|
2004
|
|
|
Gorrek zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak izanen dituzte justizia auzitegietan.
|
|
|
Entzumen ezgaitasuna duten pertsonek zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak izango dituzte justizia auzitegi batean agertzen diren bakoitzean, Botere Judizialaren Lege Organikoak ezartzen duenaren arabera, Prozedura Zibil eta Kriminaleko legeetan sartutako erreformen ondoren. Gorrek, orain arte, komunikazio oztopo handiak zituzten justizia eskuratzeko orduan, legeak ez baitzien aitortzen auzitegietan interprete zerbitzuak erabiltzeko eskubidea.
|
|
|
Gorrek, orain arte, komunikazio oztopo handiak zituzten justizia eskuratzeko orduan, legeak ez baitzien aitortzen auzitegietan interprete zerbitzuak erabiltzeko eskubidea. Espainiako zeinu
|
hizkuntzako
interpretea emateko edo ez emateko erabakia “areto bakoitzaren irizpideen arabera geratzen zen, eta, beraz, epaileak eskaera horri jaramonik ez egitea eta idatziz aitortzera behartzea erabaki dezake”, Espainiako Gorren Konfederazio Nazionalak (CNSE) azaldu duenez. Antolaketa horretarako, ezgaitasun hori duten herritarren “babes juridikorik eza eta benetako bereizkeria mendeetan hausten duen lorpen garrantzitsua” da neurria.
|
|
2007
|
|
|
Komunikazioei dagokienez, inbertsioak egingo dira Telefono Gorren Bitartekaritza Zentroa mantentzeko. Zentro horrek 1.663.000 emanaldi egingo ditu hurrengo hirurtekoan, eta zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak administrazio publikoekiko harremanetan egon daitezen lagunduko da, azpitituluak eta audiodeskribapena bultzatuz. Horretarako, guztira 40.800 emanaldi aurreikusten dira.
|
|
|
Hiriko autobusak nota ona («ona») lortu zuen entzumen ezgaitasuna duten erabiltzaileentzat egokitzeko bidean, eta erdipurdiko «onargarri» bihurtu zen hiriaren erdiguneaz ari garenean. Nolanahi ere, herritar gorren beharretarako egokitze gabezia handienak udaletan eta osasun zentroetan gertatu ziren, eta erabateko suspentsoa merezi izan zuten (aringarririk gabeko «gaitz» bat) zeinu
|
hizkuntzako
interprete profesionalik ez zegoelako eta informazioa ikusteko sistemarik ez zegoelako. Informazio gehiago:
|
|
2008
|
|
|
Bulego hauetan jendeari begira lan egiten duten funtzionarioei dagokienez, elkarrizketa hasi aurretik identifikatu egingo dira; azalpen argiak emango dituzte, erabiltzaileak mezua ulertu duela ziurtatuz; modu geldoan hitz egingo dute, eta, beharrezkoa bada, idazketara edo keinuetara joko dute ulertzeko. Gainera, zeinu
|
hizkuntzaren
interpretea izaten saiatu dute.
|
|
2009
|
|
|
Entzuteko ezgaitasuna duten pertsonak: talde mugatuentzako bisitak, zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak (ILSE) eta anplifikadorea duten gidak lagun. Madrilgo Erkidegoko Pertsona Gorren Federazioarekin (FESORCAM) lankidetzan egiten dira.
|
|
|
Zeinu
|
hizkuntzako
interpreterik eta bestelako mekanismorik ez dagoenez, ezinezkoa da eguneroko gestio batzuk egitea.
|
|
2010
|
|
|
Zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak, laguntza ezinbestekoa bezain eskasa
|
|
|
Petteri Sulonen Maiz egiten den aldarrikapena da: jardunean dauden zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak ez dira aski. Profesional batzuk prestatuta daude, baina ez dute kontraturik.
|
|
|
Arauak beharrezkoak dira aldaketak ezartzeko, baina sustatu egin behar dira. Funtsezko alderdietako bat zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak kontratatzea da, pertsona gorren beharrei erantzuteko eguneroko bizitzako hainbat esparrutan. Hala ere, CNSEren datuen arabera, azken bi urteotan jardunean dauden profesionalen kopurua murriztu egin da.
|
|
|
Interprete eskasia dela eta, ezin da banku batera, medikura edo eguneroko bizitzako beste kudeaketa batzuetara joan. Galizian, Galiziako Gorren Elkarteen Federazioak (FAXPG) Espainiako Zeinu
|
Hizkuntzako
Interpreteen Zerbitzua eta Pertsona Gor Itsuentzako Gida Interpreteen Zerbitzua (SILSE GI) ditu, baina kontratazio kopurua ere ez da nahikoa, aurrekonturik ez dagoelako. Interprete askok gorren erakundeetan lan egiten dute.
|
|
|
“Legea kalearen errealitatean islatu behar da”, dio CNSEk. Irailaren 27an, Pertsona Gorren Nazioarteko Eguna zela eta, Konfederazio hori osatzen duten federazioek eta elkarteek manifestu bat egin zuten, eta bertan gogorarazi zuten Pertsona Ezinduen Eskubideei buruzko NBEren Nazioarteko Konbentzioak zeinu hizkuntza erabiltzeko eskubidea bermatzen duela eta “bizitza publikoan zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak edukitzeko beharra eskatzen du”, pertsonen irisgarritasuna ziurtatzeko. Gainera, Espainiako Zeinu Hizkuntzaren Hizkuntza Normalkuntzarako Zentroa sortzea eskatu zuten, “aberastasunaren eta hizkuntza eta kultura aniztasunaren alde lan egiteko aukera emango duelako”, eta arau bidezko garapena aldarrikatu zuten, gutxieneko baldintzak ezarriko dituena zeinu espainierazko eta katalanezko hizkuntzak ikastetxeetan ikasi, ezagutu eta erabiltzeko, “eta elebi kulturalaren aukera bultzatuko duena, ikasle gorren eta haien familien aukera erreal gisa”.
