|
2004
|
|
|
1 Suomiera beren mintzabide eginez (eta ez lakuetako baserritarren hizkera urrun eta ez ezagun bat), kultura
|
hizkuntza
egin behar zela sinisturik, lan gaitz bat egin zuen, Suomi-ko hizkera bilduz, aberastuz eta finkatuz. Perrot en hitzez esateko:
|
|
2007
|
|
|
Lehenengo eta behin, akusatuari bere aurka formulatutako akusazioari buruzko informazioa eman behar zaio; izan ere, inor ezin daiteke defendatu akusazio ezezagun batetik, eta akusatuak ulertzeko moduko
|
hizkuntzan
egin behar da (1989ko abenduaren 19ko GEEAE. Brozicek kasua?). Hori dela eta, akusazio bat leporatzen diotela eta egozten zaizkion egitate zehatzak zein diren jakin behar du (otsailaren 7ko 30/ 1989 KAE), baita egitate horiei ezarritako kalifikazio juridikoa ere.
|
|
|
ikasiak eta hizkuntza ikasiak barne, salatzen baitu196 Hala ere, posizio be rriak oinarrian konkistatua dirudien arren, «Über das vergleichende Sprachstudium» (1820) konferentzia akademiko goian aipatuan adibidez, oraindik borrokan, sekula bukatuko ez duen borrokan!? ...usten dugu askaeratu nahita199, eta beraz guztiz adiera ezkantiarrean ulertzen (erlatibo eta historikoan!) objektibotasunaren kontzeptua bera, hizkuntzaren menpekoa jada200 Haatik Leitzmann ek 1822an dataturiko «Über den Nationalcharakter der Sprachen» fragmentoan berriro «bitarteko soil» («nur Mittel») bezala hitz egiten da hizkuntzaz, hizkuntza baino haragoko espazioak irabazteko hiztunak
|
hizkuntzarekin
egin behar izaten duen gatazkari erreparatuz, hizkuntzaren desegokitasun bat beraz pentsamenduarekin201 «Über die Buchstabenschrift» (1824) konferentzian berriro baiesten da («da das Denken ohne Sprache einmal unmöglich ist») 202, pentsamendua ezinezkoa dela hizkuntzarik gabe, baina geroxeago hizkuntzaz neurri eta modu ezberdinetan baliatzen diren jardun intelektual diferenteak aipatzen dir... Eskultura bat egiteko ekitaldia, esaterako, jarduera intelektuala baita ezbai gabe, baina apenas hizkuntzatik zuzenean menpekoa (nahiz eta arte obra den bezainbatean ez den posible, orokorki hizkuntza suposatu gabe) 203 «Über den Dualis»en, halaber (1827), hizkuntzako dualaren erroak barnagoko kategoria edo «pentsamenduaren lege» apriorizkoren batzuetan sumatzen dira204?
|
|
2008
|
|
|
Egun normaltzat jotzen dugu agiri eta dokumentuak bi
|
hizkuntzetan
egin behar izatea, edozein ekitaldi antolatzean itzulpenaren beharrizana kontuan hartzea; eta alderdi espainolen buruzagiak EAEko erakundeetara ailegatu nahi izanez gero, badakite hizkuntza jakin behar dutela neurriren batean, eta hura erabiltzen ahalegintzen dira kanpainan ez bada ere. Hau da, sakon sartu da ez dela gauza bera jardutea politikagintzan Malagan edo Donostian, Bilbon edo Pontevedran.
|
|
2009
|
|
|
" Suomiera beren mintzabide eginez (eta ez lakuetako baserritarren hizkera urrun eta ezezagun bat), kultura
|
hizkuntza
egin behar zela sinisturik, lan gaitz bat egin zuen belaunaldi horrek Suomiko hizkera bilduz, aberastuz eta finkatuz. Perrot en hitzez esateko:
|
|
|
Anjel Lertxundiren hitzak baliatuz, konpainia noblean nahiko genituzke bi hizkuntzak, horrela baizik ezin eraiki baitaiteke elkarbizitza harmoniatsu bat. Horrek esan nahi ote du bi
|
hizkuntzetan
egin behar dela guztia, edo areago oraindik, inondik inora bideragarria ote da," Euskal Herri euskalduna" helburuari jarraiki," euskaraz bizi" leloaren praktika orokortzea Euskadi osora?
