|
2009
|
|
|
baliatu egin behar da haren mesedean, adibidez lanpostu batez jabetzerakoan, esparru publikoan ez ezik baita esparru pribatuan ere, zorionez gero eta balio handiagoa ematen baitzaio bertan euskararen ezagutzari. Nolanahi ere,
|
hizkuntza
ekologiaren eta hizkuntza bizikidetzaren diskurtsoak dira, gure iritzian, ikuspuntu guztiak batera ditzaketenak, ahaztu gabe, jakina, herritarrei aitorturiko hizkuntza eskubideen ikuspuntua, progresiboki balia ditzaten nahi bada. Ikuspuntu horrek, nolanahi ere, hizkuntza bizikidetzaren diskurtsoan du aterpe.
|
|
2010
|
|
|
BAT Aldizkarian ohikoa den bezala, gai nagusian bildutako artikuluez gain, beste bi artikulu ere eskaintzen ditu zenbaki honek GUREAN atalean. Artikulu horiek, Soziolinguistika Klusterrak Eusko Ikaskuntzaren XVII. Kongresuan antolaturiko"
|
Hizkuntzen
Ekologia eta Garapen Jasangarria" izeneko bi saioen ingurukoak dira (Gasteiz 2009ko azaroaren 1820). Lehen saioan Iñaki Martinez de Luna irakasleak" Hizkuntzen ekologiaren diskurtsoa eta euskara:
|
|
|
|
HIZKUNTZA
EKOLOGIA ETA
|
|
|
Soziolinguistika Klusterrak"
|
Hizkuntzen
Ekologia eta Garapen Jasangarria" izeneko bi saio antolatu zituen Eusko Ikaskuntzaren XVII. Kongresuaren (Gasteizen, 2009ko azaroaren 18) GLOBALIZAZIOA izeneko atalean. Lehen saioak," Hizkuntzen Ekologia eta Garapen Jasangarria, Globalizazioan" izenburua jaso zuen, eta, bertan, Iñaki Martinez de Luna irakasleak" Hizkuntzen ekologiaren diskurtsoa eta euskara:
|
|
|
Soziolinguistika Klusterrak" Hizkuntzen Ekologia eta Garapen Jasangarria" izeneko bi saio antolatu zituen Eusko Ikaskuntzaren XVII. Kongresuaren (Gasteizen, 2009ko azaroaren 18) GLOBALIZAZIOA izeneko atalean. Lehen saioak,"
|
Hizkuntzen
Ekologia eta Garapen Jasangarria, Globalizazioan" izenburua jaso zuen, eta, bertan, Iñaki Martinez de Luna irakasleak" Hizkuntzen ekologiaren diskurtsoa eta euskara: egungo egoera eta etorkizuneko aukerak" komunikazioa aurkeztu zuen.
|
|
|
Kongresuan,"
|
Hizkuntzen
Ekologia eta Garapen Jasangarria" izenpean beste bi komunikazio aurkeztu ziren. Iñaki Martinez de Luna irakasleak aurkeztutako" Hizkuntzen ekologiaren diskurtsoa eta euskara:
|
|
|
Eusko Ikaskuntzaren XVII. Kongresuko (Gasteizen, 2009ko azaroaren 18, 19 eta 20an) GLOBALIZAZIO atalean, Soziolinguistikako Klusterrak"
|
Hizkuntzen
Ekologia eta Garapen Iraunkorra" izeneko mahai ingurua antolatu zuen azaroaren 20an. Mahai inguru honetan, eta" Euskal enpresen esperientziak hizkuntza kudeaketan, testuinguru globalizatu batean" izenburupean, lau komunikazio aurkeztu ziren FAGOR, KUTXA, EMUN eta IMHren (Instituto Makina Herramienta) eskutik.
|
|
2011
|
|
|
Ia aldi berean, udalerri euskaldunen Mankomunitatearen (ueMA) ekimenez eta klusterraren laguntzaz
|
Hizkuntza
ekologia eta lurralde euskaldunak izeneko Topaketa burutu zen Azpeitian. ekologiaren ikuspuntutik aztertu zen, bertan, udalerri euskaldunek izan dezaketen ekintzetarako kokapen teorikoaren sendotzea, eta euskarari lehentasunezko funtzioak emateko praktika eredugarrien nondik norakoak. uda hurbiltzen hastearekin batera euskal herriko unibertsitateko udako Ikastaroetan gai honi heldu zion Sozioling... Teorioatik praktikara izenburupean.
