du ELENeko ordezkari gisa nazioarteko foroetan, eta orduan Euskal Herrian bezala, bazkide guztien izenean egiten ditu ekarpenak. Horietan, beraz, egun nazioartean
|
hizkuntza
komunitate gutxituen eskubideen bermerako ezarrita dagoen markoa desegokia dela salatzen du Kontseiluak, bai eta berdintasuna, kohesioa eta justizia bermatzeko nazioartean egin liratekeen urratsak mahai gaineratu ere.
|
|
2023
|
|
|
Barne gatazka
|
hizkuntza
komunitate gutxituetako hiztunen ezaugarri komuna da. Rodriguez Carnotak Galiziako gazteen kasua aztertu du eta honela dio:
|
|
|
Atxikimendu ona eta erabilera ohikoa duten ikasleen kasuan, esaterako, beste eskualde batzuetako gazte euskaldunekin mintzatzen hasteko ziurtasunik eza eta urduritasuna jaso ziren ikerketan. Seguru sentitzen diren eskualdetik ateratzean, haiek ere
|
hizkuntza
komunitate gutxituko hiztunek ohikoa duten estres linguistikoa jasaten dute.
|