|
2000
|
|
|
lehenengo eskakizun multzoaren arabera, taldeak, barne desakordioak sor ditzakeen eragin ezegonkortzaileetatik babestu behar dira (esate baterako, arbasoengandik jasotako ohiturak jadanik errespetatzen ez dituzten gizabanakoek erakusten duten heterodoxia). Bigarren eskakizun multzoaren arabera, beste aldetik, gutxiengo kulturalek, kanpotik datozen eraginetatik babestu ahal izateko zenbait neurri hartu behar dituzte (esate baterako, gutxiengo kulturalak hezkuntza sistema bere
|
hizkuntzan
ezin duenean garatu). Babes mota biek helburu bera daukatela dio Kymlickak, komunitate nazionalen egonkortasuna eta izaera defendatzea, hain zuzen ere.
|
|
2001
|
|
|
|
Hizkuntzak
ezin du oinarri abstraktua besterik izan. Hizkuntzak agerian egon behar du, gizartean toki bermatua izan, prestigioa eduki.
|
|
2004
|
|
|
Kontu anekdotikoa dirudi, baiki, badakit
|
hizkuntzak
ezin duela hipotesia nagusia argitu Espainian emakumeen kontrako indarkeriaren kasu gehiago gertatzen dira Europako estatu aurreratuenetan baino. Halere, segi diezaiodan neure arrazoiketari, eta eman dezagun aurreko hipotesiak segidako ondorioa ematen duela:
|
|
|
Jakina, euskararen eta euskaldunen gizarte eraikuntza zertan den dakienak, erraz asko ulertuko du zergatik dagoen euskaldungoa sormenik gabe. da, horrelakoetan, jadanik eraikia dagoen mundu sin bolikoan eta kulturalean eraikimen eta sormenik gabeko
|
hizkuntzak
ezin duela bizitzaren mezua dagoen dagoenean baizik errepikatu. Nola ez da, bada, baldintza soziokultural horietan, egungo euskaldunaren mintzabidea erdaraz ekoitzitakoaren oihartzun hutsala izango?
|
|
2005
|
|
|
Horrekin badakigu zer dagoen. Beraz, ez gizarte hauskorretan soilik, baita gizarte egonkor eta indartsuetan ere, hizkuntzaren kontrolik, erregulaziorik ez badago, nukleo batzuen borondatea eta leialtasuna besterik ez dago, hor
|
hizkuntzak
ezin du aurrera egin. Horrelako gizarte batean liberalismoaren irizpideak ezartzeak esan nahi du hizkuntzari zeukan azkeneko muga kendu diozula eta desagertuko dela.
|
|
2006
|
|
|
Dena den, izena zehatz mehatz nondik datorkion ez dakigu. Kondaira batek dio bertan deabruak bere burua bota zuela inguruko
|
hizkuntza
ezin zuelako ulertu. Bertze batek dio pizten zuten txondorraren keak eta sugarrak infernua ziruditela eta hortik datorkiola izena.
|
|
2008
|
|
|
Hori lortu ezean, hitz berria hilda dago, ez du ezerta rako balio. Izan ere,
|
hizkuntzak
ezin du jasan hiztegietako ereduaren eta erabilera errealaren arteko aldea denboran mugarik gabe irautea. Zenbat denbora beraz?
|
|
|
Izan ere," irizten den sentipenezko Haua eskuraezina baitzaio bere baitan orokorra denari, kontzientziari dagokion hizkuntzarentzat"(" das sinnliche Diese, das gemeint wird, der Sprache, die dem Bewusstsein, dem an sich Allgemeinen angehort, unerreichbar ist"). Garbi dago
|
hizkuntzak
ezin duela lortu sentipenezko maila (die sinnliche Gewissheit, sentipenezko ziurtasuna). Maila horretara iristeko ahalegin guztia alferrikakoa da, eta hori Fenomenologia ren lehenengo kapituluaren ondorioa da.
|
|
2009
|
|
|
Etxe auzo bizigiro multzo korapilatsu horren falta du eskolak.
|
Hizkuntza
ezin du eskolak bere kabuz eta bere eragin hutsez biziberritu.
|
|
|
indarkeriak kultura euskaldunaren eta gaztelauaren arteko loturaren mamitze sinboliko eta errituala ekarri zuen.
|
Hizkuntzak
ezin zuen inola ere paper hori jokatu. Ekintzak aukera eman zien euskararik batere ez zekiten etorri berri askori, bai eta bertako askori ere, euskal kausaren aldeko martiri gisa aintzat hartuak eta are kanonizatuak ere izateko (seigarren kapituluan, mitoei buruz hitz egitean, Juan Paredes Manot" Txiki" ren irudia aztertuko dugu," Eusko gudariak" kantatuz hil zen Extremaduran jaiotako gaztea).
|
|
2010
|
|
|
8.Atxiloketarengatik edo espetxealdiarengatik askatasunaz gabetzen diren langile migratzaileek eta horien familiakoek eskubidea izango dute auzitegian prozedurak hasteko, auzitegi horrek atzerapenik gabe erabaki dezan atxiloketaren legezkotasunaren gainean eta horiek aske uztea agin dezan, atxiloketa legezkoa ez bada.Errekurtso hori egikaritzean, erabilitako
|
hizkuntza
ezin badute ulertu edo hitz egin, interprete baten laguntza jasoko dute, dohainekoa izango dena, hala behar izanez gero.