|
|
|
1 Artikulu hau Albert Bastardas irakasleak
|
Hizkuntza
ekologia eta lurralde euskaldunak ueMAk Soziolinguistika klusterrarekin antolatutako Topaketan emaniko hitzaldian oinarritutakoa da. Topaketa 2011ko apirilaren 14an egin zen Azpeitian (gipuzkoa)
|
|
|
Laburpena. Artikulua Albert Bastardas irakasleak ueMAk Soziolinguistika klusterrarekin antolatutako
|
Hizkuntza
ekologia eta lurralde euskaldunak Topaketan emaniko hitzaldian oinarritzen da. Bertan, hizkuntzaekologiaren gai zentralak aurkezten zituen irakasleak, hizkuntza ekologiatik hizkuntza iraunkortasunera doan bidean topatzen diren zailtasunak eta indarguneak bereiziz. zerk huts egiten duen eta nola alderatu daitezkeen hizkuntzen egoeraren kudeaketa eta biodibertsitatearena azaltzen du artikuluan.
|
|
|
Mintegia Soziolinguistika klusterrak Hizkuntza ekologiaren teoriaren ezagutzaren garapenerako eta euskararen normalizazio prozesuetan teoria horren aplikazio norabideen azterketarako ireki duen lan lerroan kokatzen da. Lan lerro horren baitan Soziolinguistika klusterrak bideratutakoen artean daude Gipuzkoa Donostia Kutxaren Ekogunerako hizkuntza ekologiaren atalaren diseinua, Udalerri Euskaldunen Mankomunitateak (UEMA) antolatutako
|
Hizkuntza
ekologia eta lurralde euskaldunak izeneko topaketan laguntza eta parte hartzea, edota upV/ ehuren uda Ikastaroetan antolatu duen Hizkuntza ekologia: teoriatik praktikara izenburuko ikastaroa. hiru ataletan egituratu zen Mintegia. hasteko, gai honetan aditua den Bartzelonako unibertsitateko Albert Bastardas irakasleak hizkuntza ekologiari buruzko sarrera hitzaldia eskaini zuen, ondoren, bertaratuak hiru Foku Taldetan elkartu ziren eta" Hizkuntzaren ekologia Euskal Herrian, gaiaren egoera:
|
|
|
2 azTerKeTaren Xedea eTa MeTodologia y hizkuntza ekologiari buruzko diziplinarteko Mintegian talde fokalizatuen bidez egindako azterketaren helburu nagusia honako hau zen:
|
hizkuntza
ekologiaren eta iraunkortasunaren enfokeari buruzko ikuspegiak ezagutu, enfoke hori gizarte erantzukizun edota iraunkortasun prozesuekin erlazionatu, eta balizko aplikazio lerroak irudikatu.
|
|
2012
|
|
|
– elkarlana eskaini euskara zerbitzuetatik baserritarrei kanpaina eta diskurtso bateratua eskainiz:
|
hizkuntzen
ekologia eta baserriaren ekologia, hemengo produktuaren balio erantsi eta hemengo hizkuntzaren balio erantsia, txikien aldeko babesa... Baserritarrak eta euskara prestigiatu.
|
|
|
1) eusko Ikaskuntza erakundeak 2009an antolatutako XVII. kongresuan
|
Hizkuntzen
Ekologia eta Garapen Jasangarria izeneko bi saio prestatu zituen," hizkuntzen ekologia eta Garapen Jasangarria, Globalizazioan" eta" euskal enpresen esperientziak hizkuntza kudeaketan, testuinguru globalizatu batean" izenekoak, bertan, sei komunikazio aurkeztuz, orain eusko Ikaskuntzak argitaratuko dituenak. Saio bakoitzaren laburpenak BAT aldizkarian jaso dira (75, 2010 (2), 145).
|
|
|
1) eusko Ikaskuntza erakundeak 2009an antolatutako XVII. kongresuan Hizkuntzen Ekologia eta Garapen Jasangarria izeneko bi saio prestatu zituen,"
|
hizkuntzen
ekologia eta Garapen Jasangarria, Globalizazioan" eta" euskal enpresen esperientziak hizkuntza kudeaketan, testuinguru globalizatu batean" izenekoak, bertan, sei komunikazio aurkeztuz, orain eusko Ikaskuntzak argitaratuko dituenak. Saio bakoitzaren laburpenak BAT aldizkarian jaso dira (75, 2010 (2), 145).
|
|
2013
|
|
|
–
|
Hizkuntza
ekologia eta soziolinguistika: jatorrizko hizkuntzaren biziberritzearen ikuspegi estrategikoa.