|
|
|
FESOCA erakundearen kalkuluen arabera, hizkuntza horrek 25.000 erabiltzaile inguru ditu. Horietatik 12.000 pertsona gorrak dira eta gainerakoak entzuleak dira, familiakoak, zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak, pertsona gorrak (logopedak, hezitzaileak) edo hizkuntza hori ikasi nahi duten pertsonak. Zeinu hizkuntza ez da unibertsala, planetako hainbat tokitan eta baita autonomia erkidego batzuetan ere desberdina da.
|
|
2011
|
|
|
Brailleko informazio gutxi izatea eta zeinu
|
hizkuntzako
interprete profesionalik ez izatea dira oztopo nagusiak ikusmen eta entzumen urritasuna dutenentzat.
|
|
|
Bisitatutako udal bakar batek ere ez zuen kolore eta egitura desberdineko norabide zerrendarik, ez eta ateak, hormak eta zoruak ere, kolore egiaztatukoak ziren ikusmen urriko pertsonentzat (azken hori A Coruñan, Bilbon, Cadizen, Granadan, Malagan eta Murtzian bakarrik betetzen zen). Nola erroldatu jakiteko informazioa eskatzean, entzumen urritasuna izan zuen traba gehien hiri guztietan. Batez ere, zeinu
|
hizkuntzako
interprete profesionalik ez zegoelako: A Coruñan, Cadizen, Kordoban, Malagan eta Valladoliden bakarrik eskaintzen zuten (Granadan, administrariek ez zekiten existitu ala ez).
|
|
|
Komunikatzeko orduan arazo gehien izan zituzten pertsonak entzumen minusbaliatuak izan ziren: Malagan bakarrik jakinarazi zen zeinu
|
hizkuntzako
interprete profesionalaren zerbitzua zegoela, nahiz eta berehala ez eskaini. Horren ondorioz, pertsona idatziz eta keinuen bidez komunikatu behar izan zen, nahiz eta komunikazioa asko zailtzen zen.
|
|
|
Hala ere, estazioko langileek itsuari emandako arreta egokia izan zen kasu guztietan, Donostian, Madrilen, Zaragozan eta Alacanten izan ezik, non informazio mahaiko pertsona itsua laguntzen zuen teknikariari zuzentzen baitzitzaion beti, informazioa eskatu zion horren ordez. Bestalde, entzumen ezgaitasuna duen pertsona batentzat arazorik handiena zeinu
|
hizkuntzako
interprete profesionalik ez izatea da: zerbitzu hori Bartzelona, Madril, Valladolid, Kordoba, Oviedo, Iruñea eta Malagako estazioek bakarrik zuten.
|
|
2013
|
|
|
Almerian, hotel batek uko egin zion beste talde bati izan ere, «hoteleko gainerako bezeroak gogaitu ditzakete». Zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak. Concha Díazek adierazi du eguneroko lanean ez egoteak komunikatzeko, hezkuntzarako, informaziorako, lanerako, prestakuntzarako, justiziarako edo osasunerako eskubidea urratzea dakarrela.
|
|
2014
|
|
|
Google Play Ehun zinematik gora, antzokiak, liburutegiak, museoak, naturguneak, aztarnategi arkeologikoak eta esparru historikoak zeinu hizkuntzan eta gaztelaniaz informazioa ematea. Hau da SIGNArten edukia, gure herrialdeko kultura eremuetan oinarritutako app bat, zeinu
|
hizkuntzako
interprete zerbitzua, signo gidak, begizta magnetikoa, azpitituluak edo ikusmen larrialdiko zerbitzuak eskaintzen dituena, besteak beste. CNSE Fundazioak sortu eta Hezkuntza, Kultura eta Kirol Ministerioak finantzatua, pertsona gorrek hiri bakoitzeko espazio kultural irisgarriak aurki ditzaten, bai bizi diren lekuetan, bai bisitan doazenean, dago pentsatua.
|
|
2015
|
|
|
Beharrak ez datoz bat baliabideekin, eta ez zuten utzi nahi agerian jartzen. Ikasle gorrek zeinu
|
hizkuntzaren
interpreteak eskatu dituzte klaseei eta laguntza teknikoei jarraitzeko Besteak beste, ikasle horiek zeinu hizkuntzako interpreteak eskatzen dituzte eskolei jarraitu ahal izateko. Gaur egun, ikastetxeek ez dute betebehar hori, hizkuntzak ikastea ez baita araututako prestakuntza.
|
|
|
Beharrak ez datoz bat baliabideekin, eta ez zuten utzi nahi agerian jartzen. Ikasle gorrek zeinu hizkuntzaren interpreteak eskatu dituzte klaseei eta laguntza teknikoei jarraitzeko Besteak beste, ikasle horiek zeinu
|
hizkuntzako
interpreteak eskatzen dituzte eskolei jarraitu ahal izateko. Gaur egun, ikastetxeek ez dute betebehar hori, hizkuntzak ikastea ez baita araututako prestakuntza.
|