|
|
Jakina, guk ere pentsatzen dugu gure seme alabak euren jatorrizko hizkuntzan eskolatzea litzatekeela egokiena, besteak beste Nazio Batuek gomendatzen duten moduan, baina jabetzen gara, egun, ikasleriaren eta
|
hizkuntzen
aniztasuna hain zabala izanik ezinezkoa dela. Beharrezkoak liratekeen giza baliabideak zein ekonomikoak lortzerik ez dagoelako.
|
|
|
BuruzKo zenBaiT zerTzelada biztanleria errolden bidez, hizkuntza batek lurralde batean zenbateko hedapena duen jakin daiteke. ...en mugen barruan hizkuntzaaniztasunaren ehuneko handia zutenak —hala nola belgika, Suitza eta austria hungariako inperioa— hau da, eta ezin zen bestela izan, hizkuntza horiei legezko aitortza edo, gutxienez, kultura mailako aitortza handiena eman zieten estatuak izan ziren lehenak, erroldetan bertako hizkuntzen ezagutza mailaz herritarrei galdera egiten. harritzekoa da, ordea, espainiak,
|
hizkuntza
aniztasun hain handia izanik, inoiz ez txertatzea erroldan inolako galdera demolinguistikorik. 1857 urtean egin zen espainiako biztanleriaren lehen errolda, eta estatuan bata bestearen atzetik etorri ziren erregimenetako batean ere ez zitzaien inoiz hiritarrei erroldan galdetu zer hizkuntzatan mintzatzen ziren. begi bistakoa da ahazte hori ez zela kasualitatea izan; izan ere, hizkuntzari buruzko galdera egitean, erroldek ez soilik naziotasun bat, baizik eta hizkuntza naziotasun bat hautatzera behartu zuten jende guztia, lehenengoz4 talde bati zer hizkuntza kidetze zuten galdetze hutsa aski zen talde hori kanpora begira ikusgarri egiteko, eta berezko komunitate berezitua osatzearen kontzientzia hartzeko. zalantzarik gabe, ondorio hori zuelako, ez zuen espainiak ofizialki egiaztatu nahi izan zer hedapen geografiko eta demografiko zuten bere berezko hizkuntzek. ez da zaila imajinatzea euskarari buruzko zer datu emango zituen XiX. mende erdialdean egindako hizkuntza erroldak, hegoaldean. ladislao Velascoren lanen arabera5 (1867 urte ingurukoak), 780.000 pertsona inguru zeuden lau lurraldeetan, eta horien %50 baino gehixeago ziren euskaldunak; eta badirudi euskaldun gehienak elebakarrak izango zirela. edonola ere, kaltea eginda dago, eta 125 urtean zehar bildu ahal izango liratekeen datu demolinguistikoak betirako galdu dira. bada beste datu bat, espainiako demolinguistika oraindik gaztearen adierazgarriago dena. europako berrogeita hamar estatu ingururen artean, badira zortzi beste guztiengandik bereizten direnak, hizkuntzari dagokionez bestelakoa den biztanleria %25etik gorakoa izateagatik. estatuaren hizkuntza aniztasunari dagokionez, zortzi estatu horiek gure kontinentean lehen mailan daudela esan dezakegu. espainiak ez zuen soilik datu demolinguistikoak jasotzeko lana mende bateko atzerapenez hasi, gainerako zazpiekin alderatuta, eta hizkuntzaren lurralde batera eta galdera sorta tekniko batera mugatuta. horrez gain, gehiengoaren hizkuntza zein den galdetzen ez duen bakarra da, aipatutako zortzi estatuen artean. zalantzarik gabe, gauzak egiteko modu historiko oso bat eratortzen da datu soil horretatik, eta ondorioak izaten jarraitzen du oraindik, gaur egun ere. espainiak bere baitako hizkuntza aniztasunarekiko historikoki izan duen jarrera izan da hura ukatzea eta hizkuntza bakarra inposatzea. baina azkenik, sistema guztiz demokratikoa lortu dela dirudienean ere, demolinguistika ofizialak ziurtzat jotzen du gaztelania dela biztanle guztien hizkuntza komuna. horregatik, ez du hizkuntza horretaz galdetzen:
|
|
|
Afrikako estatu gehienetan bezalatsu, gizarte klase gailenduen artean hizkuntza inperialista bat, kasu honetan ingelesa, Indonesian ere aski errotua eta hedatua dagoela esan berri digu J. Fishmanek, baina estatuaren berezko nazio hizkuntza erabat alboratu gabe. Aldiz,
|
hizkuntz
aniztasuna hain oparoa den estatu horretan politika diglosikoaren estrategiak urkamendira daramatza gainerakoak. Totalitarismo linguistikoaren beste froga bat.
|
|
|
Hiru kultura egonik, eta euskal kultura erreferentzia sinbolikorik estimatuena izanik, euskarak zubi lana egin lezake Euskal Herrian.
|
Hizkuntz
aniztasuna hain aipatua eta baloratua den gizarte honetan, ez dirudi asko eskatzea denik hiru hizkuntza horietatik gazteek bi jakitea eskolatik, 4 eta bat euskara izatea zubi lan hori egiteko.
|