|
2004
|
|
|
lehen hizkuntza euskara dutenen proportzioak gora egitea lortu beharra dugu, euskararen kale erabilerak ere gora egitea nahi badugu. Zaila da haur euskaldunek euskararekiko duten atxikimendua handitzea, haur euskaldunen erdiek lehen
|
hizkuntza
euskara ez izanda?. 642
|
|
2008
|
|
|
Lehen hizkuntza ere kontuan hartzen dugunean, biek ondo hitz egiteaz gain lehen hizkuntza euskara badute8 (D motako bikoteak), lehen hizkuntza euskara duten seme alaben portzentajea %98, 6ra igotzen da (%93, 9k bakarrik eta %4, 7k gaztelaniarekin batera). Baina, bikotekideetako batek lehen
|
hizkuntza
euskara ez badu (B+), biek euskaraz ondo hitz egin arren, euskara lehen hizkuntza duten seme alaben ehunekoa %92, 4ra jaisten da.
|
|
2009
|
|
|
Ikusi besterik ez dago, etxeko
|
hizkuntza
euskara ez denean, D ikastereduko ikasleen %47, 6k bakarrik eta B ikastereduko %26, 6k soilik gainditzen dutela B2 mailaren proba. Etxeko hizkuntza euskara denean, aldiz, D ikastereduko ikasleen %74, 1ek eta B ikastereduko %47, 5ek gainditzen dute proba.
|
|
|
Etxeko hizkuntza euskara denean, aldiz, D ikastereduko ikasleen %74, 1ek eta B ikastereduko %47, 5ek gainditzen dute proba. Eta ingurune soziolinguistikoa oso elebiduna denean, zehatz esanda, elebidunen portzentajea bi herenetik gorakoa denean?, etxeko
|
hizkuntza
euskara ez izan arren, %71, 6k gainditzen du proba. Bistan denez, etxeko hizkuntzaren falta inguruneak konpentsatzen du neurri handi batean.
|
|
|
Legeak eta arauak beharrezkoak dira, bidezkoak, lagungarriak beti, baina ez dira ahalguztidunak. Lege eta arauek, edo hizkuntza plangintzek, ezin alda ditzakete, esate baterako, elebidunen euskara gaitasun ezberdinak, edo etxeko
|
hizkuntza
euskara ez izateak eta euskara gizarte bizitzan gaztelaniaren ondoan ahula izateak euskara ikasi berriari euskara erabiltzerakoan ekartzen dizkion mugak eta zailtasunak, edo euskararen estimu soziala, edo elebidun berrien soslai berria. Faktore horiek guztiek zuzen zuzenean eragiten dute erabileran, baina ameskerian erortzea da uste izatea faktore horiek lege eta arau bidez alda daitezkeela.
|
|
2011
|
|
|
Lehenengo editorial bat kongresua iragarriz, eta bigarrena, kongresua burutu ostekoa, euskara hilzorian zegoela eta euskararen alde egiteko 10 erremedio proposatuz117 Guri lehenengoa interesatzen zaigu, editoriala alegia. Bertan kongresua iragartzearekin batera, kritika gordina eta latza egiten zitzaion Eusko Ikaskuntzen kongresuetako
|
hizkuntza
euskara ez izateari:
|
|
2013
|
|
|
Definizio hori bera da Eusko Jaurlaritzako Euskararen Adierazle Sisteman (EAS) erabiltzen dena: " euskaldun berria da ama
|
hizkuntza
euskara ez beste hizkuntza izanik, euskaraz ondo ulertu eta hitz egiten duena". Baina, gertatzen da definizioak biltzen dituen kideen artean hainbatetan, euren burua ez definitzea modura, aurrerago ikusiko dugun modura.
|
|
2014
|
|
|
– Etxeko
|
hizkuntza
euskara ez den besteren bat izatia.
|
|
2016
|
|
|
4 Berba egiteko gaitasuna garatu duten seme alaben gurasoek orokorrean euskarari dagokionez modu negatiboan bizi izan dute haurren eskolaldia, hau da, ama
|
hizkuntza
euskaraz ez duten haurrekin elkartzeak ekarri diela gaztelaniarekiko joera handiagoa, eta beraz, euskararekikoa apaldu egin dela. Izan ere, Gasteizko egoera orokorra modu desberdinean sumatzen dute, euskararekiko joera alderantzizkoa dela, alegia.
|
|
2017
|
|
|
Bistan da, hau guztia pertsona helduei buruz da, ez haurrei buruz. Hauek etxeko ama
|
hizkuntza
Euskara ez izanik ere, beren lehenengo urteetan eskolan ikasten dute era naturalean (A), adin horretan mintzairak ikasteko duten gaitasunari esker (20).
|
|
2018
|
|
|
Bestetik, lehen
|
hizkuntza
euskara ez duen haur talde gero eta handiagoa du gogoan. Bigurik dio lehen hizkuntza euskara ez izanda hizkuntza gaitasun ahulagoa izateko aukera asko dituztela.
|
|
|
Bestetik, lehen hizkuntza euskara ez duen haur talde gero eta handiagoa du gogoan. Bigurik dio lehen
|
hizkuntza
euskara ez izanda hizkuntza gaitasun ahulagoa izateko aukera asko dituztela. Ezaugarri linguistiko horiek dituzten eta izango dituzten gazteentzat nolako edukiak landu behar diren hausnarketa egin behar dela iritzi dio Txikipediaren bultzatzailea den Bigurik.