|
|
|
Ez gara mutur batetik bestera jauzi egitearen aldekoak, pertika baten bulkadaz bagindoaz bezala; beraz, egin litezke eta nahitaez egin behar dira gauza asko bi hizkuntzetan. Baina legeriaren arabera ezinbestez bi
|
hizkuntzetan
egin behar diren baino gauza gehiago egiten dira batzuetan bietan, eta legeriak eskatzen duena baino gutxiago beste batzuetan. Esate baterako, aldi bereko bi hizkuntzen erabilera bermatu behar da herritarrei oro har zuzendutako komunikazioetan eta paisaia linguistikoan.
|
|
|
Hizkuntzen funtzio mugaketaren eta hizkuntzen estatus berdintasunaren ildotik, bada beste kontu bat gogoetara ekarri nahi duguna. Hizkuntzen oreka eta berdintasun sozialak ez du esan nahi guztia bi
|
hizkuntzetan
egin behar denik edo guztia bi hizkuntzetan bermatu behar denik, nahitaez. Estatus berdintasuna da uko egin behar ez zaion helburua, baina gaztelaniaz dagoen guztia euskaraz eduki nahi izatea, ez da eraginkorra; edo auzi honi beste muturretik begiratzen diotenen artean zenbaitek aldarrikatu ohi duenez, hainbat gauza, beren interesekoak ere izan litezkeenak?
|
|
2011
|
|
|
Antzeko gogoeta iradokitzen du Florisek (1988) Aostako eskola elebidunetan nagusia den italieraren ordez frantsesez irakasteko erabakia zergatik hartzen duten azaltzeko. Irakasleek gai berri bat azaltzeko orduan, bigarren edo oso ondo ez dakiten
|
hizkuntzan
egin behar dutenean hobeto, zehaztasun gehiagorekin, ikasleen arreta atentzio handiagoarekin kontrolatuz egiten dutela; aldiz, haurraren ohiko, eta giroan nagusia den hizkuntzan irakasten denean jakintzat edo ulertutzat ematen dira gauzak sarriago, eta ondorioz kontzeptu berrien ulermena ez da hainbeste ziurtatzen. hezkuntza elebi/ eleanitza elebakarra baino zailagoa izan daiteke ondo egiten bada... Baliagarriagoa, eta batez ere, ezinbestekoa. hizkuntza aniztasuna mantendu eta bereziki hizkuntza gutxituen biziraupena ziurtatu nahi bada hiztun eleanitzak hezi behar dira.
|
|
|
Nahiz aita Leongoa eta Madrilekoa izan, euskara ikasten hasi zen berehala. Medikuak pazientearekin bere
|
hizkuntzan
egin behar zuela pentsatzen zuen.
|
|
|
Zein
|
hizkuntzatan
egin behar dira inskripzioak. Ekainaren 22ko 12/ 2005 legeaz geroztik146, hizkuntza ofi zial propioa duten autonomia erkidegoetan erregistro zibilaren orriak bi hizkuntza ofi zialetan (gaztelaniaz eta bestean) antolatu behar dira.
