|
2008
|
|
|
(...) eskolak garrantzizko eginkizuna du ahozko hizkuntzaren garapenean Lehen Hezkuntza zehar: erraztu egin behar du ikasleek ahozko
|
hizkuntzaren
erabilera formalagoari dagozkion komunikazio trebetasunak lortzea. Horretarako, ikasle bakoitzak duen ahozko hizkuntzaren mailatik abiatu beharra dago erabilera zabalago eta sakonago bat iradokitzeko, trukeak bultzatzen dituzten egoerei indar emanez, non ahozkoa komunikazioaren oinarri izango den.
|
|
|
Beraz, arlo kurrikularrean hainbat egoera, ataza eta jarduera, osorik ez bada ere, zati batean hizkuntzaren erabilera ez formalari dagokio. Egoera horiei etekina ateratzea litzateke kontua, ikasleak noiz egin
|
hizkuntzaren
erabilera formala eta noiz ez formala jabetu daitezen.
|
|
2009
|
|
|
Lehen urratsa, euskara bera mundu horretarako prestatzea da, eta bide bikoitza ikusten dugu horretarako: alde batetik, euskararen korpusa egokitzeko ahalegin koordinatu bat, informazioaren eta komunikazioaren teknologietan adituei ere hitza emango diena; eta, bestetik,
|
hizkuntzaren
erabilera formalen gerruntzea askatzea eta hizkera ez formalen jarioa zabaltzea, belaunaldi gazteen artean batik bat.
|
|
|
Zertzelada loditan marraztu berri dudan hizkuntz errealitatearen aldaketak erronka berriak dakarzkie gure gazteei. Horietan lehena,
|
hizkuntzaren
erabilera formaletatik ez formaletarako zubia igarotzeko ezinbestekoa den adierazgarritasuna eta hizkuntz baliabideen aberastasuna eskuratzea. Eta, gainera, hizkuntza handi baten presio komunikatibo saihetsezinak markaturiko giro batean.
|
|
|
Arazo andana luzea, benetan, ia esaldi batean bilduta: adierazgarritasuna, hizkuntz baliabideak,
|
hizkuntzaren
erabilera formala eta ez formalak, simetria formalarentzako esperantza urriko diglosia... Ahaleginak egin dira gure gazteek asma dezaten bide berriak urratzen euskararen eta eleaniztasunaren mesedean.
|
|
|
Pompeu Fabrak bultzatutako arautze prozesuari, katalan hizkuntzaren araubidea onarturik. Horrek esan nahi zuen garai hartan katalanak bazuela arau bat
|
hizkuntzaren
erabilera formalerako, egun, eta hau azpimarratu beharra dago. Europan eta Europar Batasunean ofizialak diren hizkuntza askok ez bezala.
|
|
2010
|
|
|
Bertako eta atzerriko formulazio teorikoekin zeharo bat dator emaitza hori, gainera, eta hainbat irakasleren urterik urteko esperientziak horixe bera dio. Eskola orduetako erabilera garrrantzitsua da,
|
hizkuntzaren
erabilera formaletik hurbilagoko jarduera moldeei (batez ere idatzizko jardunari) dagokienez. Eskolaz kanpoko erabilera garrantzitsuagoa da, aldiz, ahozko trebetasun jeneraletarako.
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, aritze edo jardute hutsa ez da nahikoa hizkuntza ikasteko. Eta hau halaxe da, bereziki, eskolak irakatsi behar dituen
|
hizkuntzaren
erabilera formalei edo jasoei dagokienez, idatzizkoak zein ahozkoak. Iruditzen zaigu testu generoak objektu didaktiko baliagarriak izan daitezkeela (Dolz eta Gagnon, 2008; Larringan, 2009) ikasle etorkinek hizkuntza ikas dezaten.
|
|
|
Atal honen sarreran aipatu dugu eskolaren esparruan hizkuntzaren irakaskuntzan gailentzen diren edukiak kultur ondarea, gramatika eta ahozko/ idatzizko adierazpena direla. Baina horien artean ez da sartzen ohi ahozko erabilera informalen irakaskuntza, zeren eskolak
|
hizkuntzaren
erabilera formalak baititu helburutzat, ahozkoak zein idatzizkoak. Konponbideak ez dirudi erraza, eta ziur asko proposamen didaktiko erabat berritzaileak dira hizkuntzaren erabilera informalen irakaskuntza izatez eta jatorriz formala den eskola bezalako sistema batean txertatzeko.
|
|
2012
|
|
|
Hainbat faktoreren arabera erabiltzen dute B hiztun elebidunek oreka egoera horretan: hizkuntzek elkar ukitzearen arabera —A nagusi da gizarteko eremu guztietan—; informazio inperfektuaren arabera; gizalege arauen arabera; eta eredutik kanpoko beste faktore batzuen arabera, hala nola gutxiengoaren
|
hizkuntzaren
erabilera formal eta informal eskasaren eta gutxi garatutako ahozko eta idatzizko diskurtsoereduen arabera.
