|
2003
|
|
|
Esaten da: " kultur ezarpena, hizkun  tzaren edo osagai etnikoen ezarpena baino harago doa, ez delako gelditzen
|
hizkuntzak
berezko duen mundu ikuskeraren ezarpenean, ez eta hizkuntzari loturiko elkartasun eta bereizgarritasun irizpideen izenean37". Baliteke... eta, horrela, nora goaz euskaldunak?
|
|
2007
|
|
|
Horregatik esan dezakegu
|
hizkuntzak
berezkoa duela dimentsio humanizatzailea edo, bestela, hizkuntzak soilik ahalbidetzen diola gizakiari bere ingurunetik kritikoki urruntzen, gertatutakoari buruzko hausnarketa egiten, egin nahi duena aldez aurretik arrazoitzen... " Hizkuntzaren funtzio emantzipatzaile horiek", finean," autonomiaren eramaile bezala" edo" autoerrealizazioaren eta bizitza pertsonalaren estiloaren baliabide bezala" dihardute, horrela gizakiak aukera duelarik" bere burua berak izan nahi duenaren arabera moldatzeko" 124 Hala ere, aurrekoaz gain, Lochek beharrezkoa ikusten du hizkuntzaren zeregin askatzaile hori hizketa ekintza konkretuetan aztertzea —bai orokorrean bai hezkuntzan—, ze hitz egite hutsak ez du besterik gabe gizabanakoa humanizatzen.
|
|
2009
|
|
|
Asko pentsatu eta arakatu beharra zegoen, latin
|
hizkuntzak
berezkoa zuen konzisioa (latinezkoa da hitza) baitu beste bertuteen (latinetikoa hau ere) artean azpimarragarrienetakoa.
|
|
2010
|
|
|
Bata" borondatezko parte hartzea" da, zeinen arabera —honela Sierra— gurasoek bi gauzez" konbentzituta" egon behar duten, hala nola," komenigarria dela euren haurrek bigarren hizkuntza hori ikastea" eta" hizkuntza horretan ikastea dela hori lortzeko modurik onena" 295 Konbentzimendu hori, finean, funtsezkoa da ikasleak —hizkuntza berria dela eta— jarrera positiboa eduki eta jorra dezan. Bigarren baldintza, bestela, aipatutako" planteamendu komunikatiboarekin" lotuta dago, ze —Ruiz Bikandik adierazi bezala—" ahalegin didaktikoa" hor" hizkuntzaren alde ulergarrietan zentratu behar da", hain zuzen," beraren erabilerarako testuinguruak sortuz" 296
|
Hizkuntzak
berezkoa du intentzio komunikatiboa, eta, horrexegatik, bat egin dezakete xede hizkuntzak eta instrukzio hizkuntzak. Eta bukatzeko, zera diogu:
|
|
|
psikopedagogiak —hezkuntzaren helburua baino gehiago— prozesu didaktikoa bera aztertzen duen bezala, bada, hizkuntzaren psikopedagogiak ere glotodidaktikarekin edo hizkuntzen irakaskuntzarekin loturiko prozesuak kontsideratzen ditu bereziki. Diziplina horrek, beti ere, ez du ahazten
|
hizkuntzak
berezkoa duela dimentsio hezitzailea, eta, hortik abiatuz, ikuspuntu komunikatibo eta didaktikotik aztertzen du hizkuntzaren papera, bai interakzio pedagogikoan bai ikas irakas prozesuan. Baina hizkuntzarekiko psikopedagogiaren interesa glotodidaktikoa da batez ere; zentzu horretan, ezinbestean aipatu behar dira hemen hizkuntzak irakasteko erabili izan diren metodoak, horietatik batzuk psikologikoagoak eta beste batzuk humanistikoagoak izan direlarik.
|
|
|
Hizkuntza, jakina den bezala, giza eta gizarte zientzia ezberdinen aztergai garrantzitsuenetakoa da eta, horrela, pedagogiak ere badu interesik hizkuntzan, hain zuzen, berori bai hezkuntzaren bitarteko bai irakaskuntzaren objektu delako. Kontua da
|
hizkuntzak
berezkoa duela esanahi antropologikoa —hizkuntza edukitzeak ezaugarritzen du gizakia bereziki gizaki bezala—, eta, horrexegatik, hitz egin dezakegu ere hizkuntzaren funtzio humanizatzaileaz edota hizkuntzaren bidezko hezkuntzaz. Finean, gizakiaren" linguistizitatea" eta hizkuntzaren" humanitatea" elkarreraginean daude —gizakia eta hizkuntza, nola edo hala, bat datoz—, eta zentzu horretan hizkuntz irakaskuntza askoz ere gehiago da kuestio tekniko edota estrategia metodologiko bat baino.
|
|
2013
|
|
|
Aldiz, badira beste irakasle batzuk hobekuntza nabarmenik sumatzen ez dutenak. Ahozko
|
hizkuntzak
berezko duen emozioen munduari dagokionean ikasleek aitortuaren kontrakoa jaso da; hauen arabera, zenbat eta adinez gorago, orduan eta urduriago sentitzen dira jendaurrean. Etorkizuneko ikerketatan kontuan hartzeko gaia izango da hau ere.
