|
2000
|
|
|
Labur esanda: posible zen, azken hauentzat, espainolista eta frankista gogorraizan, eta gaztelania ez zen besterik ere erabiltzea, betidaniko mugarik hautsi gabeegiten baldin bazen, behinik behin (B
|
hizkuntzak
egoera diglosiko gordinenerakondenatuz) (Benet 1973: 153).
|
|
2004
|
|
|
Askotariko nazio nortasunaren aldarria hitzetik hortzera darabilen asko, gehienak esango nuke, aldez aurretik eskuratua duten statu quo zale amorratuak izaten dira maiz; hauek, hala, eskutik duten hogeita hamaikari eutsiko diote kosta ahala kosta. Elebitasunaren mozorropean
|
hizkuntza
egoera diglosikoaren bazterkeria zuritzeko ez baitute arazorik izaten, testuinguru ideologikoa eta politikoa aldeko dutenez. Non dago, dena dela, hitzetik hortzera darabilten hizkuntza aniztasunaren paradisu hori?
|
|
|
–euskara erabiliz, erdal kultura egitea posible da?. Kulturaren egiteko nagusi bat gizataldearen oinarrizko kohesioa bermatzea baldin bada halako eta halako balio, helburu eta arau jakinen ildoan,
|
hizkuntza
egoera diglosiko batean gerta liteke hizkuntza menderatuaren eginkizuna kultura hegemonikoaren esanetara makurtzea. Ez naiz zuzen ari, ordea:
|
|
|
Azkenik, euskal nazio identitatearen esanahi jarrerak gailentzen zaizkion euskaldun berria daukagu, Arrietak egin berri digun erretratu roboteko ezaugarriz jantzia. Eskueran ditugun datuen arabera, mendeko
|
hizkuntza
egoera diglosiko batean egiazko hiztuna sortzeko unean identifikazio faktoreak dira eragilerik determinanteenak. Egia esan, ez da batere harritzekoa halaxe gertatzea:
|
|
2005
|
|
|
Idazleek, irakurleak gorabehera, beti eutsiko diote literatura egin nahiari. Argitaletxearen jokabideak eta
|
hizkuntzaren
egoera diglosikoak erabakiko dute zeinen ikuspegia gailenduko den. Hemen ere argitaletxearen bitartekaritza erabakigarria da.
|
|
2011
|
|
|
Aurreko lanak, orain arte hanka punttaka pasatu ohi genituenak, Mauro Fernández-en ildotik atentzio handiagoz irakurri dira, antza denez: bai grezieraren analisi konkretuaz ari direnak (hasierako guztiak eta geroxeagoko ez gutxi) eta bai beste
|
hizkuntza
egoera diglosikoak (arabiera, koptoa) azaltzeko idatzi zirenak. hori guztia horrela izanik ere, bistan da 1959tik honako iturriak interesatzen zaizkigula bereziki. Bai mundu zabalean eta bai hemen, etxean, 1959tik hona diglosiaz idatzi direnak.
|
|
|
eta bertako euskaldun zaharrak? zer irizpide patroi hartu behar da oinarri, dimentsio sozial baten
|
hizkuntza
egoera diglosikoa den ala ez jakiteko, c) diglosia zer gizarte girotan sortu izan den, eta zer transformazio demografikok, soziokulturalek, politiko operatibok eta ekonoteknikok indarrean mantentzen duen edo aldarazten, ahultzen eta, azkenik, ezabatzen duen, gutxi landutako analisi bidea izan da hasieratik. gutxi landua eta, bereziki, orain arte adostasun txikia eskuratua.
|
|
|
" Identitate lehian ikaragarrizko asimetria dagoenez, hizkuntzen arteko aldeak eta xehetasunak zehatz mehatz azaltzen ez bazaizkio umeari, ideia okerrek mendean hartuko dute hura. Alegia, [Ameriketako] maia
|
hizkuntzen
egoera diglosikoan dago horrelako pedagogia baten premian" 2 hemendik kanpo ere oso hedatua den diglosiaren esanahi ideologiko hori arbuiatuz gero, gurea bezalako egoera duten hizkuntzekiko distantzia terminologikoa alferrik jarriko genuke, beste lekuetan erabilera horri eutsiko liokete-eta. hala ere, zalbide ez da kontzeptuaren inguruko adostasuna bilatzen saiatzen den bakarra, berak dioene... " Egoera hori izanik, merezi al du adostasun lanketan saiatzea?