|
|
|
Hainbat faktoreren arabera erabiltzen dute B hiztun elebidunek oreka egoera horretan: hizkuntzek elkar ukitzearen arabera —A nagusi da gizarteko eremu guztietan—; informazio inperfektuaren arabera; gizalege arauen arabera; eta eredutik kanpoko beste faktore batzuen arabera, hala nola gutxiengoaren
|
hizkuntzaren
erabilera formal eta informal eskasaren eta gutxi garatutako ahozko eta idatzizko diskurtso ereduen arabera. Horren guztiaren ondorioz, litekeena da hizkuntzaren erabilera oso txikia izatea.
|
|
2015
|
|
|
Denak oso eguneratuak direla erran daiteke, eta gaur egungo testu azalpenezkoetan eta argudiozkoetan aski ongi ohituak. Esperientzia luzea eta sakona dute
|
hizkuntzaren
erabilera formalekin ihardukitzen. Adinez, 40 urtetik goiti dira denak, eta beraz gaurko unibertsitateko ikasleen aurreko belaunaldikotzat jo daitezke.
|
|
|
Adituen taldeko kideen aldean, bertze belaunaldi bat osatzen dute.
|
Hizkuntzaren
erabilera formalarekin duten esperientzia ez da adituen taldeko kideek duten adinakoa (laburragoa da eta testu formalekin duten harremana txikiagoa dela erran liteke, batez bertze, adinarengatik eta orotariko hizkuntza esperientziarengatik), baina aipatzekoa da euren ikasketa guziak euskaraz egin dituztela, eta adituek ez bezala, hezkuntza arautu arruntean jaso dutela euskarari buruzko prestakunt... Lagineko ikasle horien ordezkaritasunari dagokionez, berriz, hau erranen dugu:
|
|
2017
|
|
|
Soziolinguistika klusterra (2013) Bergarako nerabeen
|
hizkuntza
erabilera formala eta informala. interneten eskuragarri (2017/11/01) [http://www.soziolinguistika.eus/files/ bergarako%20nerabeak%20 eta %20euskarazko%20ahozko%20jarduna_ diagnostikoa.pdf]
|
|
2021
|
|
|
%48k guraso biak dituzte euskal hiztun, %35ek gurasoetako bakarra; eta gainontzeko %17ren kasuan gurasoek ez dute euskara ezagutzen. Proiektuak bereziki jarri du begirada Lehen Hezkuntzako azken urteetan (11 urte) eta Derrigorrezko Bigarren Hizkuntzako lehenengo zikloan (12 urte), burututako" Bergarako nerabeen
|
hizkuntza
erabilera formala eta informala" ikerketak erakutsi duenaren arabera (Soziolinguistika Klusterra, 2014), horiek direlako, hizkuntza ohituretan lagun artean gaztelania erabiltzeko joera erakusten duten adin taldeak. Proiektua hiru ikastetxerekin abiatu zen, baina lau urtez luzatu zenez, zaila izan zen irakasle talde guztien egonkortasuna bermatzea iraupen osoan zehar (1 taula).
|
|
|
SOZIOLINGUISTIKA KLUSTERRA (2014). Bergarako nerabeen
|
hizkuntza
erabilera formala eta informala. Andoain.
|
|
|
Andoain. [https://soziolinguistika.eus/eu/ proiektua/ bergarako nerabeen
|
hizkuntza
erabilera formala eta informala/]
|
|
|
Baina pandemiaren osteko aro berriaren hasiera honek beste ikuspegi bat eranstea eskatzen digu:
|
hizkuntzaren
erabilera formalekin batera, eremu ez formaletakoa landu beharra dago, behar besteko lehentasunez. Euskal hiztunak naturaltasun osoz gauzatu behar du euskaraz bizitzeko aukera, eguneroko harremanetan eremu formaletik lan mundu, aisialdi, kultur edo kirol eremuetara igarotzean, hori bera baita, hain zuzen ere, euskaraz bizitzearen esanahietako bat.
|
|
2023
|
|
|
«Amodioz blai» abiatu dute OLBEk egiten duen Opera Prima saioaren bigarren denboraldia, eta, maitasunaz hitz egiteko, Romeo eta Julietaren istorioa ekarri digute gogora, Gounod-en izenburuko operari helduta. Enrique Bertek eta Naomi Mendizabalek gidaturiko saio horretaz ez dago, ordea, bat bateko solasaldirako tarte handirik, eta horregatik
|
hizkuntzaren
erabilera formalagoa da, gidoi eta soinu muntaia landuen gainean guztia.
|