|
|
2015
|
|
|
Xabi Aizpurua izan da VIII. Hausnartu 2015eko irabazlea hizkuntza ekologiaren pentsamendua eskoletan lantzearen pertinentziaz egindako ikerketa dela medio;" Euskararekiko pertzepzio soziolinguistikoa nola landu udalerri euskaldunetako ikasleekin:
|
hizkuntza
ekologia eta arnasguneen ideia" izan da lanaren izenburua. Egilearen esanetan, arnasgunetzat hartzen diren udalerri euskaldunetako eskoletan ere, soziolinguistika esparruko ezagutzan eta lanketan gabezia garrantzizkoak sumatu dira.
|
|
|
Egilearen esanetan, arnasgunetzat hartzen diren udalerri euskaldunetako eskoletan ere, soziolinguistika esparruko ezagutzan eta lanketan gabezia garrantzizkoak sumatu dira. Lan honetan, gabezia horiek detektatu nahi izan ditu egileak eta erantzunak eskaini,
|
hizkuntza
ekologia eta arnasgunearen kontzeptuak eta pentsamentuak erdigunean jarriz.
|
|
2016
|
|
|
Proiektuaren jatorria 2011n egindako hainbat hausnarketa ekitaldietan eta horietatik ateratako ondorioetan koka daiteke. Batetik, UEMAk bere 20 urteetako ibilbidearen hausnarketaren harira 2011ako apirilaren 14an
|
Hizkuntza
ekologia eta Lurralde Euskaldunak izenburupeko Topaketa antolatu zuen. Topaketa horren ekitaldi osagarri moduan, apirilaren 13en Hizkuntza ekologiari buruzko Disziplinarteko Mintegia burutu zen Andoaingo Kultur Parkean, Albert Bastardas (2011) irakaslearen eta euskalgintzako beste hogeita bost eragile esanguratsurekin.
|
|
|
Euskararekiko pertzepzio soziolinguistikoa nola landu udalerri euskaldunetako ikasleekin:
|
hizkuntza
ekologia eta arnasguneen ideia lanean jaso ditu emaitzak, eta egoera soziolinguistikoa lantzeko baliabide didaktikoak eskaini ditu. Soziolinguistika Klusterraren Hausnartu saria jaso zuen atzo Donostian.Euskararekiko zein pertzepzio dute udalerri euskaldunetako ikasleek. Ikuspegi orokorra falta zaie.
|
|
|
Bost urtetako ibilbidea duen proiektua da Euskararen Ginkana eta urtez urte, Kutxa Ekoguneak eragile eta kolaboratzaile ezberdinekin batera, euskara erdigunean izanik,
|
hizkuntza
ekologia eta hizkuntza aniztasuna gaiak landu izan ditu. Euskararen Ginkana euskaltzale zein kultura edo aisialdiarekin lotutako taldeen artean zabaldu den lehiaketa da:
|
|
|
Batxilergoko ikasleei, berriz, UEMAko teknikariek ematen dizkiete klaseak. Hala, ikasleek
|
hizkuntza
ekologia eta euskararen arnasguneen inguruko hainbat kontzeptu lantzen dituzte teknikarien laguntzaz. Josu Labakak azaldu duenez," saio horiek ikasleak hausnarketara bideratzen dituzte".
|
|
2017
|
|
|
Euskararen Arnasguneei Buruzko Hezkuntza Proiektua. Ordutik,
|
hizkuntza
ekologiak eta arnasguneek duten garrantzia helarazten diete Haur Hezkuntzako, DBHko eta Batxilergoko ikasleei. Proiektua ematen ari den fruituen" balorazio positiboa" egin badute ere, harago joan nahi dute orain.
|
|
|
Euskararen Arnasguneei Buruzko Hezkuntza Proiektua. Ordutik,
|
hizkuntza
ekologiak eta arnasguneek duten garrantzia helarazten diete Haur Hezkuntzako, DBHko eta Batxilergoko ikasleei. Proiektua ematen ari den fruituen" balorazio positiboa" egin badute ere, harago joan nahi dute orain.
|
|
|
Xabi Aizpurua Ugarte,. Euskararekiko pertzepzio soziolinguistikoa nola landu udalerri euskaldunetako ikasleekin:
|
hizkuntza
ekologia eta arnasguneen ideia?, Bat soziolinguistika aldizkaria, 2015, 97 zenbakia, 12.
|
|
|
Munduko nazio guztiek beren mintzaira AB egoe rara eramango dutenean, berdintasunez,
|
hizkuntz
ekologia eta giza aniztasuna segurtatuta izango dira.
