|
2000
|
|
|
Hortaz, demografian nabarmena zen, eta
|
hizkuntz
arloan ere bai.
|
|
|
21). Errotikoaldakuntza orokor baten ametsa zuenez, pentsa daiteke
|
hizkuntz
arloa ere berarenpolitikagintzarako eremua izan zitekeela. Ez zen izango hori hizkuntzen arloarihelduko zion lehenengo Iraultza, halakorik aski aldiz gertatu baita.
|
|
|
1967rako, pelikuletan ahapeka aldarrikatutako hizkuntz eta kultur, uniformizazio, ak egina zuen ibilbide zatirik handiena, beraz. Eguneroko azturetannabarmena egin zen eragina (batik bat edari, tabako eta jokoetan gertatutako gustualdaketak15), eta
|
hizkuntz
arloan ere bai: jende nagusiaren artean ere, ordura artekokomunikabideetan zabaldutako eredu linguistikoa guztiz konfirmatuta geratuko zenzinemaren parametroen aurrean.
|
|
2001
|
|
|
a) Ipar Amerikarra alde batetik, eta b) Europarra bestetik, bien arteko lotura gero eta handiagoabada ere. Antzera gertatzen da psikologia sozialaren eta
|
hizkuntzaren
arloan ere (Giles eta Robinson, 1990; Azurmendi, 1999).
|
|
2008
|
|
|
Kanporatuek alderdi berri bat sortu zuten berehala (EAJAberri), osoki sabindarra. Bertan bildu ziren, jakina,
|
hizkuntza
arloan ere sabindar eskolaren jarraitzaile gehienak(. Kirikiñoren, salbuespen bitxiaz).
|
|
|
Abertzaleen gehiengo handia ageri da, baina Eleizalde eta agian Agerre kenduta, ez oso perfil politiko markatuko abertzaleak (Olabide eta Eguzkitza, adibidez, EJBko sinpatizante baziren ere, beren apaiz izaerak alderdi mailako jardunetik urruntzen zituen). Abertzale jeltzale deitu diet batez ere EJBko sinpatizante izateaz gain (hori hein batez Azkue, Broussain, Campion eta Lhande ere baziren, nahiz seguru asko ez beste laurak bezain leialak EJBrekiko)
|
hizkuntza
arloan ere sabindar eskola segitzen zutenei. Edozein kasutan Akademian bildu ziren sabindarrak ez ziren eskola filologiko horren jarraitzaile itsuak, baizik eskola haren baitan mugituz ikuspegi propio bat zutenak hainbat auzitan (Olabide adibidez ez zen sabindar neologismo zalea, Eleizaldek ez zituen fonetismoak maite, etab.).
|
|
2009
|
|
|
Atzean geratzen ari da dagoeneko hizkuntza bakarreko eskolaren eredua, hizkuntza bakarreko gizarteen isla baitzen hura. Gure egungo errealitatea, ordea, anitza da zentzu askotan, bai kulturaren arloan, baita
|
hizkuntzaren
arloan ere. Eskolak ateak ireki behar dizkio gizartearen globaltasunari, eta kulturen eta hizkuntzen arteko bizikidetzarako prest dauden ikasleak prestatzea dagokio.
|
|
|
Beraien iritziz, garaia zen euskara planetan paradigma aldaketa bat egiteko, hots, euskara planen ardura Euskara Zerbitzuarena soilik izatetik organizazio guztiaren egitekoen artean kokatzeko. Zehar lerro moduan lan munduko organizazioetan landu diren gaiek egin duten ibilbideari erreparatuta, esate baterako, kalitateak edota berrikuntzak, antzerako zerbait bultzatu nahi zen
|
hizkuntza
arloan ere. Paradigma aldaketa horretarako aintzat hartu da, normalizazio bideak 30 urtetan utzi dizkigun erakutsiak, hainbat balorazio txostenetan bilduak.
|
|
|
Errespetu osoa eta neurri berekoa zor diegu euskarari eta gaztelaniari, errespetu osoa eta neurri berekoa elebidunei eta elebakarrei. Baina hemen, errespetua biek merezi badute ere, bat da, ez bi, errespetua ez ezik bultzada ere behar duena, euskara, baldin eta
|
hizkuntza
arloan ere askatasuna, aukera berdintasuna eta pluraltasuna garatu nahi baditugu.
