|
2009
|
|
|
Metayetek, aldiz, formak alde batera utzita, garrantzitsuena mamia dela ihardetsi zien. Haren iritziz,
|
hizkuntza
gutxituen garapenak ez du trabarik egun, eta aski dira horien erabilpena sustatzeko ekimen bakan batzuk.
|
|
2011
|
|
|
219). Izan ere, horrek
|
hizkuntza
gutxituen garapena ekar lezake, eskolan hizkuntza erabiltzeak hizkuntza esparru sozial berri batean txertatzea dakarrelako, eta, orobat, hizkuntza horrekiko jarrera positiboak sorrarazi ditzakeelako. Hain juxtu, hurrengo lekukotza honek erakusten duena saihesten lagun lezake hizkuntza gutxitu bat eskolan erabiltzeak:
|
|
|
Esaterako, aurreko atalean aipatu dugun submertsio edo azpiratze ereduetan haurrak bere komunitateko hizkuntza alde batera utzi eta hizkuntza nagusia ikastea bultzatzen da. Baina badira bestelako programak ere, mantentze ereduak edo murgilketa ereduak adibidez, zeinek
|
hizkuntza
gutxituen garapena bideratzeko aukera gehiago ematen baitute. Hizkuntza gutxituen didaktikaz ere ohartxo batzuk egingo ditugu, eta azkenik, ondorio orokor modura, eskolak hizkuntza gutxituak indarberritzeko orduan izan ditzakeen indarguneak eta ahulguneak aipatuko ditugu.
|
|
|
Eredu nagusien aurkezpena egin nahi dugu, bakoitzaren ezaugarri funtsezkoenak azalduz. Ikusiko dugunez, eredu batzuek
|
hizkuntza
gutxituen garapena bilatzen dute, baina beste batzuek ez.
|
|
2015
|
|
|
Europa osoan zehar hizkuntza komunitateak euren berezko hizkuntzetan bizi ahal izateko antolatu dira. Ehunka dira
|
hizkuntza
gutxituen garapenean, hainbat eremutatik, lan egiten duten gizarte erakundeak. Proiektu honek horien bil gune izan nahi du, Europako gizarte zibilak hizkuntza aniztasunaren garapenerako proposamena gauzatzean lidergoa izan dezan.
|
|
2018
|
|
|
• Udalerri batean
|
hizkuntza
gutxituaren garapenean eragiten duten faktoreak identifikatzea.
|
|
2019
|
|
|
Zaila da langa orokor bat ezartzea hizkuntza gutxituen egoerak hain ezberdinak izanda. Argi dago gutxieneko baliabide batzuk beharrezkoak direla hizkuntza gutxituen Ikt garapena bermatzeko, baina ezin da esan X baliabide dituen edozein hizkuntza gutxituk Ikten onurak jasoko dituela. taulak
|
hizkuntza
gutxituen garapenean eragina duten Ikt baliabideak nolakoak diren aztertzeko balio du, eta, beraz, langa ezartzea hizkuntza bakoitza aztertzen duenari dagokio; nik neuk aztertuko dut euskararen Ikt egoera taulari jarraiki hizkuntza langaren gainetik dagoen jakiteko. etor gaitezen laneko adibide nagusira: Iktek euskararen suspertzearen alde egin al dute?
|
|
2020
|
|
|
Lehen kontsiderazio gisa, interesgarria litzateke ikusmira zertxobait igo eta, nazioartean azken hamarkadotan
|
hizkuntza
gutxituen garapena zein elementuk baldintzatu edo ardaztu duten ikustea. Eta, noski, egun bizi dugun testuinguruak elementu horietan zer nolako eragina izango duen aztertzea:
|
|
|
Hainbat ondorio izan dituzte globalizazioak edo mundializazioak
|
hizkuntza
gutxituen garapenean, baina bat ekarri nahi izan dugu, hain zuzen ere, munduko hizkuntzen posizioaren berrantolaketa. Ondorioz, hizkuntza bati nazioarteko izaera unibertsala eman dio, eta beste hizkuntzak hainbat talde berritan sailkatu ditu.
|
|
2022
|
|
|
Esan behar dugu, bai, testuinguru konplexua bizitzea egokitu zaigula. Leihotik kanpora begiratuz gero, globalizazioak zein mundializazioak
|
hizkuntza
gutxituen garapenean gero eta eragin nabariagoa dute gure eta gurea bezalako hizkuntzetan. Globalizazioak ekarri du munduko hizkuntzen posizioaren berrantolaketa, eta, hortik, periferian kokatutako hizkuntzek multzo horretan betikotzeko joera izateaz gain, segurki, hizkuntza gehienek sailkapen bat atzera egitea.
|
|
|
Hizkuntza larrialdi egoeran, hizkuntza ekologiak hizkuntza aniztasuna babestea eta tokiko
|
hizkuntza
gutxituen garapena du helburu garapena bermatuz (hizkuntzari zentralitatea emanez, kulturaren bihotza delarik), eta 3) aurreko bi dimentsioak oinarri izango dituen ekonomia sistema eraikiz. Gurean bezala, begirada horretatik urruti ikusten dut Nazio Batuen Erakundea.
|
|
|
• Ekologia zientzia interbentzionista da,
|
hizkuntza
gutxituen garapenerako babes neurri orekatzaileak hartzea (desorekak orekatzea, ‘diskriminazio positiboa’, boterearen teoria) eta hizkuntza justizia barne biltzea dakar.
|
|
|
Hizkuntza larrialdi egoeran, hizkuntza ekologiak hizkuntza aniztasuna babestea eta tokiko
|
hizkuntza
gutxituen garapena du helburu. Unibertsalak diren, hizkuntzarekin berarekin lotura ez duten (ez daude hizkuntza garatu eta azpigaratuak) eta botere harremanetan (eta ez prozesu natural batean) oinarritzen diren hizkuntzen desagertze edo ordezkapen faktoreak aintzat hartzen dituelarik, hizkuntza ekologiak, lurralde berean hitz egiten diren hizkuntzen arteko harremanak aztertzeaz gain, hizkuntza bakoitzak bere testuinguruarekin duen harremana du aztergai.
|
|
2023
|
|
|
Ikus entzunezkoen gaiari ere propio erreparatuko diozue.
|
Hizkuntza
gutxituen garapen egokia bermatze aldera, zer garrantzi du alor horrek?
|