|
|
2020
|
|
|
" Bertako gizartean hizkuntza gutxituetako komunitateetako eta herrietako hizkuntza berreskuratzeko prozesuekiko sentiberatze ekimenak,
|
hizkuntzaren
ekologiaren eta soziolinguistikaren oinarriak plazaratuz, hizkuntza aniztasunaren alde onak aldarrikatuz eta hizkuntzak berreskuratzeko ekimenen aldeko balioak sustatuz, gizaki orok ditugun erantzukizunak eta aukerak azpimarratuz." (Uranga, 2013: 30)
|
|
2021
|
|
|
351 Gerora bakoitzak bere aldetik argitaratuko dituzten lanetan ildo hauetako bakoitzaren gailur bat gauzatu da: ...oen bilduma harrigarria da; Garziaren Jendaurrean hizlari (2008) ahozkotasunaren analisi eta didaktikarako proposamen landua, bertsolaritzako esperientziaz harago ahozkotasuna, pertsuasioa edota publizitatea bezalako alorretako ezagutza espezializatuez aberastua; eta Sarasuaren Hiztunpolisa (1993) euskal kulturgintzaren inguruko gogoeta erreferentzial bihurtu da, bertsolaritzako esperientziaz gain
|
hizkuntzaren
ekologia eta kooperatibismoa bezalako alorretako edukietan oinarritua.
|
|
|
Garai hartan Euskara Zerbitzuak hizkuntza ekologiari buruzko jardunaldi bat antolatzea proposatu zuen, hain zuzen ere. Ahalegin handiak behar izan ziren udala konbentzitzeko, ekologia ardatz eta aitzaki, bazegoela aukera testuinguru hura aprobetxatzeko
|
hizkuntza
ekologiari buruz eta iraunkortasunari buruz hitz egiteko. Azken batean, Iñaki Martinez de Lunak azaldutako ideiak zabaldu nahi genituen:
|
|
2022
|
|
|
Hitza lehen aldiz Einar Haugen hizkuntzalariak erabili zuen 1971n eta hizkuntza baten eta bere ingurunearen arteko elkarrekintzaren azterketa gisa definitu zuen (UEMA, d.g.), hots, hizkuntzalaritza eta ekologia uztartzen dituen ikuspegia da. Izan ere, Kutxa Ekoguneko
|
hizkuntza
ekologia eta hezkuntza arduradun den Itsaso Olaizolak (2014) dioen moduan, hizkuntzen biziraupenerako faktoreek lotura dute bioaniztasunaren biziraupenerako faktoreekin, eta beraz, natura eta espeziak babesteko hartzen diren neurriak, balioak eta printzipioak baliagarriak dira ere hizkuntzak babesteko. Ikuspegi honek, beraz, hizkuntza guztien berdintasuna du oinarri, eta hizkuntza bakoitzaren garapen jasangarria lortzea helburu.
|
|
|
Beraz, etorkizuneko ikasketa eta ikerketa arloak, Gazzolak eta Wickströmek (2016) dioten bezala, diziplinartekoa izan behar du. Orain, esparru kontzeptual bat da behar dugu, esaterako,
|
hizkuntzen
ekologia eta hizkuntzen markarekin harremana duena. Esparru horiek garatzeak, hizkuntza politika eta plangintzako ikerketa hurrengo maila batera eramango dutela sinistuta gaude.
|
|
|
Orain, esparru kontzeptual bat da behar dugu, esaterako,
|
hizkuntzen
ekologia eta hizkuntzen markarekin harremana duena. Esparru horiek garatzeak, hizkuntza politika eta plangintzako ikerketa hurrengo maila batera eramango dutela sinistuta gaude.
|
|
2023
|
|
|
" Euskararekiko pertzepzio soziolinguistikoa nola landu udalerri euskaldunetako ikasleekin:
|
hizkuntza
ekologia eta arnasguneen ideia". Bat Soziolinguistika Aldizkaria, 97 zk.
|
|
|
" Euskararekiko pertzepzio soziolinguistikoa nola landu udalerri euskaldunetako ikasleekin:
|
hizkuntza
ekologia eta arnasguneen ideia", Bat Soziolinguistika Aldizkaria, 97 zk.
|
|
|
|
Hizkuntza
ekologia eta hizkuntza gutxituen arteko elkartasunez egiten genuen berba 2019ko Tximintx komunitateko gogoeta prozesuan. Egia da, kasu honi dagokionez, Marikobasok ez duela pauso propiorik egin.
|