|
|
pbilbao@kontseilua.org ezer baino lehen bat aldizkariari zorionak eman beharra dago. hogei urtez geure hizkuntza komunitatearentzat erreferente bihurtu zaigu soziolinguistika aldizkaria. euskal herriko zein kanpoko ekarpenak, monografikoak, azterketak, eta abar eskura jarri dizkigu aldizkariak. zoriontzekoa, bai, hogei urteko ibilbidea eginik, baina beste hainbat urtez aurrera egiteko eskaera ere egin behar zaio; bat aldizkaria behar dugulako. horrela, 20 urteurrena dela-eta, azken hogei urteotan europan hizkuntzetan izandako mugimenduen argazkia egiteko eskaera helarazita, oso ariketa zaila zela uste nuen; izan ere, hogei urte hizkuntzen bizitzan ezer ez bada ere, egia da azken hogei urteotan estatuak Europa berria eraikitzen ari diren honetan, hizkuntzak ere tartean egon direla. ez da erraza europan zenbat hizkuntza bizi diren adieraztea, ez eta europan zein hizkuntza mintzo diren ere. adibide bat jartzearren, iturri batzuen arabera, europako batasunean 125 hizkuntzatik gora erabiltzen dira, horietako asko azken hamarkadetan izandako migrazio mugimenduen ondorioz sartuak. berezko hizkuntza komunitateei dagokienez, 60 inguru direla esan ohi da. horrekin batera, azken hogei urteotan estatu berriak sortu dira europan, eta horrek hizkuntza politika berriak ezartzesoziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain az gain, hizkuntzen estatusetan ere eragina izan du. garai batean estatuko hizkuntza nagusia zirenak, egun gutxiengotzat hartzeko eskatzen diote europari. Finean, inposizio hizkuntza izateari utzi diotenean ohartu dira
|
hizkuntza
handiak ezartzen duten inposizioez. aurreKo mugimenduaK gutxiengoen hizkuntzen direlakoen bilakaera historikoa egingo badugu, zenbait egilek XVii. mendera1 eramaten gaituzte, hain zuzen ere, westfaliako biltzarreko itunera, non gutxiengo erlijiosoen babesa aitortu baitzen. aro Modernoak hizkuntzen bilakaeran garrantzia hartuko zuten elementuak ekarri zituen: erresumen egonkortzea, erreforma eta inprentaren asmakuntza. erresumak egonkortzean hizkuntza batzuk besteen aurrean indartu ziren; erromako katolizismoaren eta ortodoxoaren arteko zismak eliza nazionalen sarrera eragin zuen, eta inprentak literatura guztiaren hedapena ahalbidetu zuen. hainbat egilek adierazi izan dute aro Modernotik aurrera bi jarrera izan dela hizkuntzei dagokienez. batetik, erreforma luteranoak zuzendua, non kristauak hizkuntza berdintasunetik hartzen baitziren eta bestea estatuko hizkuntzen inposizioan oinarrituta, latina eta estatuetako berezko beste hizkuntzak b aztertuz. adibide gisa ingalaterrako eta galesko batasun ituna har dezakegu, zeinaren arabera erresuma hizkuntza ofiziala ingelesa izango baitzen, edota Felipe V.ak aldarrikatutako planta berriko dekretua, zeinek katalanaren erabilera ofiziala baztertu baitzuen.
|