|
|
2015
|
|
|
Guztiarekin, agian, ikasle entzuleei espainiar zeinu
|
hizkuntzak
berezko dituen markatzaileespazialen inguruko lanketa aproposa izango litzateke, hizkuntzaren modalitateari estuki lotuakdauden mekanismoak garatu eta erabil ditzaten.
|
|
2016
|
|
|
Nago, hala ere, gizartea —euskaltzaleok barne— ez dela jabetu
|
hizkuntzak
berezkoa duen dimentsio sozialaz eta, hortaz, ezta bere esku hartzearen beharraz ere. Ardura euskalgintza sozial eta instituzionalaren gain uzten da, gaiari pentsatu bat eman gabe.
|
|
|
Azken batean, euskarak berezko hiztunak behar ditu, bere bereak dituen hiztunak, komunikazio egoera guztietan euskara lehenetsiko duten hiztunak. Euskaltzale porrokatuak izan gabe eta izan beharrik gabe, modu naturalean,
|
hizkuntza
berezkoa dutelako, euskaraz bizi eta pentsatuko duten hiztunak eta, aldi berean, munduari zabalik dauden hiztun eleaniztunak. Izan ere, horrelako hiztunek, eta ez bestelakoek, emango diote bizi indarra eta iraupena euskarari.
|
|
2017
|
|
|
Hortik ateratzea, gizakion makurkeria omen da, Jainkoak emandako lehen hizkuntzatik urrundu ahala giza hizkuntzak kutsatu dituzten hoben, aje eta okerrak. Baliteke jainko hizkuntzan halakorik ez izatea, ziur ez duela halakorik, garbi, aratz eta gardena izanen baita zeruetako hizkera, baldin eta santuen artean elkar aditzeko hizkera beharrik badago; baina giza
|
hizkuntzak
berezkoa du nahasmendua eta ez denboraren emanak lizundua, giza izaerak ere beregan baitu makurra eta makula, orbaina eta hobena, sortze beretik ez bada, gutxien gutxienez aita betikoak gure arbaso zaharrak Edeneko baratzatik egotzi zituenetik. Honetaz gaur arte erreparatu gabe nintzen eta, hara, gogoetaren hariak eta ariak zertara ekarri nauen:
|
|
|
Hain justu, garai bateko bertsolariek erabiltzen zituzten hitzak eta oraingoek erabiltzen dituztenak izugarri aldatu direlako, hizkuntza bera eraldatu egin delako, arrotz egiten zaie adineko bertsozale askori egungo bertsolaritza. Garai bateko entzuleak eta bertsolariek (euskaraz eskolatu gabeak biak) konpartitzen zuten musika tresnak ahozkoa zuen iturburu, euskalki, kontrakzio, fonetismo eta
|
hizkuntzak
berezko dituen ekonomia lege eta trikimailu guztiekin.
|
|
2018
|
|
|
Erabileraren bizilegean, euskara bere senetik, bere muinetik, sorberrituko duten hiztunak. Euskaltzale porrokatuak izan gabe, eta izan beharrik gabe, modu naturalean,
|
hizkuntza
berezkoa dutelako, euskaraz bizi eta euskaratik pentsatuko duten hiztunak eta, aldi berean, munduari zabalik dauden hiztun eleaniztunak. Izan ere, horrelako hiztunek, eta ez bestelakoek, emango diote bizi indarra eta iraupena euskarari.
|
|
2020
|
|
|
189) hitzetan, estandarizazioa hizkuntza batzeko bi dea litzateke.
|
Hizkuntzak
berezkoa duen banatzeko edo bereizteko (dialek toetan, adibidez) joeraren aurrean, estandarizazioak (gutxieneko) uniformetasuna eta batasuna dakartza. Estandarizazio prozesuaren bidez aldaera estandarra eratzen da; eremu zabal baten (hiztun elkargo baten) hizkera komuna litzateke aldaera hori, eskolan irakasten dena eta eremu publikoetan erabiltzekoa, bereziki idatzirako eta testuinguru formaletarako eratua (Auer 2005:
|
|
2021
|
|
|
Jakina, euskara ez da horrelako ezer; hitz egiten ez duten eta balio kulturalik aitortzen ez dioten horiek hala antzematen dute. Baina gutxitan egiten da
|
hizkuntzak
berezkoa duenaren eta ezezagutzak eragindako aurreiritzien arteko bereizketa. Nancy C. Dorianek hizkuntzarekiko jarrera hori Mendebaldeko hizkuntz ideologiekin lotzen du, zeinen arabera hizkuntza indoeuroparrak pentsamendu kritikorako ‘hobeto’ prestatuta dauden eta genealogia horretatik kanpo geratzen diren hizkuntzak barbarotzat hartuak diren.
|
|
2023
|
|
|
Nagusitzen ari zaie, ari zaigu gaztelaniaren musika, eta badator badator ingelesarena: berez letraren bidelagun leiala izan behar luke, letren arteko harremana sintonizatzen duen intonazio propioa, baina jardun euskarazkoari gero eta gutxiago entzuten zaio
|
hizkuntzak
berezkoa duen aire propioa. Euskararena ez den musika entzuten zaio, gero eta sarriago, hainbat esatari eta aktoreri, hainbat irakasle xumeri bezala hainbat katedratikori.
|