|
|
|
Euskararen egoerari buruz hainbat topiko astindu ditu jarraian; bertzeak bertze, euskaldunek euskara maite dute zeinari gure herriaren euskaltzaletasun eskas eta ideologien menpekotasun aitortza kontrajartzen dion, edo euskara ez da inposatu behar alderantzizkoa esango nuke hain juxtu: Inposaketarik gabe
|
hizkuntzak
ezin du iraun, edo euskararen berreskurapenak presarik gabe eta zenbait belaunaldietan zehar burutu da... Lagintxo bat da Hartsuagaren tonu zirikatzaileaz ohartarazteko irakurleari.
|
|
2012
|
|
|
aitzakiak bukatzea, Euro Gutuna betez eta, beharrezkoa bada, baita Konstituzioa aldatuz ere. Euskarak eta Frantziako eremu urriko beste
|
hizkuntzek
ezin dute gehiago itxaron.
|
|
2014
|
|
|
Euskara beste hizkuntza batzuekin beti erabili dugu, eta erabili dugu; euskara beti egon da hizkuntza ukipen egoeran, eta, gaur egun, ez da errealista elebakartasunari buruz pentsatzea.
|
Hizkuntzak
ezin ditugu kaxatan sartu. Naturaltasun handiagoz erabil ditzakegu hizkuntzak.
|
|
2015
|
|
|
Sedukzioa, hizkuntzetan behintzat, apurka gertatzen delako, barneaz jabetzen hasten denean. Izagirreren ustez,
|
hizkuntzek
ezin dute inor seduzitu ikasten hasitakoan besterik. " Horrez gain, bada beste sedukzio bat, kultura batek sortzen duena.
|
|
2017
|
|
|
Alabaina, funtzio komunikatiboen blokeoa ez da maila nazional horretan amaitzen. Izan ere, funtzio estandar nazionala ukatua daukan
|
hizkuntzak
ezin ditu funtzioen eskaileran azpitik dauzkan funtzio arruntagoak behar bezala burutu. Hizkuntza baten funtzio komunikatiboak baldintzatzen dituen indar politiko eta sozial hegemonikoa goitik behera dago eratua; hala, behekoek ezin dute beren funtzioa normaltasunez bete goiko funtzioen eragina itogarria baldin bada.
|
|
|
berri bat itsatsi behar diete hizkuntzari, kulturari, historiari eta lurraldetasunari. Hizkuntzaren auzia ere paradigma nazionalean planteatu ezean,
|
hizkuntza
ezin dugu behar bezala hauteman eta baloratu, eta, ondorioz, ezin dugu normalizazio sozialaren arrastoan instalatu. Iraultza edo mutazio hori eragiteko trebatuak ote gaude euskaldunok, ordea?
|
|
2018
|
|
|
–Oihua oinarrizko sistema sintaktiko bihurtzen da hizkuntzaren mugetan?, horixe da kontua.
|
Hizkuntzak
ezin duena dezake oihuak, intziriak, irrintziak.
|
|
2019
|
|
|
Adinekoei dagokienez, ez da arraroa bigarren hizkuntza desagertzea eta lehen hizkuntza indartsu itzultzea. Zaharrei, gaixotasun serio batek eraginda ospitalera joaten direnean, sarri burua nahasten zaie, eta egoera are latzagoa egiten zaie lehen
|
hizkuntzan
ezin badute komunikatu. Behin baino gehiagotan gertatu zait, zaharrari dementzia diagnostikatu diote, eta gertatzen den gauza bakarra da desorientatuta dagoela eta bigarren hizkuntzan hitz egin ezinik geratu dela.
|
|
|
Bidegurutzetik ateratzeko, ordea, euskararen gaia bizitza soziopolitikoa gidatuko duen bide orriaren erdigunera eraman behar dugu.
|
Hizkuntzarenak
ezin du bazterreko kezka bat izan, ez euskara batzorde edo zerbitzuetara mugatuko den gai periferikoa izan, ez euskaltzale boluntarioen bizkar geratu. Erakunde, enpresa, ikastetxe edo era guztietako elkarteetako erdigunean kokatuko den helburu estrategiko nagusietako bat bilakatu behar du, aginte organoak, zuzendaritzak edo ardura taldeak inplikatuz, eta berauek prozesuaren lider bihurtuz.
|
|
2021
|
|
|
Denok izan gara atzerritarrak, baita gure ama hizkuntzan ere. Eta
|
hizkuntza
ezin dugu, giza harremanetatik kanpo, indibidualki garatu, giza erlazioen ondorioz sortua baita. Esan esango digute nor garen, zein den gure izena...
|
|
2022
|
|
|
Ikus daiteke, beraz, euskal literaturaren egoera ez dela guztiz ona, aipatzen ari naizen alde honetatik begiratuta behintzat. Hizkuntza batetik bestera saltoka ibili beharra, zure
|
hizkuntzan
ezin dituzulako aurkitu maisulan horiek, zortzimilako horiek, seinale txarra da, eta literatura baten egoera nolakoa den, bere tenperatura zein den garbi aski adierazten digu.
|
|
|
etorkizun gizatiarrago baten hizkuntza izango zen, gizarte justuago baten hizkuntza, berdintasun mezu, mundu eta herri hobe baten garraio. Bai, badakigu delikatua dela hori, modu eta gradu desberdinetan barreiatzen zela, eta gainera
|
hizkuntza
ezin dugula amets politiko edo polistiko batekin gehiegi zamatu. Hiztun komunitatearen osaerak zeharkatu egiten eta egin behar ditu sentsibilitate politiko eta filosofikoak.
|