|
|
|
Identitate lehian ikaragarrizko asimetria dagoenez, hizkuntzen arteko aldeak eta xehetasunak zehatz mehatz azaltzen ez bazaizkio umeari, ideia okerrek mendean hartuko omen dute hura. Alegia, maia
|
hizkuntzen
egoera diglosikoa dago horrelako pedagogia baten premian. Horregatik, bada, hizkuntza eta kultura bakoitzaren baitan metaturik dagoen mundu ikuskeraren berri eman behar omen litzaioke eskola umeari hizkuntza bakoitzari dagokion kosmobisioa zertan den jakin dezan.
|
|
2012
|
|
|
antropologia, etika, filosofia, etnologia, filosofia politikoa, ingurumena, globalizazioa, ekonomia… hainbat eta hainbat arlotan. Urria da, oraingoz, saiakeren produkzioa euskaraz arlo unibertsal horietan, gure
|
hizkuntzaren
egoera diglosikoaren isla. Baina beren urrian, badugu saiakeragile ugari arlo frankotan.
|
|
2014
|
|
|
Seigarren kapitulua hizkuntza bitartekariei eskainita dago. Euskal Herriaren
|
hizkuntza
egoera diglosikoa zen: hainbat esparru geografikotan nagusiki euskaldun zen gizartea alde batetik, baina administrazioak eta gainontzeko instituzioek erdaraz egiten zuten lan.
|
|
2015
|
|
|
Bigarrenik, idazle mordoxka zegoela (Mitxelena, Txillardegi, Lekuona, Gandiaga, Lete, Saizarbitoria...) euskalkian idaztetik batuan idaztera pasa zena arazo eta bizitasun falta handirik gabe. Bizitasuna falta bazen ez zela batuagatik zioen, ezpada
|
hizkuntzaren
egoera diglosikoagatik. Hirugarrenik, euskara batua hizkuntzalariek bainoago idazleek (Mirande, Aresti, Txillardegi) egin zutela gogorarazten zuen; haiek jarri zituztela, Euskaltzaindiaren Arantzazuko 1968ko batzarra baino lehen, hizkuntza estandarraren oinarriak.
|
|
2018
|
|
|
Nazioarteko ikuspuntutik, non ingeles konpetentzia egiaztatzea ohikoa den, ulergaitza izan daiteke norberaren lehen hizkuntzaren gaitasun agiria behar izatea. Eremu urriko
|
hizkuntzen
egoera diglosikoak eta horiek biziberritzeko planek argitu dezakete, ordea, gaitasun agiri horiek zergatik behar diren.
|
|
|
Seigarren kapitulua hizkuntza bitartekariei eskainita dago. Euskal Herriaren
|
hizkuntza
egoera diglosikoa zen: hainbat esparru geografikotan nagusiki euskaldun zen gizartea alde batetik, baina administrazioak eta gainontzeko instituzioek erdaraz egiten zuten lan.
|
|
2019
|
|
|
Halaber, hiri ertainak izanarren, hiri konplexuak dira, euren problematika propioak dituztenak:
|
hizkuntza
egoera diglosikoak, norbanakoaren askatasun zein zapaltze espazioak, nazio eta klase gatazkak, borroka sozialak, harremanak, modernitatearen eta tradizioaren arteko talka, etab. barnebiltzen dituztenak.Hortaz, hiri ertain eta probintzialei buruz hitz egiten digu Saizarbitoriak, baina baita horiek iraganruralarekin eta modernitate globalarekin dituzten loturez ere....
|
|
2021
|
|
|
Izan ere,
|
hizkuntzaren
egoera diglosikoa da eleberriaren ardatzetako bat, eta hizkuntzen arteko interakzioa etengabea da. Gaiarekin lotuta, Rojo kritikariak dio" nobela hau diglosiatik idatzitako nobela dela, eta idazleak ez du egoera hori ezkutatzeko saiorik egiten.
|