|
2004
|
|
|
Euskaldun berriak euskara erabiliko du honetarako edo hartarako mamua agertzen zaionean. Baina elebitasun horren pareko kultura bitasunik gabe dagoenez,
|
hizkuntza
horren gizarte munduaren erreferentzialtasunik ez duenez, onenean, laino artetik ateratzen zaizkion lagun eta leku batzuk lotuko ditu euskararekin. Elebitasuna, egoera diglosikoaren egituran bizi duenak, isil gordean ezkutuka dabilen mamuaren gisa bizi du.
|
|
2008
|
|
|
Haren diskurtsoa kritikoa da, hizkuntzaberdintasuna onartuz berdintasunari buruzko diskurtso guztiak bezala, baina baita dauden aukeren arteko berdintasunaren inguruan ere, hau da, ekologiaren babesaren ikuspegitik fokakumeak ehizatzea benetan debekatu badaiteke ere, ezin da, noski, L. J. Calvetek dioen bezala," jendeari hizkuntzaz aldatzea debekatu" (Calvet 2000: 55). kuntza horren erabilera publikorako gutxieneko aukerak,
|
hizkuntza
horrek gizarte presentzia eta oinarrizko ospea izango duela bermatuz; hortik aurrera, hiztunek edo hiztun izan daitezkeenek ziurtasun handiagoz eta jakinaren gainean bideratu ahal izango dituzte beren aukerak; orduan, hizkuntzak sinbolotzat edota kultura erreferentziatzat hartu lirateke, komunikazio hizkuntzatzat baino gehiago. Gero horrela ohartarazi zuten Kataluniako hizkuntza politikarekiko eragile kritiko batzuek (Bañeres & Roman� 1994:
|
|
|
Proposatutako esku hartzea jokabidearen azterketaren eredu zientifikoetan oinarritzen da, jokabideak nola sortu diren eta jokabide horiei zergatik eusten zaien ulertzeko. Helburua" gizarte elkarreraginetan euskaraz hitz egiteko" jokabidea izateko aukerak areagotzea denez,
|
hizkuntza
horri gizarte erabilera emanez ongizate eta gogobetetze handiago izateko baliabideak ikas ditzakegu.
|
|
2009
|
|
|
Hizkuntza osagai garrantzitsua da inondik ere talde jakin batekin identifikatzeko: hori hala izanik, hizkuntza jakin batekiko jokabidea asko alda daiteke
|
hizkuntza
horrek gizarteko esparruetan —hezkuntzan, lanean, lagunartean, familian, aisialdian... — duen eginkizunaren arabera.
|
|
2011
|
|
|
etxabakoitzen ni!..." ondoren aztertzen genuen auzo izenek zer esan nahi duten, euskaraz daudela ohartarazteko. eta esaten nien: " –hau guztia erdaldunek ezin dute ulertu"" –Atx!, egia da!" hori da hizkuntzaren inguruan motibatzea. kontuan izan behar da gainera, oso zaila dela motibapena
|
hizkuntza
hori gizartean ez ezinbestekoa baldin bada.
|
|
2012
|
|
|
Barakaldoko kasuan, erabilera datuetan islatzen den bezala, gaztelania da nagusi, botere egoeran dagoela esan daiteke. euskara, berriz, menpeko hizkuntza da, ez du apenas funtziorik betetzen. hizkuntza baten osasunak, maiz,
|
hizkuntza
horrek gizartean duen kokapenarekin zerikusia du. Beraz, euskarari inolako funtziorik edo legitimitaterik aitortzen ez bazaio, nekez egongo da osasuntsu.
|
|
|
Pertsuasio iturriek egiten duten edo egin dezaketen euskararen erabilera pertsuasiboa dugu hemen aztergai, eta horrek badu harremana hizkuntzaren erabilera partikularrarekin. Euskarak pertsuasio eraginkortasuna areagotzeko ahala baldin badu, ordea,
|
hizkuntza
horrek gizartean duen toki eta kontsiderazioagatik eta bertako herritarrek haren inguruan dituzten aktitudeengatik izango da, eta horrek hizkuntza entitate sozial gisa kontsideratzea eskatzen du nahitaez.
|
|
|
Euskarak pertsuasio eraginkortasuna areagotzeko ahala baldin badu,
|
hizkuntza
horrek gizartean duen toki eta kontsiderazioagatik eta bertako herritarrek haren inguruan dituzten aktitudeengatik izango da, eta horrek hizkuntza entitate sozial gisa kontsideratzea eskatzen du nahitaez.
|
|
2017
|
|
|
Testuinguru batean hizkuntza bakoitzaren hiztun kopuruak garrantzia duen arren, handiagoa da hiztunen nolakotasunaren eragina. Zenbat eta aberastasun, botere eta ohore gehiago izan, orduan eta garrantzi handiagoa izango du
|
hizkuntza
horrek gizartean.
|
|
|
Mackey ren esanetan, testuinguru batean hizkuntza bakoitzaren hiztun kopuruak garrantzia duen arren, handiagoa da hiztunen nolakotasunaren eragina. zenbat eta aberastasun, botere eta ohore gehiago izan, orduan eta garrantzi handiagoa izango du
|
hizkuntza
horrek gizartean (larrañaga, 1995). gizarte orotan, beraz, hizkuntza bakoitzak bere estatus edo egoera bereizgarria du. hiztunek hizkuntza bakoitzarekiko duten portaera, horren indarraren eta erakargarritasunaren araberakoa izango da (Mackey, 1989).
|
|
2019
|
|
|
Mingainaren kasuan, esaterako, ematen du herrikoia izatean baino gehiago tabuak ukitzen duen gorputz zatia izatean dagoela aldakortasun horren arrazoia. Dena den, hizkuntza baten barruan hitzek modu ezberdinean jokatzen dutela sumatzen denean, hau da, batzuek erregela finkoei hurbiletik jarraitzen dietela eta beste batzuek aurrekoek markatutako erregulartasunetik ihes egiten dutela, orduan pentsa daiteke
|
hizkuntza
horretan gizarteak nolabait baldintzaturiko bi kanal edo lekto egon direla. Agian halako egoera bat genuke onartu, baldin eta lat. voluntate tik eusk. borondate ra daraman bilakabidea eta Lakarraren ustez lat. lacrima tik eusk. negar era daramana uztartu nahiko bagenitu.
|