|
2007
|
|
|
hizkuntzak badu didaktika linguistiko oro gainditzen duen berezko interes pedagogiko bat, hizkuntzak berak funtzio hezitzaile propioa duenez eta, bide batez, hezkuntzaren beraren posibilitate baldintza osatzen duenez. Aipatutako
|
hizkuntzaren
funtzio hezitzailea, finean, gizakiaren berezko linguistizitatean oinarritzen da —gizakia berez da hiztuna—, eta, horrenbestez, gizakiaren izaeran eta garapenean eraginkorra den hizkuntzaren zeregin antropologiko edo humanizatzaileaz hitz egiten dugu. Hizkuntz eta kultur kontuak, alabaina, gizabanako eta gizatalde ezberdinek dituzten hizkuntzetan eta kulturetan bakarrik dira errealak, eta horrek berak nahitaez eramaten gaitu hizkuntza eta kultura ezberdinen araberako hezkuntza prozesuen aniztasuna onartzera.
|
|
|
Hizkuntzaren pedagogiari buruzko lehen puntu honetan, beraz,"
|
hizkuntzaren
funtzio hezitzailea" antropologia filosofikoaren ikuspuntutik aztertzen saiatu gara, hizkuntza egiaz bai gizakiaren izaerarako bai berorren garapenerako funtsezkoa den heinean. Hain zuzen horregatik kritikatzen ditu Weisgerberrek" hizkuntza bitarteko huts bezala ezaugarritzen duten definizio" guztiak, hala nola," espresio bitarteko, informazio bitarteko edota komunikazio bitarteko" bezalako definizioak129 Horiek guztiak, esanguratsuak izanda ere, ez dira hainbeste hizkuntzaren definizioak baizik eta berorren aplikazioak, hau da, hizkuntzaren berezko eta sakoneko funtzio antropologikoaren baitatik ondorioztatutako funtzio deribatuak.
|
|
|
|
Hizkuntzaren
funtzio hezitzailea antropologia filosofikoaren eskutik aztertu ondoren, jarraian funtzio hori bera antropologia sozio-kulturalaren perspektibatik aztertuko dugu, zeregin horretan —hasieratik— hizkuntz aniztasunaren errealitatearekin topo egiten dugularik. Azken batean, hizkuntza delakoa, Coseriuk azpimarratzen duen bezala, hizkuntzetan bakarrik da erreala:
|
|
|
esan dezagun, lehenik," hizkuntzaren funtzio komunikatiboa" —orokorrean—" pertsonen arteko elkarreragin sozialaren bitarteko nagusi izatetik" datorrela, hemen aurkitzen dugularik ere hizkuntzak —zehazki—" hezkuntza interakzioari" egiten dion ekarpena160 Kontua da, baina, hezkuntza prozesuan partaide direnen arteko interakzio soziala berezia dela, ze irakasleak bertan ikasleari eskaintzen dion laguntza ezin daiteke bestelako ekintza sozialen bitartez ordezkatu. Hizkuntzak, horren ondorioz, zeregin propio bat du ere prozesu horretan, hala nola," kultura ikastearen jarduera" eta" kultura irakastearen jarduera" lotzea161 Funtzio komunikatibo horrek, beraz, aurrekoaren dimentsio soziala ikusarazten du162
|
Hizkuntzaren
funtzio hezitzaile horiek, beti ere, hitz egiteko modu egoki bat eskatzen dute, ze bestela —honela berriz Loch— funtzio horien onura desitxuratu egin daiteke, hizkuntza bera, hurrenez hurren," alienatzaile"," suntsikor" eta" diskriminatzaile" bihurtuz163.
|
|
|
Aztergai hori honako hiru puntutan jorratuko dugu: 3.1
|
Hizkuntzaren
funtzio hezitzailea; 3.2 Hizkuntz aniztasuna eta hezkuntza; eta 3.3 Hizkuntz pedagogiaren dimentsio etikoa.
|
|
|
3.1
|
Hizkuntzaren
funtzio hezitzailea
|
|
|
(zeinuak" seinale" bezala hartzailearekiko duena) 109 Beti ere esan beharra dago, Buhlerren eskema hirukoitz hori osatuz, egun hizkuntzaren funtzio komunikatiboaz edota bestelako funtzio sozialez ere hitz egiten dela110 Gure aldetik, alabaina, zera bakarrik azpimarratu nahi dugu: hizkuntzaren kontsiderazio funtzional hori antropologikoa da —lehenik eta behin hizkuntzaren antropologia filosofikoaren baitakoa—, horrek finean
|
hizkuntzaren
funtzio hezitzaileaz hitz egitera eramaten gaituelarik.
|
|
|
3.1
|
Hizkuntzaren
funtzio hezitzailea 38
|