|
|
|
Hizkuntzaren gaitasun erlatiboa, berriz, lehen hizkuntzari lotzen zaio, horixe diote ikerketek. Euskarari dagokionez, gero eta gehiago dira lehen
|
hizkuntza
euskara ez baina gaztelania dutenak. Horregatik diot gauza normala dela euskara gehiago erabiltzea eremu publikoan etxean baino.
|
|
|
5 Euskaldun berria lehen
|
hizkuntza
euskara ez duen euskalduna da. BILA izeneko tipologiaren balioetako bat da.
|
|
2019
|
|
|
Euskarazko eskaintza asko hobetu eta hedatu arren, hedabide eta ikus entzunezko eskaintza eta kontsumoa proportzio handi batean (nagusian?) hizkuntza hegemonikoetan izango da (kasu honetan, gaztelaniaz edo frantsesez izan beharrean, seguruenik ingelesez). Euskal herritar askoren etxeko eta ohiko
|
hizkuntzak
euskara ez bestelakoak izaten jarraituko dute, eta iristen joango diren etorkin gehienek ez dute euskararik berehala ikasiko, baina, topatuko duten egoeraren arabera, beren seme alaben erabilera hizkuntza nagusia euskara izango da ala ez. Alegia, estatu bat edo estatus politiko berri bat oso lagungarriak gertatu arren, hizkuntza normalizazio prozesua ez dela hor amaituko.
|
|
2020
|
|
|
Hizkuntzaren biziberritzeahaleginetan eskola izan daiteke bitarteko bakarra ‑edo ia bakarra‑, ingurune soziolinguistiko batzuetan, batez ere, lehen
|
hizkuntza
euskara ez duten ikasleen kasuan.
|
|
|
Euskarazko eskaintza asko hobetu eta hedatu arren, hedabide eta ikus entzunezko eskaintza eta kontsumoa proportzio handi batean (nagusian?) hizkuntza hegemonikoetan izango da (kasu honetan, gaztelaniaz edo frantsesez izan beharrean, seguruenik ingelesez). Euskal Herritar askoren etxeko eta ohiko
|
hizkuntzak
euskara ez bestelakoak izaten jarraituko dute, eta iristen joango diren etorkin gehienek ez dute euskararik berehala ikasiko, baina, topatuko duten egoeraren arabera, beren seme alaben erabilera hizkuntza nagusia euskara izango da ala ez. Alegia, estatu bat edo estatus politiko berri bat oso lagungarriak gertatu arren, hizkuntza normalizazio prozesua ez dela hor amaituko". (180 orr.).
|
|
2021
|
|
|
Komunikazio
|
hizkuntza
euskara ez bada ere, familia laguna euskarara gerturatzeko hainbat praktika lantzen dituzte
|
|
|
Beraz, harremanak gaztelaniaz, frantsesez edo ingelesez izango dira, baina familia euskaldunek jabetu behar dute harremanak egiteko modu hori helburu batzuk lortzeko estrategia dela. Komunikazio
|
hizkuntza
euskara ez bada ere, familia laguna euskarara gerturatzeko hainbat praktika lantzen dituzte. Adibidez, agurrak eta hitz solteak euskaraz erabiltzen hasten dira.
|
|
2022
|
|
|
Euskarari dagokionez, Eusko Jaurlaritzako Euskararen Adierazle Sisteman (EAS), definitzeko," ama
|
hizkuntza
euskara ez beste hizkuntza izanik, euskaraz ondo ulertu eta hitz egiten duena" erabiltzen da, nahiz eta, Ortega eta bestek (2013) esaten duten bezala, batzuetan definizioak biltzen dituen kideek euren burua ez duten definitzen modura, euskaldun modura baizik.
|
|
|
Ordurako burutua zen Arabako bertsogintzaren benetako arrakasta: etxeko ohiko
|
hizkuntza
euskara ez zuten arabar bertsolariak eta bertsozaleak sortzea, elkarrekin ondo pasatzen zutenak. Arabako herri eta Gasteizko auzo askotan egin ditugu historiako lehenengo bertso saioak; hasieran herabeti, eta hurrena festa giro txoroan.
|
|
2023
|
|
|
Familia tipologia ere aldatu zaigu azken urteotan. Garai batean, gehiago ziren euskara etxetik zekarten ikasleak, baina, urteek aurrera egin ahala, etxeko
|
hizkuntza
euskara ez duten ikasleen kopuruak gora egin du. Beraz, gero eta gehiago dira euskararekin harremana eskolan baizik ez duten ikasleak.
|
|
|
Datu soziolinguistikoak argiak dira, tematiak. Lehen
|
hizkuntza
euskara ez duten euskaldunak ugaritzen ari dira, gazteak dira asko, eta, horientzat, usu, eskolan jasotako hizkuntza da euskara, akademikoa, eta ikasgelatik at komunikatzeko, motza. Horiengana nola heldu, horixe da erronketako bat.
|
|
|
Lehen
|
hizkuntza
euskara ez duten hiztunak ugaritzen ari dira, eta gaitasunean eragina izaten du horrek, usu. Hizkuntza sinplifikatzea mesede da hiztun horiek euskarara erakartze aldera?
|
|
|
Euskalgintzan beti ibiltzen ginen beren ama
|
hizkuntza
euskara ez zen ikasleak geure ekimenetara erakartzeko estrategien bila, eta horretarako adibidez malabar eta antzerki tailerrak antolatu ohi genituen. Hauetan hizkuntzaren erabilera naturala oso erraz sortzen zela konturatu nintzen:
|