|
|
|
" Gaur egungo nire posizioa da edozein
|
hizkuntzatan
egin behar dugula, nire hizkuntza euskera da eta euskaraz egingo dut, ondoen hor espresatzen naizelako, gainera estetikoki nire kantei hobeto dihoakie, baina zergatik ez noizbait frantsesez, edo ingelesez abestu, complejo de inferioridad dugula uste dut eta zenbait gauza ez ditugula klaro hitz egin nahi", dio 1985eko Pako Aristiren liburuan. 2003an, berriz, Egunkaria k atera zuen azken aleko elkarrizketan eta galdera honi erantzunez:
|
|
2012
|
|
|
Gurutzaduraren ibilbideko beste portu batzuetan sartzen direnek ere simulazioa eta nahitaezko ariketak egin dituzte. Gurutzaldi ontziek simulazio horiek hainbat
|
hizkuntzatan
egin behar dituzte ontziratzeko lehen 24 orduetan. Hala, bermatzen da bidaiariek segurtasun protokoloen berri dutela ontzian dauden bitartean, larrialdiko ebakuazio prozedurak barne.
|
|
2013
|
|
|
Erdal hiztunak erabiltzaile pribilegiatuak dira, eta euskaldunak bigarren mailako erabiltzaileak, euren hizkuntza eskubideak urraturik ikustera ohituak. Eta horrek kalitatean pitzadura dakar, arreta pazientearen
|
hizkuntzan
egin behar dela ahaztu dugu. Hori da gaur egun dugun egoera, erabat onartuta dagoen egoera.
|
|
|
Ahalegin haiek bateratuegin ziren eta 80ko hamarkadaz geroztik euskara eredu bat osatzen lan egiten dugu euskalidazle gehienek. Normala da, denok egiten dugun
|
hizkuntza
egin behar dugu. Hala ere, ez da ahaztubehar idazleek hizkuntzarekiko ardura berezia dutela eta besteek egiten ez dutena egiteko zeregina ere badutela.
|
|
|
Langsdorff eta Davidov tenientea lehorrera jaitsi ziren elkarrizketa bat izateko. Baina, zer
|
hizkuntzatan
egin behar zuten. Langsdorffek kontatzen duenez:
|
|
2014
|
|
|
Hori da egoera kolonial bat. Horri aurre egiteko, bertako
|
hizkuntzaz
egin behar da.
|
|
|
Txostenean ez da agertzen hondakinen bilketa batek, zentzuz eta gogo betez egitekotan, abian jartzeko izan behar duen plangintzarik: gaur egungo edukiontzien parkea aztertzea, gaizki daudenen ordezkoak jartzea, herrian kokatuta dauden lekuen mapa egitea, herritarren beharrei erantzuteko zuzen jarriak dauden aztertzea, bilketak egiteko maiztasuna, herritarrak kontzientziatzeko plangintzak egitea eta zenbat
|
hizkuntzatan
egin behar den... Hori guztia urte anitzeko plangintza batean jaso behar da, bere egutegi eta epeak zehaztuta, zer nolako diru partidak zehaztea ekarriko duen horrek, udal batzorde desberdinen inplikazioa eta haien arteko elkarlana eta bultzada...
|
|
2016
|
|
|
Euskera gaitu, osatu, batu, gaurkotu, zorroztu, eta aberastu egin behar dugu. Hau da eginkizun premiatsu bat(...) Euskera euskaldunen mintzabide nagusi billaka dedin, ordea, Euzkadi bat behar dugu, bere buruaren jabe; eta Euzkadi hortan erresuma
|
hizkuntza
egin behar dugu euskera.
|
|
2018
|
|
|
Eguneroko jarduna da benetan erabakigarria dena hizkuntzaren bizi indarrerako, eta motibazioak ere eguneroko jardunari lotuak izan behar dira. Ahantzi gabe, eguneroko euskarazko jarduna testuinguru eleaniztunean, baliagarritasun eta prestigio handiko hizkuntzen ondoan gertatuko dela, hots, gisa horretako
|
hizkuntzen artean
egin behar dela euskararen hautua egunerokoan".