|
|
|
Euskarari buruz esan berri dugunak hizkuntza aniztasun asimetrikoan bizi diren eta nola halako ahulezia nozitzen duten hizkuntza guztientzako balio du, berezitasunak oso kontuan hartzearen kalterik gabe. Geurea dugu aniztasuna, hainbat esparrutan dugu hori geure geurea, baita
|
hizkuntza
arloan ere. Kontua da hizkuntza aniztasun hori proiektu komunitario legez garatu eta kudeatzen asmatzea, eta ez gure erkidego anizkoitz honetako zati baten, edo, okerrago oraindik, aukera politiko jakin baten?
|
|
2011
|
|
|
–Sektore linguistikoan, merkatu librea? ezarrita, hau da, hizkuntz plangintzari muzin eginda, ez ote da gainerako sektoreetan gertatzen dena gertatuko?, alegia,
|
hizkuntzen
arloan ere indar ekonomiko eta botere politiko handiena duena gailentzea?. Política del lenguaje y planificación para los pueblos amerindios:
|
|
2014
|
|
|
nazio estatuko hiriak sinkronizazio nazionalaren motorrak izan dira. Bai
|
hizkuntza
arloan ere. Baina, gaur, sinkronizazio hori puskatu egin da.
|
|
2016
|
|
|
Baina, barne gatazkek eta sakabanatzeko joerek formalizazioa kaltetzeaz gain, erakunde eragintza determinatzen dute.
|
Hizkuntzen
arloan ere ageriko iritziak ez datoz bat, isilpeko jarrerak ere ez; ageriko portaera askok ez dute ageriko helburuak lortzen laguntzen. Finean, mota guztietako erresistentziak eta joera galgarriak aurkituko ditugu unibertsitatearen gisako erakunde batean.
|
|
2020
|
|
|
Hala, eskolan bertan bildu beharrean, aire zabalean, parkean esaterako, batuko gara han euskaraz jolasteko, besteengandik ikasteko eta bururatzen zitzaizkigun ekintza guztiak egiteko. Aukera polita baino politagoa da
|
hizkuntza
arloan ere seme alaben eredua izateko eta umeek eskolaz kanpo ere euskara hizkuntza bizia dela ikus dezaten.
|
|
2021
|
|
|
Harritzekoa alderantzizkoa litzateke, arrazoizkoena garaian garaiko kultura nagusiek arrastoa uztea baita, latinaren aztarna lekuko. Bistakoa da Gipuzkoak Mesetaren iparraldearekin hartu emanak izan zituela, baita
|
hizkuntzaren
arloan ere.
|
|
2022
|
|
|
Zailtasun batzuk badaude horretarako, 2018ko inkestan agertzen diren datuek erakusten baitute etorkinen kasuan eskolaratze prozesuak badituela desberdintasun eta berezitasun batzuk. Alde batetik, hirutik bik adierazten dute Lehen Hezkuntzaren ostean sartu zirela hezkuntza sisteman;
|
hizkuntzaren
arloan ere, abiapuntua oso desberdina da, haietako asko ez baitziren ongi moldatzen eskolan erabiltzen ziren hizkuntzetan, eta, euskararen kasuan, %96, 3k ez zekiten euskaraz; ereduari dagokionez, %67, 3 A ereduan matrikulatu zituzten, normalean eredua nagusi den arren.
|
|
|
Hezkuntza eta
|
hizkuntzaren
arloetan ere autodeterminazioa besterik ez baita bidea. Frankfurteko azoka alternatiboan aurkeztu berri dugun Eskola Publikoa Berria, beharrezko eztabaida izeneko liburuarekin batera, honetaz guztiaz, eta Espainiaz harago, ekarpena egin nahi izan dugu.
|
|
|
Euskal eskolaren zeregin nagusietariko bat izan behar luke, batetik, kalitatezko hezkuntza garatzea eta, bestetik, euskara ikasketa hizkuntza izatea. Honek ikasleen euskalduntzea ekarriko luke, eta hizkuntzaren aldetik, euskaldun aktiboak sortuko lituzke, bai euskal kulturaren aldetik, euskal curriculuma oinarri, euskal kulturaren ezagutza bermatuko lukeelako, eta baita
|
hizkuntzaren
arloan ere. Euskal eskolak, euskaraz diharduen hezkuntza nazionalaren ardatza behar luke, Euskal Herri osoa barne hartuko lukeen curriculum propioa oinarri izango lukeena.
|