|
|
2019
|
|
|
Nolabait, iraganeko jarrera autoritarioak jarraituz, antzinako egoerara itzuli gaitezkeela pentsatzea… Hori da inboluzionismo bezala ezagutzen dena, eta gure elizetan indartzen ari den mugimendua. Beste batzuek uste dugu baduela bere mezua, oraindik on asko egin dezakegula, eta, gizarteak mezu hori jaso dezan, gaur egungo
|
hizkuntzan
egin behar dugu berba. Fedea galdu aurretik sinesgarritasuna galdu dugu, eta hori da berreskuratu behar dugun lehen gauza.
|
|
2020
|
|
|
" Espainola ala frantsesa zara?" ikasi nahi izan du bietako batek, irribarrea are zabalduz, mintzakidea azaldu denean. " Herri honetako akats endemikoa", pentsatu du emakume barrandariak," zein
|
hizkuntzan
egin behar zaizun jakiteko, zer nazionalitate duzun galdetzea". Halaxe da.
|
|
|
Eremu euskaldunenera (Etxebarri) bizitzera etorri zen neskak dio DBHra arteko eskolatze osoa euskaraz egin zuela, DBHn zegoela Ermura joan behar izan zuela bizitzera eta Ermuko eskolan ereduan eskolatu beharrean ereduan eskolatu zutela, baina haren nahia Batxilergoan eredura itzultzea dela. Kontuan izan behar dugu neska horrek zazpi urte egin dituela ereduan eskolatuta eta 16 urte dituela, eta EAEn orain arte egin duen eskolatze osoa euskaraz egin duela; orain, bi
|
hizkuntzatan
egin behar du. Egun, gaztelaniaz jakin arren, zailtasunak ditu, esan bezala orain arte inoiz ez baitu gaztelania eskola hizkuntza izan.
|
|
2021
|
|
|
Ez, ordea, onargarria, nire iritziz. Aipuak jatorrizko
|
hizkuntzan
egin behar dira, hots, egileak esan edo idatzi zituen hartan; edo, bestela, norberarenean. Ez du zentzurik hirugarren lengoaia batera itzulita aipatzea, behintzat kultur maila ertaina bide duen eta euskaraz normaltasunez aritzeko gauza den norbaiten kasuan.
|
|
|
Gobernuarena da ardura: hark erabakitzen du irakaskuntza zer
|
hizkuntzatan
egin behar den, eta hark betearazi behar du».
|
|
2022
|
|
|
Baldintza ekonomiko eta demografikoek frantses hiztunen landa exodoa eragin zuten hiri eremuetara, eta exodo hori areagotu egin zen 1960 hamarkadan: proletariotza osatzen zuten langileek, sarritan, euren bigarren
|
hizkuntzan
egin behar izaten zituzten beren lan jarduerak, edo egoera ekonomiko apalagoan bizi behar izan zuten hizkuntza mugak zirela eta (Heller 1978). Gainera, etorkinek biztanleria anglofonoarekin parekatzeko joera zuten, talde horretako kide izateak aukera ekonomiko gehiago eskaintzen baitzituen.
|
|
|
«Neurri batean, gure distopia bihur daiteke, normalizazioa bihurtu zitzaigun moduan». Bandera horren pean, beraz, «galtzeko zorian» dauden
|
hizkuntzen alde
egin behar dela azaldu du: «Arriskua dago, bestela, hizkuntza aniztasunaren banderarekin homogeneizazioaren eta erabateko uniformizazioaren alde egiteko».
|
|
2023
|
|
|
" Hemen ez dago zentro dramatiko nazional bat, ez dago zentro publiko bat, eta hor galtzen dugu euskara aldetik ere", dio Aizpeak. " Hemen beti bi hizkuntzatan sortzen dugu, eta gaztelaniara egokituta, ze aktore batek maiz bi
|
hizkuntzatan
egin behar du lan, eta horrek asko kezkatzen nau. Arrakasta euskara hutsean eta montaje potente bat, euskararen sonoridadea esploratzeko, hori ez da posible, eta ez da posible erakundeek ere ez diotelako garrantzirik ematen antzerkiari.
|